|
2000
|
|
|
Seigarrena,
|
hizkuntza
desberdinak egoteak ez du esan nahi soinu desberdinakerabiltzen direnik; aparatu fonatzaileak eskaintzen dituen aukeretatik, hizkuntzabakoitzak kopuru mugatua hartzen du eta asko komunak dira hizkuntzen artean, bainadenak ez. Honegatik hiztunak beren hizkuntzetako soinuak ekoiztera egokitzen dira (praktikoagoa da erabiltzen diren soinuak baino ez kudeatzea, alferrikako jakintzakhorixe baitira, alferrikakoak).
|
|
|
Mariano Cebrián ek dioen bezala, interjekzioek soinuen onomatopeikotasuna bilatu ohi dute. Nolabaiteko baliokidetasuna egon ohi da
|
hizkuntza
desberdinetako interjekzioen artean. Aldatzen den bakarra, sistema fonetikorako egokitzapena da.
|
|
|
Baina, baldin hizkuntza bakoitza arimatik arimarat hedatzen dugun zubia bada, noraino ote zen, halarik ere, Alessandro eta osaba Joanikotenganik eneganat hedatzen zen zubi hura hiruren arteko elkargune eta elkarbide, aurkileku eta bidegurutze, zeren nik nahi nuena ulertzen bainuen, finean? Baina, urrunagorat joanik, zer puntutaraino da elkarbide bi pertsonaren arteko solasa, ez
|
hizkuntza
desberdinetan ari direlarik, baina hizkuntza berean ere. Zeren hizkuntza ustez berean mintzatzen diren pobreak eta aberatsak ez baitira, zinez, hizkuntza berean mintzatzen.
|
|
|
1934an, aipaturiko Logische Syntax ean, bere errealismoaren aurkako joera ezarri zuen berak Tolerantzia Printzipio deiturikoaren gerizpean. Printzipio honen arabera,
|
hizkuntza
desberdinak —ala marko linguistikoak, kontzeptualizazioak, teoriak— izatea posible da, eta denek balio diezagukete berdin ezagutzaren arazoei erantzunak ematerakoan. Gehien komeni zaigun hizkuntzaren aukeraketa, zioen Carnapek, dagoeneko ez da errealitatearekin izan dezakeen egokitzapenean oinamtzen, erabilgarritasuna bezalako balio pragmatikoetan baizik.
|
|
|
Nolanahi ere, abagune hauen guztien abanikoak erlatibismoari bide zabala ireki zion. Konbentzionalismoaren arabera, esate baterako, gauzei buruz mintzatzeko hizkuntza bat aukeratzen duenarentzat faltsua izan daitekeena, beste batentzat,
|
hizkuntza
desberdina duelarik, egia izan daiteke, ordea. Horrela, filosofo batek nahi zuena esan zezakeela zirudien, baldin eta bere hizkuntza esandakoari egokitzen bazion behintzat.
|
|
|
musika, pintura, politika, ekonomia, filosofia, poesia, arkitektura, nobela. Gainera, hori
|
hizkuntza
desberdinetan egiten du: ingelesez, alemanez, frantsesez eta, jakina, italieraz.
|
|
2001
|
|
|
Halaber, deigarria gertatzen da estazioko" komun turkoetatik" ateratzen den usaiaren errepikapena. Azkenik, aipagarria da, halaber, plano honetan
|
hizkuntza
desberdinen erabilera (idazlearen beste bi nobeletan gertatzen den bezala): kontaketa bera, bai lehenengo mailako narratzailearena, bai bigarren mailakoarena (Samuelena), beti euskaraz azaltzen da, baina estazioan dagoen gozoki saltzaileak, Doña Klaudiak, gaztelaniaz egiten du bere produktuaren propaganda:
|
|
|
Hitzak beraiek ditugu, kasu honetan, iraganeranzko jauzi narratiboak baimentzen dituztenak. Azken batean, fusilatua izatera doanaren bakardade eta horrorea da nobelaren gune tematikoa bilbatzen duena, eta horretarako, heriotzaren gaia azpimarratzeko, hainbat idazle, soziologo, filosofo edo musikarik heriotzaz idatzitako obrak aipatzen dira
|
hizkuntza
desberdinetan. Hamaika pauso k dituen testu arteko erreferentziok izugarri aberasten dute nobelaren horizonte literarioa eta palimpsesto harrigarria bihurtzen dute.
|
|
|
Soziolinguistikan oso garrantzitsua da oinarrizko espazioen kontzeptua.Oinarrizko espazioak garden azaltzen dira gurea bezalako egoera diglosikoetan, espazio horiek
|
hizkuntza
desberdinek betetzen dituztelako. Osotara zazpi dira: barne pentsamenduak, familia, lana eta bere ingurua, auzoa edo herria, herrialdea, nazioa eta, azkenik, nazioartea.
|
|
|
Kasu honetan, hitzak berak ditugu iraganeranzko jauzi narratiboakbaimentzen dituztenak. Azken batean, fusilatua izatera doanaren bakardade etaizua da nobelaren gune tematikoa bilbatzen duena, eta horretarako, heriotzarengaia azpimarratzeko, hainbat idazle, soziologo, filosofo edo musikarik heriotzazidatzitako obrak aipatzen dira,
|
hizkuntza
desberdinetan. Hamaika pausok dituentestuarteko erreferentzia horiek izugarri aberasten dute nobelaren horizonte literarioa, eta palimpsesto harrigarria bihurtzen dute.
