|
2008
|
|
|
Zer garrantzi ematen zaio bilaketak euskaraz nahiz hura bezalako
|
hizkuntza
gutxituetan egiteko aukerari?
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntza gutxituko produktuen prezioak jaisten badira, demagun hizkuntza nagusiko produktuek duten preziora iritsi arte, adibidez, orduan kontsumitzaile beraren aurrekontulerroa RT zuzenera aldatzen da eros-ahalmena handitu zaiolako, eta baliagarritasuna maximizatzeko, B konbinazioa aukeratuko du. Hizkuntza nagusian egiten zuen kontsumoa qNA tik qNB ra jaitsiko da,
|
hizkuntza
gutxituan egindako kontsumoa qGA tik qGA ra igotzen den artean.
|
|
2011
|
|
|
5) galdua (hiztunik ez dagoenean). geroz eta informazio gehiago dugu munduko hizkuntzen egoerari buruz. halere, oraindik oso gutxi dakigu zergatik mantendu diren hizkuntza batzuk eta desagertu beste batzuk. urrutirago joan gabe, ez dakigu zergatik euskara mantendu edo garatu den hizkuntza berezitu bezala europako mendebaldean, bere inguruan eta garai berberean egiten ziren besteak desagertu edo ordezkatuak izan diren bitartean. ondo dakiguna hau da: gaur
|
hizkuntza
gutxituak egiten dituzten erkidego horietako hiztun asko, gehienak behar bada, elebidun edota eleanitzak direla, hizkuntza aniztasunean bizitzeko ohitura dutela, eta nolabait elebakartasunaren murriztasunari aurre egiten jakin dutela.
|
|
|
Ondo dakiguna hau da: gaur
|
hizkuntza
gutxituak egiten dituzten erkidego horietako hiztun asko, gehienak behar bada, elebidun edota eleanitzak direla, hizkuntza aniztasunean bizitzeko ohitura dutela, eta nolabait elebakartasunare n murriztasunari aurre egiten jakin dutela.
|
|
|
Litekeena da kasu batzuetan bi hizkuntzak erdiz erdi banatzea, alegia, ikasgaien erdia hizkuntza gutxituan, beste erdia hizkuntza nagusian. Edo litekeena da hizkuntza gutxituari pisu gehiago ematea, adibidez, irakaskuntzaren% 90
|
hizkuntza
gutxituan eginez. Halakoetan, hizkuntza nagusiko haurrentzat ia erabateko murgilketa eredua izaten da, eta aldiz, hizkuntza gutxitudun haurrentzat, mantentze eredua.
|
|
|
Eskolak
|
hizkuntza
gutxituari egin diezazkiokeen ekarpenen artean, Cunninghamek (2005) aipatzen du hizkuntza gutxitua eskolara etxetik dakarten haurrengan autoestimua nabarmen indartzen dela euren etxeko hizkuntza eskolako hizkuntza dela ikusita. Eta hizkuntza hori etxean ez baizik eta eskolan ikasten duten haurren kasuan ere ekarpen positiboak ikusten ditu autore honek:
|
|
|
Ez bada lortzen haurren gurasoak (edo guraso izango direnak)
|
hizkuntza
gutxituan egitea, orduan eskolak egiten duena da hizkuntza hori beti bigarren hizkuntza modura (etxekoa ez den hizkuntza modura) ikasiko den hizkuntza bihurtzea, belaunaldiz belaunaldi:
|
|
2013
|
|
|
Zein helbururekin sortu zen Midas elkartea orain hamahiru urte? Sortu aurretik bilera asko egiten genituen
|
hizkuntza
gutxituetan egiten genuen egunkariok. Elkarte bat sortzeko beharra ikusi genuen, Europan gure interesak defendatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Hitzez hitz itzultzen dena, baina, beste hizkuntza bateko UFa denean (gaztelaniakoa, kasu gehienetan), zeharkako kopia izango dugu esku artean. Beraz, bi hizkuntza elkarrekin etaelkarbizitza hori orekatua ez izateak eragina dauka
|
hizkuntza
gutxitura egindako itzulpenetan.
