|
2000
|
|
|
a) Formalki, konfidentziazko zirkularrak zioenez, eliz Hierarkia ados jarri omenzen bere erantzunetan Gobernuko irizpideekin,?
|
hizkuntza
nazionala etaeskualdeetakoak, elizetan nola erabil zitezkeen definitzean.
|
|
|
Zentzu horretan, eta prozesuan komunitate identitateak duen protagonismoa kontuan harturik, batasunaren zutabea ezinbestekoa suertatzen baitzaio Estatuari (gizarte kohesioaz ari gara, hitz batean)?, lurralde bateko biztanleen homogeneizazioa zein estandarizazioa batik bat
|
hizkuntza
nazionalaren bidez lortzen direla esan behar da. Estatuak, prozesuaren alde, praktikoa?
|
|
|
Pentsa liteke?
|
hizkuntza
nazionalarena, aukera guztiz pragmatikoa dela, Estatuaren inongo interes ezkuturi erantzuten ez diona, huts hutsean gizartearen modernotze prozesuari erantzuten diona, baina:
|
|
|
Ezin da ahaztu, eskola ibilgailu nagusienetarikoa izanik,
|
hizkuntza
nazionalera doan bidaia honetan, amnesiak, betetzen duen zeregina.
|
|
|
Historia, eta Europakoa zehazki, integratze prozesuan hizkuntzak izan duen protagonismoaren berri ematen diguten adibideez josita dago (gaelikoz hitz egiten zuten eskoziarrak XVIII. mendean, bretoiak bretoieraz Iraultza Frantsesaren ondoren, etab.), eta ondorioz honako hau esan genezake:
|
hizkuntza
nazionalak nazionalizatu egiten du. Noski, asimilazio mailaren araberakoa izango da lortuko den kohesio gradua, eta arrakastatsua izateak ala ez, Estatu nazioaren markoan gatazka nazionalak pizteko aukera/ arriskua baldintzatuko du neurri handi batean.
|
|
|
Estatu Nazio frantsesaren ikuspegitik, ezin da ukatu aipaturiko elementu hauen garrantzia, eta guztiz oinarrizkoak suertatzen dira, bestalde, dagoeneko behin baino gehiagotan aipatu dugun hizkuntza politikaren aldetik. Balibar ek eta Laporte k diotenaren arabera, nazioaren formazioa erabat lotuta dago
|
hizkuntza
nazionalaren ezarpenarekin, azken hau nahitaez erabaki politikoetan oinarritzen delarik; eta Frantziaren kasuan iraultzaileen politika nazionalak hizkuntza politika ere ekarri zuen, eskola politikatik bereiz ezin daitekeena hain zuzen72 Zentzu horretan,. Convention, eko Irakaskuntza Publikorako Batzordeko partaidea zen Grégoire k aparteko ardura erakutsi zuen frantsesa ezartzeko, bere iritziz na...
|
|
|
Hemen agertzen dena, hizkuntzaren nolabaiteko errepresentazio edo irudi ideologikoa dugu. Berez ez du
|
hizkuntza
nazionala sortzen, baina, zalantzarik gabe, beste elementu batzuekin konbinatuz (oinarrizko irakaskuntza, alfabetatzea, merkatu nazionala, hizkuntza politika, etab.) hizkuntza nazionalaren eraikitze prozesuan funtsezko oinarri ideologikoa dugu. Bestalde, Breuilly ren esanetan,, la lengua francesa, un sistema uniforme de administración y de leyes y un Gobierno muy centralizado, se consideraron como emanaciones?
|
|
|
Hemen agertzen dena, hizkuntzaren nolabaiteko errepresentazio edo irudi ideologikoa dugu. Berez ez du hizkuntza nazionala sortzen, baina, zalantzarik gabe, beste elementu batzuekin konbinatuz (oinarrizko irakaskuntza, alfabetatzea, merkatu nazionala, hizkuntza politika, etab.)
|
hizkuntza
nazionalaren eraikitze prozesuan funtsezko oinarri ideologikoa dugu. Bestalde, Breuilly ren esanetan,, la lengua francesa, un sistema uniforme de administración y de leyes y un Gobierno muy centralizado, se consideraron como emanaciones?