|
|
2002
|
|
|
Kirmen Uribe, Asier Serrano, Igor Estankona, Jose Luis Padron, Urtzi Urrutikoetxea, Castillo Suarez, Xabier Olaso, etab. Poesiarentzat garai onak ez diren hauetan, guztiz azpimarratzekoa da poeta gazteon lan gehienak kaleratu dituen Susa argitaletxearen ahalegina, poesia sail bat ez ezik, Koldo Izagirrek zuzendutako XX. mendeko euskal poesia kaierak izeneko bilduma eskaini diguna. atxikiz ulertua (grekerazko" kanon" hitza zurginek neurketak egiteko erabili ohi zuten makilatxoa izendatzeko erabiltzen baitzen), ezta zentzu biblikoan ulertua ere, baizik eta XVIII. mendeaz geroztik literatur kritikan eta teorian aztertu den modura ikertuz:
|
hizkuntza
desberdinetako literaturetan eredugarritzat hartuak izan diren testu edo egileen inguruko hausnarketa gisara.
|
|
|
Bi
|
hizkuntza
desberdin dira eta bietan, paregabea da Francescaren papera, lehen mailako aktoreak gogobetetzen dituen pertsonaia baita, zinemara eraman zuena Meryl Streep izateak erakusten duen moduan.
|
|
|
Unibertsitateen arteko alderaketa eginez, berriz ere desoreka ikusten dugu,
|
hizkuntza
desberdinetako eskaintzari dagokionez (ikus aurreko taulako azken bi lerrokadak). UPV EHUk Euskal Herrian giza eta gizarte zientzien sektorean euskaraz eskaintzen denaren %74 hartzen du bere. gain.
|
|
|
Beraz, ikerketa taldea arlo bat ikertzeko biltzen den etaikerketa finantzatzeko proiektuak eskatzen dituen zientzialari multzoa da. Askotantalde horien barruan azpitaldeak eratzen dira, lan orokorraren zatiketaren arabera, eta gerta daiteke taldearen eta azpitaldearen lan
|
hizkuntzak
desberdinak izatea.Beraz, talde euskalduna partaideen arteko, bereziki, erakunde horretakopartaideena, lan hizkuntza nagusia euskara duena litzateke.
|
|
|
Euskal hizkuntza ezezaguna eta baztertua da gure inguruko eguneroko hedabide idatzi eleanitzetan. Euskal Herrian salmenta erreferentzial finkatua duten egunkariak kontuan hartuta, euskara hutsez argitaratzen den bakarra (Euskaldunon Egunkaria) alde batera utzita, euskal hizkuntzak jasotzen duen trataera ez da gizarte kultura anitz bati legokiokeena; aitzitik, badirudi euskara eta gainerako hizkuntzak elkarrengana hurbildu beharrean,
|
hizkuntza
desberdineko hiztunak elkarrengandik hurbilago jarri beharrean eta horien arteko integrazioa piztu beharrean, bai euskara eta gainerako hizkuntzak, eta bai euskalduna eta erdaldunak ere, elkarrengandik urruntzeko borondate irmoa dutela egunkari eleanitzik gehienek.
|
|
|
Praktika honen bidez, hedabideak tintontzian uzten du modu premeditatu batez gizarte plurala osatzen duten hizkuntza kolektibitateetako bat; horren jardun kulturalak eta bizitza arruntaren isla izan daitezkeen gertakari albistegarrietako askok ez dute argia ikusten. Portaera horren bidez, hedabideak komunitate linguistikoen arteko talka iraunkorra bultzatzen du, bai eta
|
hizkuntza
desberdinetan bizi gura luketen giza taldeen elkarren arteko ezezagutza ere. Jarrera antidemokratikoa inon baldin bada, portaera horretan suma daiteke.
|
|
|
Atal honetakoa litzateke hizkuntza komunitate desberdinak modu berean informatuko lituzkeen hedabidea. Kasu honetan, hedabideak informazio bera eskainiko luke
|
hizkuntza
desberdinetan, edo argitalpen berean edo argitalpen berezitutan. Desberdintasun bakarra hizkuntzan legoke, ez albistearen beraren maketazioan, ez argitaratutako ale kopuruan, ezta merkatu kokapenean ere.
|
|
|
ez dute zeinuteria konpartitzen; beraz, ez dute informazioaren eta sentimenduaren igorpen komunik. Eta horrek jendea urrun dezake,
|
hizkuntza
desberdinetako hiztunen arteko inkomunikazioa eragin dezakeelako. Hizkuntzaren beraren funtzio bikoitza esanguratsua da, izan.
|
|
|
Gogoeta derrigorrezkoa da: Europan aztura politiko, sozial, erlijioso, generoko, eta
|
hizkuntzazko
desberdinak daude bizirik. Europan monarkiak eta errepublikak daude; kristauak, musulmanak eta agnostikoak; pobreak eta aberatsak; hizkuntza lehenetsiak eta baztertuak.
|
|
|
Nekazaritza garatzen hasi ziren lehen zibilizazioek Eufrate eta Tigris ibaien ertzetan ezarri zituzten beren urbeak edo herriak. Mesopotamiak ez zuen izan Egiptok garatutako batasun politikoa, eta zatiketa politikoak kultura desberdinen agerpena ahalbidetu zuen; eta kulturen aniztasun horrek
|
hizkuntza
desberdinak garatu ahal izatea ekarri zuen.
|
|
|
Nik zuri, zuk niri da agindu estetikoaren ardatza. Hedabideek gutxitan goresten dituzte aldaketa soziala, bizimodu alternatiboa, jarduera kolektiboa edo kultura eta
|
hizkuntza
desberdinen arteko berdintasuna.
