|
2010
|
|
|
nola uztartu garapen ekonomikoa eta soziala planetaren natur oreka arriskuan ipini gabe.
|
Hizkuntza
ekologiaren teoriak hizkuntzak espezie bizidunak balira bezala kontsideratzen ditu eta, metafora eginez, ekologiaren paradigma aplikatzen die hizkuntzei ere. Horrela, hizkuntzen ikuspegi ekosistemakoan zentratzen da diskurtso hori. ingelesa lanerako erabili behar dutenak, nagusiki Kutxa nazioarteko finantza sistemarekin lotzen dutenak, hor ingelesa baita lingua franca.
|
|
|
nola uztartu garapen ekonomikoa eta soziala planetaren natur oreka arriskuan ipini gabe.
|
Hizkuntza
ekologiaren teoriak hizkuntzak espezie bizidunak balira bezala kontsideratzen ditu eta, metafora eginez, ekologiaren paradigma aplikatzen die hizkuntzei ere. Horrela, hizkuntzen ikuspegi ekosistemakoan zentratzen da diskurtso hori.
|
|
|
|
Hizkuntza
ekologiaren teoriak hizkuntzen arteko berdintasuna aldarrikatzen du: hizkuntza guztiak dira berdinak eta ez da egin behar hizkuntzen arteko kategorizaziorik edo hierarkizaziorik.
|
|
2011
|
|
|
Amaitzeko, aipa ditzagun labur bada ere, esandako mahai inguruan agerian geraturiko hainbat ideia. han izan ziren iñaki Mart� nez de luna, Patxi Baztarrika eta Jon Sarasua adituak. hizkuntza ekologiaren onurak eta zailtasunak aztertu ziren mahaian, alderdi teorikotik abiatuz arrazoibideak sendotzen dituelako; diskurtso ekologikoaren aurka azaltzea zaila den arren balio etikoak aplikatzeak konpromisozko hautuak eskatzen dituela azpimarratuz. Ikuspegi ekologikoarekin zorrotz jokatuz gero, konkrezio mailan zailtasunak dituen arren, orain arteko bereizketa gaindiezinen arteko zubiak eraikitzeko moduko testuinguru bat eskaintzen duelako ideia zabaldu zen. horrela bada zenbaki honetara ekarri dugun edukia. hasieran esaten genuen modura,
|
Hizkuntza
ekologia teoriak eta praktikak eman du aurten zer pentsatua eta zer landua gure artean. hala ere, ez gara ase. pertsona askoren ahalegina da oraindik nahi genukeen aterki hau behar bezala gara dadin. BAT aldizkaria honen inguruko lanketan jarraitzeko prestutasuna agertzen du, eta nahi duenak eskura izango du debate honetan parte hartzeko aukera.
|
|
|
Soziolinguistek aukera berriak ikusi zituzten. ekologoak eta bioekologoak biodibertsitatearen teoria garatzen, hobeto ulertzen eta defendatzen ari zirela ikusita, soziolinguistak konturatu ziren teoria hori erabil zezaketela hizkuntzen dibertsitatea ulertzeko eta mantentzeko. Mundu osoko hainbat hizkuntzalarik analogia hori landu zuten, eta, horrela,
|
hizkuntza
ekologiaren teoria garatu zuten. horrez gainera, analogia hori balioei aplikatu zieten. gure helburua garrantzitsua da, eta euskal komunitatearentzat ere lehentasuna du. gizarteak ingurumenarekiko ekologikoa terminoa onartu du, eta horrek aukera ematen digu hizkuntza ekologia terminoa mahaigaineratzeko; izan ere, gaur egun, positiboa da ekologiaren etiketa; are gehiago, gizartean praktikotzat jot... biodibertsitatearen alde bagaude, nola liteke gizadia hizkuntza dibertsitatea defendatzeko prest ez egotea?
|
|
|
3.3 Teoriaren garapena
|
hizkuntza
ekologiaren teoriaren garapenerako zein alderditan garatu edo sakondu litzatekeen eta bere alderdi ahulenak edota bereziki indartu beharrekoak zeintzuk izango liratekeen gaiari erantzunez, bi planotan —teoriaren beraren planoan, eta gizartearen planoan— koka daitezkeen ideia nagusi hauek jaso ziren bertaratutakoen artean.
|
|
|
3.3.1 Teoriaren planoan hasteko,
|
hizkuntza
ekologiaren teoriak ikuspegi ezberdinak badituela azpimarratzen da. kide batek kezka azaltzen du teoria honetaz hitz egiten denean, baita nazioarteko foroetan ere, horretan dabiltzan guztiek adiera bera erabiltzen ote duten, teoria honen inguruko ikuspegi edo ildoetan ezberdintasunak antzematen baitira:
|
|
|
Aurreko paragrafoetan azaldutako aspektuekin batera, fokus taldeetan bildutako kideek
|
hizkuntza
ekologiaren teoriaren garapenean ager daitezkeen arrisku batzuk ere aipatu zituzten. horietako bat, diskurtso ‘naif’ batean geratzearen arriskua. hizkuntzaren ekologiak gogoetarako ezaugarri aberasgarriak erakuts ditzake, bai lehen aipatu den balio etikoaren bidetik, baita erreferentziazko oinarri teoriko sendoa osatzearen bidetik ere. Baina, kide batek azpimarratu moduan, bestelako ekologian gertatzen den bezala honetan ere konpromisorik gabeko diskurtsoan, diskurtso ‘naif’ baten geratzeko arriskua ere badago. gainera, naturarekiko analogiekin ere kontuz ibili litzateke, batzuetan ‘tranposoak’ eta arriskutsuak gerta daitezkeelako, hau da," handiak txikia jaten du..." bezalako argumentuek beste guztia desitxuratu eta aurka bihur dezaketelako.
