|
2003
|
|
|
Honekin ez dut esan nahi gure eskakizunak zilegiak ez direnik. Euskararen ofizialtasuna, normalizazioa,
|
hizkuntz
eskubideen bermea eta abar toki guztietan defendatu behar diren eskubideak dira, guztiz demokratikoak gainera. Baina ez gara ohartzen erdaldunen ikuspegiak zilegiak izan daitezkeela, eta horren ondorioz gure mezuak ezdi rela behar bezala gizarteratzen.
|
|
|
Hemen euskararen aldeko balantza pisuzko eskubidez eta argudioz bete beharrean, maximalismo kaltegarritzat jotzen dira oinarrizko eskubideak, eta tamainako erretagoardia exkaxarekin trukean eskain daitekeen gauza bakarra aldarrikapenen narkotizazioa da (eta arr akasta izatekotan gero eta gutxiago, ezinbestean).
|
Hizkuntza
eskubideen bermea eta eskubideen urraketa ren salaketano rmalizazioaren aldeko neurri aurrerakoiagoak bultzatzeko indar palanka izan beharrean (ikuspegi" posibilista" garatzeko ere ezinbesteko elementua euskararen aurkako jarre ren aurrean), palanka horren deuseztapena bihurtzenda EAEn ardura instituzional gorenak dituzten alderdienlehentasun. Nafarroan atzetik atzetik arrasto berean.
|
|
2004
|
|
|
276 Paula Kasares: . Agerikoa da, Euskal Herrian, bertako hizkuntzari emandako estatus juridikoak ez duela herritarren
|
hizkuntza
eskubideen bermea berarekin ekarri, euskarari, osoki nahiz zati batean soilik, gaztelaniaren bezainbesteko ofizialtasuna aitortu ziotenetik 20 urte joan badira ere, eta 16 Nafarroan?.
|
|
|
gaztelaniaren bezainbesteko ofizialtasuna aitortu ziotenetik 20 urte joan badira ere, eta 16 Nafarroan?. Legeak lege,
|
hizkuntza
eskubideen bermerik eza, Egunero, 2003/5/4.
|
|
|
9
|
Hizkuntz
eskubideen bermerako mekanismo juridiko administratibo berezitu eta azkarra ezarri beharra dago, ge rtatutako lege urraketei aurre egin eta haiek zuzentzeko.
|
|
2005
|
|
|
|
Hizkuntz
eskubide bermerik gabe deklaratu zuen atzo Aiboa Casares astrabuduarrak (2005 Ots 18)
|
|
2007
|
|
|
Era berean, kontsumitzaile eta erabiltzaile euskaldunei Euskararen telefonoa erabiltzeko deia egin diete. " Ez dago kontsumitzaileen edo erabiltzaileen eskubideez hitz egiterik,
|
hizkuntza
eskubideen bermerako mekanismo eraginkorrak abian jartzen ez badira".
|
|
|
a) Estatusari dagokionez, euskarari ofizialtasuna, lehentasuna, berezkotasuna eta ezagutu beharra aitortu behar zaizkio. b) Politika horrek honako ezaugarriak behar ditu: Toki Administraziotik Administrazio Nagusirainokoa izatea, sektoreartekoa eta sailartekoa, helburu eta epe zehatzak dituena, baliabidez ongi hornitua, norbanakoak eta guneak euskalduntzeari begirakoa,
|
hizkuntza
eskubideen bermea eskainiko duena, Euskal Herri osoan aplikatzeko modukoa, ikuspegi osoa duena, instituzioekin eta gizarte eragileekin egoki koordinatua, erabilera sozial normalizatua helburu duena.
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, dekretuan ezartzen diren zenbait derrigortasun ingurune soziolinguistikoari lotzen zaizkio. Ez genuke nahi, herritarrek jotzen dutenean,
|
hizkuntza
eskubideen bermea bizi diren tokiak baldintza dezakeela adierazi behar izatea; badugu Nafarroan aski eskarmentu. Askotan entzun izan dugu ofizialtasun bikoitzaren ondorioz herritarrei eskubide berdinak aitortzen zaizkiela; bada, oker gabiltza hizkuntzaeskubideen bermea ezagutza tasak baldintzatuko badu.