|
|
|
Fonologiak zuzenean eragindakoak izan daitezke batzuetan (suomieraz, adibidez), ortografiak berak ere eragin ditzake (ingelesez, esaterako), eta morfologikoak ere aurki ditzakegu (euskaraz, zenbait kasutan); horrexegatik, morfofonologikoak ere deituko dira txostenean, bibliografian aurreko izenez gain morfografemika ere agertu arren. Aldaketa hauen kopurua eta horiek gertatzeko baldintzak arras desberdinak dira
|
hizkuntza
desberdinen arabera. 3.3.8 atalean hizkuntza desberdinetan agertzen diren hainbat fenomeno azaltzen dira.
|
|
|
Aldaketa hauen kopurua eta horiek gertatzeko baldintzak arras desberdinak dira hizkuntza desberdinen arabera. 3.3.8 atalean
|
hizkuntza
desberdinetan agertzen diren hainbat fenomeno azaltzen dira. Fenomeno honen aurrean, analisi morfologikoa egiterakoan, sistema batzuetan alomorfoak erabiltzen dira, hau da, morfema bera adierazteko forma bat baino gehiago zehazten dira lexikoan.
|
|
2003
|
|
|
Hots, historia, gainerako diziplinak bezala, garai eta lurralde desberdinetan nola garatu den kontuan izango dugu, ondoren euskarazko historiografia mundu horretan nola kokatzen den ikertzeko. Bereziki Euskal Herriaren inguruan eta hari buruz
|
hizkuntza
desberdinetan garatu den historiografia segituko dugu, haren baitan kontestualizatzeko euskarazko produkzioa. Euskal Herriko historiografia eleanitz horren inguruan zenbait monografia daude, balantze eta analisi desberdinak proposatuz.
|
|
|
7 Ikus Etxebarriak (2002) euskarazko narratiba zientifikoaz egiten duen periodizazioa, baita epeketa horri Altonagak, laster argitaratuko duen lan batean (2002), egiten dizkion ñabardurak ere. 8 Euskal historiografiaz,
|
hizkuntza
desberdinetan, ikus AA (1989), Agirreazkuenaga (1992), Estornés Lasa (1985), García de Cortázar Montero (1983), Goyhenetce (1993), Larrañaga (1996), López Atxurra (1989), Mañaricúa (1971), Montero (1992), Sánchez Prieto (1993), etab.
|
|
|
Haren heriotzaren ondoan, segituan etorri ziren liburuaren itzulpenak, bata bestearen ondoan,
|
hizkuntza
desberdinetan burutuak.4 Juristek aho batez aitortu zuten haren maisutza. Horien artean, Portalis bera ere, Frantziako kodegintza zibilaren.
|
|
2004
|
|
|
Sistema horretan, euskarak nagusitasuna izango luke »hori baita iraunarazteko eta garatzeko gutxienekoa», baina, gaztelera ez ezik ingelesa eta frantsesa ere eskuratzeko moduan landuko genituzke. Era horretara, zikloetan eta etapetan lantzen diren jakintza arloak
|
hizkuntza
desberdinetan jorratuko genituzke harik eta derrigorrezko heziketa prozesua burutu arte. Inguruabar horretan, unibertsitatean zein lanbide heziketan gai berberak hizkuntza desberdinetan eskaini beharrean, gai desberdinak hizkuntza desberdinetan eskaini ahal dira, hots, titulua eskuratu nahi duenak lau hizkuntzatan burutuko luke prozesu osoa.
|
|
|
Era horretara, zikloetan eta etapetan lantzen diren jakintza arloak hizkuntza desberdinetan jorratuko genituzke harik eta derrigorrezko heziketa prozesua burutu arte. Inguruabar horretan, unibertsitatean zein lanbide heziketan gai berberak
|
hizkuntza
desberdinetan eskaini beharrean, gai desberdinak hizkuntza desberdinetan eskaini ahal dira, hots, titulua eskuratu nahi duenak lau hizkuntzatan burutuko luke prozesu osoa. Sistema honek, hizkuntzak gauza konkretuak egiteko eskuratu ez ezik »hiztunen gaitasunean eraginez», hizkuntzak »haien artean euskara» beharrezkoak izatea eragingo luke, askoz baliabide gutxiago xahutuz, azkarrago ezartzeko modua eta errealitate berriei egokitzeko malgutasuna eskainiz.
|
|
|
Era horretara, zikloetan eta etapetan lantzen diren jakintza arloak hizkuntza desberdinetan jorratuko genituzke harik eta derrigorrezko heziketa prozesua burutu arte. Inguruabar horretan, unibertsitatean zein lanbide heziketan gai berberak hizkuntza desberdinetan eskaini beharrean, gai desberdinak
|
hizkuntza
desberdinetan eskaini ahal dira, hots, titulua eskuratu nahi duenak lau hizkuntzatan burutuko luke prozesu osoa. Sistema honek, hizkuntzak gauza konkretuak egiteko eskuratu ez ezik »hiztunen gaitasunean eraginez», hizkuntzak »haien artean euskara» beharrezkoak izatea eragingo luke, askoz baliabide gutxiago xahutuz, azkarrago ezartzeko modua eta errealitate berriei egokitzeko malgutasuna eskainiz.
|
|
|
Honatx: ?
|
Hizkuntza
desberdinak lurralde berean elkarrekin bizitzea koofizialtasuna aitortzea da, hizkuntza gatazkak konponbideratzeko tresna. Koofizialtasunak bi hizkuntza ofizialak maila berean jartzea dakar eragin gisa, baina koofizialtasuna ulertzeko edo konfiguratzeko bideak ez dira unibokoak.
