|
2009
|
|
|
Basabek sailburua kritikatu du inposaketaren aurka dagoela dioenean, izan ere, ze inposaketaz ari den galdetu dio, zeren legez inposatzen den hizkuntza bakarra ez da euskara. Hemengo gurasoak dira, urtero eta askatasun osoz, bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza bermatzen duen eredu bakarra hautatzen dutenak, gaineratu du.
|
|
|
Izan ere, uste baitugu, hizkuntza politikaren bizkarrezurra ukitzen duten kontuak adostasun ahalik eta zabalenaz baino ezin direla aldatu, euskararen indarberritze soziala ahulduko ez bada. Nolanahi ere, uste izatekoa da, hizkuntza aukeratzeko eskubidea bertan behera utziko lukeen lege aldaketak tokirik izango lukeela Konstituzioaren hesi mugen barruan, hura balitz legegileen borondatea eta, jakina, bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza bermatuta beti ere.
|
|
|
Gogoan izan behar da, 1979ko Autonomia Estatuaren eskutik, Euskal Autonomia Erkidegoko herritar guztiek aitortua dutela euskara eta gaztelania ezagutu eta erabiltzeko eskubidea. Horregatik bizkarreratu izan zaio hezkuntza sistemari bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza ikasleei bermatzeko obligazioa. Bistan da gizartean ahul den euskararen ezagutza ezin berma daitekeela eskolaren ahalegina handia eta berariazkoa izan ezean.
|
|
|
2005 legegintzaldian Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak hainbat urrats egin zuen, hezkuntza sisteman sakoneko aldaketak egiteari begira, honakoa hartuta helburutzat: derrigorrezko hezkuntza aldiaren amaierarako ikasleei bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza bikainago bat bermatzea, ikasleak behartuta baitaude, derrigorrezko hezkuntza amaitzean, bi hizkuntza ofizialak" erabiltzeko adina" jakitera. Eusko Jaurlaritzak osorik, eta bera babesten zuten hiru alderdi politikoek, berea zuten helburu hori.
|
|
|
...barne) euskaraz nahiz gaztelaniaz jarduteko eta zerbitzua jasotzeko eskubidea; eskubide hori pixkanaka gauzatzeko neurriak hartzera behartuta daude administrazioak; herri langileak pixkanaka euskalduntzeko neurriak hartu beharrean dira administrazioak; herri aginteek erabakiko dute zein lanpostutan den nahitaezkoa euskararen ezagutza, eta gainerako guztietan merezimendu gisa hartu behar da kontuan
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza.
|
|
|
Gure irudiko, okerreko bideari ateak irekitzen dizkiona zera da: profesionaltasuna eta bertako
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza elementu kontrajarriak edo elkarrengandik bereizi beharrekoak balira bezala kontsideratzea, non eta elebiduna den eta are elebidunago izan nahi duen eta hizkuntza ofizialak bi dituen gizarte batean, non eta herritarrek zerbitzu publikoetan bi hizkuntzetarik nahi dutena aukeratzeko eskubidea aitortua duten gizarte batean, noiz eta administrazioko lanpostuetan jarduteko egoki den...
|
|
|
Esan dezagun garbi: bi hizkuntza ofizial dituen gizarte bateko zerbitzu publikoetan, herritarrei zerbitzua ematerakoan, merezimendu profesionaltzat hartu behar da bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza, ezbairik gabe hartu ere.
|
|
|
Ezin da
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza faktore diskriminatzailea balitz bezala hartu, merezimendua baino ez denean. Edo bestela, merezimendu guztiak eta beharkizun guztiak hartu dira diskriminazio faktoretzat, hots, ikerketa eta irakaskuntza lanetan aritu izanaren curriculuma edo ingelesaren eta frantsesaren ezagutza, esate baterako.
|
|
|
Herritarrei aitortzen zaizkien hizkuntza eskubideak herritarrek baliatu ahal izan ditzaten betebeharrak ezarri ohi zaizkie herri aginteei eta administrazioei. Hortaz, esparru publikoan bete beharreko obligazioak betetzeko helburuarekin hartu behar diren neurriak hartzea, esate baterako, bi hizkuntza ofizial dituzten erkidegoetako herri administrazioetan lanean jarduteko bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza eskatzea edo kontuan hartzea, ezin liteke hertsadura ez bidezkotzat hartu, beharrezkoa eta zilegi den hertsaduratzat baizik.
|
|
2010
|
|
|
VII.5
|
Hizkuntza
ofizialen ezagutza praktikoa 115
|
|
|
VII.5
|
Hizkuntza
ofizialen ezagutza praktikoa
|
|
2012
|
|
|
gaztelania euskararen gainetik, erdaldunak euskaldunen gainetik. Bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutzari begiraturik, elebakarrak elebidunen gainetik. Eta hori egiturazkoa da, orokorra; ez da kasu bakan bat.
|
|
2013
|
|
|
A ereduak aukera berdintasuna ukatzen die ikasleei, eta bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza «eskasa» izatea ekartzen du. Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak gogoeta hori egin zuen atzo, Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean.
|
|
2015
|
|
|
Eta horrek euskararen aldeko diskurtsoaren berritze, eraldatze beharra inoiz eta premiazkoena bihurtu du, azken urteetan inposizioaren diskurtsoak bizi izandako hedapena kontuan hartuta, baita euskararen aldeko hainbat sektoretan ere. Ataka honetan inposizioaren diskurtsoa irauli beharra dago, bere lekuan justizia sozialaren diskurtsoa orokortuz gizartean (Agirre in Arbelaitz, 2015); finean elkarbizitza bidezkoa, demokratikoa, orekatua lurraldeko bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutzatik datorrela sozializatu beharra daukagu.
