|
2000
|
|
|
Hori normala da, ezta?
|
Hizkuntza
batean dialektoak sortzen dira, gure kasuan esate baterako, euskara ofiziala izan ez delako, euskaldunok administrazio aldetik zatituak egon garelako... horrela joan dira sortu eta handituaz. Mitxelenak berak esaten du, XVII. mendean Bizkaiko euskara eta Lapurdikoa XX. mendean baino gertuago zirela.
|
|
|
|
Hizkuntza
batua 70eko hamarkadatik dator. Consello da Fabla Aragonesa sortu zenean Huescan, fablen gainetik bizitza modernoari txertatu eta elkar ulermena ahalbidetuko zuen koinea egitea erabaki zuten.
|
|
|
Hizkera honi buruzko informaziorik jaso nahi izanez gero, Imanol Laspiurren beste zenbait lanekin batera, liburua ezinbesteko erreferentzi puntua da.
|
Hizkuntza
argian idatzia, adibide eta azalpen ugarirekin, Eibarko euskararen inguruan interesa duen edonorentzat, aditu edo ez hain aditu, oso baliagarria izan daiteke
|
|
|
Xabier Aizpurua da Eusko Jaur laritzako
|
Hizkuntza
Politikarako sailburuorde berria. Josune Ariztondok EAJko EBBko kide hautatu zutelako utzi du kargua.
|
|
|
Amaitzear da, euskararen ofizialtasuna aldarrikatzeko asmoz, Euskal Herrian Euskaraz elkartea"
|
Hizkuntza
bat, lurralde bat, legeri bat: Ofizialtasuna" lelopean Euskal Herrian zehar egiten ari den bira.
|
|
|
|
Hizkuntza
plangintza eskatzeko deiadar kanpaina abiatu du Euskal Konfederazioak. Ipar Euskal Herriko hautetsiekin bilduko da bakoitzak bere egituran euskararen alde har dezakeen konpromisoa bere egin dezan eskatuz," Estatutik etorri behar duenaren beha egon gabe".
|
|
|
Bi Nobel saridun dira irakasle bertan eta eguraldia aztertzen duen erakunde arras ezaguna ere bertan dago kokatua. Ondotik, bi master eginak ditut,"
|
Hizkuntza
Jakintza" n bata eta" Hispanic linguistics" bestea.
|
|
|
Nola esaten da" minority language" euskaraz?
|
Hizkuntza
gutxitua edo eremu urriko hizkuntza. Gogorra da esatea baina hala da, euskara" lesser used language" edo hizkuntza ez hain erabilia izatearen errua euskaldunek dute.
|
|
|
|
Hizkuntza
bat normalizatu behar da, hiru administraziotan banatuta gaude, herritarren integrazioa... Gauza asko dago egiteko.
|
|
|
Itzulpenaren funtzio bat da hori, gero eta neurri handiagoan gainera.
|
Hizkuntza
literario bat sortzen ari bagara, jatorriz ingelesez, frantsesez edo gaztelaniaz idatzitako lan on batek euskaraz zein tratamendu jaso duen eta nola geratzen den ikusteak pistak ematen ditu. Eta itzulpenetatik nolabaiteko tendentziak sortzen direla esango nuke.
|
|
|
Gisa horretan, Emilio Lopez Adan" Beltza" idazleak" Herritasuna eta ziudadania politikoa" izango du aztergai, Xabier Aierdi EHUko irakaslea ostera," Herritik Hirira: beharrezko transizioa" gaiaz ariko da eta, Jagoba Zulueta"
|
Hizkuntza
komunitatea Euskal Herrian" gaiaren inguruan. Geo Politikan doktore den Julen Zabalok" Hizkuntza ez da (beti) arima" gaiari helduko dio.
|
|
|
beharrezko transizioa" gaiaz ariko da eta, Jagoba Zulueta" Hizkuntza komunitatea Euskal Herrian" gaiaren inguruan. Geo Politikan doktore den Julen Zabalok"
|
Hizkuntza
ez da (beti) arima" gaiari helduko dio. " Inmigranteak Euskal Herrian" hitzaldiaren haritik, Miguel Angel Elorzarekin batera ariko den Cesar Martinez hizlariak dioskunez," globalizazioaren testuinguruan, Europak datozen urteetan biziko duen etorkin uholdearen arazoaz mintzatuko gara.