|
|
|
Horrelako neologismoak ez onartzearen arrazoia da euskal hitzetatik lau tik hiru maileguz eratorriak direla,
|
hizkuntza
desberdinetatik jasoak, gehienak latinetik. Beraz, xadon bezalako hitzak lekuz kanpo daude euskal hiztegian.
|
|
|
Zeharo harrituta nengoen, zer ote zen hura, zergatik ez ote nion gizon hari Setatsuari bezala ulertzen. Jakina, umea izan eta artean ez jakin munduan
|
hizkuntza
desberdin asko zeudenik. Geroago jakingo nuen hori, eta geroago halaber, Pauline Bernardettek kontatuta, Babelgo dorrearen istorioa.
|
|
2005
|
|
|
Gauza bera gertatuko zaie galiziarrei. Estrategia hori mantendu behar dute beti, alegia,
|
hizkuntza
desberdina dela. Akademia desberdina ere egin dute.
|
|
|
Maila honetan garrantzi handia du, ordea, nazioartekotasunak, komunikazioa hizkuntza batez mintzatzen diren hiztunen artekoa baino areago
|
hizkuntza
desberdinez mintzatzen diren jakintza esparru bateko adituen artekoa baita. Terminoa sortu duen ikertzailearen hizkuntzaz eratzen da askotan eta bestelako hizkuntzetako zientzialariek mailegatu egiten dute, edo, batez ere, jatorrizko terminoa zabalkuntza semantikoaz lortu bada, kalko semantikoa egiten dute hizkuntza bakoitzean, nazioarteko mailan adigai baterako antzeko etiketak izateko asmoarekin.
|
|
|
2 Katalogoaren 398 fitxa: hamar orrialde dira, zeinetan ematen dituen herrika sailkatuak 63 ramo (edo
|
hizkuntza
desberdinen adarrak), bakoitzaren hiriburua edo lurraldea eta inguruan edo harnean dauden dialekto horren herriak.
|
|
|
Proiektu hori beren softwarearekin lan egiten duten munduko programatzaile komunitate bat da. Sunen erronka izango da metodologia eta
|
hizkuntza
desberdinetako programatzaile ugarik sortutako kodea integratzea.
|
|
2006
|
|
|
• Ikastetxearen bizitzan kultura eta
|
hizkuntza
desberdinen presentzia islatzea.
|
|
2007
|
|
|
Bi kultura horien ezaugarri nagusiahizkuntza da, nazio hizkuntza horien ardatzean harilkatutako kulturak direlako bibiak, eta hizkuntza bakoitzaren baitan ondutako kulturak direlako bata eta bestea.Nazio hizkuntza bakoitzak bere kultura nazionala sortu eta ondu du. Horrek ez duesan nahi, jakina, nazio kultura guztiek
|
hizkuntza
desberdina izan behar duteniknahitaez: badira hizkuntza bera duten nazioak, dezente gainera, baina hizkuntzaberdin hori izan da, hala eta guztiz ere, nazio identitate berezi bakoitza eraiki dueneuskarria.
|
|
2008
|
|
|
Zuzendaritzak eskolako funtzionamenduaren (zerbitzuak, egutegia, ordutegia), hezkuntza sistemaren oinarrien eta eraikuntzaren berri ematen dien bitartean (euskal hezkuntza sistemari buruzko gida dago
|
hizkuntza
desberdinetan), orientatzaileak aurretik aipatutako bizi egoera, beldurrak eta itxaropenak landuko ditu. Administrazioak, bestalde, zenbait diru-laguntza lortzeko informazioa helaraziko die.
|
|
|
Horretarako, hizkuntzak gurutzatu egiten dira, hau da bilaketa eleanitzak egin daitezke (cross lingual retrieval). Hor kokatzen dira liburutegi digitalak ere, hau da
|
hizkuntza
desberdinak erabilita, munduko dokumentu inportanteak edo bestelako altxorrak erabiltzaileen eskura jartzeko sistemak. Teknologia honek galdera erantzuna sistema erabiltzen du bai eta ontologiak eta thesaurusak ere.
|
|
|
Adibidez, Quebeceko gutxiengo anglofonoaren demografiaindarra ahuldu duen faktore nagusietako bat da ingeles hiztun askok Quebeceko probintziatik kanpora emigratu dutela eta Kanadako gainerako lurraldera joan direla bizitzera (Dickinson, 2007; Jedwab, liburuki hau; Floch eta Pocock, liburuki hau). Exogamiak edo
|
hizkuntza
desberdinak hitz egiten dituzten senar emazteen indizeak hizkuntza gutxiengoen bizindarrari eragiten dio. Izan ere, guraso horiek, askotan, seme alabekin hitz egiterakoan beren eskualdeko hizkuntza menderatzailea erabiltzeko joera izatean dute, eta hizkuntza hori hautatzen dute seme alaben ikasketetarako ere (Landry, 2003).
|
|
|
Digitalizazioak, gainera, dokumentalak eta filmak
|
hizkuntza
desberdinetan entzun ahal izateko aukera ahalbidetu, teletestuaren eta azpitituluen erabilera aberastu eta oraindik ere gehiegi zehaztu ez den interaktibitatea gauzatzeko ateak irekiko ditu. zuen hizkuntza politika baten barnean, tresna garrantzitsua. Baina kanal bien arteko bereizketa linguistikoa eginda, kanal bakoitza populazioaren zati bati zuzentzeko joera nabarmendu zen.