|
|
|
Baina erkidego edo eremu baten euskara hizkuntza ofizial izendatu izanaren ondorioak ezin dira mugatu, arlo publikoari dagokionean, administrazio eta zerbitzu harremanetara; alegia,
|
hizkuntza
ofizialaren ezagutza eta erabilera ezin dela soilik euskal hiztunekin –erreserbako indioak bailiran– harreman zuzena izan behar duten administrazio zerbitzarien kontua izan: arlo politikoan ere ondorio zuzenak izan lituzke hizkuntzaren estatus ofizialak.
|
|
2017
|
|
|
" Herri agintariek erabakiko dute zein lantokitarako izango den beharrezko bi hizkuntzak jakitea." azkenik, bi hizkuntza ofizialak ezagutzea derrigorrezkoa ez den lanpostuetara sartzeko bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza meritu gisa baloratuko dela jasotzen da.
|
|
|
...normaleko hizkuntza. bestalde, Hizkuntza Politikaren urtarrilaren 7ko 1/ 1998 Legearen bigarren artikuluan jasotzen da kataluniaren berezko hizkuntza katalana izatetik ondorioztatzen dela katalana dela kataluniako erakundeen hizkuntza, bereziki generalitateko administrazioarena. legearen 11 artikuluaren lehenengo atalean jasotzen da kataluniako herriadministrazioetan lan egiten duten langileek bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza maila egokia eta nahikoa izan dutela, ahoz zein idatziz, euren lanpostuen berezko funtzioak betetzeko gai izateko. artikulu horren hirugarren atalean jasotzen da oro har kataluniako herriadministrazioetako lanpostuetan sartzeko hizkuntza katalanaren ezagutza egiaztatu behar dela, ahoz zein idatziz, dagokion lanpostuaren eginkizunen mailari lotuta eta funtzio publikoaren legedia...
|
|
|
Hizkuntza ofizialen erabilera bermatzeko derrigortasunean eta horien ezagutza eta erabilera babestu eta sustatzeko beharrean oinarrituta, epaiak jaso zuen legezkoa dela euskararen ezagutza eskatzea zenbait funtzionarioen lanpostuei, eta, oro har, funtzionarioen lanpostu guztiei eskatzea
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza meritu bezala.
|
|
|
(2 oinarri Juridikoa) bigarrenik, epaiak jaso zuen herri administrazioek eskubidea dutela koofizialak diren bi hizkuntzetatik bat erabiltzeko, hori arautuz gero eta interesdunen eskubideak urratzen ez diren heinean. espresuki jaso zen prozedura oso bat euskaraz egitea koofizialtasunaren ondorio dela eta eraginkortasunaren printzipioan oinarritzen dela. (9 oinarri Juridikoa) azkenik, hizkuntza ofizialen erabilera bermatzeko derrigortasunean eta horien ezagutza eta erabilera babestu eta sustatzeko beharrean oinarrituta, epaiak jaso zuen legezkoa dela euskararen ezagutza eskatzea zenbait funtzionarioen lanpostuei, eta, oro har, funtzionarioen lanpostu guztiei eskatzea
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza meritu bezala; hori bai, diskriminazioa eragin gabe eta konstituzioaren 14 eta hogeita 33 artikuluetan jasotakoarekin bat eginez. (9 oinarri Juridikoa)
|
|
|
...funtzio publikora sartzeko indarrean zegoen katalanaren derrigorrezko ezagutza orokorra kendu egin zuen, meritu gisa mantenduz. legearen aldaketa horren aurka helegitea jarri zuten alderdi Sozialistako berrogeita hamar senatarik auzitegi konstituzionalean. helegitean salatu zuten lege berriak urratzen zuela, besteak beste, konstituzioak aitortutako katalanaren izaera ofiziala, langile publikoen bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza nahikoa bermatzen ez zuelako, eta horrek menpekotasun egoera batean uzten zuela hizkuntza katalana. auzitegiaren ustez, alabaina, katalanaren ezagutza derrigorrez ez eskatzeak ez zuen halabeharrez hizkuntza katalana uzten menpekotasun egoera batean, lege berriak herritarrei bermatzen zielako berezko hizkuntza administrazioarekin erabiltzea, hizkuntza horren derrigorrezko ezagut... (7 eta 8 oinarri Juridikoak) epai honetan auzitegiak nolabait ebatzi zuen hizkuntza eskubideak administrazioan bermatzeko konstituzioaren ikuspegitik bi eredu horiek onargarriak zirela (euskal eredua eta eredu katalana, nolabait esateko), eta esparru politikoari dagokiola horien artean aukeratzea.
|
|
|
Izan ere, ez baita batere abstraktua Euskal Eskola Publikoari buruz 1993ko Legeak 3,1 artikuluko g) puntuan dioena: . Ikasle guztiek, baldintza beretan, derrigorrezko irakaskuntza aldia bukatzean bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza praktikoa izango dutela bermatzea, euskararen erabilera bultzatuz eta normalizazioari lagunduz?. Ez, zehaztasunik ez zaio falta ezarritako helburuari.
|
|
2023
|
|
|
Iraganean bezala, etorkizunean ere, euskararen normalizazioarekin konpromisoa duten eskoletan plangintzak egingo dira bi hizkuntzen ezagutza bermatzeko, eta horretarako borondaterik ez dagoen tokietan, ez. Horregatik, alderdi politiko guztiek uko egin zioten hasieratik bi
|
hizkuntza
ofizialen ezagutza bermatzen duen euskarazko murgiltze ereduari, ez dagoelako ezagutza hori bermatzeko benetako borondaterik.
|