|
2000
|
|
|
Gainera, askok betiko aitzakia aipatzen du horretarako: gure
|
hizkuntzak
ez du irainerako balio. Baina irain mordoa dago euskaraz eta erabili ere erabiltzen dira hainbat tokitan.
|
|
2001
|
|
|
Badakit hau ez dela oso esaera egokia, behar den bezala ez hartzeko arriskua duelako. Guztiok dakigu
|
hizkuntzek
ez dutela gorputzik; beraz, gorputzik ez dutenez gero, ezta neurririk ere.
|
|
|
" Bitartekoa da hizkuntza, ez ontzia:
|
hizkuntzak
ez du deus barrenen eta zernahi izan dezake". Esaldi horretan biribilduta dago Mitxelenak hiz  kuntzari buruz pentsatzen zuena.
|
|
|
" Alemanez, ingelesez, espainolez eta frantsesezko idazlanak bakarrik jasoko dira". Beren
|
hizkuntzak
ez du, beraz, lekurik hor. Eta Suedia ez da Euskal Herria eta horrelako oharrak ez dira han bakarrik agertzen.
|
|
|
Bestela esan, guztiok bagara hizkuntzaren jabe, ez da inortxo ere hizkuntzaren jabe. Hizkuntza bera da, soil soilik, bere eskuko eta bere buruaren jabe; damurik,
|
hizkuntzak
ez du ahorik mintzatzeko, ez eskurik deus aldatzeko. Guk gorputzaren alde batera eta bestera dugun bezalako eskurik, diot.
|
|
|
Txillida mundu zabaleko seme dugu. Darabilen
|
hizkuntzak
ez du hitzen premiarik, aditzera eman nahi lukeena ez baitu inongo hitzek emango aditzera. Eta hitzak ezinbestean bereizgarri gertatzen direnez gero, bada, edozeinentzat, judu nahiz jentilentzat, mintza daiteke eta hala mintzatu da, mintzatu ere.
|
|
|
eztarridunak, ahodunak eta (hala holako) burudunak, haren bitartez, hura dela medio, mintzatzen direnak. Garbitasuna eta zikinkeria ere hauen aho buru eztarrietan datza, ez
|
hizkuntzak
ez dituenetan.
|
|
|
Liberalismoaren planteamendurik oinarrizkoeneankokatzen dira diskurtso gehienak hizkuntzaren auzian.
|
Hizkuntzak
ez du eskubiderik, ez dago eskubide kolektiborik, ez komunitariorik. Eskubideak soilik indibidualak dira.
|
|
|
Hizkuntza txikien aldeko mugimenduak hortxe daude preso, nazionalismoan, etnian. Ikuskera honetan,
|
hizkuntzak
ez du askatasunik, ez nortasunik. lazko abuztuan Problemes politiques et sociaux aldizkari frantsesak zenbaki monografiko bat atera zuen gai honen inguruan: " L’ethno nationalisme en Europe occidentale".
|
|
2002
|
|
|
esperientzia baten azterketa»; «Bideratze lana gizarte eragileen lanbide garapeneko esperientzia batean: azterketa etnografikoa»; «Bigarren hezkuntzaren hastapenak Gipuzkoan, Donostiak garatutako prozesua»; «Gipuzkoako auzo eskolak, 1930 1938»; «Eskolako hizkera ereduaz, euskara batuaren eta Euskalkiaren arteko harremanen testuinguruan»; «Ama
|
hizkuntzak
ez du gramatikaren barnerakuntzaren ordenamendua baldintzatzen»; eta «EAEko ikastetxeen zuzendaritza taldeen inguruko Pertzepzioak».
|
|
|
Desberdintasun horiek beharrezkotzat dauzkate euskarak eta euskal hiztunek; bestela zertarako sortu terminoak? Inguruko hizkuntzetan, ez dugu, ostera, horrelakorik aurkitzen, inguruko
|
hizkuntzek
ez dituzte beharrezkotzat jo desberdintasun horiek, eta ez dute horrelako kategorizaziorik egin behar izan; hiztunek berek ere ez diote horrelakorik eskatu kode komunari, hizkuntzari. Kuriosoa da ikustea, ildo horretan, gure arteko erdaldunek zelan erabiltzen duten, los aitas?
|
|
2003
|
|
|
Judua zenez, izuaren eraginez, iruditzen zitzaion gertakarien errateko hizkuntza erotzen ari zela eta etsai guztien eliminazio fisikoa planifikatzen zuen egitura totalitarioak ahoskatzen zuen Goethen mintzaira lehen baino lehen abandonatu behar zuela. Ingelesez idazten hasi zen,
|
hizkuntzak
ez zuela erokeria kolektibo horretan errurik konturatu zen arte. ETA erakundeak bere ekintzak justifikatzeko agiri bat ateratzen duen oroz, gure hizkuntza zaharra gisa horretako galimatiak erruten  zertan ari den galdetzen diogu geure buruari.
|
|
2004
|
|
|
bitartekoak edozein eduki beregana omen dezake,. Bitartekoa da hizkuntza, ez ontzia:
|
hizkuntzak
ez du deus barrenen eta zernahi izan dezake?, zioen behinola Mitxelenak. Hau ez al da, ordea, betiko leloaren oihartzuna?