|
|
|
Audio zein bideo seinaleen kalitateak gora egingo du, CDen eta DVDen mailara igoz. Digitalizazioak, gainera, dokumentalak eta filmak
|
hizkuntza
desberdinetan entzun ahal izateko aukera ahalbidetu, teletestuaren eta azpitituluen erabilera aberastu eta oraindik ere gehiegi zehaztu ez den interaktibitatea gauzatzeko ateak irekiko ditu.
|
|
|
Eleaniztasun horrek, alabaina, ez zuen oztopatu merkataritzako trafikoaren eraketa; kontrara, irtenbide ugari agertu ziren aniztasunaren erronkari aurre egiteko: ulerbidez, itsas trafikoan interpretariek esku hartzea, kanbio letra bezalako instrumentuak
|
hizkuntza
desberdinetan idaztea edota hizkuntza berriak sortzea, merkataritzako elkartrukea errazteko.
|
|
|
1.> Duela gutxi pentsatzen zen bi
|
hizkuntza
desberdinen artean hizkuntza batek ez lezakeela eraginik bestearen gramatikan. Soziolinguistikaz geroztik, ordea, datu linguistikoen eta soziolinguistikoen artean azaltzen den lotura garbi ikusiz, lotura hori gaur egun benetan garrantzitsua estimatzen dugu.
|
|
|
data algoritmo batek sortzen du, irudietan ageri den testua irudien karpetatik dator, testuak beste karpeta batetik datoz... Ondorioz, hizkuntza bateko mezuen sorburuko elementu guztien katalogo zehatz, praktiko eta ordenatu bat ez baduzu, nekez maneiatuko dituzu elementu horien bertsio anitzak
|
hizkuntza
desberdinetan.
|
|
|
|
Hizkuntza
desberdinetako elementuak batera pantailan.
|
|
|
erabiltzea, bustiduretan kasurako?
|
hizkuntza
desberdintzat hartzea da?. (Bergarako
|
|
|
Azkuek oso gazterik izan zuen
|
hizkuntza
desberdinak ikasteko joera. Seminarioan ikasitako latina, grekoa eta hebraieraz gain, frantsesa ere ikasi zuen zertxobait lehen ikasketetan.
|
|
|
Pertsonen izen deiturak garai eta
|
hizkuntzen arabera
desberdin idatzi izan dira. Bariazio hauek pertsona berberean aurki daitezke:
|
|
|
Hizkuntzaren barnean ortografia bat baino gehiago erabiltzeari kaltegarri deritza Euskaltzaindiak. Hori da, gainera, euskalkiak eta euskara batua
|
hizkuntza
desberdinak bezala jotzea.
|
|
|
Software librea izanik
|
hizkuntza
desberdinetarako lokalizazioa baimen berezirik gabe egin daiteke; hori dela-eta, Linux sistemak hizkuntza askotan lan egiteko gai dira, euskara barne.
|
|
|
Ingurune aldagaiak erabiliz, lortu man komandoak itzultzen duen eskuliburuaren informazioa
|
hizkuntza
desberdinetan kontsultatzea (ingelesez eta gaztelaniaz edo frantsesez).
|
|
|
Gero eta ohikoagoa da gure herrialdean gurasoek
|
hizkuntza
desberdinetan hitz egiten duten familiak aurkitzea, komunitate elebakar batean familia ingurune elebiduna sortuz. Ohikoena da giro horietan hazitako haurrek, gurasoen inplikazioari esker, oso adin txikitik bi hizkuntza edo gehiago modu naturalean bereganatzea.
|
|
|
ama, Isabel, espainiarra eta aita Rainer alemanarena. Miren eta Daviden seme alabak, espainiarra eta kanadarra, hurrenez hurren, askoz urrunago doaz, Noah ia sei urtekoak, eta Alexander, hirutik, hiru
|
hizkuntza
desberdinekin bizi dira: ama gaztelaniaz eta aita ingelesez joaten diren bitartean, biak euskarazko ikastetxe batera joaten dira, eta hizkuntza hori erabiltzen dute ikaskideekin eta irakasleekin komunikatzeko.
|
|
|
Mossa Kieta Mariamako eskolako zuzendariak esan du irakasleek oztopo oso zailei aurre egin behar dietela egunero. “Nagusia hizkuntza da, ikasleek
|
hizkuntza
desberdinak hitz egiten baitituzte. Eskolan portugesa ikasi behar dute, hori baita gure hizkuntza ofiziala”, dio Kietak.
|
|
|
Batetik, hizkuntzak ikastearen balioa azpimarratu zuen.
|
Hizkuntza
desberdinak «dohan eta aske» ikastea «plazerra eta suertea» delako. Eta, hizkuntza tresna izaki, itzulpena «jakintza, gogoetak eta istorioak» munduko punta batetik bestera eramateko baliagarria dela azaldu zien bildutakoei.
|
|
|
Hizkuntza trataera bateratuak, ikastetxeetan ematen diren
|
hizkuntza
desberdinen ikasgaiak emateko modua bateratzeko eta koordinatzeko beharra ikusten du. Hau da, egun ikastetxeetan ematen diren ikasgaiak hizkuntzei dagokienean, era indibidualean eskaini ordez, modu koordinatuan ematea lortu gura da; horretarako material teoriko eta praktikoa bermatu eta esku hartze didaktikoa koordinatuz.Debagoieneko ikastetxe publikoen elkarte Goieskolak antolatutako Jardunaldi pedagogikoak irekiak dira eta Debagoieneko irakasleei zuzenduta daude.
