|
2004
|
|
|
Euskara gutxiagok edo gehiagok jakiteak badu noski eragina honetan guztian, zuzen zuzena gainera, baina bi hizkuntzen jakite maila berdindu arteko prozesu soziolinguistiko luze bezain korapilatsuan ez da garbi ikusten jakite maila hori bera ere nola berma daitekeen euskarari buruzko jarrera balio demokratikoetan oinarritzen ez bada. Erran nahi baita, erdaldunen aldetik nagusi diren jarrera eta jokabideak diren bezalakoak izanda, oro har, ez dagoela modurik
|
hizkuntza
erabilerari buruzko jarraibideak aldatzeko. Eta hori gertatzen ez den bitartean, euskararen erabilera trabatua dagoen neurrian, euskara gaitasunik ezin da garatu erdararen pare, eta gauza aski jakina da bigarren hizkuntzarik ez duela erabiliko urliak, lehen hizkuntzan gauzak esateko daukan trebetasunik ez baldin badauka.
|
|
2005
|
|
|
Soziolinguista da Boix Fuster eta Grup Catala de Sociolinguistican lehendakari lanak egiteaz gain, Universitat de Barcelonako irakaslea da. Unibertsitarioak ondo ezagutzen ditu eta baita gaztetxoak ere, beraien
|
hizkuntz
erabilerari buruzko tesia egin baitzuen. Edozein hiztun gogoan, katalana erabiltzeko dela aldarrikatu du eta ez berari begira egoteko, horretarako filologoak ba omen daude.
|
|
2011
|
|
|
Organigrama orokorra. Lehen maila honetan CDH erakundearen egitura eta
|
hizkuntz
erabilerari buruzko datu orokorrak bildu nahi dira. Lehen hurbilketarako erradiografia, nolabait esateagatik.
|
|
|
hizkuntzen% 50 inguru ez dira ohi bezala transmititzen, belaunaldiz belaunaldi. Are larriagoa da, ordea, informatzaileek emandako beste datu bat, belaunaldi batetik besterako
|
hizkuntz
erabilerari buruzko datua, alegia: aztertutako hizkuntzen% 30 bakarrik erabiltzen dituzte komunitateetako belaunaldi gazteek beren arteko harremanetan (gainerako kasuetan, gazteen arteko harremanak beste hizkuntza batean izaten dira; nagusi den hizkuntzan, gehienetan)?
|
|
|
Jose Maria Gorordo taldeko zuzendari nagusi zela(/) agertuzen ETB2 euskal herritarren telebistako pantailan. Azpimarratzekoa da, 1985erakoETBren
|
hizkuntza
erabilerari buruzko eztabaidak nahiko agerikoak zirela dagoeneko.Batez ere, kultura/ hizkuntza bi ideien artean ezarri zen gatazka, zenbaitek garaikoFernandez Garrido sozialistak bezala pentsatzen baitzuten, alegia, euskal kulturak ezzuela zertan euskaraz eginiko kultura izan (Ibañez, 173). 1983ko abendutik aurreraETBko telebista kate bakarrean tartekatutako gaztelaniazko albistegiak hautsakharrotu zituen, Teleberri izenekoak.
|
|
|
Eusko Legebiltzarraren 10/ 1982 aipatu legeak, ordea, EAEn" kokatutako herri aginteek emandako arau xedapen zein ebazpen ofizial oro" bi hizkuntza ofizialetan zabaltzera derrigortzen du (8.1 art.). 3 Arau horri salbuespen moduan, eta ez berezkotasunaren ondorioz, Legeak" botere publikoek toki Administrazioaren eremuan euskara bakarrik" erabiltzea baimentzen zuen, betiere bertako errealitate soziolinguistikoa aintzat harturik (8.3 art.). Alta, Espainiako Konstituzio Auzitegiaren ekainaren 26ko 82/ 1986 epaiak bertan beheiti utzi zuen artikulu hori.4 Iñaki Agirreazkuenaga administrazio zuzenbide katedradunak ohartarazi bezala, epai horrek eta EAEko legegileak 8.3 artikuluaren ildoko arau berririk garatu ez izanak" euskara lehentasunez erabili nahi duten toki korporazioak" lege heldulekurik gabe utzi dituzte euren hizkuntza erabilerak oinarritze aldera. EAEko Auzitegi Nagusiak nahiz Espainiako Auzitegi Gorenak
|
hizkuntza
erabilerei buruzko hainbat udal ordenantza indargabetzen lagundu du horrek guztiak (Agirreazkuenaga, 2005: 9).