|
|
|
Taula gainean, Maddalenen sendikoak ez ezik, alemaniarrak eta Francoren zaleak ere agertuko dira.
|
Hizkuntza
izaeraren zimendu handiena zela oharturik, euskararen defendatzaile sutsua bilakatu zen aloztarra. Anai arreben artean bera eta Donibane Lohizunen mediku izandako Jean anaia izan ziren euskal sena ukan zuten bakarrak.
|
|
|
Liburuaren egileen esanetan, ziuraski hizkuntza hauen ezagutza nahiko oinarrizkoa izango zen.
|
Hizkuntza
ugari menperatzen zutenak portuko alde batetik bestera ibiltzen ziren batelariak ziren eta horiei atal berezi bat eskaini zaie azterketan.
|
|
|
Orduan, mendira joaten ginen, Gorbeia edo Aizkorrira; orain, mendia egiten da, eta hasteko hirumilakoak.
|
Hizkuntza
aldatzen ari da, bizitza osoarekin. Onerako?
|
|
|
"
|
Hizkuntza
oso zaharra da, baina guk gaurkotu egin behar dugu; sortzea gaurkotzea da. Ez da kopia bat egitea, urruntzea da, atzera itzultzea.
|
|
|
|
Hizkuntza
gutxituen aldeko jendearen artean elkartasuna egon ohi bada ere, zenbait gunetan benetako ezinikusia sortu da asturleoneraren eta galizieraren aldekoen artean. Hizkuntza bien garapena begiratuta, Penintsulako gainontzekoen antzekoa dela ikus daiteke:
|
|
|
Hizkuntza gutxituen aldeko jendearen artean elkartasuna egon ohi bada ere, zenbait gunetan benetako ezinikusia sortu da asturleoneraren eta galizieraren aldekoen artean.
|
Hizkuntza
bien garapena begiratuta, Penintsulako gainontzekoen antzekoa dela ikus daiteke: iparrean sortu eta erresuma kristauak hegoaldera jo ahala hizkuntza eroatea.
|
|
|
Laurehun mila baino gehiago Asturiesen, 1994 egindako inkesta baten arabera, herrialdeko herenetik gora.
|
Hizkuntza
mugimendu bizien eta ezagunena ere Asturiesen dago, han garatu dira talde eta mugimendu sendo eta historikoenak, baina Lleonen ere Zamora eta Lleon probintzia biak ulertuta izen horren pean hogeita bost mila hiztun egon litezke, estimazioen arabera, ez baitago ezelango datu ofizialik. Mirandako lurraldean berriz Miranda' l Douru udalerriko ia herri guztiak eta Vimiosoko kontzeju bi biltzen dituen 500 kilometro karratuko eremua, hamabost mila biztanle inguru daude, eta gehientsuenek mirandes hizkerari eutsi diote.
|
|
|
Eta frantsesetik gaztelaniara ere ez dago hainbesteko alderik.
|
Hizkuntza
erromanikoen artean, normalean, nahiko erraza izaten da. Euskaraz, aldiz, plus bat behar da, automatikoki egiterik ez duzu, eta beraz zuretik ere asko jartzen duzu.
|
|
|
Lehen tendentzia, Estatu Nazioaren kontrako herrien matxinada da. Bera mundu osora zabaldu da eta Estatua
|
Hizkuntza
Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan askapen mugimendu zahar berriak sortu dira. Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausi aldiaren oinarrian dugu; Jugoslabiako herrietan gauzatutako gerrak, Txetxeniako lehen eta bigarren guda, Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia eta Sahararen azpian iraultzen dituen egungo 30 gerra inguru Afrikan; dozena herrien matxinada Asia osoan zehar eta Amerikako indigenen esnatze prozesuak argi erakusten digu munduko protesta sozial eta politikoan fenomeno honek duen garran tzia.
|
|
|
\ 1963an Euskaltzaindiari bere dimisioa agertu eta Euskal Idazkaritza Elkarte barruan"
|
Hizkuntza
Saila" sortu zuen Telesforo Monzonekin batera.