|
|
2009
|
|
|
Formula hori lortzea, opari ematea eta teknologikoki erabiltzea funtsezkoa izan zen. Horri esker hasi ahal izan genuen katalana hizkuntza globala izateko mugimendua. zen, eta
|
hizkuntza
desberdinetara itzulitako nabigatzaile bat irekitzea erabaki zuen. Katalanera izan zen itzuli zen lehenbizikoetako hizkuntza, eta Softcatalá elkarteak egin zuen.
|
|
|
Eta azkenik, Euskalmetera joango da Iban. Bertan Eguzkiñe Iturrioz eta Onintze Salazar elkarrizketatuko ditu, hauek Euskalmeten eguraldiaren berri emateko erabiltzen dituzten
|
hizkuntza
desberdinen berri emango digute.
|
|
|
kristal eta porlanezko olagarro inpertsonal hartan,, nire hiri honetan??. Baina bai, kalera jaitsiz gizakiak txiki handi bihurtzen ziren beraiek eraikitako mendi errektangular haien artean, kamixetan I love New York eramaten zuten bihotz bat gorriz pintaturik, eta
|
hizkuntza
desberdin askotan komunikatzen ohituak zeuden... komunikatzen... edo bakardadeak elkarren bularretan uxatzen. –Baina zer du hiri honek horren desiragarriki basati izateko??
|
|
|
Berak arreta izugarriarekin entzuten zuen, eta gestoak? Berak beti esaten zuen
|
hizkuntza
desberdinek, baita dialekto desberdinek hizkuntza baten barruan ere, musika daukatela desberdina, eta gestoak ere desberdinak. Asko maite zuen mundu hori, izugarri.
|
|
|
Itzulpenak material egokia izan daitezke mugimenduzko ekintzen lexikalizazioa
|
hizkuntza
desberdinetan nola gauzatzen den ikusteko. Slobinek, hizkuntza desberdinen estilo erretorikoa aztertu nahian, mugimenduzko ekintzaz jositako ingelesezko testu bat hartu zuen, Tolkien-en The Hobbit (1937) liburuaren 6 kapitulua, eta testu horren hainbat itzulpen alderatu zituen, satelite hizkuntzek eta aditz hizkuntzek mugimenduzko ekintzak nola lexikalizatzen dituzten ikusteko.
|
|
|
Itzulpenak material egokia izan daitezke mugimenduzko ekintzen lexikalizazioa hizkuntza desberdinetan nola gauzatzen den ikusteko. Slobinek,
|
hizkuntza
desberdinen estilo erretorikoa aztertu nahian, mugimenduzko ekintzaz jositako ingelesezko testu bat hartu zuen, Tolkien-en The Hobbit (1937) liburuaren 6 kapitulua, eta testu horren hainbat itzulpen alderatu zituen, satelite hizkuntzek eta aditz hizkuntzek mugimenduzko ekintzak nola lexikalizatzen dituzten ikusteko.
|
|
|
|
Hizkuntza
desberdinetan balioztatu da, darabilen hizkuntza eta erantzuteko era erraza da, eta minutu gutxi batzuk behar dira betetzeko, horregatik galde sorta hau egokia da ikerketa honetan erabiltzeko.
|
|
|
Ikerketa transkultural bat denez, zenbait egoera zehatz ahal den moduan saihesteko, zenbait aspektu metodologiko kontuan hartu izan dira, adibidez, kultura ezberdinetan egokiak diren aldagaiak, bitartekariak eta
|
hizkuntza
desberdinak erabili dira (Páez eta Vergara, 2000).
|
|
|
du ardatz nagusi, taldekideek behin eta berriz azpimarratu dutenez. Eredu eta
|
hizkuntza
desberdinak biltzen saiatu dira, batez ere. –Horrek kutsu etnikoa ematen dio lanari.
|
|
|
berezko hizkuntzaren adibide dialektalak hartzen ziren, baina hori Espainiako Estatuan ezinezkoa zen: ez baitziren dialekto desberdinak,
|
hizkuntza
desberdinak baizik. Eta ondorioz, kultura horiek antolamendu politiko, sozial eta kulturalari buruzko ikuspegi desberdinak zituzten, zeinak era batera edo bestera politikoki egituratzen baitziren.
|
|
|
Erresistentzialismo hori, lehen esan den bezala, euskal nazionalismoa eratuko duten lehengaiaren osagai nagusietako bat izango da. Erregistro ugariren bidez egun egin den lanketaren bidez anplifikatua, eta
|
hizkuntza
desberdinen bitartez gauzatua. Honela dio Batistak [61]:
|
|
|
Liburu elektronikozale askok besterik gabe gainditutzat jotzen dute paper liburua. Milaka erreferentzia aurki daitezke Interneten liburuaren heriotzaren inguruan
|
hizkuntza
desberdinetan, merke merke.
|
|
|
2006an 20.000 titulutik gora zuen, eta egunero milaka deskarga ditu. Aurreikusita daukate 2015ean milioi bat liburu izango dutela katalogoan eta ehun
|
hizkuntza
desberdinetara automatikoki konbertitzea egikarituko duela.
|
|
|
|
Hizkuntza
desberdinak alderatzen badira, argi ikus daiteke ez dagoela hitzekin egiara iristerik, ezta adierazpen egokira ere; bestela, kontrakoa gertatuko balitz, ez lirateke hainbeste hizkuntza egongo.70
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, Karibeko kostalde horretan jende beltz ugari dago. Garai batean Jamaikatik ekarritako beltzen ondorengoak dira eta
|
hizkuntza
desberdina dute, ingelesek okupatu zuten eremu hori eta patua hitz egiten dute, ingelesa eta haien hizkuntzaren nahasketa bat. Oso desberdina da kulturan ere.
