|
2002
|
|
|
Urte askotan eta askotan, hizkuntza klasikoak (latina eta grekoa) erdi eta goi mailetako ikasketen oinarrizko ikasgai izan ziren, eta
|
hizkuntza
horiekin batera ezagutzen eta aztertzen ziren bi herri horietako literaturak eta mitologiak. Ikasketa guztietan, baita zientzietakoetan ere, bi hizkuntza horiek eta, orokorrean, kultura klasiko osoak pisu handia izaten zuten; zer esanik ez, letra?
|
|
2005
|
|
|
Alderantzizko posizioan dago Balearretako administrazioa; haren ustez, bai Europar Batasuneko legediak bai EBko Justizia Auzitegiak egindako interpretazioak eskatzen dute etiketatzearen nahitaezko aipamenak produktu horiek saltzen diren estatuko hizkuntza ofizialean egin behar direla. Epaiak arrazoia ematen dio Balearretako administrazioari, eta ondorioztatzen du ez dagoela inolako tesi legal edo judizialik baieztatzen duenik ingelesezko adierazpen guztiak Espainiako kontsumitzailearentzat ulergarria izan lukeela,
|
hizkuntza
hori ezagutzeko betebeharra sortuz.
|
|
2006
|
|
|
Hizkuntza, boterearen hizkuntza da, gaztelania, Gaztelako koroan administrazioan erabiltzen zena eta hiribilduko kontzejuaren administraziorako erabiliko den berbera, beraz, dokumentu idatzietarako erabiliko dena. Horrek eskatzen ditu
|
hizkuntza
hori ezagutzen duten eskribauak, eta agintariak ere (behintzat ulertzen zutenak). Hau guztia batez ere XIV. eta XV mendetik dokumentatzen da argi eta garbi (Vives eta Aguinagalde, 2003:
|
|
2008
|
|
|
• Biztanleek orok
|
hizkuntza
hori ezagut dezaten, hizkuntza nagusiaren pare?
|
|
|
Hizkuntza ofizial bat baino gehiago duten komunitateetan, legeen bidez arautzen eta zigortzen da erabilera Maila teorikoan bai, gutxienez Baina, legeetatik haratago, badaude zenbait faktore herritarrei, hainbat gizartetestuingurutan, hizkuntza baten edo bestearen alde eginarazteko Hizkuntza bat
|
hizkuntza
hori ezagutzen dutenekin komunikatzeko tresna da, jakina. Baina hizkuntzaren ezaugarri nagusia horixe den arren, hizkuntza bat ez da tresna soila, jendeak bere nortasuna adierazteko erabiltzen duen funtsezko moduetako bat ere bai baita (Adell 2003).
|
|
|
Horrela, bada, egun espainiar Estatuan dauden euskal lurraldeetan, hiztun guztiei" euskaraz hitz egiteko" eskubidea onartzen zaien arren, legeetan ez da
|
hizkuntza
hori ezagutzeko betebeharra jasotzen. Beraz, eskubide hori baliatzeko aukera mugatu egiten da solaskideak ez badu hizkuntza hori ezagutzen, eta horrek pertsonen arteko hizkuntza gatazka moduan izenda dezakegun egoera multzoa eragiten du.
|
|
|
Horrela, bada, egun espainiar Estatuan dauden euskal lurraldeetan, hiztun guztiei" euskaraz hitz egiteko" eskubidea onartzen zaien arren, legeetan ez da hizkuntza hori ezagutzeko betebeharra jasotzen. Beraz, eskubide hori baliatzeko aukera mugatu egiten da solaskideak ez badu
|
hizkuntza
hori ezagutzen, eta horrek pertsonen arteko hizkuntza gatazka moduan izenda dezakegun egoera multzoa eragiten du. Hiztunek eskura dituzten baliabideak erabiliko dituzte egoera horiei aurre egiteko, eta euskaraz edo gaztelaniaz hitz egitea aukeratuko dute, hainbat aldagairen arabera. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 79
|
|
2010
|
|
|
Oro har, AEKan euskara ikasten duten ikasleen lankideek
|
hizkuntza
hori ezagutzen ez dutela erran daiteke, edo gutxi ezagutzen dutela bederen.
