|
2007
|
|
|
Kultura bezalako kontzeptu zabala ez da erraza definitzen, nahiz eta gure eguneroko bizitzako parte den eta giza portaeretan hainbeste eragiten duen.
|
Hizkuntza
komunitate guztiek dute zuzenean berauekin lotuta dagoen kultura bat eta jendarte gehienek hainbat kultura ezberdinen eragin zuzena dute. Kultura guztiek dituzten ezaugarri komunak zerrendatu eta tokian tokiko berezitasunak aipatu eta azal daitezke, baino definizio bakarra hertsiegia litzateke denboran zehar eta batetik bestera hain aldakorra den zerbait azaltzeko.
|
|
|
Lehendabizi, euskararen normalizazioa planteatzerakoan unibertsalki onargarriak diren oinarri juridikoak aitortu behar dira,
|
hizkuntza
komunitate guztiek eskubide maila bera dute euren lurralde historikoetan. Udal mailan ere euskarari ofizialtasuna eta lehentasuna eman behar zaio.
|
|
2009
|
|
|
1996ko Deklarazio Unibertsalaren arabera Hizkuntz komunitatea da zuzenbidezko subjektu. Berdintasunezko printzipioa hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen eta herrien eskubideak gauza daitezen; Euskal Herriak eta munduko
|
hizkuntz
komunitate guztiek lehentasun osoa izan dezaten beren lurralde historikoetan. Herritar guztien hizkuntz eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko.
|
|
2011
|
|
|
25 urte baino gehiago pasa dira euskara ikasten hasi nintzenetik, eta oraindik ere arian arian, progresibitatea, borondatea, adostasuna, pertsuasioa eta horrelako kontzeptuen azpian ezkutatzen da erabaki eraginkorrak hartzeko ezintasuna. Denok egon gaitezke ados kontzeptu horiekin, baina benetako neurriak behar dira, bestela ezin baita hizkuntza komunitate baten nahia ase.Orain dela gutxi Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsalaren 15 urteurrena ospatu da eta, bertan adierazten den bezala,
|
hizkuntza
komunitate guztiek eskubide berdinak dituzte eta berdintasun hori benetakoa izan dadin, ezinbesteko neurriak hartu behar dira, beti ere berdintasun printzipioa aplikatuz. 12 artikuluan honakoa zehazten da:
|
|
|
Ez dira asko 6.000ko erreferentzia hartuta, baina geroak itxura hobea bide du: . Laster,
|
hizkuntza
komunitate guztiek Interneterako sarbidea izango dute?. Askoren artean, Hizkuntzen mundua.
|
|
|
–1996ko Deklarazio Unibertsalaren arabera,, hizkuntz komunitatea da zuzenbidezko subjektua?. Berdintasunezko printzipio hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen, eta herrien eskubideak ere gauza daitezen; Euskal Herriak eta munduko
|
hizkuntz
komunitate guztiek hizkuntz eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko?. Inazio Agirre,? 30 urteren ondoren?, Gara,.
|
|
|
Datu orokor horiek erakusten dutenez, beraz, hizkuntza gutxitudun komunitate askori ez zaio inolaz ere onartzen haurrak etxeko hizkuntzan eskolatzeko eskubidea, UNESCOk 1953an bere egin zuena, hain zuzen ere. Martí eta bestek baieztatzen dutenez, ama hizkuntzan eskolatzearen hatsarrea «erabakigarria da oraindik ere, munduko
|
hizkuntz
komunitate guztietan garatu behar den hezkuntza politikan, txikienetan bereziki» (2005: 219).
|
|
|
1996ko Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsalak (HEDU) erro errotik mozten du hizkuntza batzuen eta besteen arteko diferentziak egotea eskubideei dagokienez. Nazioarteko lege mailarik ez badauka ere, Deklarazio horrek argi dio bere bosgarren artikuluan
|
hizkuntza
komunitate guztiek eskubide berberak dituztela:
|
|
|
5 artikulua. Deklarazio honen funtsean dago printzipio bat zeinaren arabera
|
hizkuntza
komunitate guztien eskubideak berdinak diren, kontuan izan gabe bere kontsiderazio juridiko edo politikoa den hizkuntza ofizialarena, erregionalarena edo minoritarioarena.
|
|
|
Hezkuntzaren esparruari dagokio HEDUren II. atala. Bertan adierazten da, besteak beste, hizkuntzak indartzeko bidean,
|
hizkuntza
komunitate guztiek eskubidea daukatela hezkuntzaz baliatzeko. Halaber, hezkuntzaren maila guztietan komunitatearen hizkuntzak izan beharreko presentzia eta erabilera ere erabakitzeko eskubidea aitortzen zaio hizkuntza komunitateari.