|
|
|
Zorionez berriz jatorrizko hizkuntzan ematen zaizkigu, klasikoetan agertu ez zirenak, honela gazteek jakingo dute kaletar erdaldundu intelektual batzuk edo sindikalistak bazter utzita zer zen, euskaldunen Euskal Herri gehiena kontserbadore zelarik, pentsamoldea eta oraindikan gehien bat baserritar zen gizarte baten egoera. Denbora berean ikusiko dute idazle guztien joera kostunbrista bazen,
|
hizkuntzan
ez zutela denek Sabino Arana jarraitu. Jarraitu dutenek badute erru apur bat hogeita hamar urteez euskal literatura konformista egin bada, hoben handiagoa dute ezkerreko idazleek ez baitzioten euskarari eskerrik ez eta begirune txikienik.
|
|
|
Halere, egun hauetantxe irakurri dut berriz ere euskerazko aldizkari jator batetan," euskerari kalterik eta ondamenik aundienak egiten dienak emakumeak dira, eta emakumeen barrutian monjak...".
|
Hizkuntzak
ez dituzte, ordea, monjak eta emakumeak galtzen, GOBERNUAK BAIZIK. Bada garaia, nik uste, egiak argi eta garbi esateko, jaunak!!
|
|
|
Hau da kakoa hitz gutxitan:
|
hizkuntzak
ez du bataiorik egiten, hizkuntzak ezin dezake bataiorik egin, bataiakizunik ez baitago. Ez dago haurrik.
|
|
|
Mendi ideia gabe bizi diteke: Yucatan’go indiarrek, esate baterako, ez dute mendirik ezagutzen; eta beren
|
hizkuntzak
ez du ideia horri dagokion hitzik. Ez, beraz, hots segida hori, eta ez adierazkia bera ere.
|
|
|
Interp retazioak eta esanahi posibleak anitzak izanik, hori ere zaindu genuke. Edward Sapir eta Benjamin L. Whorfek esaten zutenez,"
|
hizkuntzak
ez du bakarrik pentsamendua adierazten, baldintzatu ere egiten du".
|
|
2006
|
|
|
Batzuek besteek baino hiztegi handiago dute, batzuek besteek baino soinu barietate handiago, baina bat ere ez da beste bat baino hobea.
|
Hizkuntzek
ez dute hierarkiarik. Haurrak hizkuntz aukera berdinak dituztela irteten dira amaren sabeletik:
|
|
|
Lehen Hezkuntzako dekretu proiektua Estatuko Eskola Kontseilura bidaliko da orain, eta 3.305 eskola ordutan banatzen ditu irakasgai guztiak sei ikasturteetan (bi urteko hiru ziklo), indarrean dagoen araudian ezarritakoak baino 20 gehiago. Komunitateek beren portzentajeekin osatuko dituzte programak (%35 berezko
|
hizkuntzarik
ez dutenek eta %45 hizkuntza hori dutenek). Lehen zikloa 1.085 ordukoa da, bigarrena 20 ordukoa (1.120 ordu) eta hirugarrena 1.100 ordukoa.
|
|
|
alegia, euskal arrazak (herriak) kulturarik ekoiztu ez badu ere berak, euskarak (hizkuntzak) gaitasuna baduela kultura espresatzeko, gutxienez besteri hartutakoa.
|
Hizkuntzak
ez luke arazorik, berriz ere hori egiten jarraitu nahi badu" kultur kontzeptu" famatu horiekin. Objekzioaz akordaturik bezala jarraitzen du Unamuno-k:
|
|
2007
|
|
|
Adinean aurrera joan ahala gaitasun hori mugatuz doa eta bost urte betetzean, adibidez, kroazierako soinuak ahoskatzen lanak izango ditu, horixe ama
|
hizkuntza
ez badu.
|
|
|
guztiak Geschlecht/ leinu ren itzulpen okerrak dira. Izan ere, Herder bezalaxe Schelling ere gizon emakumearentzat arraza erabiltzearen kontrarioa da espresuki eta errepikatuki, ik. Ausgewählte Schriften, Frankfurt 1985, bol. V, batez ere 108 eta 516 Arraza kontzeptua soil soilik onartzen da (Ib., 50, 108, 125, 519) Don Felix Azara informatzaile espainolaren arabera Paraguay aldean ba omen dagoen espezie bitxi batentzat,
|
hizkuntzarik
ez duena, erlijiorik ere ez, ezta ere pentsamendu razionalik (Jainkoaren ideiarik alegia; Jainko hau ez da erlijiosoa bakarrik: oroit, Descartes ez gero filosofo razionalistentzat. Voltaire inklusibe?
|
|
|
Izan ere, erdararen ordezkoa izangogenuke orduan euskara, haren gunean eta unean erabilitakoa, hura darabilgunbaldintza moduetan erabili, eta kito.
|
Hizkuntzak
ez luke horrela aurreiritzi ideologikorik eta nazionalik sorraraziko, eta euskara guztiona izateko eragozpen aitzakiaere desagertu egingo litzateke ziplo.
|
|
|
Ez da ulertu behar jatorri «historiko» bat:
|
hizkuntzak
ez du abiapenik gizakiaren denborako uneren batean (edo, izan badu, gertaria horrek ikerketari ihes egiten dio). Ikerketak inon ez du aurkitzen gizakia hizkuntzabarik eta orduantxe hizkuntza asmatzen, ezin du inon behatu hizkuntza ezerezetik sortzen, astiro garatzen eta biribiltzen.