|
|
|
30 inguru argitaratu ditu, horien artean Leturiaren egunkari ezkutua (1956), Peru Leartzako (1960), Huntaz eta Hartaz saiakera bilduma (1965),
|
Hizkuntza
eta Pentsakera (1966), Elsa Scheelen nobela (1968), Euskal Herritik erdal herrietara (1978), Euskal gramatika (1978), Euskal Fonologia, Euskal azentuaz tesia, Exkixu (1988), Antigua 1900 (1992), Putzu eleberria (1999).
|
|
|
|
Hizkuntza
guztiak dira partikularrak, baina batzuk gerturago ditugu...
|
|
|
Orain arteko Nafarroako Gobernuek halako" laisser faire" politika kontrolatua eraman dute, oro har,
|
Hizkuntza
Politika Zuzendaritzaren ekimen ugarirekiko eta euskal mugimendu guziarekiko. Hemendik aurrera badakigu konplizitate horiek bukatu direla eta Hizkuntza Politikak berak euskararen garapenerako kaltean jokatuko duela modu aktibo eta eraginkorrean.
|
|
|
Orain arteko Nafarroako Gobernuek halako" laisser faire" politika kontrolatua eraman dute, oro har, Hizkuntza Politika Zuzendaritzaren ekimen ugarirekiko eta euskal mugimendu guziarekiko. Hemendik aurrera badakigu konplizitate horiek bukatu direla eta
|
Hizkuntza
Politikak berak euskararen garapenerako kaltean jokatuko duela modu aktibo eta eraginkorrean.
|
|
|
Nafarroako euskararen aldeko taldeen artean elkargunea bilatu beharra dago; irekia, inork manipulatu gabea, araubide jakin batzuen legez funtzionatu eta erabakiak hartuko dituena. Lehen dimititu zuen Euskararen Kontseilu eta orain ezabatu den
|
Hizkuntza
Politika Zuzendaritzaren hutsuneak betetzeko, neurri batean bederen, eta Euskal munduaren barnerako eta kanporako erreferentzia eta gida izateko. Euskal komunitatearen ordezkaritza honek noski, txukun eta zarpailkeriarik gabe agertu eta jokatu behar du.
|
|
|
|
Hizkuntza
bat baino gehiago izatea ondare haundia eta gizartearen aberastasun seinalea da. Gaurko gizartean gaztelania edota frantsesa menperatzea izugarrizko pribilegioa da.
|
|
|
|
Hizkuntza
berria aldarrikatu du Edorta Jimenezek, hiria euskaraz deskribatuko duen hizkuntza. " Eta gero obrak motzak badira euskaren aldetik edo, bilaketaren ondorioz lortuko dugu geure obrak sinesgarriak izatea.
|
|
|
Euskaltzaindiak, 1999ko irailaren 26an, Aramaion antolatu zituen hitzaldietan aurkeztu nuen?
|
Hizkuntza
, hiztunen giza eskubideen arabera, txostena, ONU, Unesco eta Euskaltzaindiaren arautegian oinarriturik zegoen.
|
|
|
|
Hizkuntza
guztiak dira errespetagarriak eta normalena da gu guretik joatea, besteak errespetatuz eta gurea errespetaraziz.
|
|
|
ALVAREZ ENPARANTZA, J.L.:
|
Hizkuntza
eta pentsakera. Bilbo, 1972.
|
|
|
SAN MARTÍN, Juan: ?
|
Hizkuntza
, hiztunen giza eskubideen arabera?. Euskera, XLIV, pp. 979 Bilbo, 1999.
|
|
|
|
Hizkuntza
, hiztunen giza eskubideen arabera
|
|
|
a)
|
Hizkuntza
normalizazioari dagozkion plan orokor eta proiektu arauemaileei buruzko iritzia ematea, horiek onetsi aitzin.
|
|
|
b)
|
Hizkuntza
plangintza eta normalizazioari dagokionez, Gobernuak eginen dizkion galderei erantzutea.
|
|
|
Lehen artikuluaren zenbait zati begiratu besterik ez dugu: e) Euskararen erabilera aitzinatzea. f) Hizkuntzaren eskubideak zaintzea. g)
|
Hizkuntza
gizarte maila guztietan gai bihurtzeko, lan egitea.
|
|
|
Bestalde, Euskaltzaindiaren eskarizko txostena prestatu nuen, 1999ko irailaren 25ean Aramaion aurkez teko: ?
|
Hizkuntza
, hiztunen giza eskubideen arabera, eta hemen jasotzen dut eman nuen bezala, gehigarririk gabe.
