|
2010
|
|
|
boterean oinarritutako arbitrariotasunak bere eguneroko helburuekin desordenara eramandakoa, egiaz, berriz ere zuzentzea eta bere ordena naturalera itzultzea. Baina kontua ez da soilik estatuen araberako gizadiaren partzelazio zatikatzaile eta ez seguruaren aurrean
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketa" naturala" jartzea. Kontua da, askoz ere gehiago, herri pentsamenduaren defendatzaileek oinarrizko bezala kontsideratzen duten" giza duintasunaren" printzipioa argitzea:
|
|
|
Hemen azpimarratu nahi duguna, baina, historiaren ibilbideak ehunka aldiz baieztatutako hizkuntzaren giza legearen ondorioa da:
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketaren baldintzapena hain da handia eta eraginkorra, egiaz, ezen ezinezkoa baita berori gutxiestea zigorren bat jaso gabe, eta ezta ere berori alde batera uztea arrisku handienetan erori gabe. Politikari batzuek —herri ezberdinak biltzen dituzten esparru estataletan— uste onez jarri izan dute ama hizkuntza estatu hizkuntzaren atzean, bai, baina euren erabakiek mendeetan zehar ekarri dituzten ondorioak atzeman gabe.
|
|
|
Ze edonork onartu behar du hau:
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketaren erabatekotasuna eta bortxaezintasuna behar batean oinarritzen da, hain zuzen, giza bizitzaren oinarri espiritualak kasualitatetik zein arbitrariotasunetik urrun dagoen modu batean ziurtatzeko beharrean. Funtsezko baldintzapen horretan esku hartze bidegabe eta arbitrario orok porrot egingo duela ulertaraztea da, finean, hizkuntzalaritzak egin dezakeen ekarpenik handiena, ekarpen horrek giza bizikidetzaren egiazko helburuei lagunduko dien jarduera oinarrituko baitu.
|
|
|
Nolanahi ere, baina, zera hasi gara jada zehazki ikusten: batetik, hizkuntzaren ikerketa soziologikoarentzat maila gorenekoa den osotasuna, egiaz, ama hizkuntzaren eta hizkuntza komunitatearen arteko interakzioan ikusi behar dela; eta bestetik, hizkuntza bakoitza —ama hizkuntza bezala eta bere errotiko izaeran—
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketaren giza legean inplikatuta dagoela. Eta, modu horretan, hizkuntza ikerketa" konkretu" osoak —hizkuntza bakoitzaren berezitasun fonetiko txikieneraino— itxura berri bat eskuratzen du.
|
|
|
hizkuntza komunitatearen legearen salbuespenik gabeko baliozkotasunetik, bada, ezinbestean ondorioztatzen da giza lege hori oinarrizko giza zeregin baten zerbitzuan dagoelako ideia. Baldin eta
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketa hain derrigorrezkoa bada, orduan ere ziur esan dezakegu haiek gabe ezinezkoa dela giza bizitza bera gauzatzea. Ahalegindu gaitezke, bai, balio orokorreko baldintza hori giza bizitzatik kanpo uzten, baina orduan —horrekin— agerian geratzen da gizadiaren bizitza historiko kulturala suntsitu egiten dela.
|
|
|
" Nazio bat hizkuntza jakin batengatik ezaugarritutako eta osotasun idealarekiko indibidualizatutako gizadiaren forma espiritual bat da" [W. v. Humboldt, GS VI, 125]. Hor, zinez,
|
hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketa apurtezinak —gizadiaren helburu espiritualerako hain beharrezkoa den banaketak— suposatzen duen guztia biltzen da. Eta horrexegatik da zuzena eta beharrezkoa, bada, bizitza historikoarentzako erabakigarriak diren euskarriak hortik zehaztea.
|
|
|
finean, ama hizkuntzaren errealitatea da bide hori ezaugarritzen duena, hain zuzen, hizkuntza komunitatearen legea balekoa egiten duen bidea.
|
Hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketa, bada, ama hizkuntzen espresioan dago ziurtatua. Bi gertaera nagusi horiek —ama hizkuntza eta hizkuntza komunitatea — egiaz dira osotasun bat, ze bata bestea gabe pentsaezina da.
|
|
|
|
Hizkuntza
komunitateen araberako gizadiaren banaketaren baldintzapena hain da handia eta eraginkorra, egiaz, ezen ezinezkoa baita berori gutxiestea zigorren bat jaso gabe, eta ezta ere berori alde batera uztea arrisku handienetan erori gabe.
|