2010
|
|
|
Hizkuntza
ekologiak hizkuntzen arteko harremanak modu berrian ulertzen ditu. Harreman horiek, ezinbestean, gatazkatsuak eta baztertzaileak izan behar dutelako ideia gaindituz, honako ideiak azpimarratzen ditu:
|
|
|
Hizkuntza
ekologiak hizkuntzen arteko harremanak modu berrian ulertzen ditu. Harreman horiek, ezinbestean, gatazkatsuak eta baztertzaileak izan behar dutelako ideia gaindituz, honako ideiak azpimarratzen ditu:
|
2011
|
|
Artikulua Albert Bastardas irakasleak ueMAk Soziolinguistika klusterrarekin antolatutako Hizkuntza ekologia eta lurralde euskaldunak Topaketan emaniko hitzaldian oinarritzen da. Bertan, hizkuntzaekologiaren gai zentralak aurkezten zituen irakasleak,
|
hizkuntza
ekologiatik hizkuntza iraunkortasunera doan bidean topatzen diren zailtasunak eta indarguneak bereiziz. zerk huts egiten duen eta nola alderatu daitezkeen hizkuntzen egoeraren kudeaketa eta biodibertsitatearena azaltzen du artikuluan. • Hitz gakoak:
|
|
HizKunTza eKologiaTiK HizKunTzairaunKorTaSunera pentsatzen aritu naiz gai honi lotutako zer ideia erabil ditzakezuen eguneroko lanean.
|
Hizkuntza
ekologiatik hizkuntza iraunkortasunera azalduko dut; izan ere, marko teorikotik marko propositibora eta praktikora igarotzeko bidea da, nolabait. Teoriatik praktikarako urratsa da ekologiatik iraunkortasunerako jauzia. dirudienez, haugen hizkuntzalari norvegiar eta iparramerikarrak erabili zuen lehenbiziko aldiz hizkuntza ekologiaren kontzeptua 1972an. dena den, hizkuntza iraunkortasun ofizialaren kontzeptua 1992an sortu zen rioko goi bileran. han sortu zen, hain zuzen, garapen iraunkorraren kontzeptua, iraunkortasunaren filosofiaren oinarri dena. hasieran, ekologiari buruzko teorizazioak biodibertsitatea eta espezieen habitata hartu zituen ikergaitzat, eta gero, giza espeziea. zer baldintza behar ditu giza espezieak bizitzeko?
|
2012
|
|
|
Hizkuntza
ekologiarentzat hizkuntzen aniztasuna aberastasuna da. Hizkuntza aniztasuna onuragarria bada, hizkera aniztasuna ere hala da; Koldo Zuazoren esanetan, bere osotasunean landu eta garatu behar da hizkuntza, bere hizkera guztiekin, sendo eta osasuntsu egongo bada (2005).
|
2018
|
|
"
|
Hizkuntza
ekologia hizkuntza orok bere ingurunearekin dituen elkar eraginen azterketa da" (Haugen, 1972).
|
2022
|
|
Laburbilduz, UEMAren Hedatu hezkuntza proiektuan defendatzen duten modura"
|
hizkuntza
ekologiak hizkuntzen arteko harremanak aztertzen ditu eta gainera desoreka egoerei erantzun nahi die. Horretarako, aniztasuna balioetsiz, hizkuntzen iraunkortasuna du helburu, eta, bide horretan, ahulenaren aldeko neurriak hartzeari beharrezko eta zilegi deritzo" (UEMA, d.g.: 8).
|
|
Hizkuntza larrialdi egoeran,
|
hizkuntza
ekologiak hizkuntza aniztasuna babestea eta tokiko hizkuntza gutxituen garapena du helburu garapena bermatuz (hizkuntzari zentralitatea emanez, kulturaren bihotza delarik), eta 3) aurreko bi dimentsioak oinarri izango dituen ekonomia sistema eraikiz. Gurean bezala, begirada horretatik urruti ikusten dut Nazio Batuen Erakundea.
|
|
Hizkuntza larrialdi egoeran,
|
hizkuntza
ekologiak hizkuntza aniztasuna babestea eta tokiko hizkuntza gutxituen garapena du helburu. Unibertsalak diren, hizkuntzarekin berarekin lotura ez duten (ez daude hizkuntza garatu eta azpigaratuak) eta botere harremanetan (eta ez prozesu natural batean) oinarritzen diren hizkuntzen desagertze edo ordezkapen faktoreak aintzat hartzen dituelarik, hizkuntza ekologiak, lurralde berean hitz egiten diren hizkuntzen arteko harremanak aztertzeaz gain, hizkuntza bakoitzak bere testuinguruarekin duen harremana du aztergai.
|