|
|
|
|
Hizkuntza
arrunteanbustidurazmintzatuohigarakontsonantesabaikariez bainogehiago.Edonorkdakikeenez, bizkaieranbustidurakegitekojoera osohedatuada.ArratiaetaTxorierrikoazpi euskalkietanizanezik, bustiduraknabaridira bizkaieradunenfonetikan.J.A.MogeletaFraiBartolomereneuskualdeanosomarkatuadajoerahori.Halaere, lehenagografiaetakontsonantetxistukariakaztertzerakoanadierazidugunez, FraiBartolomerengrafianezdako... /, ill, ren artekoalternantzia.
|
|
|
|
Hizkuntza
bat ikasten ari garenean normala da hainbatetan arazotxoak aurkitzea: hitz bat nola esaten den ez jakitea, ondokoek ulertzen ez duten zerbait esatea, hitz egiten digunari ondo ez ulertzea, desanimatzea....
|
|
|
1 BOURHIS eta SACHDEV, (1998): ?
|
Hizkuntza
eta identifikazio soziala, in AZURMENDI, J. (bil.):
|
|
|
in AZURMENDI, J. (bil.):
|
Hizkuntza
eta talde nortasuna, EHU, Bilbo.
|
|
|
|
Hizkuntza
komunitateek biziraupena ziurtatzeko, erreprodukzio soziala bermatubehar dute. Gure kasuan, euskararen komunitateak bere biziraupena ziurtatzeko, besteak beste, hedabideen laguntza behar du bere buruaren erreprodukzio sozialabermatzeko.
|
|
|
inAZURMENDI, J. (bil.):
|
Hizkuntza
eta talde nortasuna, EHU, Bilbo.
|
|
|
Urrezko orduetako albistegiak kontuan hartuta, iluntzean, Euskal Telebistak Teleberri eta Gaur Egun eskaintzen ditu16
|
Hizkuntza
alde batera utzita, eguraldiaren tarteaoso da antzekoa bietan: informazio esana antzekoa, informazio erakutsia antzekoa, eguraldi mapa berbera.
|
|
|
Azken hauen eredua: Estatua
|
Hizkuntza
Nazioa hirukotea da. Estatua izan zen nazioaren eragilea; eta, horretarako, gehiengoaren edotalde dominatzailearen hizkuntza eta kultura erabili zituen, beste guztiei inposatzeko eta kontrolatutako eremua homogeneizatzeko.
|
|
|
|
Hizkuntza
eta kultura nazionalen alorrari dagokienez, planetako gizakien bioaniztasuna osatzen duenetik, horien bereganatze abiadurak bizkortu egiten ditu homogeneizazio prozesuak, erasoa areagotuz eta babesik ez dutenen biziraupena arriskuanjarriz. Horrela, nazio estatuek estatuaren indarra erabili dute beren kultura defendatzeko, eta estatu gabeko nazioak egoera jasanezin batean aurkitu dira.
|
|
|
Estatu Nazioaren kontrako borroka mundu osora zabaldu da, eta Estatua
|
Hizkuntza
Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan, askapen mugimendu zahar berriaksortu dira. Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausialdiarenoinarrian dugu; Jugoslaviako herrietan gauzatutako gerrak; Txetxeniako lehen etabigarren gerra; Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika, eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia; Saharatik hegoaldera kontinente osoa iraultzenduten 30 gerra inguru daude Afrikan; dozenaka herriren matxinada Asia osoanzehar; Amerikako indigenen esnatze prozesua.
|
|
|
Naziotasuna norbanakoaren aukera da; nazionalitatea, aldiz, estatuak aldez aurretik askripzioz erabakitako eta araututako nortasuna da orokorrean, zenbait kasutan norbanakoak aukeratzeko posibilitatea badu ere, naturalizazio kasuetan adibidez.
|
Hizkuntza
askotan ezdira desberdintzen bi kontzeptu horiek eta hitz bakar batez adierazten dira bi esanahiak: nazionalitatea (Neveu, 1997: 83).
|
|
|
Baina, ikuspegi honek hiru arazo nagusi ditu: 1)
|
Hizkuntza
identitate finko, eta, berez hor dagoen, egoeraren adierazpenzuzen gisa hartu izan da.