|
|
|
Besteak beste, tresna bibliometriko egokien ezak, eta horrekin batera, argitalpenen kalitatea eta eragina ebaluatzeko tokiko irizpideak irizpide globalekin bateraerabiltzen dituzten agentzia eraginkorren gabeziak. Faktore horiek guztiek zaildu egiten dute
|
hizkuntza
gutxituetan egin daitekeen argitalpen zientifikoa, baita dibulgaziozkoa ere, eta, hartara, baliogutxitu mundu akademikoan hizkuntza horietan egin litekeen lana. Horiek horrela, akademikoak hizkuntza gutxituan argitaratzeari uko egitera bultzatzen duen joeraren arriskua agertzen da.
|
|
|
Ikerkuntzaren nagusitasuna onartuta ere, akademiko euskaldunek ikusten dute ikerkuntzaren sustapenak ez duela ordainik euskararentzat esparru horretan. Alde batetik, ez dagoelako neurketarako tresna eraginkorrik
|
hizkuntza
gutxituetan egindako produkzioarentzat; hartara, euskaraz egindako argitalpenak balio oro galtzen du ebaluaziorako kanpo agentziek erabilitako arauen arabera. Beste alde batetik, diziplina askoren espezializazio mailak masa kritiko potentziala eskatzen duelako komunikazio zientifikoaren hartzaile gisara, eta gutxitutako hizkuntza komunitateak ezin du baldintza hori bermatu.
|
|
2016
|
|
|
Beste antzerkirik ez da ezagutzen frantses estatuan.
|
Hizkuntza
gutxituetan egiten den antzerkia ez da bizi kultura nagusiaren munduan.
|
|
|
Literatura nazionala, literatura gutxitua,
|
hizkuntza
gutxituan egiten den literatura, hizkuntza nagusian idazten duen beste herri batetik etorri idazlea, herri ezaguturik ez duen hizkuntza batean idazten duen idazlea, herritik kanpo bizi den bere herriko hizkuntzan idazten duen idazlea, kontzeptu eta egoera horiek guziak indarra hartzen ari dira interesatzen zaigun gaian.
|
|
|
Guretzat, aldiz,
|
hizkuntza
gutxituetan egiten den literatura guziz gaiari lotua da. Gertatzen da instituzioetatik onarpenaren lortzeko hizkuntza beraren ezagutza behar litzatekeela.
|
|
|
Antzerkiaren historia egiten duten liburuetan, irakur daiteke 1920an teatroa Parisen baizik ez zela bizi, eta Alfonso Sastrek adierazi digu Bigarren Gerlaren ondotik, Madrilen baizik ez zela bizi. Ez da historia liburu gehienetan, hiri nagusitik kanpo bizi zen kulturaz memoria zaindu, euskarazko teatroaren aipamen urria zen,
|
hizkuntza
gutxituetan egiten den sorkuntzari hizkuntza nagusietan egiten zen sorkuntzari gaitasun bera ez zitzaion
|
|
|
Informazio zabal bat bildu dugu, eta berreraiki dugu hogeita hamar urtetako antzerkigintzaren sarea Ipar Euskal Herrian. Bestalde, kanpoan eraman den antzerkigintza, interes berezi batekin begiratu dugu, bereziki
|
hizkuntza
gutxituetan egin denarentzat. Horretan, Gwennole Le Menn, Le Braz, Claude Devries eta Graham A. Runnallsen lanetan oinarritu gara.
|
|
|
Antzerki mota horri definizioa eman nahi zaio, baina hizkuntza nagusian sortzen den antzerkiari definizioa emateko unean, ezaugarri unibertsalak erabiliko dira. Aldiz,
|
hizkuntza
gutxituan egiten denarekin definizio orokorra erabiltzen da, hurbilena herriari lotuz. Horrela, herri antzerkira heldu gara, definizio hori eskasa bada ere.