|
|
2012
|
|
|
UABko
|
hizkuntza
erabilerari buruzko azken datuak ikasturtekoak dira. Aurten, datuok berritzeko galdeketak martxan jartzea eskatu diote errektoretzari.
|
|
|
Beraz, arrazoi sendo ugari genituen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko informazioa bildu nahi izateko, eta informazio hori behaketaren bidez biltzeko. Nolanahi ere, ez geneukan horretarako modu egokirik.
|
|
2013
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren eta Soziolinguistika Klusterraren arteko lankidetzaz aritzen da 2007 urtetik aurrera. Aipatzekoa da 2010 urtean Hezkuntza Saileko ISEIIVEIk egiten duen EAEko hezkuntzaren ebaluazio sisteman ikasleen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko datu bilketa txertatu zela. Horrela, EAEko ikastetxe guztietan eginiko Ebaluazio Diagnostikoaren bitartez LMH4ko eta DBH2ko ikasleen eskolako hizkuntzaerabilerei buruzko datuak bildu ziren.
|
|
|
Laburpena. arrue proiektuak eaeko ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzea helburu nagusi duen proiektua da. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren eta Soziolinguistika Klusterraren arteko lankidetzaz 2007an sortu zen, eta 2010 urtean Hezkuntza Saileko ISEIIVEIk egiten duen EAEko hezkuntzaren ebaluazio sisteman, ikasleen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko datu bilketa txertatu zen. Horrela, EAEko ikastetxe guztietan eginiko Ebaluazio Diagnostikoaren bitartez LMH4ko eta DBH2ko ikasleen eskolako hizkuntza erabilerei buruzko datuak bildu ziren.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren eta Soziolinguistika Klusterraren arteko lankidetzaz 2007an sortu zen, eta 2010 urtean Hezkuntza Saileko ISEIIVEIk egiten duen EAEko hezkuntzaren ebaluazio sisteman, ikasleen hizkuntza erabilerari buruzko datu bilketa txertatu zen. Horrela, EAEko ikastetxe guztietan eginiko Ebaluazio Diagnostikoaren bitartez LMH4ko eta DBH2ko ikasleen eskolako
|
hizkuntza
erabilerei buruzko datuak bildu ziren. Datu horien analisi txostena 2012 urtearen amaieran zabaldu genuen, eta artikulu honetan duzue azterketa hura egiteko baliatu genituen ikuspegi eta erreferentzia teorikoen deskribapena.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren eta Soziolinguistika Klusterraren arteko lankidetzaz sortu zen proiektua eta hala garatu da ikasturtez ikasturte gaur arte1 2010 urtean aldaketa garrantzitsua izan zuen proiektuak, Hezkuntza Saileko ISEI IVEI ikastegiak ere bat egin baitzuen ikerketa gidatzen duen lantaldearekin. Horri esker, posible izan da ISEI IVEIk egiten duen EAEko hezkuntzaren ebaluazio sisteman, lehen aldiz, ikasleen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko datu jasoketa txertatzea. Hala, 2011 urtean, Arrue Proiektuaren hizkuntza erabilera aztertzeko galderak ISEI IVEIk EAEko ikastetxe guztietan eginiko Ebaluazio Diagnostikoaren proban txertatu ahal izan ziren, eta horri esker LMH4ko eta DBH2ko ikasleen eskolako hizkuntza erabilerei buruzko datuak lortzeko pausua eman zen.