|
|
|
egoeraren adierazpenzuzen gisa hartu izan da. 2)
|
Hizkuntza
identifikazio prozesuaren kontzeptzio soilgisa hartu izan da, taldearteko gatazka, etnikoak, ezaugarritzen dituzten faktorepsikosozialak kontuan izan gabe.
|
|
|
Etxeko
|
Hizkuntza
Erabilpena
|
|
|
Estatuko
|
Hizkuntza
|
|
|
Taldeko
|
Hizkuntza
|
|
|
Etxeko
|
Hizkuntza
0,97384* 0,22722
|
|
|
1
|
Hizkuntza
askapena
|
|
|
|
Hizkuntza
askapenaren profeta Henrik Wegeland izan zen(). Berakesan ohi zuenez,. Norvegiak ez dauka zertan izan Danimarkaren kultur kolonia?.
|
|
|
Lurraldetasunaren arazoa eta bertako hizkuntzaren arazoa txanpon beraren bi aurpegiak baitira, hizkuntzak bere lurraldea behar baitu.
|
Hizkuntza
ez baitago soilik paperean, lurraldetasuna osatzen duten pertsonen bar nean baizik.
|
|
|
Beharrezkoa da euskara prest egoteahelduko den egunerako, eta horregatik borrokatzen da.
|
Hizkuntza
ofiziala izango da, eta erakatsia. Beste batzuk nik baino askoz hobeki deskribatuko dituzte xehetasunezbatua eraikitzen Txillardegik egin lan eskerga, eta bere sinetsarazteko indarra, eremuhonetako ez kazike guttiren isilkeriak, etsaikeriak ez esateagatik, garaitzeko.
|
|
|
eta, kontsentsuatua, ren joera utopikoa bide dago izkutuan.
|
Hizkuntza
arazo larriak, tirabirarik eta tentsiorik gabe konpontzea posible balitz bezala. Hots, zoritxarrez, hauez da Katalunia eta ez Quebec?
|
|
|
1995eko 17 zenbakiko hitzaurrean
|
Hizkuntza
Politikarako Sailordetzako JokinAzkue ren. Euskararen erabileraren normalkuntza prozesuaren ebaluazioa EuskalHerriko Administrazioan, artikuluari kontrapuntu kritikoak jarri beharrean aurkitzenda:
|
|
|
Areago,
|
Hizkuntza
Politikarako Sailburuordearen proiektuak aipatuz, baikortasunari lekua ireki nahi dio Txillardegik, nahiz eta ekintzazko frogen zain geratzenden: –Aristondoren idatziak betetzen baldin badira, giroa aldatu egin dela esanbeharko dugu.
|
|
|
Alor eta lan horiek beste lekuetan jende adituek aztertu eta azalduakdituzte1 Dena dela, oroigarritzat besterik ez bada ere, aipatu nahi nituzke hemen aloreta lan horietakoren batzuk: Hizkuntzalaritza oro har (Hizkuntzalaritza Hiztegia), hizkuntzaren antropologia(
|
Hizkuntza
eta Pentsaera), Euskararen batasuna (Sustraibila eta Euskara Batua zertan den), Euskararen gramatika (Euskal Gramatika etaEuskal Aditz Batua), euskal fonologia (Euskal Azentua eta Euskal Fonologia), eta Soziolinguistika eta Glotopolitika (Kolonizatuaren Ezaugarria, Albert Memmi ren liburuaren itzulpena, eta Elebidun Gizarteen Azterketa Matematikoa eta hainbat eta hainbat artikulu aldizkari2 eta e... Helburu praktikoa ipini du beti Txillardegik hizkuntzalaritzako etasoziolinguistikako lanetan:
|
|
|
|
Hizkuntza
, adierazteko egitura mentala izanik, bizitzarekin doa lotuta. Literaturan, berriz, bizitza horren adierazpenak, fisikoki mugatuta geratzen dira.
|
|
|
Larresoro, (1972):
|
Hizkuntza
ta pentsakera, Bilbo, Ediciones Mensajero.
|
|
|
Politikaren funtsezko elementu bihurtzenda.
|
Hizkuntza
erabat politizatzen da, politika eta euskara identifikatzeko joera sortzenda; finean, politika abertzalearen barruan politika eta euskara, suturatzeko, joerafinkatu egin da.