|
|
2017
|
|
|
...la defenditu du, hortaz gain, beharrezkoa baita motibazioa eta jarrera baikorra (Sanchez Carrion, 1987). ikasleek aitortutako iritzietan sakonduta, ordea, jarrera baikorra eta ezagutza ageri dituzten arren, inguruko hizkuntzak euskararen maila berean jarri eta hauek erabiltzearen hautua hobesten dute. egoera diglosikoan dauden testuinguruetan, gurean kasu, bertako hizkuntzak maila berean jartzeak,
|
hizkuntza
gutxituari egiten dio kalte, huraxe erabiltzeko eszenatokiak murritzagoak direla esan beharrik ez baitago. larriago oraindik hizkuntza gutxituak trabak jasan behar dituela onartu eta, hala ere, hautu pertsonalera subordinatzen badugu. ikasleak kulturalki euskalduntzat identifikatzen diren arren, euren identitate etnolinguistikoa ez dute euskararekin soilik lotu, gaztelerarekin zein euskararekin l...
|
|
|
Mehatxuenaurrean, gozatzenjarraitzekoaukeraemandiezaguketenbaliabideak sortubeharditugu.Batduelagutxisortuda, DonostiakoProtokoloa.Donostian, 2016ko abenduaren 17an aurkeztutako Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloakesaterako, 76.neurrianargizehaztendu: «4.2.2.Ebaluazio agentziaeta instituzioek ez dituzte
|
Hizkuntza
Gutxituan egindako ekarpen zientifikoak gutxiago baloratzen». Protokoloak 1996ko Bartzelonako Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsala garatzen laguntzen duen tresna eraginkorra izan nahi du, Europako hizkuntza berdintasunarenaldeetahizkuntzagutxituengarapenabermatzekoneurri zehatzak jasotzen dituelako.
|
|
2021
|
|
|
Pandemian zehar, gobernuek ahalik eta azkarrena eta argiena komunikatu behar dute. Zergatik da hain zaila hori
|
hizkuntza
gutxituetan egitea?
|
|
|
«Murgiltzea» Hezkuntza Kodean sartzeak brebeta eta baxoa ere euskaraz egin ahal izatea bideratu lukeela uste du Hur Gorostiaga Seaskako zuzendariak. «Irakaskuntza osoki
|
hizkuntza
gutxituan egitea bermatzen badu, logikoa da azterketa ere euskaraz pasatu ahal izatea».
|
|
|
Murgilketa eredu arrakastatsuetan, gurasoek hizkuntza jakin ez arren, engaiatuak daude, eta neurriak hartzen dituzte haurrek praktikatu dezaten. Agian ez dute gurasoek haurrekin hitz egingo, baina haurren sozializazioan
|
hizkuntza
gutxituan egitea sustatuko dute». Zentzu horretan, adibide izan daiteke Galiziako Semente murgiltze eredua aplikatzen duen eskola, Manterolaren arabera.
|
|
|
«Euskarazko funtzionamendua izango du, eta ulertzen ez dutenei tresnak emango dizkie, eta eroso sentiaraziko ditu». Euskara izango da nagusi bai kanpo komunikazioari dagokionez —kartelak eta sare sozialetako argitalpenak, esaterako, euskara hutsean helaraziko dira,
|
hizkuntza
gutxituetan eginiko ekitaldienenak salbu—, bai barneko komunikazioan ere —langileen arteko harremanetan, adibidez— Hizkuntza gutxituen arteko «zubiak» eraikitzeko asmoa dute, hiztun horiek euskarara erakartzeko: «Esfortzu berezia egingo dugu ongietorriak senti daitezen».
|
|
2023
|
|
|
Hiru nazio horiek osatutako Galeusca n, diplomazia kazetaritzaren bidezkoa da, besteak beste, eta alor horretako hiru enbaxadorek bilkura bat egin zuten herenegun, Donostian. BERRIAko zuzendari Martxelo Otamendi, Vilaweb eko zuzendari Vicent Partal eta Nós Diario ko zuzendari Maria Obelleiro euskarazko, katalanezko eta galizierazko kazetaritzaren enbaxadoreak dira, eta
|
hizkuntza
gutxituetan egindako egunkari nazionalek dituzten erronken inguruan hausnartu zuten.
|