|
|
|
Gustatu ala ez, arabiera hizkuntza semitikoa da. Oso
|
hizkuntza
desberdina da eta gurearen garapenerako oztopo bilakatu da askotan. Esatera baterako, arabierara itzulitako zientzia liburuak lituanierazkoak beste dira. n
|
|
|
Bestalde, Bordele 3ko Hizkuntza Zientzietako Sailan lizentziako hirugarren urtean hizkuntzei hurbilketa konparatzailearen irakaskuntzan lau
|
hizkuntza
desberdinen artean euskara aukera daiteke.
|
|
|
2 ozeanian, kaledonia berrian, adibidez, 28 hizkuntza kanak zerrendatu zituen Cerquiglinik eta polinesian 9
|
hizkuntza
desberdin, hegoamerikan guiana Frantsesean 6 amerindiar hizkuntza, frantses oinarri lexikalekiko 4 kreolera, etab.
|
|
|
Euskal turismoak Internet bidezko bere telebista kanala izango du laster. Hainbat eduki izango ditu
|
hizkuntza
desberdinetan eta abuztuan hasiko da emititzen. Proiektu horrek Bernabe Unda Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismoko sailburuak eta Alberto Surio Euskal Irrati Telebistaren (EITB) zuzendari nagusiak gaur sinatu duten akordioa osatzen du.
|
|
|
Metropolizazioak, indibidualismoaz, kultur aniztasunaz eta kosmopolitismoaz gainera, erlatibismoa, eszeptizismoa, eklektizismoa ere bere ezaugarrien artean ditu. Ohitura, erritu, kultur balio,
|
hizkuntza
desberdin askoren talkak erlatibismora eta eszeptizismora eraman zituen herritarrak. Dena eztabaida zitekeen.
|
|
|
: test erako estekak eta autoebaluaziorako tresnak ditu, erabiltzaileak bere trebetasunak
|
hizkuntza
desberdinetan egiazta ditzan. Ikasteko moduak:
|
|
|
Euskaldun Ameriketara iritsi berriek, beraz, topo egiten zuten era zuzenean bitan banaturiko Euskal Herriaren errealitatearekin: itsasoz beste aldean edukiko zituzten bai, batetik, ofizialki" atzerritarrak" ziren baina euskaraz mintzo zitzaizkien auzokideak eta bai, bestetik, pasaporte bereko baina ama
|
hizkuntza
desberdineko auzokideak ere.
|
|
|
" marfilezko atetik" burura sartzen zaizkigunen tankerakoa, poetaren esamoldea erabiltzearren. Mundu zaharra desegiteko zorian zegoen ordurako —1963, 1964— eta Iruainen biltzen zen jende hura bera ere atzenduta zegoen, bere
|
hizkuntza
desberdin hura ahazteko zorian. Espuru, gezeta, domentxa, inguma, txoleta, mitxirrika:
|
|
|
|
Hizkuntza
desberdinak dituzten herriak edo probintziak, estatu edo nazio baten parte izatera pasatzen badira, gobernuak beretzat hartzen duen mintzaira izango da menperatzailea, interes eta abantail guztiak emango dira hau lantzeko eta zabaltzeko. Hala bada, gainerako guztiei nagusituko zaie, egunero aberastuz eta, segur aski, neurri handian besteen kaltetan, eta azkenean itzaliko ditu osoki desagertarazi arte.
|
|
|
Lurraldean zehar ere zabaltzen ziren kantak eta euskalkiak, bistan da, ez ziren oztopo, ez eta
|
hizkuntza
desberdinak ere. Ezkondu eta egun berean alargundu den neskaren istorioa, Europako herri ugaritako ahozko literaturan ageri da (Espainolezko La enamorada de un muerto, adibide).
|
|
|
Horixe da bien izena daraman" Sapir Whorf hipotesia". Hizkuntzak pentsamendua baldintzatuko luke, hartara,
|
hizkuntza
desberdinak hitz egiten dituzten pertsonek mundua ikusteko era desberdina izango lukete. Hizkuntza, hiztun duen herriaren kulturaren eta memoriaren biltegia litzateke.
|
|
|
1045. Kontaktuan dauden
|
hizkuntzak
desberdinak izan daitezke edo antzekoak, hori ez da berez ez kaltegarria ez onuragarria. Hizkuntzak oso desberdinak direnean, zailagoak dira ikasteko besteentzat, hori kaltea da.
|
|
|
Esperimentu bat proposatu digute, ikasleek
|
hizkuntza
desberdinetan lortu behar dituzten helburuak zehaztu gabe, irizpide argirik gabeko gutxieneko ordu banaketa bat ezarriz, ikastetxeen autonomiari dei eginez eta egiturazko arazoei egiturazko aldaketak ezarri gabe, 30 urtez metatu ahal izan dugun esperientziak ezertarako balioko ez balu bezala. Gainera, oraindik ere, euskararen ezagutza bermatzen ez duten ereduak hautatzea eskubide gisa aurkezten dute haien diskurtsoan.
|
|
|
Ezaugarri komun asko ditugu; esate baterako, bost mende eman ditugu otomandarren zapalkuntzaren pean. Bi
|
hizkuntza
desberdin hitz egiten ditugu, baina azken batean rakija berbera pattarraren antzeko likore bat edaten dugu eta jaki berberak gertatzen ditugu arranparrilan. Gaur egun antzeko bereizgarriak ditugu, herrialde bietakook nahi dugu Europako Batasuneko kide izatea, bizimodu normal bat desio dugu.