|
|
|
Adibidez, hizkuntza oro har hartuta, honako hauek bereiz daitezkegaiaren barruan: gramatika, pragmatika, estilistika, eta abarreko azpigaiak, edofonetika/ fonologia, morfologia, sintaxia, lexikoa, semantika eta abarreko azpiazpigaiak; bereiz daitezke, baita ere, ondoko gertuko gaiekin zerikusi dutenak: kognizioa, kognizio soziala, logika, errealitatearen irudikapena eta eraikuntza, giza harremanak, giza eraginak, etab.
|
Hizkuntza
partikularrekin ere, antzera ikusdaiteke: hizkuntza bakoitzeko barne aniztasuna (kodeak, dialektoak, erregistroak,...), hizkuntza bakoitzaren arteko tipologia linguistikoa, deskribapen sinkronikoeta diakronikoa, hizkuntzen arteko nahasketak, etab., azpigai moduan; edogertuko gai hauekiko harremanak:
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera kontuak besterentzat gelditu dira: psikologialari, soziologialari, dialektologialari, neurologialari, hizkuntzarenhistorialarientzat, eta abarrentzat.
|
Hizkuntza
egituratik eta hizketa hizkuntzatik ulertzea hautatu da. Erabilerak egituran izan dezakeen eragina aztertzeaez da mende honetako eskola handienen paradigmetan sartu.
|
|
|
Diodan, beraz, bere hitzez, orain arte neurezari naizena: ?
|
Hizkuntza
da herri baten sorkaririk funtsezkoena, bere nazio jakintzarenoiñarria. Hitz batez:
|
|
|
Amerikarraren babesean datorkigu hemen: ?
|
Hizkuntza
bakoitza estrukturazosatutako sistema zabal bat da, beti ere hizkuntza bakoitzean berezia. Hizkuntzabakoitzak kulturaren arabera eratzen ditu gizonaren moldeak eta kategoriak.
|
|
|
< Sozial multzoan, hauedozein dalarik eta bere hedadura nolanahikoa dalarik ere, lehenengo maillakoeragiña du hizkuntzak.
|
Hizkuntza
da multzoko lagunak alkarganatzen dituen lotkiarikzaillena: bera da batera giza-taldearen bai irudi eta bai habe nagusi>?
|
|
|
|
Hizkuntza
atxikimenduaren funts honek geroztik ez ditu alde batera utzikoTxillardegiren burubidea eta jokabidea. Atxikimendu honen erakarmen indarreansumatuko du gainera nazio identitatearen gailurrik garaiena:
|
|
|
edo itzuliizan dugu euskal hiztunaren jarrera desegile hau izendatzeko. Txillardegiren lanhauetan, ordea, ordurako begiz joa zegoen hizkuntza portaeraren azterbidean.?
|
Hizkuntza
gorrotoa, ere erabili izan da hiztun mota honen jokabidea azaltzeko:. Hizkuntza galdu duen eskualdea, bere jatorrizko edo ethniazko enborretik ebakitzeneta berezten da arras; eta bere sorkurazko arroztasuna < garbitu> nahirik, beresorterriarekiko jatorrizko maitasunari, herra eta gorrotoa darraizkio?
|
|
|
Txillardegiren lanhauetan, ordea, ordurako begiz joa zegoen hizkuntza portaeraren azterbidean.. Hizkuntza gorrotoa? ere erabili izan da hiztun mota honen jokabidea azaltzeko:?
|
Hizkuntza
galdu duen eskualdea, bere jatorrizko edo ethniazko enborretik ebakitzeneta berezten da arras; eta bere sorkurazko arroztasuna < garbitu> nahirik, beresorterriarekiko jatorrizko maitasunari, herra eta gorrotoa darraizkio? (1966b, 437).
|
|
|
hots, Estatu nazioaren eskutik abian jarritako nazionalismoak hizkuntzarenizaera eta funtzioa errotik aldatu dituela bere batasun politikoaren sistema egituratzekoprozesuan.
|
Hizkuntza
, ezer bada, osagai politikoa baita mundu moderno honen nondiknorakoan. Euskaltasunaren pentsaera inozo xaloarekin ondo baino hobeto etengo dugure euskaltzale donostiarrak, euskarari opa izan zaion tratamendu apolitikoa gaindituz.
|
|
|
Lehenik, hizkuntzaren izaera eta funtzioa eraldatzen ari zaigula historian barrena, eta eraldaketa horrenoinarrian dagoen estatu modernoaren aginpidea gotortu ahala ari dela aldaketa horigertatzen.