|
|
|
erantzuteko gaitasunean berez neurtzen den zerbait. Nahitaez Estatuari eta Estatuaren borondateari lotuta doakien gai bati heldu behar diogu53 Hots, Estatuak nahitaez lotu behar du nazioaren ideologia
|
hizkuntza
nazionalaren ideologiarekin. Benetakoa den ala faltsua den baino gehiago, lotura hori eraginkorki nola gauzatzen den ikustea interesatzen zaigu.
|
|
|
Zentzu horretan, erabaki politikoen eragin determinatzailea nabarmendu beharra dago. Izan ere, erabaki politikoekin zuzenean bat egiten duen hezkuntza sistemaren arloan kokatu beharrean gaude, eratutako eskola egiturarik gabe ezin baita aipatutako lotura hori (nazioaren ideologia/
|
hizkuntza
nazionalaren ideologia) materialki gauzatu; eta hori ez baita posible Estatuaren eskusartzerik izan ezean.
|
|
|
Hala ere, eta hemen dator arazoaren kakoa, frantsesak bazuen Estatua, eta frantsesa Estatu horren?
|
hizkuntza
nazionala, zen hain zuzen.
|
|
|
Idazleen arabera. 21 zk. (1981), 287 Aurkibideak. Gaien arabera. 21 zk. (1981), 337 Euskara,
|
hizkuntza
nazionala: normalizazioaren behar larriaz. 22 zk. (1982), 5 Mitxelena UZEI arazoa:
|
|
|
ZUZENDARITZA Batasun billa. YAKINen geigarri (1960, otsaila), 1 Euskara,
|
hizkuntza
nazionala: normalizazioaren behar larriaz. 22 zk. (1982), 5 Bai Euskarari!
|
|
2001
|
|
|
Definizioz nazionala den[...] hizkuntzarekin duen errotiko lotura dela-eta, literaturondarea erakunde nazionalei lotuta ageri zaigu. Hizkuntza aldi berean estatu auzia(
|
hizkuntza
nazionala, politika objektua) eta tresna literarioa denez, literatur kapitalaren pilaketa, fundazio fasean bederen, beti egiten da esparru nazionalean[...] 20.
|
|
|
Inperio guztietan, ordea, mestizajea ezinbestekoa izan da. Baina benetako mestizajea ez da sortzen tradizio luzerik, asentamendu iraunkorrik,
|
hizkuntza
nazionalik edo geografia kulturalik gabe.
|
|
2002
|
|
|
Euskara delako Euskal Herri osoko
|
hizkuntza
nazionala. Aurki ingelesa izango da, noski, baina oraingoz euskara dugu, eta euskaldunok erdaldun ere bagaren arren, noizbait euskalduntzeko pribilejioa aukeratu genuen, eta hori mantendu nahi izan dut.
|
|
|
«l.Euskaldun ikasle orok ikasketak euskaraz jaso eta edozein ekimenakademiko
|
hizkuntza
nazionalean, euskaraz, egin ahal izateko eskubideadu.
|
|
|
2 Unibertsitateko ikasle orok,
|
hizkuntza
nazionalaren ezagupena hasi, osotu
|
|
|
4 Irakasle unibertsitari orok
|
hizkuntza
nazionalean mintzatu ahal izatekoeskubidea eta erantzunkizuna du, Unibertsitateak eta Erakunde Publikoekeuskara ikasteko finantziatu eta antolaturiko plangintza bereziez baliatuz.
|
|
|
Emeki emeki ibili beharrean, euskara maila unibertsalera presaka eta taka taka igaro nahi izate horrek, tarrapataka, esan dudan bezala, gero eta zulo handiagoa egiten du gure eta iparraldeko gure anai arreben artean, euskara, zerbait baldin bada,
|
hizkuntza
nazionala dela atzenduz: " ministeritza"," delegaritza"," magisteritza"," arratxa"," biztanle entitate"," altak eta bajak" edo" erretxazea" dabiltza gure euskara landu eta zainduan, hitz hauen erabiltzaile asko" esne desnatatuaren sindromeak" ukituak direla, Sarasolak aipatu liburuan dioen gisa.
