|
2004
|
|
|
Bizkaiko enpresaburu eta profesional talde batek Club Unesco Metalingua Fundazioa osatu berri du. Fundazioaren helburua hizkuntza gutxituak dituzten komunitateen babeserako lana egitea izango da Informazioaren Gizartean dagoen
|
hizkuntza
aniztasunaren alde eginez. Talde horrek Erandioko Geinsa enpresan izango du bere egoitza, eta bultzatzaileek beste hainbat lan egiteko asmoa jakinarazi dute.
|
|
|
Giza aniztasunaren alde dagoenak, hortaz,
|
hizkuntza
aniztasunaren alde jokatu luke. Horrek zer esan nahi du, ordea, egiazki?
|
|
2009
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, Kataluniako Generalitat eta Galiziako Xunta (2008): Pariseko Adierazpena
|
hizkuntza
aniztasunaren alde/ Declaració de ParÃs per la pluralitat lingüÃstica/ Declaración de ParÃs pola pluralidade lingüÃstica.
|
|
|
[11] www.Euskadi.euskara.net. " Pariseko Adierazpena
|
hizkuntza
aniztasunaren alde" Parisen sinatu zuten, Expolangues Hizkuntzen Nazioarteko Azokan eginiko ekitaldian, 2008ko otsailaren 8an, Patxi Baztarrika, Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako sailburuordeak, Bernat Joan i MarÃ, Kataluniako Generalitatearen Hizkuntza Politikarako idazkariak, eta M. Sol López, Galiziako Xuntaren Hizkuntza Politikarako idazkari nagusiak....
|
|
2010
|
|
|
Bizi garen gizarte eredua hizkuntza aniztasunaren aurkakoa da, eta gaztelania katalanaren etsai izan badaiteke, globalizazioa ere beste hainbeste. Jendea isolaturik eta masa hedabideekin kontaktuan bizi ordez bestelako egitura batean biziko balitz eta erabaki politikoak deszentralizatuagoak balira, komunitate sentimendua sendoagoa, kanpoko presioei erresistentzia egiteko aukera handiagoa litzateke,
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egiteko aukera ere bai. Egoera horrek paradoxa bitxiak uzten ditu, abertzalea den jendea, katalana salbatzea nahi duena, baina neoliberala dena era berean.
|
|
|
Horren adibide dira honako ekimenak: 1) 2001ean Würm adituak argitaratutako Atlas of the World’s Languages in Danger of Disappearing, 2009an berriro argitaratua; 2) 2008 urtea mundu mailako hizkuntzen urtearen izendapena; 3)
|
Hizkuntza
aniztasunaren alde eta arriskupean dauden hizkuntzen biziraupenaren alde hartutako erabaki eta bideratutako ekimenak; 4) Euskal Herrian UNESCO Etxeak, IKUSPEGIk eta UPV/EHUko Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedrak burutu dituzten zenbait ikerketa eta argitarapen. Horien artean etorkinen hizkuntzen inguruan egindakoak azpimarra daitezke.
|
|
2011
|
|
|
Horiek horrela, garrantzitsua da hizkuntza gutxituen normalizazio edo indarberritze prozesuetan etorri berrien hizkuntzak ez hartzea oztopotzat, baizik eta
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egiteko aukeratzat. Noski, bide horretan hezkuntzak ere zeresan handia du, edo batez ere, erronka handi bat dauka esku artean:
|
|
|
1.4.6 Azken aldarria
|
hizkuntza
aniztasunaren alde
|
|
|
Fenomeno orokorra bera hobeto ulertzeko ezinbestekoa da aldaeren ezagutza. Beraz,
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egitea malgutasuna islatzen duen eta aldaera tipologiko handia duen giza gaitasun bat denboran iraunaraztea da. Animalien edo landareen aniztasuna gorde beharra erraz defenda daitekeen bezalaxe, halaxe egin behar da hizkuntza aniztasunaren alde ere.
|
|
|
Beraz, hizkuntza aniztasunaren alde egitea malgutasuna islatzen duen eta aldaera tipologiko handia duen giza gaitasun bat denboran iraunaraztea da. Animalien edo landareen aniztasuna gorde beharra erraz defenda daitekeen bezalaxe, halaxe egin behar da
|
hizkuntza
aniztasunaren alde ere.