|
Hizkuntza
ez dela, besterik gabe, gizajendeak elkarrekiko mintza beharrakasetzeko soilik darabilen tresna aldagaitza. Hizkuntzaren instituzio izaera hori, horieta horrenbestez, nazionalismoaren ardatzean funtsatutako gertaera berria delahizkuntzaren historian.
|
|
|
Nazioidentitatearen oinarrizko zutabea dela euskara; hain zuzen ere, zeinurik garaiena beradela, euskaldunon arteko kidetasuna eraikitzeko.
|
Hizkuntza
atxikimendua ez delaaxaleko kontua, hizkuntza ez dela mintzabide eta lanabes, hotz, eta, neutral?
|
|
|
Txillardegi (1966a): ?
|
Hizkuntza
eta pentsakera, in Branka I, San Sebastian, EdicionesVascas Argitaletxea, 51; edota in Euskal herritik erdal herrietarara, Amorebieta, 405 orr.
|
|
|
, (1966b): ?
|
Hizkuntza
eta herri kidetasuna, in Branka II, San Sebastian, Ediciones Vascas Argitaletxea, 83; edota in Euskal herritik erdalherrietara, Amorebieta, 433 orr.
|
|
|
, (1966c): ?
|
Hizkuntza
eta Erresuma, in Branka V, San Sebastian, Edicio nesVascas Argitaletxea, 271; edota in Euskal herritik erdal herrietara, Amorebieta, 449 orr.
|
|
|
, (1966d): ?
|
Hizkuntza
gizonaren zerbitzuko, in Euskal herritik erdal herrietara, Amorebieta, 467 orr.
|
|
|
Honela mintzo zaigu Txillardegi gai honen inguruan:. Meillet' ek, esate baterako, anitz izkribu egin du hizkuntzei buruz; eta bat berezikimundu guziko hizkuntzei buruz, oso ezaguna.
|
Hizkuntza
askoren kondaira ezagutuarren, halere, eta askotan egia garbi erakutsi arren, bere chauvinismoa dala bide, ezdu garbi ikusten kakoa; eta hizkuntzen galtzearen kariak < asko eta nahasiak> zaizkio.Halere hitz guziez argitzen du egia: < politikazko erakunde baten indarra, zibilizaziobaten balioa, gertuko arrazoiñak edo kariak izan ditezke; baiña funtsezkoa hau da: lurralde zabal batean eraikitzen dan hizkuntzak baliotasun paregabea du>.
|
|
|
Garai hartan itxaropenaz beterik abian zegoenUnibertsitate Publikoa aukeratzea begi bistakoa bazen ere, Txillardegiren berezkotokia Filologia Fakultatean zegoen; baina, askotan legez, erbestea egokitu zitzaionberari. Hau da, orduko Unibertsitate publiko berria aukeratu zuen, nahiz eta berarentzat aproposena ez izan Deustuko euskal filologiaren aldean, akademikoki behintzat.Eta sortzen ari zen Unibertsitate hartan Pedagogia aukeratu zuen (orduko HizkuntzarenPedagogia, zehazkiago esanda)
|
Hizkuntza
Filosofiaren kaltetan, askoz euskaldunagoaeta euskal gizartearentzat eraginkorragoa edo iruditzen baitzitzaion, nahiz eta garaihartako Filosofia Fakultateak hasi berria zen Zorroagako ospe eta prestigioa gehienabildu.
|
|
|
Txillardegik mintzoaren eta errealitatearen arteko harremana
|
Hizkuntza
etapentsakera liburuan aztertu du sakonki, estrukturalisten ildotik. Haatik, behinola Kantek kontzeptuaren eta dagoenaren arteko harremana azaltzeke utzi zuen bezalaxe,, azare transzendentala?
|
|
|
Hizkuntzak (eta hau berez gainera, hizkuntzaren izana bera dela ta) iluntasunean jauzarazten gaitu.
|
Hizkuntza
inoiz ez da gardena: beti da arrea.? 19
|
|
|
Larresoro,
|
Hizkuntza
etapentsakera, Gero, Bilbo, 1972, 87 or.