|
|
|
Kontsumitzaileen
|
hizkuntza
eskubideen bermerako garrantzi erabakigarria du eragile sozioekomikoak hizkuntzaren normalizazioaren alde egiten ari diren lanak. Entitateetan hizkuntza normalizazioaren alde bide luzea egin du Kontseiluak eta horretarako, berebiziko tresna da Bai Euskarari Ziurtagiria.
|
|
|
Dekretuan ezartzen diren zenbait derrigortasun ingurune soziolinguistikoari lotzen zaizkio. Ez genuke nahi, herritarrek jotzen dutenean,
|
hizkuntza
eskubideen bermea bizi diren tokiak baldintza dezakeela adierazi behar izatea; badugu Nafarroan aski eskarmentu.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak onartutako 6/ 2003 Legea bere horretan dago, izozkailuan. Hori garatzeko aurreikusten zen dekreturik ez da argitaratu; beraz, beste urte batez enpresen (in) tolerantzia maila izan da geure
|
hizkuntza
eskubideen bermerako babesa.
|
|
|
Bestalde, Dekretu zirriborroan ezartzen diren zenbait derrigortasun ingurune soziolinguistikoari lotzen zaizkio. Ez genuke nahi, herritarrek jotzen dutenean,
|
hizkuntza
eskubideen bermea bizi diren tokiak baldintza dezakeela adierazi behar izatea; badugu Nafarroan aski eskarmentu. Askotan entzun izan dugu ofizialtasun bikoitzaren ondorioz herritarrei eskubide berdinak aitortzen zaizkiela; bada, oker gabiltza hizkuntza eskubideen bermea ezagutza tasak baldintzatuko badu.
|
|
|
Ez genuke nahi, herritarrek jotzen dutenean, hizkuntza eskubideen bermea bizi diren tokiak baldintza dezakeela adierazi behar izatea; badugu Nafarroan aski eskarmentu. Askotan entzun izan dugu ofizialtasun bikoitzaren ondorioz herritarrei eskubide berdinak aitortzen zaizkiela; bada, oker gabiltza
|
hizkuntza
eskubideen bermea ezagutza tasak baldintzatuko badu.
|
|
2009
|
|
|
Hortaz, alde batera utzirik euskararen ofizialtasunaren inguruko eztabaida interesgarri hori —baina antzua ere izan litekeena—, une honetantxe, ikuspuntu praktiko batetik garrantzitsuena zera litzateke: Nafarroan, euskaldunen
|
hizkuntza
eskubideen berme maila zein den zehaztea. Edozein kasutan ere, argi izan behar duguna da, NFBHLO behar adina malgua dela, etorkizunean, Foru Erkidegoa osatzen duten hizkuntza lurralde ezberdinak" euskal hiztunen eremutzat" deklaratu ahal izateko.
|
|
2010
|
|
|
garai haietako erdaldunen inguruan sortua dena eta nortasun espainiarduneko gizarte sektoreen eta alderdi estatalisten eskutik gizartera hedatua. Framing horretan euskarak biziraunarazteko interbentzioa eta neurriak hartzea beharrezkoak direla onartuta ere, edozein diskriminazio mota arbuiagarritzat jotzen da. horren ondorioz, neurri horiek zalantza jarri eta, erdaldunen
|
hizkuntza
eskubideen bermea zalantzan egonez gero, batzuk ez dira onartzen. bistan da bi framing kontrajarri horiek, biak ala biak, gizarte berean eta aldi berean egotea ez dela baldintzarik egokiena hizkuntza politika eraginkor bat aurrera eraman ahal izateko, ezin baita eragileen arteko eztabaidaren gainean, ezta jendearen zalantzen edo ukazioaren gainean ere, ezer iraunkorrik eta sendorik eraiki. izan e... aukera pare bat ikusten dugu tentsioan dauden bi elementuen arteko disonantzia gutxitzeko; alegia, interbentzio eraginkorra eta horren gaineko hautematea eta interpretazioa elkarri hurbiltzeko. aukera bat eta errazena, interbentzio mota aldatzea da, hizkuntza politika Framing Herabearen nahira egokituz; alegia, kritikatuak diren interbentzio neurriak kamustea edo murriztea. beste aukera, aldiz, interbentzio eraginkorrari heldu eta hori kritikatzen duen Framing Herabea iraularaztea. bigarren aukera horren alde egin behar delakoan, zalantzak batzuk sortzen zaizkigu. nola ekin Framing Herabearen aldaketari?
