|
2001
|
|
|
Hori euskaraz baino erdaraz hobeki adieraz daiteke, guk erabiltzen dugun euskaraz hitz jokoak âHiribarrenek erabiltzen zuenean, bai, O mihi ederrena, hasteric gabea! esan baitzezakeen, euskararekin ari zelaâ egitea zailago baita; alegia" la lengua no tiene lengua", hizkuntza bera ezin mintza daiteke, hizkuntza hori darabilten hiztunak mintzatzen dira, eta hiz  kuntzak ez du bere buruari laguntzeko eskurik eta hizkuntzak horrexegatik beragatik ez du inoren premiarik, premia dutenek
|
hizkuntza
hori dakitenak dira edota hizkuntza hori erabiltzen dutenak; beraz, beti hizkuntza diogunean hiztuna sartu nahi dugu; ez, esate baterako, gure kasuan, euskara bera, euskalduna baizik.
|
|
2004
|
|
|
1 Gaztelania edo hala denean autonomia erkidegoko berezko hizkuntza ofiziala ez dakien pertsonari itaunketa egin behar bazaio, edo pertsona horrek adierazpenen bat egin behar badu, edo ebazpenen bat berari jakinarazi behar bazaio, orduan auzitegiak, probidentzia bidez,
|
hizkuntza
hori dakiten gizabanakoetatik edozein izenda dezake interpretatzaile gisa, horri itzulpen zehatza egingo duelako zin egitea edo hitzematea eskatuz.
|
|
|
Pixka bat harrituta begiratu nion, harrigarria baitzen niretzat taxilari bat han ingelesez mintzatzea. Baina geroago konturatu nintzen Jerusalemen taxilaria izateko
|
hizkuntza
hori jakin zuela, eta taxilariek ez ezik, beste askok ere ingelesez egiten zutela, esaterako banketxeetan, taberna edo kafetegietan eta beste zenbait lekutan.
|
|
2008
|
|
|
Aplikaezina dudarik gabe, eta gainera ez du ematen hizkuntza historikoentzako lagungarririk izango lukeenik. Izan ere, okzitanieraren kasuan, adibidez, milioi eta erdi hiztun baino gehiago izan arren
|
hizkuntza
hori dakitenak, eremu zabal batean sakabanatuta daude, non gehiago diren beste 75 hizkuntza horietako bat jatorrizko hizkuntzatzat duten pertsonak. Gainera hizkuntza horien hiztunen trinkotasun soziologikoa eta soziolinguistikoa askotan indartsuagoa da okzitanieradunena baino.
|
|
2009
|
|
|
Hain zuzen, betebehar hori bat dator honakoa aitortzen duten Konstituzioko beste xedapen batzuekin: espainiar orok hizkuntza komunik baduela eta, ondorioz,
|
hizkuntza
hori jakintzat jotzen dela egoitza edo auzotasun faktoreak alde batera utziaz. Alabaina, ez da berdina gertatzen dagokion Autonomia Erkidegoaren esparruan koofizialak diren gainerako espainiar hizkuntzekin; izan ere, Konstituzioak ez du haiek jakiteko betebeharrik ezartzen.
|
|
2010
|
|
|
Sareko geografia testak oso ikusgarriak eta dinamikoak dira. Travelpod.com jokoetan parte hartzeko, ingelesez egon arren, ez da beharrezkoa
|
hizkuntza
hori jakitea, baizik eta trebetasuna izatea eskatzen den hiria, herrialdea edo lurraldea zehazki non dagoen jakiteko. Txikienek beren geografia ezagutzak vedoque.com en ere proba ditzakete.
|
|
2011
|
|
|
Testamentu irekia eta testamentu itxiaren akta idatziko dira, bai testamentugileak erabilitako atzerriko hizkuntzan, bai notarioak erabilitako hizkuntza ofizialean, nahiz eta notarioak atzerriko
|
hizkuntza
hori jakin.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, kontuan hartu behar da, lan eremuan, komunikazio askotarako, lanbide jakin batzuetako hizkuntza teknikoa erabiltzen dela; eta, ondo moldatzeko, beharrezkoa da
|
hizkuntza
hori jakitea. Langileen prestakuntzaren zati handi bat lanbidearen hiztegi espezifikoa barneratzea da.
|
|
2013
|
|
|
Euskal adjektiboarekin esan nahi da aintzat hartuko dugun ikerkuntza euskarari lotutakoa dela. Ikerkuntza aipatzean,
|
hizkuntza
horren inguruko jakin mina asetzeko paradigma zientifikoan —akademikoan edo aplikatuan— kokatzen diren ahaleginak aintzat hartu ditugu, horiek hizkuntzaren corpusari zein statusari zuzenduak direlarik.