|
|
|
Hizkuntzak, gero, 1) ideiekin operatzea erraztuz, ezagutzaren garapena errazten du, eta 2) ideiak kanporatzea ahalbidetuz, sozializazioa bideratzen du. Baina, b)
|
hizkuntzak
ez du berak ezagutza (ideia) deus eratzen, ez da aktiboa, baizik eta beti zeinu, hots, tresna bezala dago hartua104; ideien eraketan ez du zerikusirik, ez da bera eraginkor. Hala ere, agerikoa da nola autore enpiristengan hizkuntzaren beharra eta inportantzia ezagutza orokorrerako bultzaka bezala datorren geroz eta indartsuago (hizkuntzaren de facto beharra Locke-k berak aitortu du jada, behar horren modua gero aski zehazten ez bada ere) 105.
|
|
|
Baina hopi herriaren denboraren kontzeptu ez hizkuntzazkoa ezin da ezagutu hizkuntza miatuz bakarrik. ...ar batek ez dio erantzuten denboraren iragan, orain, gero partiketa bakunari, baina partiketa hori denboraren ulerkuntza ez hizkuntzazko europarrari dagokiona dela baiezta liteke; bestetik, ordea, hizkuntza erromantzeen aditz sistemetan bereizketa bat topatzen da denboraren maila bat aktualarena eta beste bat ez aktualarena, eta gero bereizketa horrek herri erromatarren denboraren interpretazio ez
|
hizkuntzazkoan
ez du inolako presentziarik. Hizkuntzazko ikus kera ez da ez hizkuntzazko ikus ketarekin, hau ikasketaren ekarpena, nahastu behar; hots, denboraren partiketa, zeinekin ere den hitz egiten, ez da denboraren partiketa, zeinetaz ere hitz egiten den1370.
|
|
|
«Adierazkien arteko mugak logikoak ez diralako, aukerazkoak baizik»1168 Mendiaren ideiarik gabe bizi liteke: hala, azaltzen digu Txillardegik, Yukatango indigenek ez dute mendirik ezagutzen, eta beren
|
hizkuntzak
ez du ideia horri dagokion hitzik. Eta aukerakoa da hots segida bati adierazki bat ala beste egokitzea:
|
|
|
landugabeenak: ...] horien funtzionaltasun, osotasun, argitasun eta laburtasunean aurkituko dira diferentziak hizkuntzen artean»594; eta 2) edozer gauzaren edozein hizkuntzetara itzultzeko posibilitatea, eta printzipioz edozer eta dena espresatzeko hizkuntza guztien gaitasuna, herririk landugabeenen mintzairetan ere erlijio errebelatu baten irakaspen misteriozkoenak adierazi ahal direlakoan, ikusten denez595 Ezein
|
hizkuntzak
ez du ezintasunik, baldintzak emanez gero, gauzak beste edozein hizkuntzaren tamainan adierazteko.
|
|
|
1 Behin baino gehiagotan esan zaigu
|
hizkuntzak
ez duela soilik errealitatea kopiatzen, baizik eta berori aktiboki aldatzen, osatzen duela, eta, egiaz, zentzu batean non errealitate hori indeterminaziotik determinaziora eramaten duen, nahiz eta hori ere funtsean erabat itzulezina ez izan. Egoera jakin batean ahoskatutako hitzak ez du sinpleki jada aurretik hor zegoen egoera bat erreproduzitzen; aldiz, hitzak egoera hori bera aldatu egiten du, hain justu, berori modu jakin batean orientatuz, interpretatuz eta, horrela, berorri dagokion erabakia zirriborratuz.
|
|
|
Zentzu honetan, Humboldtek, ikerketa antropologikoa eta linguistikoa estreinakoz uztartuz, honakoa dio: " Hizkuntza bigarren mundu bat bezala irudikatzen dugu, alegia, gizakiak berak —egiazko mundutik jasotako inpresioen arabera— objektibotutako bigarren mundu bat bezala" 118
|
Hizkuntzak
ez du bakarrik errealitatea islatzen, baizik eta birsortu egiten du —gure artean ‘izena duen guztia omen da’ esan izan ohi da ere—, alegia, hizkuntzak aukera ematen dio gizakiari errealitatea atzemateko eta, finean, giza errealitate bat eraikitzeko eta edukitzeko. Horregatik aitortu diezaiokegu" giza hizkuntzari", Weisgerberrek egiten duen bezala," botere konfiguratzaile nabarmena":
|
|
2008
|
|
|
Eta hori ezinezkoa da, eta ez da ona. XVI. mendeko
|
hizkuntzak
ez du XXI. menderako balio. Orduan, halako modelo perfektua hartu ordez, zergatik ez ote zuten hartu Pompeu Fabrak katalanarekin erabili zuena?
|
|
|
Kargu hartuko dizut
|
hizkuntzarik
ez duzulako. Zure ahotsa aditzen dut belakiaren hanpaduraren antzera.
|
|
|
zentzua eraikitzen. Horixe baita abertzale erdaldunaren ustea, alegia,
|
hizkuntzak
ez duela nazio askatasunaren zentzua eraikitzen.
|
|
|
gabe aurkezten dugulako. Ahozko
|
hizkuntzak
ez du, zirriborrorik?,, ekoiztu ahal eta moduan ematen baita. edo errorerik eginez gero, ez dago atzera jotzerik, ez da esaldia aldatzerik.
|
|
|
Ukazioaren logika erakutsi du berriz ere Frantziak. Estatuaren indarrak manaturik
|
hizkuntzek
ez dute ezagupenik».
|
|
|
|
Hizkuntzak
ez du araurik, ordea, Interneten, eta gazteek nahi bezala aldatzen dute. «Hizkuntza gutxituak Interneten gaude, iraun nahi dugulako, baina, adi!