|
|
|
...ra amaituta, eta aurreko hamarkadetan izandako hondamendiak ikusita, europa giza eskubideen babeserako mekanismoak garatzen hasi zen. horrela, XX. mendearen erdialdean londoneko tratatuak europako Kontseilua ezarri zuen. egun 47 estatuk osatzen dute europako kontseilua, eta beste bostek behatzaile statusa hartzen dute. europako kontseiluaren oinarrizko helburuak giza eskubideen babesa da. halaber,
|
hizkuntza
eskubideen bermea arian arian ezarri izan dute, eta babes mota desberdinak eragin ditu. horrela, europako kontseiluak ez du estatus juridiko bateratua abiatu hizkuntza eskubideei begira, eta horien babesa norbanakoen eskubideen eta gutxiengo nazionalen eskubideen aitortzatik etorri da. azkenik, aipatzekoa ere bada europako kontseiluak bi hizkuntza ofizial besterik ez daudela, eta ondorioz, txoste...
|
|
|
Hizkuntz Eskubideen Behatokiaren arabera, euskaldunon
|
hizkuntza
eskubideen bermea ez da lehen mailako arazoa administrazioentzat eta Euskara askatasunean erabiltzea galarazten zaio euskal hiztunari.
|
|
|
Paul Bilbao, Kontseiluko idazkari nagusi eta Behatokiko lehendakariak aipatu duenez, euskaldunon
|
hizkuntza
eskubideen bermea ez da lehen mailako arazoa administrazioentzat. Hizkuntza eskubideak bigarren mailako eskubideak dira eta haien urraketak ez du inolako ondoriorik eragiten.
|
|
|
Egoera hori iraultzeko zer litzatekeen ere aipatu du Kontseiluko idazkari nagusiak, euskaldunon
|
hizkuntza
eskubideen bermeari begira inflexio puntua eman behar da hizkuntza politiketan, azaldu du.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzari dagokionez,
|
hizkuntza
eskubideen bermerako mekanismoetan aldaketarik ez dela eman aipatu du Behatokiko arduradunak. Urraketen aurrean ez ikusiarena egiten du.
|
|
2011
|
|
|
Nahikoa da; aspertuta gaude herriko ordezkari politikoek plenoetan beste alderdien zeresanak ulertzeko itzultzaile zerbitzua erabiltze behar horrekin; ez dugu ulertzen udaleko alderdi nagusiak etxeetara bere hauteskunde propaganda gaztelania hutsez bidaltzea, gutxienez bi alditan 2010 honetan: minduta gaude euskarak pairatzen duen errespetu faltagatik, eta aztoratuta euskaldun gisa XXI. mendean oraindik ere
|
hizkuntza
eskubide bermerik ez dugulako. Euskaraz bizitzeko hautua egina baitugu, euskara baita gure amaren bularretik jaso dugun mundua ikusteko leihotxo hori, eta euskara delako gure izena, izana, ekina eta etorkizuna.
|
|
|
Kontseiluak" hamar nagusi" izendapenarekin era eta une askotan aditzera emandako ezaugarriak dira hizkuntza politikarako proposatzen dituenak: ...aziotik nagusirainokoa izatea, sektoreen eta sailen artekoa, helburu eta epe zehatzekoa, baliabidez ongi hornitua eta egoki kudeatua, norbanakoak eta espazioak euskalduntzeari begirakoa eta jomuga sozial normalizatua helburu duena, instituzioekin eta gizarte eragileekin egoki koordinatua, ikuspegi osokoa, Euskal Herri osoan aplikatzeko modukoa, burujabea, kanpoko esku hartzerik gabea eta, azkenik,
|
hizkuntza
eskubideen bermea duena. Enuntziatu bakoitzaren atzean aise sumatzen da gaurko egoerak nolako gabeziak dituen.
|
|
2012
|
|
|
eta ikasturteen artean d ereduaren urteko bataz besteko igoera %1, 31ekoa izan da. Abiada honekin hezkuntza Sistema honek ikasle guztiak euskalduntzeko 76 uRTe inguru lirateke. euskararen presentzia administrazioan eta kalean kontseiluak 2010ean Barakaldon burututako udalaren hizkuntzapolitikaren neurketaren arabera, bereziki azpimarragarria da, zonalde mistoan egonik
|
hizkuntza
eskubideen bermerako corpus juridikoa artikulatua du: ordenantza hain zuzen.
