|
2000
|
|
|
Hizkuntz faktoreak: irratietan, telebistan ez bezala,
|
hizkuntz
komunitate txikiak aintzakotzat hartzeko joera dago. Hala ere, oraindik asko falta da gutxiengoek ere beren ahots propioa entzunarazteko, gehien entzuten diren irrati emandegietan batez ere.
|
|
2004
|
|
|
Baina dirudienez, gaiaren larritasunak gutxi batzuk baino ez zituen aztoratu, hamabi urteotan ez baitira NBEren, UNESCOren edo mundu mailako halako beste erakunderen baitan, ez biltzar nagusirik antolatu, ez erabaki sendorik hartu, ez eta premiazko esku hartze programa eraginkorrik abian jarri ere. Are gutxiago azken arnasetan »hitzetan esango genuke» dauden munduko
|
hizkuntza
komunitate txikietako kideei euren inguru eta kulturetan etorkizuna izan dezaten ahalbidetzeko.
|
|
|
Baina Joshua Fishman, aurtengo Linguapax sarietako bat eskuratzean, ezkor eta etsita agertu zitzaigun" mundua gero eta okerrago dago, eta Europan berean, Europaren Batasunaren aldetik, hizkuntza aniztasuna galtzeko arazoaren aintzatespen errealik ere ez dago" esatean. Eta hori adituta, ezin ukatu, katalanek zail badute, gu bezalako
|
hizkuntza
komunitate txikiok Europan gutxienezko hizkuntza eskubideak izatea zail baino zailago izanen dugula.
|
|
2006
|
|
|
Arrutik «hizkuntza hautua» kontzeptua
|
hizkuntza
komunitate txikien etorkizunerako klabetzat jo du. Kasu honetan, aukera berbera izatea gaztelaniaz eta euskaraz.
|
|
2007
|
|
|
Aurrerabiderik ez hori euskara harreman bidea duen komunitate baten iraupen gisa baliozta daiteke eta hori da etengabean, iraunkorki kale neurketek Nafarroan adierazten dutena.
|
Hizkuntza
komunitate txikia baina hizkuntzari atxikimendu handia diona da gurea. Izateko nahi hori, izaten segitzeko nahi hori da gakoa eta gako horretan baizik ezin da interpretatu zenbakiek erakusten duten jokamolde zenbait, haurrekin egiten den erabilera soziala, Mendialdeko belaunaldi berrietan antzematen den erabilera altua eta agian, deigarriena:
|
|
|
Horrelako tresnak, dena den, ingelesez funtzionatzeko daude eginak batez ere; gainerako
|
hizkuntza
komunitateek txikiek, batez ere ahalegin berezia egin behar dute horretara iristeko. Euskarak, kasu.
|
|
2010
|
|
|
Argem� i Roca, A. (2004). Europako
|
hizkuntza
komunitate txikiak eta beren unibertsitatea: ikuspegi orokorra eta etorkizuneko garapena.
|
|
2011
|
|
|
Munduko hizkuntzen ia% 82k 100.000 hiztun baino gutxiago dauzka, eta, are dramatikoagoa dena, hizkuntzen ia% 56k 10.000 hiztun edo gutxiago dauzka. Erabiltzaile kopuru urria izatea ez da hizkuntza txikien etorkizunean eragiten duen baldintza bakarra, baina
|
hizkuntza
komunitate txiki horietan hizkuntza aldaketa garrantzitsuak izango direla aurreikus daiteke (Crystal, 2000; Amorrortu et al., 2004).
|
|
2012
|
|
|
Garrantzitsua da hedabide horiek norbere hizkuntzan izatea? Bistan da.
|
hizkuntz
komunitate txiki askoren kasuan, hedabide propioak ez izatea galga izan da mintzoaren bizitasunerako, ez dutelako aukerarik izan beren buruaren errepresentazio publiko hori kontrolatzeko, komunitate bereko beste kideen ideiak, ikuspegiak eta arazoak ezagutzeko, eta, ondorioz, Gu aren ideia komunitate horren baitan sendotzeko. eta komunitaterik gabe, ez dago hizkuntzarik. eta komunitatea ahula bad... beste komunitate batez hitz egiten ari gara. hedabideek lagundu dezakete hizkuntz ordezkapen hori gerta ez dadin, hariak luzatzen dituztelako hiztunen artean, eta hari horiek ugariagoak eta sendoagoak bihurtzen dituztelako. hedabideak, halaber, funtsezkoak dira hizkuntza arautzeko, trinkotzeko eta sendotzeko.
|
|
2013
|
|
|
Arrazoiak arrazoi,
|
hizkuntz
komunitate txikitik komunitate handira irekitze horretarako estrategiak garatzen dituzte aztertu ditugun telebistek, nagusia izanik —baina ez bakarra— hizkuntza nagusiko azpitituluen erabilera, hizkuntza gutxituan soilik emititzen duen kanalaren eskemaren barruan. Estrategia horren bitartez lortzen diren emaitzak ez dira, ikusi dugunez, edonolakoak, beti ere kontuan hartuta herri bakoitzeko desoreka soziolinguistikoa; eta irekitzearen helburua, neurri garrantzitsu batean, bete egiten dela esan daiteke.
|
|
|
Bai eta hizkuntza komunitatearen autoirudian eta autokonfiantzan ere. Europako
|
hizkuntza
komunitate txikien bizi indar maila eta beren hedabideen gaitasuna nahiko bat datoz (harreman kausala lehenetik bigarrenerakoa dela dirudi, noski). Ameriketako hizkuntza komunitate jatorrizkoetan aldiz, bestelakoa da egoera.
|
|
2015
|
|
|
5 Aginte publikoen laguntza ezinbesteko da, hortaz, euskarazko komunikazioesparrua gotortzeko bidean.170 Haatik,
|
hizkuntza
komunitate txikia izaki, bada beste ezinbesteko faktore bat ere: elkarlana.
|
|
2017
|
|
|
Azken hori hiriko eta hiri inguruetako biztanleek erabiltzen zuten, nahiz eta kroazieraz ere bazekiten, adibidez, estanovi komunitatekoek. Izan ere, ezinbestekoa zitzaien eguneroko komunikazioan bi hizkuntza erabiltzea beren
|
hizkuntza
komunitate txikitik kanpo zeudenean. Ahozko hizkuntza gisa, instituzioen inolako laguntzarik gabe (ez administrazioan, ez hezkuntza sisteman, ez elizan) Zadarreko arbanasierak ezin izan zuen inoiz asebete hiztunek zuten eredu estandarraren beharra.
|
|
2021
|
|
|
Horrez gain, zerumugatik aldaketa handiak datoz maila globalean, bereziki, naturarekin, aniztasunarekin, berdintasunarekin eta energiarekin loturikoak, eta batzuetan, aldaketak azkarregiak eta itzelak gerta daitezke, 2020an bizi berri duguna bezalakoa. Halakoetan, zein diren
|
hizkuntza
komunitate txikiek dituzten ahuleziak agerikoak dira. Euskara eta munduko hizkuntza aniztasuna, biologikoa nahiz linguistikoa, zaindu nahi badugu, modu etikoan jokatu behar dugu, etxean eta munduan, gure bizitzen testuinguru eleanitzean euskara erabiliz ahalik eta egoera gehienetan.
|
|
2023
|
|
|
Horrela balitz, eskala lokalagoan eta astiroago funtzionatu lukete kulturgintzak, hedabideek eta gizakion arteko harremanek. Oro har, gurea bezalako
|
hizkuntza
komunitate txikientzat berri ona litzatekeela iruditzen zait.
|