|
|
2014
|
|
|
Fortunatu da E. doktoreak jakitea alemanez, Baionan ez baitira anitz izanen
|
hizkuntza
hori dakitenak, edo, bederen, gaur den egunez hizkuntza hori badakitela aitortuko dizutenak. Baietz erran du E. doktoreak ordea, badakiela alemanez.
|
|
|
Fortunatu da E. doktoreak jakitea alemanez, Baionan ez baitira anitz izanen hizkuntza hori dakitenak, edo, bederen, gaur den egunez
|
hizkuntza
hori badakitela aitortuko dizutenak. Baietz erran du E. doktoreak ordea, badakiela alemanez.
|
|
2015
|
|
|
Hainbat azalpen aberatsen artetik, ikerlariak azpimarratu ditu ere zoin diren bi baldintza nagusiak haurrek mintzaira bat behar den bezala ikas dezaten: egunerokotasunean mintzaira hori erabiltzeko parada ukan behar dute (ahalaz familian, baina familiatik kanpo ere, kirol edo kultur aktibitateetan), eta bereziki senditu behar dute burasoek bihotzez nahi dutela
|
hizkuntza
hori jakin dezaten; ezen, zientifikoak ohartu dira ingurumenak ez balin baditu haurrak hizkuntza baten erabiltzera bultzatzen, edo burasoek sendiarazten balin badiete haurreri mintzaira hori gutiesten dutela, haurrek ez dutela behar bezala ikasiko.
|
|
2018
|
|
|
Galdetu genioke ea zer bada dakigun gaztelaniaz. Eta erantzuna bilatuz, agian, ondorioztatuko genuke
|
hizkuntza
hori jakiteko betebehar legala dugula, eta ez, ordea, euskara jakiteko betebehar legala. Eta ondorioztatuko genuke gure elebitasuna goraipatzen duten elebakar horiek praktikan lasai bizi litezkeela, haiek aukera baitute haien hizkuntza exijitzeko bertzeei, eta segurtasuna baitute bertzeek bai edo bai gaztelania jakinen dutelako, horretara behartuta daudelako.
|
|
2020
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira etorritakoan
|
hizkuntza
hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren bat hitz egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua hitz egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun asebeteta aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur egun euskara ikasteko motibazioa dutenera arte.
|
|
|
Beraz, ez da euskara baloratuko.Osasunbidearen web orriak dio" epaietan xedatutakoa betez" egiten dutela hori, baina ez da egia: Nafarroako Kontseiluak, Nafarroako Foru Komunitateko kontsulta organo gorenak, interpretatu ditu epaileek euskarari buruz emandako epaiak, eta honako hauek esan ditu:" Ez da arrazoirik ikusten frantsesa edo ingelesa baloratzeko, adibidez, eta ez euskara, zeina, gainera,' Nafarroako berezko hizkuntza bat' baita, eta herritar guztiek baitute
|
hizkuntza
hori jakiteko eta erabiltzeko eskubidea". " Gainera, Europako hizkuntza bakar bat ere ez dago posizio horretan". (Nafarroako Kontseiluaren 7/ 2020 irizpena, otsailaren 24koa, 2/ 2020 espedientea). Eta deialdian ez da esaten lanpostu horietako bakar bat ere elebiduna denik.
|
|
2021
|
|
|
Indartsu hasi du urtea Amurrioko Open Your Mind akademiak, Cambridge azterketen prestatzaile ofiziala izateko ziurtagiria eskuratu baitu. First eta Advanced azterketak prestatzeko taldeak ditu akademiak, baita frantsesa ikasteko klase eta ikastaroak ere, geroz eta gehiago baitira
|
hizkuntza
hori jakiteko beharra duten herritarrak.
|
|
2022
|
|
|
Orain arte, nagusiki, euskaraz dakitenen kopurua batez besteko erabilerarekin alderatu izan da, baina, Iurrebasok dio konparazio hori ez dela baliagarria jakiteko bietatik zein dagoen indartsuago, gaitasuna edo erabilera: «Horrela neurtuta, erabilera sekula ez da izango gaitasuna baino handiagoa, zeren hizkuntza batean hitz egingo dute
|
hizkuntza
hori dakitenek soilik, eta hitz egingo dute, baldin eta euren mintzakideek ere baldin badakite. Hortaz, erabili litekeen gehiena erabilita ere, beti egongo da hizkuntza ezagutzen duten kopuruaren azpitik».
|
|
2023
|
|
|
Horiek argudiaketa ideologiko berriak eta tinkoak behar dituzte oinarritzat; hizkuntza eskubideak ez dagozkie soilik
|
hizkuntza
hori jakin eta erabiltzen dutenei, baita hizkuntza aukera hori egiten dutenei ere.
|
|
|
Hori arazo bat da.
|
Hizkuntza
hori dakienik balego ere, baliteke biak nahastea zentzu handirik gabe, ez dagoelako sistematizatuta zein den protokolorik egokiena hizkuntza gaitasun handiena berreskuratzeko.
|