|
|
|
1.4
|
HIZKUNTZA
ANIZTASUNAREN ALDE
|
|
|
|
Hizkuntza
aniztasunaren alde era askotako arrazoiak daude (SkutnabbKangas, ibid.). Goraxeago aipatutakoez gain, arrazoi «praktikoagoak» ere badaude.
|
|
|
Hizkuntzen aniztasunaren aurrean elebakartasuna jarri izan da askotan, azken honen alde onak azpimarratuz. Skutnabb Kangasi jarraituz, sakon dezagun apur bat ea benetan zenbaterainoko abantailak dauzkan elebakartasunak
|
hizkuntza
aniztasunaren aldean.
|
|
|
|
Hizkuntza
aniztasunaren alde 32
|
|
|
1.4.6 Azken aldarria
|
hizkuntza
aniztasunaren alde 38
|
|
|
Aberatsa, bizia eta emankorra izan arren, aniztasunak ez du askotan bere kabuz arrakastarik izaten gizartean, eta horregatik dira beharrezkoak lege aldetik eta erakunde publikoen aldetik egokiak diren erabaki eta bitartekoak. Eskola izaten da erakunde horietatik lehenengoetarikoa
|
hizkuntza
aniztasunaren alde (edo kontra) egiteko aukeratzen den erakundea. Eta Euskal Herrian, euskararen aldeko erronkan ezbairik gabe garrantzitsuena izan da.
|
|
2016
|
|
|
Ahalegindu gaitezke euskara bakarrik sustatzen, gerra gure kabuz egiten eta gehienez gizarte elebidun bat eraikitzen saiatu; edo, aldiz, saiatu gaitezke eleanitzak izaten eta etorkinen jatorrizko hizkuntzak aintzat hartzen, inork bere hizkuntzari uko egin behar ez izateko. Denok
|
hizkuntza
aniztasunaren alde borrokatzen baldin badugu, emaitza hobea izango da guztiontzat. Guztion artean errazagoa izango da aniztasuna mantentzea, hizkuntza bat bera ere kaltetu gabe.
|
|
2019
|
|
|
" Esaterako, urte batean, ama lurra zaintzea izan zuen oinarri jaialdiak, eta, joan den urtean, emakumeak lehen lerrora eramatea". Aurten, berriz, kultura eta
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egin dutela jakinarazi du. Ostera, kontzertuak ere ideia horren arabera antolatzen dituzte.
|
|
2020
|
|
|
" Bertako gizartean hizkuntza gutxituetako komunitateetako eta herrietako hizkuntza berreskuratzeko prozesuekiko sentiberatze ekimenak, hizkuntzaren ekologiaren eta soziolinguistikaren oinarriak plazaratuz,
|
hizkuntza
aniztasunaren alde onak aldarrikatuz eta hizkuntzak berreskuratzeko ekimenen aldeko balioak sustatuz, gizaki orok ditugun erantzukizunak eta aukerak azpimarratuz." (Uranga, 2013: 30)
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza aniztasuna eta eleaniztasuna Europar Batasunaren kultura aniztasunaren elementu giltzarri gisa bultzatzen dira Europar Batasunaren erakundeetatik. EBko estatukideen gobernuek eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzen lege estatusa erabakitzen badute ere, baita hizkuntza horiek zein neurritan laguntzen dituzten ere, Europar Batasuneko erakundeak, zenbait eremutan,
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egiteko prest daudela esan liteke. Zentzu horretan, interesgarria da Europako Parlamentuko Ikerketa Zerbitzuek, 2016an, argitaratu zuten txostena2:
|
|
2023
|
|
|
Taldeka aztertuta egon daitezkeen ñabardurak, ikusten dugu haurrek eta irakasleek oso modu garbian hizkuntza jarrera onak dituztela hizkuntza guztiekiko, eta gurasoen artean dago aldea. Orokortze errazegirik egin nahi gabe, argi ikusten da badagoela guraso multzo bat
|
hizkuntza
aniztasunaren alde egiten duena eta hizkuntza aniztasun horretan euskarak zubi lana egiten duela; multzo hori bloke garrantzitsu bat da, asko eta asko etxean euskaraz egiten duten gurasoak, badaude atzerritar jatorriko guraso batzuk ere, eta badaude, baina gutxiago, etxean gaztelaniaz egiten duten arabar jatorriko familia batzuk.
|