|
2003
|
|
|
Proportzioaren azterketa horrek asko argitzen digu euskararen osasunaz; baina,
|
hizkuntza
baten osasun sozialaz hitz egiterakoan, bestelako datuei ere erreparatu behar izaten zaie; eta, beste parametro batzuekin batera, giltzarria izaten da jakitea hizkuntza horrek balio ote duen erabiltzaileen artean komunitate sentsazioa sortzeko.
|
|
2004
|
|
|
Dena dela, eztabaidaren sua piztu ez ezik, berritu ere maiz asko berrituko zaigu zer nagusi horiek begiz jotzeko orduan: hots, zeintzuk dira zer adierazle nagusi horiek gurea bezalako
|
hizkuntza
baten osasuna edo gaixotasuna neurtzeko?
|
|
2005
|
|
|
Azken urte hauetan eta Soziolinguistikan lanean diharduten adituek egindako azterketa eta ikerketen ondorioz, hizkuntzen normalizazio prozesuei buruz gauza batzuk argitzen joan dira, haietako batzuk hauek izanik:
|
hizkuntza
baten osasuna neurtzeko, honen erabilera neurtu egin behar da; hizkuntza batek bere biziraupena ziurtatzeko bere hiztunen egunerokotasunean txertatua egotea lortu behar du; eta hizkuntzaren erabileran eragiteak urte askotako lan planifikatua eta koherentea eskatu egiten duela. Prozesu horretan, euskaldunok, herritarrak garen aldetik eta interes handien dugunaren heinean ezinbesteko eragileak eta motorra gara.
|
|
2009
|
|
|
|
Hizkuntza
baten osasuna hobetzeko, hizkuntza horretan ekoizten den literaturaren maila baino eraginkorragotzat du kultura ekoizpenaren kopurua William F. Mackeyk ere. Ideia horri heldurik, Mikel Zalbide euskaltzainak ondorengo galdera planteatzen du Euskara 21 txostenari egindako iruzkinean:
|
|
2010
|
|
|
Lagungarri izanik ere ez dira, ordea, aski. Are gutxiago gurea bezalako ingurumenetan, hizkuntza jakitetik hizkuntza hori erabiltzera hain jauzi nabarmena dagoen kasuetan211 Galdeketa soziolinguistikoen jakite kontuei buruzko datuetatik atera ohi den ondorio baikor hori ez da beraz aski, ahuldutako
|
hizkuntza
baten osasun diagnostiko zorrotzik egiteko. Pista batzuk ematen ditu, eta oso baliagarriak dira; baina argitasun horiek ez dira aski osasun diagnostiko globalik egiteko.
|
|
|
Ez dabil zeharo oker halakorik dioena: eguneroko jardun arruntaren zenbatekoak eta garrantzi aparta du
|
hizkuntza
baten osasun diagnostikoa eratzerakoan. Baina zuzen zuzen ere ez dabil, soziolinguistikazko inkesta datuak alboratzerakoan.
|
|
2012
|
|
|
Barakaldoko kasuan, erabilera datuetan islatzen den bezala, gaztelania da nagusi, botere egoeran dagoela esan daiteke. euskara, berriz, menpeko hizkuntza da, ez du apenas funtziorik betetzen.
|
hizkuntza
baten osasunak, maiz, hizkuntza horrek gizartean duen kokapenarekin zerikusia du. Beraz, euskarari inolako funtziorik edo legitimitaterik aitortzen ez bazaio, nekez egongo da osasuntsu.
|
|
2019
|
|
|
SARRERA hizkuntza baten bizitasun digitalak bere osasunaren ezinbesteko informazioa ematen digu. komunikazio kanal nagusi bilakatu da Ingurune digitala, eta hizkuntzek bertan duten presentzia kontuan hartu beharrekoa da, honen bizitasun digitala ezagutzeko garaian. gaur egun,
|
hizkuntza
baten osasuna ezagutzeko ezinbestekoa dugu ingurune digitalean bizi duen egoera ezagutzea. kontzeptu hau ez da berria, eta euskararen osasunaz aritzean askotan aipatutako gaia da. euskararen kasuan ere ez da desberdina: euskarak bere etorkizuna jokoan duela badakigu, eta joko zelaietako bat ingurune digitala dela askotan aldarrikatu dugu.
|
|
2021
|
|
|
Glamour sozial eta mediatikoa da hizkuntza baten kapital nagusia. Hori, eta sostengua ematen dion botere politikoa, estatua, nagusiki(...)
|
Hizkuntza
baten osasuna babesa ematen dion botere politikoak markatzen du. Nazio aberatsak eta pobreak dauden bezala, hizkuntza aberatsak eta pobreak daude, ez linguistikoki ederrago edo zarpailago direlako, hizkuntza horiekin lor litekeen progresio sozialaren arabera baizik.
|