|
|
2012
|
|
|
Deklarazio bonen funtsean dagoen printzipioa da
|
hizkuntza
komunitate guztiak eskubide berdinen jabe direla, kontuan izan gabe haien izaera juridikoa edo politikoa zein den, alegia, hizkuntza ofizialarena, erregionalarena edo gutxiengoen hizkuntzarena. Erregio hizkuntza edo gutxiengoen hizkuntza bezalako izendapenak ez dira testu honetan erabiltzen; izan ere, kasu batzuetan erregio hizkuntza edo gutxiengoen hizkuntza bezala aitortua izateak eskubide horiek egikaritzea erraz badezakeen ere, horiek eta antzeko izendapenak usuegi erabiltzen dira hizkuntza komunitate baten eskubideak murrizteko asmoz.
|
|
|
1
|
Hizkuntza
komunitate guztiek eskubide berdinak dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Munduko 525 hizkuntzetako informatzaileen bidez eginiko ikerketa batean nabarmen ondorioztatu ahal izan zen
|
hizkuntza
komunitate guztiek edo ia guztiek nahi dutela euren hizkuntza eta kultura hezkuntza sisteman txertatu, baita euren eskola euren kulturaren eta gizartemotaren arabera kudeatu (Mart� et al., 2005).
|
|
2015
|
|
|
Amonarrizen aburuz, mugimendu euskaltzaleak aurrera pausoak ematen baditu erreferente izaten jarraituko du, motibazio iturri, indar iturri munduko beste
|
hizkuntza
komunitate guztientzako. Eta euskarak porrot egiten badu, ez luke berak bakarrik egingo.
|
|
|
Hau da, azkenik euskara teletipoetara ere heldu da, kazetarien eskutik ez bada, itzultzaileen lanari esker [geurea da letra etzana].? Hau da, euskaratik bertatik (eta
|
hizkuntza
komunitate guztia erreferentzia modura hartuta) informazioa kodetu/ deskodetzeko kazetariak kontratatu beharrean, besteek beste erreferentzia batzuen arabera idatzitakoa itzuli, erreferentziok norbere hizkuntza komunitatearentzat aproposak ote diren kontuan hartzeke. Horrela diharduen albiste agentziari, bistan denez, ezin zaio inolaz autozentratu deitu.
|
|
2016
|
|
|
Besteak beste, hiztun komunitateen eta hiztun bakoitzaren hizkuntza eskubideak zein diren jaso zuten adierazpenean:
|
hizkuntza
komunitate guztiek eskubide berak dituztela, alor publikoan nork bere hizkuntzan aritzeko eskubidea duela, denek dutela eskubidea beren lurraldeko hizkuntza propioa ikasteko... Finean, gutxiagotutako hizkuntzei aterpea emateko adierazpena da.
|
|
2017
|
|
|
Kasu hauetan harrapatutako eremuan nazio edo komunitate guztiei hizkuntza behartzen zaie, aipatu giza eskubideak urratuz, tamalez. Ondorioz, azpiratutako
|
hizkuntz
komunitate guztia nahitaez elebidun bihurtzen da (14) eta ezin du bere mintzaira modu osoan transmititu.
|
|
2021
|
|
|
Jatorri atzerritarreko biztanleen askotariko ezaugarriak kontuan hartuz, hizkuntza kudeaketa konplexuaren aurrean kokatzen da Euskal Autonomia Erkidegoa, Euskal Herriko gainerako lurraldeak bezala. Beraz, helburua bada ahalik eta gizarte kohesionatuena eta immigrazio populazioaren bertakotze prozesu egokienak lortzea, garrantzia berezia eta sentiberatasun finena erakutsi du gizarteak
|
hizkuntza
komunitate guztiekiko. Ikuspegi horrekin, soilik, ahalbidetuko da euskararen biziberritze prozesuan hizkuntza aniztasuna etorkizuneko aukera izatea.
|
|
2022
|
|
|
Zenbait sekuentzia indartzen dituzte patetismo eta inpresionismo bereziekin, zatikakoa eta eszena bakartuak bultzatzen dituzte, eta egoerei kutsu lirikoa ematen diete. Sendotasun handiagoarekin edo txikiagoarekin, gaztelar
|
hizkuntza
komunitate guztien ahozko tradizioan irauten du munduan zehar eta, gaur egun arte bederen, gaztelaniaren poeta handiek ere landu ohi dute erromantzea.
|
|
|
3 Nazioarteko
|
hizkuntza
komunitate guztietako adimen artifizialaren esparruko profesionalak jarri hizkuntza teknologiak modu koordinatu edota koherentean lantzen.
|