|
2015
|
|
|
Zer ikusten da datuok horrela aztertuta? Ba lehen ikusten genuen gauza bera ikusten da, bainaareagotua, hau da, udalerri erdaldun horiek izan direla
|
hizkuntza
gaitasunari buruz, euskaldunenkopuruari buruz kasu honetan, bilakaera handi eta positiboena izan dutenak. Muturreko talde horihartzen badugu, 1981ean% 4,4 besterik ez ziren euskaldunak herritarren erdiak bizi izan zirenudalerri multzo horretan hor zeuden, besteak beste, Bilbo, Gasteiz, Barakaldo...% 23ra pasatu daeuskaldunen kopurua, boskoiztu egin da.
|
|
|
Beheko muturrera jotzen badugu, batetik udalerriak multzoz aldatzen ari direla ikusten dugu,
|
hizkuntza
gaitasunari buruz ari garela euskalduntzen ari dira, eta muturreko talde hau dagoeneko ezda existitzen, ez dago ezaugarri hori duen udalerririk gaur egun. Hemen zeuden udalerriak, goragodaude gaur egun. Behealde honetara begiratuz gero, berdea da nagusi, udalerri horietan, salbuespenen bat kenduta. urtez urte geroz eta euskaldun gehiago irabazten joan dira.
|
|
|
euskara nagusiki% 47k erabiltzendute, nagusi da. Baina gaztelaniaren pisua ez da txikia,% 37
|
Hizkuntza
gaitasunari buruz, udalerrihorietan,% 72ak euskaraz dakiela ikusi dugu. Gaztelaniaren ezagutzari buruzko daturik ez dizkiguzentsuak eskaintzen, baina dakigunaren arabera, zalantzarik ez% 90etik gora egongo dela udalerrieuskaldunetan gaztelaniaren ezagutza.
|
|
2016
|
|
|
Hasi aurretik esan dezadan hemen aurkeztuko dudan gogoeta eta garatzen ari naizen ikerketa enpirikoa Iñaki Martinez de Lunaren eta Patxi Juaristiren zuzendaritzapean egiten ari naizen Doktorego Tesirako lantzen ari naizen aurrelan esploratorioetako bat dela. Esan dezadan, bestalde, txosten honetan aurkeztuko ditudan ikuspegi batzuen jatorria Soziolinguistika Klusterrarekin azken urteotan landutako bi ikerketaproiektutan dagoela, Hizkuntzen egoera soziala Euskal Herrian proiektuan batetik eta Euskararen Adierazle Sistemaren proiektuaren barnean Iñaki Martinez de Lunaren beraren zuzendaritzapean
|
hizkuntza
gaitasunari buruz egindako adierazleen aurre lanketan bestetik.
|
|
|
Horrela, adibidez, Katalunian, Quebecen eta Galesen egin izan diren zentsu eta inkesta soziolinguistikoak aztertuta, ondorioa argia da:
|
hizkuntza
gaitasunari buruz galdetu izan denean (ulertzeko, hitz egiteko, irakurtzeko eta idazteko gaitasunaz galdetu izan denean)" bai/ ez" dikotomien arabera galdetu izan da inkesta eta zentsuetan, elkarrizketatuei tarteko erantzunetarako aukerarik eman gabe (Iurrebaso, 2013: 9).
|
|
2023
|
|
|
Ideia marko honi lekua egiteko, Iñaki Iurrebasoren eskutik jasotako argibide zorrotzak baliatuko ditugu. Berak aipatzen duen bidetik, gurea bezalako egoera soziolinguistikoetan,
|
hizkuntza
gaitasunari buruz hitz egiteko garaian, ezinbestekoa da hizkuntza gaitasun erlatiboaren (edo konparatuaren) datua baliatzea, hauxe ulertuta: hizkuntza gaitasuna erdaldun elebakar kategoriatik euskaldun elebakar kategoriara doan continuum bat da (Iurrebaso 2021).
|