|
|
|
Horri esker, posible izan da ISEI IVEIk egiten duen EAEko hezkuntzaren ebaluazio sisteman, lehen aldiz, ikasleen hizkuntza erabilerari buruzko datu jasoketa txertatzea. Hala, 2011 urtean, Arrue Proiektuaren hizkuntza erabilera aztertzeko galderak ISEI IVEIk EAEko ikastetxe guztietan eginiko Ebaluazio Diagnostikoaren proban txertatu ahal izan ziren, eta horri esker LMH4ko eta DBH2ko ikasleen eskolako
|
hizkuntza
erabilerei buruzko datuak lortzeko pausua eman zen.
|
|
|
3 Hizkuntzei, hiztunei edota
|
hizkuntza
erabilerei buruzko sinesmenak, irudikapenak eta/ edo hizkuntza ideologiak
|
|
|
Esate baterako, ikasleen hizkuntzekiko gogo lehentasuna berariaz neurtu izan dugu (ikasleek euskara, gaztelania eta ingelesa zein neurritan duten gustuko galdetuta, adibidez), edo ikasleen hizkuntza irudikapenak (egoera jakinei zein hizkuntza doakien hobeto galdetuz). Gaitasunari eta hizkuntza jabekuntzari dagokienez ere, aldagai aske modura txertatu izan ditugu ikasleen gaitasunak
|
hizkuntza
erabilerei buruzko analisietan, Pablo Suberbiola, Iñaki Mart� nez de Luna etaMikel Zalbide – EAEko ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzen: 2011ko Arrueko azterketen aurretik eta ondoren ikasleen ulermena eta idatzizko produkzioa neurtzen duten proben bitartez, edota ikasleei berariaz galdetuz zein hizkuntzatan errazago hitz egiten duten.
|
|
2016
|
|
|
|
Hizkuntza
erabilerari buruzko zenbait definizio operatibo eta zenbait aukera terminologiko egin da txosten honetan, eskueran dagoen datuaberastasun zabalari nolabaiteko adiera marko koherentea aplikatu ahal izateko. Hots, gauzak ahalik eta era unibokoenean azaldu nahirik, definizio operatibo eta aukera terminologiko jakinak egin dira bertan.
|
|
2018
|
|
|
Metodologiak bezala, ikerketak ere berariaz eredu sinple bati heldu dio. Metodologiaren aplikazioaren une desberdinetan kideen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko daturik oinarrizkoena besterik ez dugu jaso.
|
|
|
17. " Norbaitekin" hori hemen esperientzian parte hartu duten –eta beraz datuak bete dituzten– lankide taldeko kideetara mugatzen da, ez baitugu jaso lankide horiek talde horretatik kanpo dituzten
|
hizkuntza
erabilerei buruzko daturik. Baliteke, beraz, aztertutako lankide batek bere taldean" inorekin" euskaraz egiteko ohiturarik ez izatea, baina bai aldiz bere familiako edo auzoko norbaitekin.
|
|
2020
|
|
|
Euskara edo katalanaren moduko menpeko hizkuntzen osasun adierazle argiena gazteen arteko hizkuntza erabileren bilakaerarena da. Kataluniaren kasuan, Institut d’Estad� stica de Catalunya (IDESCAT) erakundeak
|
hizkuntza
erabilerei buruzko inkestan bildutako datuak eztabaidaezinak dira. Arnau Rius ek dioen moduan (2020; 19):
|
|
|
Inkestaren historikoak bildutako datuek oso gauza interesgarriak azaltzen dituzte; lantzen ari garen gaiari lotuta, atal azpimarragarrienetako bat" Ikasleak, ikaskideekin darabilten hizkuntzaren arabera" izenekoa da, 15 urtetik gorakoen
|
hizkuntza
erabilerari buruzko datuak biltzen dituena. 2008az geroztik, eskoletan katalana atzera egiten ari da parekoen artean, ia konbinazio guztietan.4
|
|
2021
|
|
|
Kontuan hartzen baditugu EULPren datuak (Generalitat de Catalunya Biztanleriaren
|
Hizkuntza
Erabilerei buruzko Inkesta, 2018), ikus daiteke katalanak behera egin duela lehen hizkuntza, ohiko hizkuntza eta identifikazio hizkuntza gisa.
|