|
|
|
Hau tradizioan oso argi izan da beti. Baina, noski, menperatuta eta zapalduta dagoen herri batean, identitatea
|
hizkuntzak
ez duela definitzen esaten hasten dira batzuk. Euskarak funtzio guztiak galtzen ditu, eta, azkenean, hizkuntzari gelditzen zaion lehen funtzioa ere (identitate funtzioa) kolokan jartzen da.
|
|
|
Gaur gaurkoz, euskaldunok, ez dugu gure hizkuntzaren etorkizuna erabakitzeko eskubiderik Euskal Herrian; hau da, euskaldunok ez gara euskarak behar duen aldaketa libreki eta inongo eskusartzerik gabe erabakitzearen jabe. Burujabetza linguistikoa behar dugu euskaldunok, ezin gara espainiar eta frantziar legedi eta erabakien, zein botere autonomikoen aldetik datozen neurrien menpe egon, modu honetan gure herriak eta
|
hizkuntzak
ez baitute etorkizunik, modu honetan euskaldunok gure herrian bigarren mailako herritarrak izaten jarraituko baitugu.
|
|
2009
|
|
|
Zer ironia, Frantziak euskarari legezko baliorik ematen ez dionean, orain, hain zuzen, euskarari legezko balioa ematea, zertarako eta euskal herritarrek sortutako elkarte bat debekatu nahi izateko! Prefetak errana da
|
hizkuntzak
ez duela ezer aldatzen, denek badakigula zer erran nahi duen laborantza ganbera izenak. Nahi dutenean, badakite euskara ulertzen.
|
|
|
Edo nik emandako masaileko pedagogikoa gaizki interpretatua izan da, ez baitzara aski tolerantea. Edo zuek duzuen
|
hizkuntza
ez dut piperrik ulertzen amorruz betetzen nau baina toleratzen dut, ze ni oso, oso tolerantea bainaiz. Edo erbesteko jendeak gureak ez bezalako ohitura (txarrak) ditu eta saiatzen naiz konprenitzen, tolerante izan behar dugu gure alabekin ezkontzen ez den bitartean.
|
|
|
Hizkuntza elkar ulertzeko da, eta ez, ideologia jakin bat dela medio, hiztunak banatzeko.
|
Hizkuntzak
ez du ideologiarik, hiztunak dira ideologiaren bat dutenak. Euskara transbertsala da, eta pentsaera guztiak zeharkatzen ditu.
|
|
|
Hobe, beraz, belaunaldi gazteei begiratzea irakurleak irabazteko. Hor badu euskarak ondoko
|
hizkuntzek
ez duten indar-gune bat: gazteen artean atera dira urteotan 200.000 euskal irakurle eta euskarazko hedabideen kontsumitzaile potentzial gehiago, gazteen artean ari baita gertatzen euskararen ezagutzaren hazkundea.
|
|
|
Ze ondorio ateratzen dugun horretatik?
|
Hizkuntzak
ez duela egiaz hitz egiten, metaforen bidez eraikitzen ditugun perspektibak ematen dizkigu gehienez. Hitzek egiten dutena mundua kontzeptualizatzea da, hizkuntzaren bidez errealitatea istant batean gelditzea, izoztea.
|
|
2010
|
|
|
Gainera, katalan maila altuagoa edukitzea gomendatzen da; hau da, katalan ikastaroak hartzea gomendatzen da, maila bat edo bi urteko, B1 edo B2 mailara heltzeko, hurrenez hurren. Pizgarri sistema bat ere badago, kategoria igoerekin lotua; katalana ama
|
hizkuntza
ez duten irakasleek katalanera pasatzeko erabakia hartzen badute, puntuak ematen zaizkie, eta igoera pedagogikoa lortzen lagunduko diete puntu horiek.
|
|
|
Zentro berriak ekoizpen kultural osoa barneratuko duela azpimarratu du Goenagak, euskarazkoa, gaztelaniazkoa, baita
|
hizkuntzarik
ez duena ere. Erakunde honek euskara mintzatzen duten lurralde guztiekin harremanetan dagoela azaldu du zuzendari berriak.
|
|
|
Norbaitek galde lezake nola gertatu ote zen sermoia aukeratzearen kontua, zergatik aukeratu hain justu genero hau, eta ez beste bat. Joseph Conradengan aurkitu nuen erantzun posible bat, alegia,
|
hizkuntza
ez duela norberak aukeratzen, ezpada hizkuntzak berak aukeratzen dituela bere idazleak?
|
|
|
2008ko ekainaren 8a Frantses Akademiak, hizkuntza frantsesaren zaindari delakotz aho batez onartu zuen adierazpen hau: Eskualde
|
hizkuntzek
ez dute lekurik Konstituzioan.
|
|
|
|
Hizkuntza
ez zuten behar bezala jaso eta sekula ez dira gauza izan euskaraz" gustura" moldatzeko, baina tristeena da" ikasi" ostean ere egoera trakets berdinean jarraitzen dutela askok.
|
|
|
Hizkuntzak ez dira ez jaio ez hiltzen.
|
Hizkuntzek
ez dute ez amarik ez seme alabarik. Auzo harremanen metafora hori askozaz erabilgarriagoa da amazigeraren eta euskararen erabideak argitzeko.
|
|
|
Hizkuntzen heriotzarena metafora da, ordea,
|
hizkuntzak
ez baitu bizimodu biologikorik. Hizkuntzak ez, hiztunak dira hiltzen direnak, hizkuntza bat edo bestea erabiltzen dutenak edo erabiltzen ez dutenak.
