|
2006
|
|
|
. Errepublikak Monarkiapean nagusi ziren joerak indartu ditu. Frantsesa eta hizkuntza gutxituen arteko harreman desorekatua ez konpontzeaz gain,
|
hizkuntza
horien erabilera mugatuz, hizkuntza gutxituen araberako jarrera eta irudi ezkorrak garatu ditu, nazioaren batasunaren eta beharrezkoa zen alfabetizazioren izenean. Patois izendapenak eta horrek daukan karga ezbalorizatzaileak, frantsesaren nagusitasuna areagotu du hizkuntza nazional bakar bat derrigortuz.
|
|
|
Errepublikak Monarkiapean nagusi ziren joerak indartu ditu. Frantsesa eta hizkuntza gutxituen arteko harreman desorekatua ez konpontzeaz gain,
|
hizkuntza
horien erabilera mugatuz, hizkuntza gutxituen araberako jarrera eta irudi ezkorrak garatu ditu, nazioaren batasunaren eta beharrezkoa zen alfabetizazioren izenean. Patois izendapenak eta horrek daukan karga ezbalorizatzaileak, frantsesaren nagusitasuna areagotu du hizkuntza nazional bakar bat derrigortuz.
|
|
2009
|
|
|
Gaztelania ez beste hizkuntzen europar ofizialtasunaren partida, hortaz, lehenik Espainian jokatu eta irabazi beharreko partida da. Eta ez da partida erraza, kontuan hartzen badugu espainiar Estatuko erakundeetan (Kongresua, Senatua, Justizia, eta abar) oraindik ere ez dela arautu eta finkatu
|
hizkuntza
horien erabilera normalizatu edo ofiziala. Espainiar Estatuko erakundeetan onartzeke dagoena nola lortu Europar Batasuneko erakundeetan onartzea?
|
|
|
Gaztelania ez beste hizkuntzak arbuiatu eta gaztelaniarekiko gutxietsi nahi dituenak ez beza, beraz, halako bidegabekeriarik gaztelaniaren komuntasunaren izenean egin, komuntasunak ez baitu hartara behartzen. Halakorik egiten duenak onar beza, garbi esan dezagun?, guztien komunikazio tresnak ez badira ere, guztien ondare behintzat badiren hizkuntzak mespretxatzen dituela, eta, gaztelaniaren erabilera lehenetsiz eta nagusituz
|
hizkuntza
horien erabilera zangotrabatzen duen neurrian, hizkuntza horiei bizi arnasa ukatzen diela, edozein hizkuntzaren bizi arnasa ez baita erabilera besterik.
|
|
|
Autonomia Erkidegoen Batzorde Orokorrean [12], hain zuzen ere. Edozein ikuspegitatik begiratuta ere, ulertu ezinezkoa suertatzen da euskara, katalana eta galegoaren debekua espainiar Estatuko biltzar legegileetan, debeku erabatekoa Kongresuan eta ia erabatekoa Senatuan, azken honetan
|
hizkuntza
horien erabilera sinboliko eta mugatu bat baino ez baita onartzen.
|
|
2010
|
|
|
6 – Unibertsitateen gaian eskumena duen sailak eta unibertsitateek eurek zientziarako erabiltzen diren beste hizkuntza batzuk jakitea sustatuko dute, eta unibertsitatearen jarduera akademikoetan sartuko dute
|
hizkuntza
horien erabilera (11 kapitulua, 6) 3/ 2004 Legea).
|
|
|
...oniritzia 1992an erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako itunari. aipatu itunaren helburu nagusia aberastasun kulturala babestea da; hortaz, ikuspegi kulturala du. ondorioz, ezin har daiteke hizkuntza eskubideak babesteko tresnatzat. are gehiago, itunak ez du hizkuntza eskubiderik aitortzen. hala ere, eskubide indibidualak edo kolektiboak ez aitortu arren, estatuei betebeharrak ezartzen dizkie
|
hizkuntza
horien erabilera bermatzeko. erregio edo gutxiengoen hizkuntzak sustatzeko trena da, eta zeharka besterik ezin har genezake gutxiengoen hizkuntzen babeserako mekanismo juridiko gisa.
|
|
2011
|
|
|
Hala, ekonomiaren soka faktoreak zenbateraino estutzen ote du hizkuntza kondenatuen lepoa?
|
Hizkuntza
horien erabilera balioa irizpide ekonomikoen arloan erabakitzen ote da azken beltzean?
|
|
|
XX. mendera arte, eskolak kontuan hartu dituen eta bertan gehien irakatsi diren hizkuntzak hizkuntza handiak izan dira, batez ere goi mailako hezkuntzan.
|
Hizkuntza
horien erabilera handitzea eta garapena bultzatzea izan dira eskolaren helburuak, eta ondorioz, hizkuntza txikiek ez dute izan, XX. mendera arte behintzat, hizkuntza handiek lortutako lekurik hezkuntza sisteman (Idiazabal, 2003; Martí eta beste, 2005). Dena dela ere, Skutnabb Kangasek (2008b) dio batez ere XIX. mendearen erdialdean hasten dela eskolak hizkuntza gutxituak erabat baztertzeko joera.
|
|
2014
|
|
|
Familiatik kanpoko esparruetan erabilera hori behera egiten du.
|
Hizkuntza
horien erabilera zertxobait ageri da lagunartean (%5, 8) eta eskolako atarian (%3, 6), aldiz, erabilera hori nabarmen jaisten da eskolan (%0, 7).