|
|
|
2 zenbait erakundetan
|
hizkuntza
ekologiaren teoriaz eta metaforaz hausnartzen ari da eta beren norabide estrategikoetan eta ekinbideetan hizkuntzaren ekologiaren elementuak txertatzeko bidea egiten ari da.
|
|
|
Soziolinguistika klusterraren ekimenez, eusko Ikaskuntza, ueMA eta ekogunearekin batera antolatuta, hizkuntza ekologiari buruzko diziplinarteko Mintegia burutu zen 2011ko apirilaren 13an, Andoainen. Mintegiaren helburua izan zen
|
hizkuntza
ekologiaren teoriaren ezagutzaren garapenerako eta euskararen normalizazio prozesuetan teoria horren aplikazio norabideen azterketarako ireki duen lan lerroa aztertzea. hiru ataletan egituratu zen mintegia. hasteko, Albert Bastardas irakasleak hizkuntza ekologiari buruzko sarrera hitzaldia eskaini zuen, ondoren, bertaratuak hiru Foku Taldetan elkartu ziren eta" hizkuntzaren ekologia euskal h... teoriatik praktikara" gaiaren inguruan elkarrekin hitz egin zuten ikuspegiak eta iritziak elkartrukatuz.
|
|
|
2011ko apirilaren 13en Soziolinguistika klusterraren ekimenez, eusko Ikaskuntza, ueMA eta ekogunearekin batera antolatuta, Hizkuntza ekologiari buruzko Diziplinarteko Mintegia burutu zen Andoaingo kultur parkean. Mintegia Soziolinguistika klusterrak
|
Hizkuntza
ekologiaren teoriaren ezagutzaren garapenerako eta euskararen normalizazio prozesuetan teoria horren aplikazio norabideen azterketarako ireki duen lan lerroan kokatzen da. Lan lerro horren baitan Soziolinguistika klusterrak bideratutakoen artean daude Gipuzkoa Donostia Kutxaren Ekogunerako hizkuntza ekologiaren atalaren diseinua, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMA) antolatutako Hizkuntza ekologia eta lurralde euskaldunak izeneko topaketan laguntza eta parte hartzea, edota upV/ ehuren uda Ikastaroetan antolatu duen Hizkuntza ekologia:
|
|
|
6
|
hizkuntza
ekologiaren teoriaren garapenerako antzematen diren alderdi ahulenei dagokionez, teoriaren beraren planoan honako hauek aipatzen dira: diskurtsoaren alorrean gabeziak, ez dago diskurtso egituratua, marko teoriko kontzeptualean sakontzeko premia, komunitatearen kontzeptua garrantzia galtzen ari da.
|
|
|
hizkuntz aniztasunaren muinera, hain zuzen, inperatibo etikoa izan behar lukeen horretara. Hizkuntz aniztasunaren kontzeptua behar bezala hautemateko, berriz,
|
hizkuntz
ekologiaren teoria ezinbesteko baliabidea dugu. Nekez, oso nekez, ulertu baititzakegu aniztasun linguistikoaren balioa eta irispena hizkuntz ekologiaren argitan jardun gabe.
|
|
2013
|
|
|
Framing Berriaren eraikuntzan Kataluniaren ereduak duen pisua handia da: 1) bai aurretik ibili direlako diskurtso berriak osatzen, eta aplikatzen ere, gehienbat
|
hizkuntza
ekologia teoriaren arabera: neurri handi batean Kataluniako egoera ezberdina izanda, katalana hizkuntzaren egoera nahiko hobea delako euskararena baino, errazagoa zaielako; 2) baita diskurtso berriaren eraikuntzarekin eta erabilerarekin ari direlako azkeneko urte batzuetan, dirudienez emaitza onak lortuz, eta aurrekari moduan euskararako ere baliagarria izango delakoan erabiltzen dugulako.
|
|
|
|
Hizkuntzen
ekologia teoria eraikitzen da: natura eta biologiaren ekologia teoriatik ezaugarri nagusiak hartuz (beste adibide bat zientzian artekotasunaren abantailak ulertzeko), metafora moduan erabiliz.
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza bakoitza hegemonian ala azpian dagoen ikusten da. " Argi esan behar da, borrokan daude", dio Lorea Agirrek
|
hizkuntz
ekologiaren teoriari erreferentzia eginez.
|