|
|
|
Japoniarra da jaiotzez, eta han bizi da egun. Hizkuntzalaritza ikasten ari zela ekin zion euskara ikasteari. Hizkuntzalariok lan egiteko hizkuntza bat hautatu behar izaten dugu, eta nik argi nuen
|
hizkuntza
desberdin bat aukeratu nahi nuela. Hala, Tokioko Waseda Unibertsitatean ikasketak egiten ari zela, irakasle batek bere borondatez euskara klaseak ematen zituela jakin zuen.
|
|
2011
|
|
|
Lan hori egin du. Bi
|
hizkuntzak
desberdinak badira oso, adibidez, euskara eta gaztelania, jaioberria dela ere antzemango du aldea. Baina hizkuntzak desberdintzeko gaitasun goiztiar hori ugaztun gehiagok ere badute.Haur elebidunaren garunak ezaugarri desberdinak erakusten ditu. Kontua da elebidunek bi sistema eraiki behar dituztela garunean, berdin dio noiz bereizten hasten diren fonemen desberdintasuna.
|
|
|
Gakoak dituzte horretarako, adibidez, k hizkian bukatzen diren hitzak entzutean euskara entzuten ari direla jakingo dute. Horrelako gako ugari dago sistema edo
|
hizkuntza
desberdinak hilabete gutxirekin bereizteko.Beraz, desberdindu behar horrek eragina badu garunean.Bai, badu. Izan ere, haurrek hizkuntzak desberdintzen ikasten dute, ez bakarrik entzutean, hiztunaren aurpegiaren itxura medio dela ere bai.
|
|
|
Mota honetako zentro batek, eta ez liburutegiak, asko lagundu diezaieke, bai ikertzaileei, bai teknikariei egiten ari diren lanak zabaltzen. hantxe bildu daitezke udalek egindakoa, prentsak eta aldizkari espezializatuek argitaratutakoa... Lanen arteko erkaketak sustatzeko ere, edota
|
hizkuntza
desberdinen biziberritze prozesuen inguruko lan konparatuak egiteko oso baliagarria litzateke. Berak aipatzen du erkaketa horietatik estrategia berriak irudikatzeko aukera sortuko litzatekeela, baita teorian aurreratzeko ere.
|
|
|
"... ez nuen inoiz pentsatu bizitza lotu zitekeenik
|
hizkuntza
desberdinekin").
|
|
|
Eskola bati, hedabide bati, hizkuntzari berari eskatzen diotena, bizitzeko gutxienekotik behera dago. Eta zaila dute beren identitate diskurtsoak goxatutako herio bide estali horretatik ateratzea, hain da konplexua lurralde berean elkar ukitzen duten
|
hizkuntza
desberdinen kaosa? .
|
|
|
–Errealitate bat,
|
hizkuntza
desberdinetako eta hots andana desberdinetako hitzen bidez adierazita, berbera da guztientzat. Hizkuntzalaritzaren teoria askorentzat gaur arte zeinu linguistikoaren axaleko alderdi horixe da funtsezkoena.
|
|
|
Oñati moduko herri txiki eta euskaldunean, estabatuar jendearen bisita txundigarria izan zen. Ohitura, janzkera eta
|
hizkuntza
desberdinak zituzten atzerritarrek. Esate baterako, korrika (footing) egiten zuten.
|
|
|
Aurreko edizioan 25.000 gazte baino gehiago aurkeztu ziren 72 proiekturen bidez. Horietako zazpi Argentinatik, Kolonbiatik eta Ekuadorretik bidali ziren. Proiektu irabazleak, “Burbujas de poesía” izenekoak, 2006 urteaz geroztik bakea defendatzeagatik jaso zuen saria, “herrialde, kultura, erlijio eta
|
hizkuntza
desberdinetako neska mutilen arteko lankidetza bideak sortzeko, lan bateratu horren bidez elkar ulertu eta onartzeko”, azaldu zuen orduan Esther Rubio Lópezek, Andaluziako Ekimen Solidarioko koordinatzaileak. Irabazleak hamar egunez bizi izan ziren Hego Gazte proiektuaren onuradunekin Barahonan, Errepublika Dominikarrean.
|
|
|
Gainera, bezeroarentzako arreta da kontuan hartu beharreko beste alderdi bat kontua. Ez da gauza bera erabiltzailearen herrialde bera eta ordutegi honetan kokatutako beste bat
|
hizkuntza
desberdina. Domeinu izenen prezioak aldatu egiten dira erregistratzaile batetik bestera.
|
|
|
Oso konparazio argigarria egiten du Ayalak berba egiteko gizakiok dugun ahalmena baliatuta. Gizaki guztiok mintzamenaren jabe gara eta hori
|
hizkuntza
desberdinetan adierazten da: euskara, swahili edo latin moduan arau edo konbentzio batzuei jarraituta.
|
|
|
Erresuma Batuaren baitan, Galesen edo Eskozian jende bertsua izendatzeko deitura desberdinak erabili ohi dira.
|
Hizkuntza
desberdinak mintzatzen ziren Eskozian XII. mendean, baina aldi berean nortasun komun baterakoiaren zentzua ere agertzen ari zen, Albannaich aldarrikatu zuten, gaelikoz. Gaelikoa, berriz, Scots guztien hizkuntza ez zen izan.
|
|
|
XVIII. mendeko egurrezko etxea zen, garai bereko langile" jakobinista" eta matxinoena. Bertan konturatu nintzen,
|
hizkuntza
desberdinez gauza bera adierazi arren, zein diferentea dugun ulermena. Zenbat zeinu eta mito jakin eta ezagun sartzen dugun gure azalpenetan, eta entzule hartzaileak guztiak jakin beharrik ez duela.
|