|
|
|
" ministeritza"," delegaritza"," magisteritza"," arratxa"," biztanle entitate"," altak eta bajak" edo" erretxazea" dabiltza gure euskara landu eta zainduan, hitz hauen erabiltzaile asko" esne desnatatuaren sindromeak" ukituak direla, Sarasolak aipatu liburuan dioen gisa.
|
Hizkuntza
nazionala bazter batean utzi dugu. Beti galdetu izan diot nire buruari gure artean horrenbeste euskaldun izanik zergatik izan duten hizkuntza kontuetan hain pisu handia euskaldun berriek.
|
|
2003
|
|
|
Euskararen zabalkundearen inguruan ari ziren elkarteak ditugu; baina, hutsune narbarmenak egon ziren104 Bertan adostutako puntuen arabera,. Etxepare, euskal kultur erakundea, n parte hartzeko oinarrizko puntuak honako hauek ziren: Euskal Herriko
|
hizkuntza
nazionala euskara dela onartzea eta Euskal Herria osotasun moduan hartzea, Bidasoaz bestaldeko lurraldeak barne. Euskarak administrazioan, irakaskuntzan eta komunikabideetan izan beharreko toki garrantzitsua defendatuko zuen Biltzarrak.
|
|
|
Ezker Abertzaleko kide askok Udako Euskal Unibertsitatea buruan izan arren eta Euskal Unibertsitatearen proiektua finkatzeko oinarriak zehaztea UEUri zegokiola pentsatu arren, eta UEUk bere jarduerarekin aldarrikapen horren erreferentzia izan behar zuela pentsatzen bazuten ere, ez zen islatu, zuzenean, UEUren agirietan esandakoa. Esate baterako, 1976ko urte amaieran KASek plazaratutako euskararen inguruko agirian, nahiz eta helburua «Euskal Herriaren Berreuskalduntzea (izan), honetarako Euskal Herri osoan
|
Hizkuntza
Nazional bakarra euskara ezarriz», ele bitasunaren aldeko deia egin zen, «Euskarari lehentasunezko sarbide progresiboa emanen dion politika baten» oinarri moduan30 Horretarako «Erdarekin batera euskararen ofizialkidetasuna legez Euskal Herri osoan» planteatzen zuten. Irakaskuntzari zegokionez, ondoko puntuak zehaztu zituzten:
|
|
|
" Herri honek nazio bilakatu nahi baldin badu,
|
hizkuntza
nazionalean oinarritutako kultura bat garatu behar du, eta kultura horretan bere izate nazionala egituratu91". Letra gutxitan asko esatea zer den.
|
|
2004
|
|
|
Izagirreri baimenik eskatu gabe, samurtu dezagun geure eskaera euskaltzale gehienok aho batez onartzeko moduan: . Euskara da Euskal Herriaren hitza jaso dezakeen
|
hizkuntza
nazionala?.
|
|
|
Edozein modutan ere, asmoak asmo, hizkuntzaren funtzio andana ez dago gure esku, eta dagokion eginkizuna gure gogoaren gainetik beteko du. Kasu honetan, gainera, euskararen aldeko borroka daukagu tartean, eta ez dirudi oso bide egokia denik gure
|
hizkuntza
nazionalaren izaera itxuragabeki narrasten aritzea. Alajainkoa, bestela ere badu areriorik franko.
|
|
|
Ez al zuen bada nazionalismoaren aroa zabaldu zuen politika estatal berri horrek hizkuntza izaki politiko hutsa bihurtu bere sistema nazionalaren barruan? Gu, asmorik zintzoenaz, euskara daukagun estatusean daukagulako edo, gure
|
hizkuntza
nazionalaren ahuleziaz oharturik, jokabiderik zuhurrena hautatzera beharturik gaude. Eta ondo baino hobeto dago hori guztia.
|
|
|
Estatuaren egitura beren eskuko duten hizkuntzen erabilera desideologizatua dagoen bitartean, hizkuntza ez normalduen auzia izaten da ideologizatzeak sorrarazten duen gaitz hau.185 Zertan ote da egungo egunean, horrenbestez, euskararen eta ideologia nazionalistaren arteko hartu emana? Noiz iritsiko zaigu gure
|
hizkuntza
nazionala haiek dagoeneko eskuratua duten estatus desideologizatura. Horra, bada, Saizarbitoriaren bigarren kezka iturria:
|
|
|
alegia, euskararen gainean euskal nazionalismoak daukan kontrol ideologikorik ezak edo kontrol eskasiak sorrarazten baitu hain justu ere euskararen auziari darion izaera ideologikoa. Imajina dezagun euskararen estatusa beste edozein Estatu hizkuntzaren pare, erabateko kontrol politiko eta juridikoaren jabe,
|
hizkuntza
nazionalari dagokion lekunean. Halako egoera kontrolatu batean, nor hasiko litzateke euskararen ideologia kontuak harrotzen?