|
|
|
Larresoro,
|
Hizkuntza
etapentsakera, Gero, Bilbo, 1972, 131 or
|
|
|
–
|
Hizkuntza
alfabetiko batez irakurtzen eta idazten dakiten pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe. Pertsona horien hizkuntza ingelesa bada, jakingo dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina.
|
|
|
A. Lamariano Azalaren atzealdeko argazkia: Z. Arteaga
|
Hizkuntza
zuzenketen arduraduna: Jose Ramon Etxebarria Bilbao
|
|
|
|
Hizkuntza
zuzenketen arduraduna: Jose Ramon Etxebarria Bilbao
|
|
|
|
Hizkuntza
–ez nazionalak? 27
|
|
|
AZURMENDI, J. (1971):
|
Hizkuntza
, etnia eta marxismoa. Baiona:
|
|
|
Estatu barruko biztanle guztientzat lege berbera, herritar guztientzat hizkuntza berbera. ?
|
Hizkuntza
egokiaren, arazoa ez da, beraz, testuinguru, objektiboari?
|
|
|
1.2.4
|
Hizkuntza
–ez nazionalak?
|
|
|
Erdaldun elebakarren eskubideen bandera harturik, euskararen aldeko gehiegikeriak geldiarazi beharraz egin du predikua.
|
Hizkuntza
Politikako Zuzendaritza utzi dute kargudunek. Susmopean zeuzkaten, desautorizaturik.
|
|
|
Itxura aldetik begiratuta esan genezake sarean dauden beste egunkarien tankerakoa dela.
|
Hizkuntza
zuzena eta ulerterraza erabiltzen saiatzen da, kontuan izanik internautei bideratuta dagoela eta suposatzen dela hauek ez direla irakurle amorratuak.
|
|
|
. 37 zk. (1985), 87 Elkarrizketa. 37 zk. (1985), 117 Europa Mendebaldarreko estaturik gabeko Herrien lehen elkargunearen Agiria. 38 zk. (1986), 143" Goi Zikloko
|
Hizkuntza
eta Matematika arloetako ikaskuntzarako laguntza" esperientzi proiektua. 46 zk. (1988), 95 (Itz.: Xanti Iruretagoiena). Administrazioen hizkuntz politika euskalduntze alfabetatzearekiko.
|
|
|
31 zk. (1984), 93 Euskara, diskriminazioa eta legea (Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 95 1983ko erdal liburuak Euskal Herriaz. 31 zk. (1984), 127
|
Hizkuntza
minorizatuen Soziologi Batzarrea. 32 zk. (1984), 169" La Voz de Euskadi" kinka larrian (Orain eta Hemen). 33 zk. (1984), 90 Damua eta bonbak (Orain eta Hemen).
|
|
|
41 zk. (1986), 103 Mario, Madrileko prentsaren kontzientzia ona (Orain eta Hemen). ...liburugintza. 46 zk. (1988), 113 Egunen gurpilean. 47 zk. (1988), 127 1988ko euskal liburugintza. 50 zk. (1989), 121 1989ko euskal liburugintza. 57 zk. (1990), 121 1990eko euskal liburugintza. 63 zk. (1991), 91 Celaya eta Otero zentsuratzaileen iritzira. 68 zk. (1992), 83 1991ko euskal liburugintza. 73 zk. (1992), 91 ETB eta euskara. 75 zk. (1993), 151 Euskal liburugintza 1992. 79 zk. (1993), 143
|
Hizkuntza
aldizkarietan. 82 zk. (1994), 53 Euskal liburugintza 1993. 85 zk. (1994), 65 Euskal liburugintza 1994. 90 zk. (1995), 69 Euskal liburugintza 1995. 98 zk. (1997), 77 Euskal liburugintza 1996. 103 zk. (1997), 89 Karlos Santamaria: ez adiorik. 104 zk. (1998), 15 Euskal liburugintza 1997. 109 zk. (1998), 77 Yon Etxaide, barne exilioan euskaltzale. 110 zk. (1999), 59 Txillardegi eta Martin Ugalderen arteko gutunak(). 114 zk. Euskal liburugintza 1998. 115 zk. (1999), 63
|
|
|
TORREALDAI, Joan Mari
|
Hizkuntza
minorizatuen Soziologi Batzarrea. 32 zk. (1984), 169 Bretainia eta bretoiera Iraultza Frantsesean zehar. 54 zk. (1989), 101
|