|
|
2013
|
|
|
Duela urte bat pozez hartu genuen Eusko Legebiltzarraren osaera berria. Osaera horrek
|
hizkuntza
eskubideen bermean zein hizkuntzaren berreskurapen prozesuan urrats ausarta egiteko aukerak emango zituela igurikatzen genuen. Boterea eta gehiengoak modu etikoan, baina ausartean, baliatuko zirela uste genuen.
|
|
2014
|
|
|
" 2013an hamaika traba izan dira euskararen herrian euskaraz bizitzeko; gaztelania eta frantsesa lehenestea da behin eta berriro herritarrek aurkitzen duten tupustarria. Erakunde publiko zein pribatuek
|
hizkuntza
eskubideen bermea aintzat ez hartzearen ondorioz, herritarrak eskubidez gabeturik ikusten du bere burua askotan", jakinarazi du Behatokiko zuzendari Garbiñe Petriatik.
|
|
|
Bestetik, sail desberdinek egiten dituzten erosketa eta zerbitzu kontratazioetan hizkuntza irizpideak arau bidez jartzea ere proposatzen da.
|
Hizkuntza
eskubideen bermerako neurri zehatzak hartzea ere proposatzen da.
|
|
|
Justizia eta osasun alorra beltzune dira
|
hizkuntza
eskubideen bermeari dagokionez eta bi arlo hauetan neurri zehatzak proposatzen dira egoera bideratu asmoz. Besteak beste, justiziaren euskalduntzea bermatzeko programa sortzea.
|
|
2015
|
|
|
Foru Aldundiak ezarri duen hizkuntza politika berriari esker, euskaldunon
|
hizkuntza
eskubideen bermeak gidatu du Aldundiaren jarduera, euskararen benetako ofizialtasuna garatzeko, jendartean harreman parekideak lortzeko eta gizarte kohesioari laguntzeko. Gainera, euskara lehenesten duen hizkuntza politika berria garatu du, bi hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna ekarriko duen egoera lortzeko, eta errazteko, euskaldunei, euskararen erabilera, Aldundiaren zerbitzuak erabiltzean.
|
|
2017
|
|
|
Protokoloa bertan kokatu nahiko genuke, izan ere, Protokoloaren araberako politika garatzeak bi ondorio nagusi duela ikustaraztea da gure erronka. Batetik, gizarte eragileen eskaeretan oinarritzen den politika egiten duen gobernu eredua balioestea; eta, bestetik, gizarte justuagoa edo orekatuagoa erdiesteko
|
hizkuntza
eskubideen bermea lehentasunetan kokatzen duen gobernu eredua aupatzea.
|
|
|
Haiek ordezkatzerakoan, hizkuntza eskubideak bermatuko dituen kontratazio politika beharrezkotzat jo du Behatokiak, alegia, lan deialdietan hizkuntza eskakizun egokiak ezartzea, langileek, hizkuntza eskubideak beteta, herritarrak berdintasunez arta4 ditzaten. Halako aldaketarik egin ezean,?
|
hizkuntza
eskubideen bermea hipotekatu eta urraketa egoera betikotzeko arriskua handia da, azaldu zuen Behatokiaren zuzendari Garbiñe Petriatik, hizkuntza eskubideei buruzko urteroko txostenaren (Hizkuntza Eskubideak Euskal Herrian 2016an) aurkezpenean.
|
|
2018
|
|
|
Gaur onartutako neurriarekin, orain arteko kontratazio portzentajea handituko du Aldundiak, kontratu publikoetan hainbat gizarte irizpide txertatzeko apustuan sakonduz. Arlo horretan hainbat klausula barneratu ditu erakundeak azken urteetan, zerikusia dutenak enpleguaren kalitatearekin, segurtasuna eta lan osasuna sustatzearekin, emakumeen eta gizonen benetako berdintasunarekin, ingurumena babestearekin eta
|
hizkuntza
eskubideen bermearekin. Orobat, urte hasieran, Kontratazio Eskuliburua onartu zuen, irizpideak bateratzeko, segurtasun juridikoa handitzeko, eta, batez ere, obra, ondasun eta zerbitzuen kontratazioan eraginkortasuna, efizientzia, gardentasuna eta integritatea hobetzeko.