|
|
|
Utikan sentimendu intimoei buruzko azalpen ñabarduraz beteak! Haiek ez zuten
|
hizkuntza
hori ezagutzen. Beste aberri batekoak ziren, antzinakoak, egunkari pertsonalak modan jarri baino lehenagokoak.
|
|
|
Ez dago dudarik hizkuntza bat ezagutu gabe hizkuntza horren hiru edo lau mila urteko historia egitea ariketa atsegina izan behar dela. Hizkuntza hori beste hizkuntza batekin konparatzea, bigarren
|
hizkuntza
hori ezagutzen ez bada batez ere, egundoko plazerra izan behar du. Baina lau hizkuntza hartzen badira konparatzeko, hizkuntzetatik bakar bati buruz ere deus jakin gabe, orduan, imajinatu...
|
|
2011
|
|
|
Marrazki teknikoan, berriz, arau zehaztu batzuen arabera egiten da piezen, egituren, instalazioen eta abarren irudikapena. Horiek egiazko hizkuntza bat osatzen dute, eta ezinbestekoa da
|
hizkuntza
hori ezagutzea eta ikastea. Hizkuntza horren bidez, mezua argiro, zehatz eta nazioartean ulertzeko moduan ematen da.
|
|
|
Jarduera prozesal guztietan bake epaileek eta bake epaitegiko langileek gaztelania erabiltzen dute, Espainiako estatuko hizkuntza ofi ziala den heinean (EKren 3.1 art. eta BJLOren 231.1 art.). Ez zaigu ahaztu behar baina, estatuko hainbat autonomia erkidegotan badirela beste hizkuntza ofi zial batzuk ere, euskara adibide. Horregatik, bake epaileek eta bake epaitegiko langileek beste hizkuntza ofi zial horiek ere erabil ditzakete, baldin eta kasu zehatzeko alderdiren batek kontra egiten ez badu,
|
hizkuntza
hori ezagutzen ez duelakoan, babes gabezia sortzen zaiola alegatuz (BJLOren 231.2 art.). Alderantziz, alderdiek, abokatu eta prokuradoreek, lekuko eta perituek beti erabili ahal izango dute epaitegia kokatzen den erkidegoko hizkuntza ofi ziala, bai ahoz, bai idatziz (BJLOren 231.3 art.). Bake epaileak edo bere langileek hizkuntza ofi zial hori ezagutzen ez badute, hark hizkuntza hori ezagutzen du...
|
|
|
Jarduera prozesal guztietan bake epaileek eta bake epaitegiko langileek gaztelania erabiltzen dute, Espainiako estatuko hizkuntza ofi ziala den heinean (EKren 3.1 art. eta BJLOren 231.1 art.). Ez zaigu ahaztu behar baina, estatuko hainbat autonomia erkidegotan badirela beste hizkuntza ofi zial batzuk ere, euskara adibide. ...ra egiten ez badu, hizkuntza hori ezagutzen ez duelakoan, babes gabezia sortzen zaiola alegatuz (BJLOren 231.2 art.). Alderantziz, alderdiek, abokatu eta prokuradoreek, lekuko eta perituek beti erabili ahal izango dute epaitegia kokatzen den erkidegoko hizkuntza ofi ziala, bai ahoz, bai idatziz (BJLOren 231.3 art.). Bake epaileak edo bere langileek hizkuntza ofi zial hori ezagutzen ez badute, hark
|
hizkuntza
hori ezagutzen duen norbait, zina edo promesa eman ondoren, interprete izenda dezake (BJLOren 231.5 art.).
|
|
|
Utikan sentimendu intimoei buruzko azalpen ñabarduraz beteak! Haiek ez zuten
|
hizkuntza
hori ezagutzen. Beste aberri batekoak ziren, antzinakoak, egunkari pertsonalak modan jarri baino lehenagokoak.
|
|
2012
|
|
|
Bakterioen hizkuntza ondoen ulertzen duten pertsonetako bat da Bassler. Urte asko daramatza hizkuntza hori deszifratzen eta
|
hizkuntza
hori ezagutzeak eman diezazkigukeen abantailak ustiatu nahian.
