|
2008
|
|
|
Baina horretara irizteko, estatu federal horrek zenbait baldintza bete behar ditu: 1)
|
hizkuntza
eskubideen errespetua, 2) ekimen kolektiboa abian jartzeko identitate kolektiboa egotea, 3) ekimen hori era estrategikoan antolatuta egotea, eta arreta, bereziki, bizindarraren alderdi garrantzitsuenetan jartzea, 4) baliteke taldeak komunitate mobilizazioak antolatu behar izatea, eta partaide garrantzitsu guztien lankidetza osoa hobetuko duen gobernamendu egitura asmatu behar izatea, 5)" err...
|
|
2009
|
|
|
Barne estatutuen arabera hauexek dira Aragoieraren Akademiaren xedeak: aragoieraren ahozko eta idatzizko adierazpenak ikertzea; lexikoaren inbentarioa egin eta eguneratzea; toponimia eta onomastika zehaztea; gramatika, ortografia eta fonetika arauak ikertu eta formulatzea; hizkuntza estandarra finkatu, garatu eta hobetzea; aragoiera defendatu eta sustatzea; eta hiztunen
|
hizkuntza
eskubideen errespetua zaintzea.
|
|
2010
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa,
|
hizkuntza
eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek: euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
2011
|
|
|
«Ezer gutxi egin du». Arazoaren muinean
|
hizkuntz
eskubideekiko errespetu falta ikusten du. «Hemen ez dago arazo tekniko bat, ukazio bat dago.
|
|
2016
|
|
|
Hala diote atal izenburuek ideia aprobetxagarri ugari azalduz: Diskurtso berritu baterako gako ideiak/ Aniztasuna balioestea/
|
Hizkuntza
eskubideen errespetua/ Hiztunen elkarrenganako errespetua/ Euskarari duen balioa aitortzea/ Oinarrizko ideia: euskararen ezagutzan eta erabileran aurrera egitea/ Diskurtsoaren despolitizazioa/ Limurtzearen bidea landu/ Euskara bestelako bizipenekin lotu, eremu formaletik haratago/ Euskararen irudia modernizatu/ Euskararen zuzentasunaren exijentziak orekatu/ Aldeko aldarria egokitu eta malgutu/ Legeak berrikusi eta eguneratu/ Hizkuntza politika berritua/ Akordio zabal baten beharra/ Komunikazio estrategia oso bat/ Euskarari prestigioa emango dion erreferentzialtasuna/ Gazteekin lan berezia egin.
|
|
2017
|
|
|
Halere, aldiro ikusten dugu euskararen erabilera lege bidez arautzen dela. Jada 1986an, Euskarari buruzko abenduaren 15eko 18/ 1986 Foru Legean jasota ageri zen hizkuntzek berebiziko garrantzia daukatela bizikidetzari eta elkar ulertzeari begira, eta berezko bi hizkuntza dauzkagula kontuan hartuz, herritar guztien
|
hizkuntz
eskubideekiko errespetua funtsezko osagai bihurtzen da pertsonen arteko kohesio soziala lortzeko.
|
|
2021
|
|
|
Euskarak Estatua behar du. Demokrazia kontua ere baita
|
hizkuntza
eskubideen errespetua. Azken urteetan, gobernuetatik norbanakoaren ardura esklusiboaren gain jarri nahi izan dute euskararen biziraupena, hizkuntza politikan dena irabazitzat emanaz bezala.
|