|
|
|
Bestalde, ELEBIDEko zerbitzuak erabiltzaileen ikuspuntua kontutan hartzen du, baina euskal hiztun proaktiboak ditu infomazio iturri bakarra (hizkuntza eskubideen urraketen aurrean kexa bat aurkezteko prest daudenak). Gainera, kexen sistema honek karga bat ezartzen dio euskal hiztunari(
|
hizkuntza
eskubideen bermearen betetze mailari buruzko informazioa eman behar izatearena). Hain zuzen ere, Bezero Misteriotsuaren Teknikak aukera ematen dio Administrazioari hizkuntza eskubideen bermea bere bitartekoekin eta modu objektiboan egiaztatzeko.
|
|
|
Gainera, kexen sistema honek karga bat ezartzen dio euskal hiztunari (hizkuntza eskubideen bermearen betetze mailari buruzko informazioa eman behar izatearena). Hain zuzen ere, Bezero Misteriotsuaren Teknikak aukera ematen dio Administrazioari
|
hizkuntza
eskubideen bermea bere bitartekoekin eta modu objektiboan egiaztatzeko.
|
|
|
Euskararen gizarte eragileak aholku emaile izatea.
|
Hizkuntza
eskubideek berme instituzionalak, normatiboak eta juridikoak izatea.
|
|
|
Gaur onartutako neurriarekin, orain arteko kontratazio portzentajea handituko du Aldundiak, kontratu publikoetan hainbat gizarte irizpide txertatzeko apustuan sakonduz. Arlo horretan hainbat klausula barneratu ditu erakundeak azken urteetan, zerikusia dutenak enpleguaren kalitatearekin, segurtasuna eta lan osasuna sustatzearekin, emakumeen eta gizonen benetako berdintasunarekin, ingurumena babestearekin eta
|
hizkuntza
eskubideen bermearekin. Orobat, urte hasieran, Kontratazio Eskuliburua onartu zuen, irizpideak bateratzeko, segurtasun juridikoa handitzeko, eta, batez ere, obra, ondasun eta zerbitzuen kontratazioan eraginkortasuna, efizientzia, gardentasuna eta integritatea hobetzeko.
|
|
2019
|
|
|
Huna geroztik gai hortaz Berria egunkariko artikuluetatik atera ohar eta mezu batzu: ...t; Euskaraldiak beste mugimendu batzu sortu behar ditu"," Aztertu beharreko gaietako bat da herrietan erakundeen eta euskalgintzaren arteko elkarlana nolakoa izan den"," Hizkuntza ohiduren gibelean, hizkuntza hegemonikoaren aldeko sistema osoa dago"," Errealitate soziolinguistikoarekin daukan harremanak baldintzatzen du hiztun bakotxaren hizkuntza ohidura","
|
Hizkuntza
eskubideen bermea aldarrikatu behar dugu"," Euskararen erabilera areagotu nahi badugu, sistema osoaren aldaketak ditugu".
|
|
|
Datozen urteetan herri honetan izango diren herri akordio eta hitzarmenetan, euskararen biziberritzea eta
|
hizkuntza
eskubideen bermea gai zentralak izan daitezen lortu behar dugu, klima aldaketa, berdintasuna edo aniztasuna bezalako gaiekin batera. Aldarrikapen eta helburu horiek, gainera, euskaltzaleen mugimenduaren ADNan txertatuak eta oso geureak ditugunez, mugimendu euskaltzaleak, Euskal Herri justuago, berdeago, moreago eta askeago baten aldeko mugimenduen konplize ere izan behar du, balio aurrerakoi eta modernoetan oinarrituta.
|
|
2020
|
|
|
Kontseiluak hizkuntza eskubideak gizarte ongizatearen berme direla behin baino gehiagotan errepikatu arren, nazioartean nekez entzuten den mezua delako. Horregatik da hain interesgarria Europako eskubideen jagole den Europako Kontseilua bezalako erakunde batek edota ESLAk berak, azaleko elementu folklorikoak alboratuta,
|
hizkuntza
eskubideen bermea gizarte ongizatearen erdigunean kokatzea. Are gehiago halako egoera berezi batean, are gehiago hizkuntza eskubideen urraketak han eta hemen gertatzen ari direnean.