|
|
2015
|
|
|
Pueyo eta Turull-ek (2003) hiru normalizazio maila bereizten dituzte: gutxiengo normalizazioa litzateke normalizazioaren objektu den hizkuntza gizarteko erabilera esparru guztietan presente egitea; normalizazio ertaina
|
hizkuntza
hori ezagutzen ez duten herritar guztiek ikastea; eta gehienezko normalizazioa hizkuntza ezagutzen ez dutenen integrazioa burututa, berau gizarteko mintzaira nagusi ala bakar bilakatzea. Euskal testuinguruan gutxiengo normalizazioa eta normalizazio ertaina dira euskararen egoera soziolinguistikoa hobetze bidean azken helburu moduan ezarri ohi diren normalizazio mailak.
|
|
2017
|
|
|
...bitzua ematera herritarrak aukeratzen duen hizkuntza ofizialean. zerbitzu hori ematearen ardura administrazioarena da, eta zerbitzu hori emateko, hain zuzen ere, administrazioak berezko hizkuntza ezagutzen duten langileak kontratatzen ditu, edota prestatzen ditu. berezko hizkuntza ezagutzen duten langileak kontratatzearen arrazoia da, beraz, berezko hizkuntzan zerbitzua emateko derrigortasuna, bai
|
hizkuntza
hori ezagutzea derrigorrezkoa den lanpostuen kasuan, bai meritu gisa bakarrik baloratzen den lanpostuen kasuan ere. hori da, hain zuzen ere, egitasmo honen bigarren ondorio nagusia; alegia, legeak ezartzen duen euskara maila egiaztatuta duten langileak behartuta daude herritarrei euskarazko zerbitzua ematera herritarrek horrela eskatzen dutenean; derrigortasun data igarota duten lanpostuetan egon...
|
|
|
Batetik, motibazio identitarioak daude. Hemen jaio eta bizi direnek euskara bertako hizkuntzat hartzen dute, eta beraz
|
hizkuntza
hori ezagutzeko gogoa daukate. Frankismoaren osteko lehen garaian euskaltegietara zihoan jende gehiena oso motibatuta zegoen.
|
|
|
Munduko mintzaira guztiek beren hiztunen hizkera osoa (AB) izateko eskubidea daukate beren lurraldean. Bakarrik
|
hizkuntza
hori ezagutzea ez da bizitzeko oztopo izan behar. Funtsean, hau da
|
|
2018
|
|
|
Bide naturalean, Txepetxen arabera, erabilera da abiapuntua, Amezagak gogoratu zuenez: «Pertsona testuinguru batean jaiotzen da, testuinguru horretan hizkuntza bat erabiltzen da,
|
hizkuntza
hori ezagutzen du, eta ezagutzaren ostean hizkuntzarekiko kontzientzia, motibazioa, dator». Bide kulturalean, berriz, abiapuntua motibazioa litzateke, nortasunari lotua gehienbat, eta horrek leramake pertsona hizkuntzaz jabetzera eta, azkenik, erabiltzera.
|
|
2021
|
|
|
Onomastika iberiarrean te elementua ezaguna da hortaz, baina ematen du usu gramatika marka dela (agentearena, subjektu jasailearena), ez onomastika arloko atzizkia.
|
Hizkuntza
horretaz ezagutzen denaren argitan, ezin da erabat baztertu eratorpen atzizkia delako ideia, baina, antza denez, ez dago jarraian beste osagai batekin azaltzen den adibiderik, hau da, ez dago te+ atzizkia segidaren arrastorik.
|
|
2023
|
|
|
Horiez gain, garrantzizkoa da honako hauek ere kontuan izatea: 1) etorkinen jatorrizko hizkuntza ospe handikoa edo txikikoa den; 2) etorkinek harrera lurraldean hizkuntza bat baino gehiago dagoen kasuetan hizkuntza hegemonikoa ezagutzen duten; 3) xede gizartean hizkuntza gutxitua baldin badago
|
hizkuntza
hori ezagutzearen ondorio sozialak zein diren; eta 4) etorkinen lehen hizkuntza xede lurraldean erabiltzen den. (Moreno Fernández 2009, 139).
|