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lot
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Bi hizkuntzekiko, euskararekiko eta gaztelaniarekiko, lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera izango dira aztergai ikerketa honetan. Euskararen barruan bi hizkera hartu dira kontuan, euskara batua eta azpeitiera.
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania beste itemetan baino esanguratsuago edo altuagoa izan da eta baliteke iritzi desberdin hainbat egotea bi galdera hauen baitan.
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzekiko lotura afektiboa eta
|
hizkuntza
horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
2020
|
|
|
Lan honetan aztertu dira marokoar jatorria duten eta Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren 11 gazteren hizkuntzen (lehen hizkuntza (k), euskara eta gaztelania) ezagutza;
|
hizkuntza
horien erabilera ohiturak, eskolatuak izan diren hizkuntza ereduak, gazteek eskolan aurkitu dituzten eta hizkuntzei lotuak dauden elementu oztopatzaileak eta erraztatzaileak, beraien gurasoek egiten duten lehen hizkuntzaren transmisioa, eta azkenik, gazteen pertenentzia sentimendua.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, etorkinek lehenetsiko duten hizkuntza ondorengo aldagaien arabera ere determinatzen da: 5)
|
hizkuntza
horien erabilera publiko eta pribatuetako banaketa, 6) etorkinek etorri aurretik duten hizkuntza horien ezagutza, 7) etorkinen hizkuntzen hurbiltasuna harrera lurraldeko hizkuntzekin, 8) etorkinen jarrerak harrera lurraldeko hizkuntzekiko eta 9) harrera gizarteko jarrerak etorkinen hizkuntzekiko (Moreno Fernández 2009, 145).
|
|
|
mendebaldeko eta erdialdeko eskualdeetan bizi direnen artean, gehiengoa dira ukraineraren hiztun natiboak; aldiz, ekialdeko eta hegoaldeko eskualdeetako biztanleek eta, batez ere, Krimeako errepublika autonomokoek errusiera dute ama hizkuntza gisa.
|
Hizkuntza
horien erabilerari dagokionez, herrialde osoari begiratzen badiogu, oso antzekoak dira beren egunerokotasunean ukrainera, errusiera edota bi hizkuntzak erabiltzen dituzten pertsonen kopuruak: 1994an biztanleen% 36,7 etxean ukraineraz aritzen zen,% 32,4 errusieraz eta% 29,4 bi hizkuntzetan (Vyšnjak, 2009); 2012an egin zen beste ikerketa baten arabera,% 44,% 35 eta% 20 dira kopuru horiek, hurrenez hurren7 Familia eta lagun arteko eremuaz gain errusierak leku handia hartzen du kultura popularraren kontsumoan, batez ere ekialdean eta hegoaldean; aldiz, ukraineraz egindako kultura askotan elitistatzat hartzen da (Xmelevskij et al. 2019).
|
|
|
1998ko martxoaren 1ean sartu zen indarrean. Gutuna sinatu eta berretsi duten estatuak
|
hizkuntza
horien erabilera aktiboki sustatzera behartuta daude Hezkuntzan, Justizian, Administrazioan, hedabideetan, kulturan, ekonomian eta gizartean. Gutunak ekintza aukera luzea eskaintzen dizkie estatuei eskualdeko edo eremu urriko hizkuntza historikoak babesteko eta sustatzeko eta, gainera, mekanismoak ezartzen ditu estatuen konpromisoen aurrerapena aldizka ebaluatzeko.
|
|
|
Topagune hori aukera ezin hobea izan zen tokian tokiko hezkuntza eleaniztasunaren egoera hobeto ezagutzeko, eta lurralde bakoitzak alorrean dituen prestakuntza esperientziak, proiektu, ikerketa zein premien berri izateko, beti ere, hizkuntza gutxiagotuen biziberritzea jomugan izanda. Lekuan lekuko berezitasunak ahaztu gabe, guztiontzat lehentasunezko diren alor bi bereizi ziren
|
hizkuntza
horien erabilera murriztuari aurre egin nahian: lehena, ahozko hizkuntzaren erabilera sustatzeko baliabide didaktikoen inguruko ikerketa eta haiek erabiltzeko irakasleen prestakuntza, eta bigarrena, hiztun berriak hiztun aktibo bihurtzeko bideak erraztea.
|
|
|
Konstituzioaren 2 artikuluak duen eragin normatiboa oroitarazi du, 99 DC erabakiaz geroztik behin eta berriz egiten duen gisan: hizkuntzen irakaskuntzak ez du eskubide subjektiborik sortu behar, ez eta
|
hizkuntza
horien erabilera inposatu behar ere.
|