|
2007
|
|
|
Euskaltzaindiak argitaraturiko Euskerari dagokionez, artikulu gutxi argitaratu zituzten bertan, aldizkariak orri gehienak ematen baitzituen bileren bilakaera eta onartutako
|
hizkuntz
arauen berri emateko. Bide batez, esango dugu, 1924ko abenduaren 22an eskaintza egin ziotela Sebero Altuberi Euskera> Euskaltzaindiaren agerkariaz ardura zedin, agerkaria nola erreztu ta irakurgarriago egin litekeen txostena ere buru zezan eskatuz297.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza arau zaharra aplikatzea guztiz erosoa den bitartean,
|
hizkuntza
arau berria gauzatzea eragozpenez beterik dago.
|
|
|
Oso ohikoak izan daitezke, esate baterako, ele biko elkarrizketak. Eusleak (kide urratzaileak)
|
hizkuntza
arau berria aplikatzen du, baina gainerako kideek ohituraren eraginez hizkuntza arau zaharra aplika dezakete maiz. Egoera ez da samurra.
|
|
|
Zein norabide hartuko dute kideek disonantzia gainditzeko eta kontsonantzia eskuratzeko? Espero izatekoa da, disonantzia kognitiboaren teoriaren arabera,
|
hizkuntza
arau berrira makurtuz berreskuratuko dutela kontsonantzia. Orain" ezin" du kide urratzaileak (eusleak) hizkuntza zaharraz baliatu disonantzia saihesteko, baina gainerako kideek bai erabil dezakete hizkuntza berria hori lortzeko.
|
|
|
Harremanen eremu sistemiko baten berregituratzeaz ari gara hizkuntza arau baten aldaketaz ari garenean. Kideen arteko harremanak birmoldatu behar dira,
|
hizkuntza
arau berriaren funtzionaltasuna eskuratzeko prozesua abiatzen denean. Ikuspegi horrek garamatza gizarte eremuak bere osotasunean kontsideratzera, haien barnean dauden harreman sistemikoak aintzat hartuz.
|
|
|
Bereziki, hiru harreman mota, hiru jokaera mota eta haiei lotutako zereginak hartu behar ditugu gogoan: 1)
|
Hizkuntza
arau berria abiaraziko duten jokaera urratzaileek zentraltasuna eskuratzea, taldeak emandako zilegitasuna dela medio, 2) hizkuntza arau berriarekiko jokaera eragozleen neutralizazioa lortzea, balio demokratikoen aplikazioren bidez, eta hizkuntza arau zaharraren aplikazioa onartuz, eta 3) hizkuntza arau berriarekiko jokaera egokitzaileen areagotzea, taldeak jokaera urratzaileari onartutako zentral...
|
|
|
Bereziki, hiru harreman mota, hiru jokaera mota eta haiei lotutako zereginak hartu behar ditugu gogoan: 1) Hizkuntza arau berria abiaraziko duten jokaera urratzaileek zentraltasuna eskuratzea, taldeak emandako zilegitasuna dela medio, 2)
|
hizkuntza
arau berriarekiko jokaera eragozleen neutralizazioa lortzea, balio demokratikoen aplikazioren bidez, eta hizkuntza arau zaharraren aplikazioa onartuz, eta 3) hizkuntza arau berriarekiko jokaera egokitzaileen areagotzea, taldeak jokaera urratzaileari onartutako zentraltasuna dela medio.
|
|
|
Bereziki, hiru harreman mota, hiru jokaera mota eta haiei lotutako zereginak hartu behar ditugu gogoan: 1) Hizkuntza arau berria abiaraziko duten jokaera urratzaileek zentraltasuna eskuratzea, taldeak emandako zilegitasuna dela medio, 2) hizkuntza arau berriarekiko jokaera eragozleen neutralizazioa lortzea, balio demokratikoen aplikazioren bidez, eta hizkuntza arau zaharraren aplikazioa onartuz, eta 3)
|
hizkuntza
arau berriarekiko jokaera egokitzaileen areagotzea, taldeak jokaera urratzaileari onartutako zentraltasuna dela medio.
|
|
|
Aldi ezegonkor samarrak izaten dira.
|
Hizkuntza
arau berria mamitzerakoan, ordea, berriz eskuratzen du oreka hizkuntza sistema batek, oraingoan bestelako logika baten barruan bada ere.
|
|
|
Kideek beraiek sortu dute hizkuntza araua beren elkarrekintzen ondorioz, eta kideek beraiek hauspotzen dute etengabe haren egitekoa beren jokaerarekin. Era berean, kideek dute ardura
|
hizkuntza
arau berria eraikitzeko, zirkunstantziek hartara behartzen dituztenean.
|
|
|
Hiru faktorek laguntzen dute
|
hizkuntza
arau berria eraikitzen eremu jakin batean kokatzen garenean:
|
|
|
Aldiz, jokaera urratzaileak taldekideen oniritzia eta zilegitasuna eskuratzen dituenean, elkarlanak eman egiten ditu bere fruituak. Orduan, taldearen indar guztiak
|
hizkuntza
arau berria eraikitzera bideratzen dira, eta jokaera urratzaileak gidatu egiten du egoera berrirako ibilbidea.
|
|
|
Sendotasun horrek koherentzia ematen dio jokaera urratzaileari. Bere eragina zabalago eta sakonago hedatzen da sistema osoan zehar,
|
hizkuntza
arau berriaren eraikuntza bizkortuz. Eta, iraunkorra ere izan behar du, zeren aski denbora eman behar baitzaio sistema bati egoera berrira egokitzeko.
|
|
|
Hiru faktorek laguntzen dute
|
hizkuntza
arau berria eraikitzen eremu jakin batean kokatzen garenean: 1) Jokaera urratzaileen zilegitasuna ziurtatzea, 2) Jokaera eragozleen neutralizazioa lortzea eta 3) Jokaera egokitzaileen hazkundea bizkortzea. kuntza arauari eusteko sortzen diren defentsa mekanismoak.
|
|
|
Prozesua, hala ere, oso asimetrikoa da. Hizkuntza arau zaharra aplikatzea guztiz erosoa den bitartean,
|
hizkuntza
arau berria gauzatzea eragozpenez beterik dago. Bien artean aukeratu behar izatekotan, erosotasunaren alde egiten da normalean, biderik zailena alboan utzita.
|