|
|
|
Hizkuntza bat murrizturik gelditzea eta beste bat gailentzea, ordea, ez da besterik gabe hola" gertatzen" den gauza bat. Estatuko
|
hizkuntza
ez du jendeak kontsentsuz hautatzen; goitik ezarria izaten da, tokiko eliteek edo Estatuak bultzatua".
|
|
2011
|
|
|
Gainera, eskaera eskaintza baino handiago da, berez.Katalanezko eredua sustatzen duzuen eragileoi maiz politika egitea leporatzen dizuete.Hala da. Gure leloa aldiz, bestelakoa da;
|
hizkuntzak
ez du kolore politikorik. Valentziera ez da alderdiena, herriarena baizik.
|
|
|
ez dira hizkuntzak soilik, baizik eta hiztunak. ez dezagun ahaztu giza konplexutasuna:
|
hizkuntzek
ez dute ezaugarri gizatiarrik; pertsonok ditugu ezaugarri gizatiarrak.
|
|
|
James Crawfordek hau dio gai honen inguruan: . Espezie naturalek ez bezala,
|
hizkuntzek
ez dute generik, eta, hortaz, ez dute hautespen naturala egiteko bitartekorik. Hizkuntzak bizirik jarraitzeko aukerak ez dira haien berezko ezaugarrietan, edo egokitzeko gaitasunean oinarritzen, gizarteko indarretan baizik.
|
|
|
Azken hamar urteetan hizkuntzarekiko kontzientzia eta jarrera aldaketa izugarria gertatu da.
|
Hizkuntzarik
ez baduzu, ez duzu herririk. Jende askok bere nortasuna, bere ondarearen zati dela sentitzen du?.
|
|
|
Hala, leherrenak egin ditzake botereak hizkuntzen izaera instrumentala frogatzen, komunikazio tresnak besterik ez direla sinestarazten. Nazio
|
hizkuntzak
ez gaituela, alegia, nazio kulturaren erreferentzia sisteman sozializatzen, nazio esparru jakin baten altzoan integratzen. Boterearen ahalegin diskurtsibo tematsu hori guztia ez ote da izango, beste izari batzuen artean, hizkuntza identitateak bizi gaituelako?
|
|
|
Orixe, Zaitegi, Olabide172..) zalantzan jarri zituen, besteak beste, garbizaleok, hizkuntza, balio absolututzat hartzen zutelako. Intxaustiren aburuz, hizkuntza, esperimentu linguistikoa baino zerbait gehiago zen, hots, hizkuntzak
|
hizkuntzarengatik
ez zuen zentzurik, eta hiztunak kontuan hartu behar ziren, ulergarria izan behar zuen, eta gaiaren aldetik ere interesa eduki behar zuen. Zalantza gabe, Intxaustirentzat Orixek, eta haren antzera beste batzuek?
|
|
|
Baztarrikaren iritziz, hiru faktorek eragiten diote ikasleen euskalduntzeari: (a) zer eredu aukeratzen den; (b) familia hizkuntza zein den; eta (c) ikaslearen ingurunea euskalduna denetz (384 or.). Sailburuordearen datuen arabera, ereduko ikasleen %32k ez du behar bertzeko euskara ezagutza derrigorrezko hezkuntza amaitzean, eta ehuneko hori 52,4 da euskara familia
|
hizkuntza
ez duten ikasleen kasuan (383 or.). Nahiz eta premisa horietatik soilik ondorioztatzen den A eredua kentzea ez dela baldintza nahikoa ikasleak euskalduntzeko, Baztarrikak eratorri nahi izan du" gutxienez urteotako sistemak izan duen adinako adostasunik gabe, hobe aldaketa estrukturalik ez aurrera ateratzea" (393 or.). Horrek erran nahi du, EAJk eta PSEk kontrakoa adosten ez duten bitart... Nabarmendu beharrekoa da kritikak indargabetzeko" interes politiko jakin batzuen" mamua inarrosi ohi duen sailburuordeak (186, 264, 268, 277.278, 418 or.) alderdi politikoetako buruzagien borondate zein interes aldakorren menpe utzi duela euskalduntze prozesua.
|
|
2012
|
|
|
Frantses Estatuan lurralde
|
hizkuntzek
ez dute existentziarik. Beraz, hizkuntza politika ez da bakarrik eramaten diru-laguntza batzuk ematen eskuin eta ezker euskalgintzako eragileei.
|
|
|
Orain dela 40 urte zuek zeundeten bezala gaude gu orain Ekuadorren. " Hitz egidazu kristauera… Zuen
|
hizkuntzak
ez du deusetarako balio… Laborarien hizkuntza da… Ez du unibertsitaterako balio…" Oinarrizko hezkuntzan ez da kitxuarik irakasten, lau herri egunkari ditugu eta batek ere ez du kitxuaz publikatzen, 50 irrati emisore ditugu baina bakarra elebidun ezta kitxua hutsez ere!, lau telebista kate eta batek ere ez du saiorik kitxuan… Horregatik esan dizut orain dela 40 urte zuek z... Eta, naski, zuek orain duzuen egoera dugu helburu.
|
|
|
Paula Kasares – Euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik denbora joan ahala erabilera esparruak eta hiztunak galdu eta horregatik beren jarraipena arriskuan izatera iritsi diren
|
hizkuntzek
ez dute batere erraza izaten gizaldien arteko etena berriz estekatzea —hau da, belaunaldi berriak mintzaira horretan sozializatuko direla ziurtatzea—, hizkuntza horien aldeko politika, jarduerak eta baliabideak izanda ere. Azken urteotako ikerketa batzuek (williamson 1991, Ó riágain 2001) hainbat hizkuntza gutxituren familia bidezko transmisioaren eta auzo komunitate hurbileko erabileraren ahulezia indartzeko zailtasunak agerian utzi dituzte.