|
|
|
Ehunka herritarrek ahalduntzeko jarrera hartu behar izan dute euren oinarrizko eskubideak defendatzeko, eta ez zaigu zilegia iruditzen: egoera zaurgarrietan indar handiagoa jarri behar da
|
hizkuntza
eskubideen bermean; herritarren arteko bereizkeria saihesteko, denen ongizatea bermatzeko.
|
|
|
Herritarrak erdigunean ipini behar ditugu horretarako, gizarte ongizatea lehen mailara ekarri, pertsona eta taldeen eskubideak ziurtatu, eta, eskubideen jagole den Europako erakundeetako ordezkariek esan bezala, koka dezagun berezko hizkuntza erdigunean; horiek guztiak egiazko bihurtzeko oinarrizkoa delako. Euskararik gabe,
|
hizkuntza
eskubideen bermerik gabe, ez dagoelako etorkizun justu, demokratiko eta berdinzalerik eraikitzerik.
|
|
|
Norbanako bakoitzak" mikroboteretik" gauzak aldarazteko duen ahalmena ikusaraztea da saioaren gakoa". Hizkuntz eskubideen urraketak identifikatzeko gakoak eta horiek salatzeko Behatokiak dituen tresnak azalduko dira, hitzarmenak jasotzen duenez. ...AKUILARI mugikorrerako aplikazioaUsurbilgo Udalak ere, herritarren hizkuntz eskubide urraketei lotutako kexak jasotzeko hainbat baliabide eskaini asmo ditu; postontziak, atal berezi bat usurbil.eus atarian, helarazteko posta elektronikoa... Diagnosia eta jarraipen batzordeaKexu horiek guztiak Behatokiara heldu eta gero," intzidentzietan oinarritutako diagnosia helaraziko dio Usurbilgo Udalari
|
hizkuntza
eskubideen bermean antzemandako hutsune eta hobetu beharrekoen berri emanez, era horretan Usurbilgo Udalak euskararen erabileran sustapen handiagoa eskatzen duten arloak identifikatuta izan ditzan eta, bere eskumenen barruan, dagozkion neurri zuzentzaileak abia ditzan". Bide horretan, izandako lorpenen berri helaraziko dio gero Behatokiak Udalari.
|
|
2021
|
|
|
Jaurlaritzak gobernu programan euskararen alorrean jasotako asmoak zehazteko dokumentua da, eta lau helburu jaso dituzte datozen hiru urteetarako: herritarren artean euskararen ezagutza «handitzen jarraitzea» eta, hor barruan, «helduen ikaskuntza egitasmoa sendotzea»; euskararen erabilera ere handitzen segitzea,
|
hizkuntz
eskubideen bermean «aurrera egitea» eta «euskararen lurralde guztietan erakundeen arteko lankidetza sendotzen jarraitzea». Erabilera zabaltzeari dagokionez, Jaurlaritzaren xedea da «euskararen transmisioa bermatzea» eta aisialdian, kirolean, hedabideetan, sektore publikoan, sektore sozioekonomiko publiko zein pribatuan eta ingurune digitalean erabilera handitzea.
|
|
2022
|
|
|
Gehien aipatu direnen artean, honako hauek daude: ...erritarren sentsibilizazioa eta erabilera ohituren finkapena, helduen euskalduntzea, esparru sozio-ekonomikoa, eremu digitala eta hizkuntzaren teknologiak, eremu ez formalean euskararen eskaintza (ikus entzunezkoak, kirola, aisia...) bermatu eta biderkatzea, Euskal Herrira heldutako migratzaileen inklusioa eta aniztasunaren lanketa, euskal kultura sistema (sorkuntza nahiz kontsumoa) sendotzea, eta
|
hizkuntza
eskubideen bermea.
|
|
2023
|
|
|
«Gure ardura da herritar guztien hizkuntza eskubideak bermatzea, administrazioarekin dituzten harremanetan erabiliko duten hizkuntza aukeratzeko eskubidea izatea bermatzea.
|
Hizkuntza
eskubideen berme hori botere publiko guztien konpromisoa izan behar da: betearazlearena, legegilearena eta judizialarena».
|