|
|
|
Diotenez,
|
hizkuntzek
ez dute mugetaz ulertzen, eta horrela erakutsi du Iván Tadeu Ferreira Antunes Filho brasildar gazteak Linguistikaren Olinpiar Jokoetan zilarrezko domina irabazi ostean. Domina hori, aurretiazko ezagutzarik izan gabe, euskarazko esaldiak aztertu ondoren lortu du, circuitmg.com webguneak kaleratu duenez.
|
|
|
Zailtasun pixka batez eta keinu askoren laguntzaz, lortu nuen ulertaraztea. Oker egongo nintzela erantzun zidan, edo ez ziren gauzak esan nituela (beren
|
hizkuntzan
ez baitute gezurra edo faltsukeria adierazteko hitzik). Bazekiela ezinezkoa zena itsasoz harantzago beste herrialderik egotea, baita adimengabekoen talde batek zurezko ontzi bat ur gainean noranahi eramatea ere.
|
|
|
Ingurumari askoren poderioz eman nion ugazabari esan nahi nionaren zentzu zuzena; haien
|
hizkuntzak
ez baitu hitz ugaritasunik, nahiak eta grinak ere guk baino gutxiago dituztelako. Baina ezinezkoa da azaltzea haren erresumin zintzoa houyhnhnm arrazakoei ematen diegun trataera basatiagatik; batez ere, zaldiak nola eta zertarako irentzen ditugun azaldu ondoren, berauen espeziea ugal ez dadin eta menpekoago izan ditzagun, alegia.
|
|
|
Hasieratik bertatik ñabardura bat ezarri behar dugu: , ahozko
|
hizkuntzak
ez du ezinbestean, lagunarteko hizkerarekin, zertan bat etorri.
|
|
|
Pozarentzat, aurreko apologistentzat bezala, euskara Babelgo hizkuntz zatiketaeta ugaritzetik dator, eta, beraz, ez du beste 72
|
hizkuntzek
ez duten aitzindaritzaedota pribilegio gnostiko eta teologikorik. Pozak berak azaltzen duenez, Hispanianere euskara hebreera baino beranduago ailegatu zen eta orduan bakarrik gailenduzitzaion:
|
|
|
Izan ere, zifrek erakusten dute ikasketa gutxien dituzten taldeak direla langabezia gehien pairatzen dutenak, krisiaren hasieratik gehien hazi diren taldeekiko aldea.
|
Hizkuntzek
ez dituzte ate guztiak irekitzen, baina ez jakiteak asko ixten ditu. Lan eskaintza askotan, nahiz eta Espainian egin, hizkuntza bat menderatzea eskatzen da, kasu gehienetan ingelesa.
|
|
|
3 Kualifikazio gabeko profil eskatuenak Goi mailako ikasketak eskatzen dituzten enplegu horien aurrean, beste lanpostu batzuetan ez da hainbesteko kualifikaziorik eskatzen, eta esperientziadun edo esperientziarik gabeko gazteei lana aurkitzeko aukerak ematen dizkie.
|
Hizkuntzek
ez dituzte ate guztiak irekitzen, baina ez jakiteak asko ixten ditu Hauek dira enpresek gehien eskatzen dituzten profilak: kutxako laguntzailea, sustatzailea, telefono bidezko salmentaren kudeatzailea, instalazio kimikoko operadorea, zuzendaritzako idazkaria, figurantea, zerbitzaria, goi mailako ingeniaria, saltokiko kudeatzailea, langile espezialista, tripulazioko gidaria eta saltzailea.
|
|
|
Bat nentorren alabaina Hannah Arendtekin:
|
hizkuntzak
ez zuen hobenik, baina bego aitorra niretzat, ideologiaz kutsatu, tatxatu eta zikindu mintzaira honek gogaitzen ninduen. Perpausak egundainokoan adjektiborik gabe formateatzen zituen euskaldun arruntak, sentimenduen eta ikuspuntuen alorrean bederen, izakiak hizkuntzatik kanpo geratu behar bailuen.
|
|
2013
|
|
|
ez zenbat jaisten den gelatik jolastokira, baizik zein den batez bestekoa gizartean eta zer plus sortzen duen eskolaren eraginak. Euskara lehen
|
hizkuntza
ez duen ikasleak nola egunero euskaraz egiten duen ikaskideekin eta irakasleekin".
|
|
|
Gaur egun, esaten da" mundu guztiak hitz egiten du ingelesa", baina hiztun horietako ia denek beste hizkuntza bat ere hitz egiten dute. Badirudi oso talde txiki batek mundutik isolatzeko joera daukala dio egileak, etxean bigarren
|
hizkuntzarik
ez duten eskola ume ingelesak dira horiek. Eskoletan nekez bultzatu dituzte bengaliera, urdua edo poloniera jolastokian ikastera.
|
|
|
" Ikusi dut zure filma, lehenengoan ez dut ezer ulertu, berriz ikusi nahiko nuke". Nire akatsa ere bada hori,
|
hizkuntza
ez dudala behar bezala kontrolatzen esan nahi du, ez diodala ikusleari nahiko denbora ematen istorioan sartzeko, adibidez, edo nik nahi dudan bidea hartzen ez diodala laguntzen, bere ondorioak atera ditzan. Bestalde, badut horretarako joera ere:
|
|
|
(15) — Bai, bai nik adibidez lotzen dut euskaldun izatea lehenengo ideia da Euskal Herrian bizitzea, baina gero hizkuntzarekin lotzen dut gehiago adibidez euskaldun berria deitzea edo. Nik adibidez ez dakit euskaldun berria naiz edo ez, ze euskara ez dut ama hizkuntza bezala eta euskalduna sentitzen naiz Euskal Herrian bizitzen naizelako bakarrik, baino...,
|
hizkuntzarekiko
ez dut lotura handia. (Gazte Do A, 477)
|
|
|
« Euskadiren eta Espainiaren arteko lazoak indartzeko, euskarak desagertu egin behar du derrigorrez. Espainiako sozialistentzat euskal
|
hizkuntzak
ez du tokirik gizarte modernoan. Gainera, ez al da berez galtzen ari?» LA LUCHA DE CLASES, 1911« Min ematen du, zinez, ume bati oihu betean Imanol!
|
|
|
GERMAN. Bai, bai.. hasiberri samarra da negozio kontuetan, baina
|
hizkuntzekin
ez du parekorik.
|
|
|
Itxura guztien arabera, eragite hori sakonagoa litzateke arestian aipaturiko bi kasu horiek baino. Eragite horrek mundua ikusteko moduari dagokion desadostasuna ekarriko luke, hautematea izan baitaiteke pentsamenduaren lehenengo aztarna, errealitatearen lehenengo errepresentazioa (eta, itxura guztien arabera, badaude
|
hizkuntzarik
ez duten eta hautematen duten animaliak). Prinzek aipatzen du koloreen hautematearen kasua.
|
|
|
Horrelako kontzeptu sareak edukitzeko, pentsalari horien arabera, beharrezkoa da hizkuntza, kontzeptuen aterpea. Hortaz, zakurrek
|
hizkuntzarik
ez dutenez (ez behintzat zentzu aberats batean), ez dute inongo kontzepturik eta, ondorioz, ez dute inongo usterik.
|
|
|
Nagusitasun gune hauek izan litezke familiak, eskolak, auzoak edo gune funtzional handiagoak. Gune funtzionalik gabe
|
hizkuntzak
ez du berotasunik. Seinalatu egin behar da hegemoniaren gaia saihestu ezinezkoa dela:
|
|
2014
|
|
|
Identitatea sortu behar da. Gerora sortu zen motibazio instrumentala eta konturatu ginen gure dogma hura ez zela beti betetzen,
|
hizkuntzak
ez du beti identitatea sor tzen. Egun hauetan konturatu naiz independentziaren aldeko motibazio instrumentala ere existitzen dela.
|
|
|
Konbentzituta zaude horregatik ezin izan duzula abokatu izan, horregatik izan zarela bizi osoan gutxietsitako laboraria. Baina
|
hizkuntzak
ez du errurik, menderakuntzak baizik.
|
|
|
•
|
Hizkuntza
ez dute komunitatearekiko eta lurraldearekiko aipatu berri dugun proiekzio horren arabera hartu
|
|
|
Ros, Huici eta Canok (1990) erakutsi zutenez, bizindar etnolinguistikoa altua den lurraldeetan, hizkuntza oso elementu garrantzitsua da identitatea eraikitzeko orduan. Aldiz, bizindar etnolinguistikoa baxua den lekuetan,
|
hizkuntzak
ez du garrantzi handirik identitateari dagokionez.
|
|
|
Bizindar etnolinguistikoa altua den lurraldeetan, hizkuntza oso elementu garrantzitsua da identitatea eraikitzeko orduan. Aldiz, bizindar etnolinguistikoa baxua den lekuetan,
|
hizkuntzak
ez du garrantzi handirik identitateari dagokionez. ak hartzea: Kataluniako eta La Franjako nerabeek katalanarekiko dituzten jarreren zeharkako azterketa – Josep Ubalde tuen faktorea.
|
|
|
Ni magoa naiz. Baina mundu osoan egin ditut ikuskizunak, eta,
|
hizkuntzak
ez ditudanez oso ondo menderatzen, adierazkortasuna landu behar izan dut urte hauetan. Konturatu naiz hitzik gabeko komunikazioaren bidez askoz gehiago esaten dudala eta jende gehiagorengana iristen naizela.
|
|
|
Bere poesiarentzat truke balioa gabe erabilera balioa nahi zuela argi eta garbi azaldu zuen Arestik. sor lanak truke balioaren saretik at gordetzeko norbere borondateak izan dezakeen eragina alboratuz, hizkuntza mailan egin zuen aukerak lagun zekiokeela erants daiteke. Gutxi batzuen hizkuntzan para tuko du bere poesia, arautu eta normalizatu gabeko hizkuntza batean, ama
|
hizkuntza
ez zuen hizkuntza batean, ama hizkuntza hizkuntza arautua eta milioika zenbatzen ziren hiztunez osatzen zenean... Hau guztia, noiz eta, euskara kultur hizkuntza izan ote zitekeen oraindik auzitan jartzen zen garai batean, zapalkuntza
|
|
|
Horregatik hitz egiten dute gehiago:
|
hizkuntza
ez dutelako hain barneratua. Haur normalek baino zati gutxiagotan banatzen dute informazioa AGNHa duten haurrek; ondorioz, berrantolaketa lanetan ere ez dira hain onak.
|
|
2015
|
|
|
Asko dira, munduan barrena, pidgin hizkuntzetatik etorri diren hizkuntza kreoleak, baina garbi dago gaur egun tankera horretako
|
hizkuntzek
ez dutela lekurik gure artean: ingelesa da alderdi honetako hartu eman tresna.
|
|
|
Alegia, hizkuntza guztiak errealitate ‘berdin’ batez ari ziren, eta aldatzen zen bakarra hitzak, soinuak ziren, ez mundua ikusteko era. Beraz,
|
hizkuntzak
ez zuen beste munduko garrantzirik, hitz lerrokada bat baino ez zen.
|
|
|
Berdintasun juridikoaren izenean hizkuntz eskubide kolektiboak ukatzen dizkigute eta ondorioz eskubide pertsonalak ezin ditugu zaindu auzitegietan. Zerbitzu publikoetako hizkuntza frantsesa da eta lurralde
|
hizkuntzek
ez dute botere juridikorik. Bakarrik xoko bat itzulpen bezala administrazioa errexteko, eta ez beti.
|
|
|
Oraindik orain, joan den egunean Andu Lertxundik egin du artikulu bat biziki pollita Berrian, horren falta bazela erranez. Dudarik gabe
|
hizkuntza
ez dugu salbatua. Nik uste argi gorri guztiak aspaldi piztu zaizkigula.
|
|
|
‘Egunon’, ‘eskerrik asko’.. Aditzak eta jokatzeko ikastea behar da, eta
|
hizkuntzak
ez ditut indargune. Baina, ikasi gura nuke, nola ez!
|
|
2016
|
|
|
Hori egitean, adierazi zuten gaztelania eta, batez ere, erdialdeko asturiera ondo komunikaturik zeuden komunitateen artean eta gazteek osatutako belaunaldien artean finkatu zela. Hala ere, ikuspuntu berritzaile horrek ez zuen iraupen handirik izan, nahiz eta hainbat kontu, besteak beste hizkuntzaren batasuna edo
|
hizkuntzak
ez zuela prestigiorik, asturieraren debatearen gairik nagusienak izan diren.
|
|
|
Hitzalditxoa bukatu duen bezain pronto hasi dira pintxoen erretiluak iristen eta pare bat kroketa jateko asmoarekin jende artetik nindoanean, gazte bat inguratu zait agurtzera eta, errektorea bera zelakoan, hasi natzaio esaten hitzaldia asko gustatu zaidala, batez ere musikaren garrantzia nabarmentzeko erabili dituen irudi poetikoen zatia. Musikak baduela esan diot hitzezko
|
hizkuntzak
ez duen misterio bat, eta kontatu diot nola ni inoiz iritsi naizen kanta bat edo pieza bat mila bider entzutera, barnean ezkutatzen duen misterioa argituko dudalakoan, eta inoiz misterio hori argitzera ustez iritsi naizenean ere, ez naizela gai izan gero ulertutakoa adierazteko, badagoelako bi hizkuntzen artean halako zubi falta bat. Neu ere ohartzen nintzen funtsik gabeko gauzak esaten ari nintzela, baina gaztea hain adi neukanez, ausartu natzaio esatera behin irakurri nuela nonbait musika egitea hotsen bidez denbora eraikitzea bezala dela, musika piezak denboraren eskulturak direla alegia eta, burugabekeriak esaten hasita, presaka ardoari tragoxka bat jo ondoren erantsi diot Oteizak eskulturak materia kenduz eta hutsa eraginez egiten zituen bezala, esaten ahal dela seguru asko musika ere zarata kosmikoari materia kenduz eta isiltasuna eraginez sortzen dela.
|
|
|
Muñoa: «Euskararen biziberritzearekiko ditugun itxaropenak betetzen ez direnean eskolari bakarrik begiratzen badiogu, Eskolan ikasi, kalean erabiltzeko ideia aplikatzen ari gara, eta
|
hizkuntzak
ez du horrela funtzionatzen».
|
|
|
Google, Facebook, Twitter... «Erraldoi horientzat gure
|
hizkuntzak
ez du pisurik, eta, haiek ez badute kontuan hartzen, zaila izango da etorkizunean euskaraz nabigatu ahal izatea edo euskarazko edukia partekatzeko aukera izatea». Euskararen presentzia areagotzea da horretarako bidea, haren ustez.
|
|
|
Oroitu behar da F. Mistral literatura munduko sari handienak jasotakoa zela, Nobel literatura saria alegia. Gutun honetan erraten zuen
|
hizkuntza
ez zuela ezagutzen, ondorioz sorkuntzaren kalitateaz ez zen mintzo, baizik eta ikusten zuen euskal sorkuntzaren berpizteaz.
|
|
|
Bederatzi faktore aipatzen dira txostenean, baina baita esaten da hauetatik lehen seiak direla garrantzitsuenak. ...ley, 2010), munduko hizkuntzen erdia inguru desagertzeko arriskuan dago batez ere hizkuntza ez delako transmititzen belaunaldi batetik bestera, hiztunen kopurua (hiztunen masa kritikoa) murrizten ari delako, biztanleria osoaren baitan hizkuntza baten hiztunen proportzioa txikitzen delako, erabilerarekin arazoak daudelako, teknologia berrietan eta komunikabideetan hizkuntza erabiltzen ez delako eta
|
hizkuntzak
ez duelako presentziarik irakaskuntzan.
|
|
|
Haurrak
|
hizkuntzarik
ez badu, etenda geratzen da hizkuntza, edo oso bilakaera mantsoa izaten du bere adinerako.
|
|
|
Iñungo
|
izkuntzak
ez du guretako Ez indarrik
|