|
|
|
Segurolak erdaldun amorratuen laineza aipatu digu Mitxelenaren esanak nola erabiliak izan diren azaltzeko. Alabaina, ez da euskaltzale finik falta herri honen jatorrizko
|
hizkuntza
nazionala bakarra dela ukatu, eta ukatzen ez bada, gutxien gutxienez, zalantzaren susmoak ereiteko langintza hitsean. Erruz dira halakoak, baina ale batzuk aukeratu ditugu erakusgarri honetarako.
|
|
|
Euskara Estatu totalitarioen uztarripean loturik dagoela onartzen duenak ez luke adimen arazorik izango gure
|
hizkuntza
nazionalak ideologia abertzalearekin izan behar dituen hartu eman estuak ulertzeko. Hartu eman estu horien beharra, behar gorriak eragindako eskakizuna da:
|
|
|
Eskolan, publikoan zein pribatuan, nazio kulturaren osagarriok ez zaizkigu banaka eta bakarturik irakatsi, batasun hertsi batean baizik: horrela,
|
hizkuntza
nazionala, historia nazionala, lurralde nazionala, pertsonaia nazionalak eta gainerakoak, mundu ikuskera orokor baten koherentzian jositako elementuak ditugu. Labur eta trinko esanda:
|
|
|
|
Hizkuntza
nazionalaren ofizialtasun aitortu eta ezarria Nazio estatuaren zurrunbiloan erditutako umekia dugu. Laster ikusiko dugu hori, gure herriari dagokionez.
|
|
|
Ondoko hau diosku, beste gauza batzuen artean, ama Estatuaren sorkaria den
|
hizkuntza
nazional ofizialari buruz zendu berria den pentsalari frantziarrak: –La lengua oficial se ha constituido vinculada al Estado.
|
|
|
Estatu hauen gorpuzkeran hizkuntzaren osagaia oinarri oinarrizko funtsa delako, nazio identitate berriaren sorkuntzan eta kohesioan, noraezeko baldintza izango da hizkuntzaren izaera ofiziala.272 Oker egongo da, oker baino okerrago, hizkuntza ofizialen kategoria juridikoa eta politikoa Estatuaren materialtasunari atxiki nahi ez dion aburua. Nazio eraikuntzari darion emaria dugu
|
hizkuntza
nazionalen sorrera eta bilakaera. Estatu hizkuntza ofizialen ekoizpen historiko hau, aldi berean, herri mintzaira gehienen galbidea izan da.
|
|
|
Aurten haren heriotzaren mendeurrena betetzen da, eta, beraz, bidezkoa da euskaldun guztiok harekin dugun zorra kitatzeko, beraren omenez oroitzapen ekitaldi batzuk antolatzea. Gaurkoan, beraz, Eus kaltzaindiak Sabino Arana Kultur Elkartearekin hatera, Abandoko seme argi ak Euskal Herriaren
|
hizkuntza
nazionalean eta gure kulturan izandako eragi na eta ondoko belaunaldiei utziriko emaitzak gogoratu eta haren testuinguruan balioetsi nahi ditu.
|
|
|
Belaunaldi bertsukoak, eta, hala ere, euskalgintzan norabide desberdinekoak. Martin Ugalde andoaindarra, euskaraz zein gaztelaniaz, idazle sendoa, egundoko ahalegina egin zuena euskara menderatzeko eta erabiltzeko, euskaldunen
|
hizkuntza
nazionala den aldetik. Unamunori zer esan eta zer idatzi izan zuen hark.
|
|
2005
|
|
|
Nik uste dut aldaketa handia egon dela AEK ko ikaslearen perfilean, helburuen arrakastaren seinale. Garai batean perfila oso argia zen, oso jende abertzalea etortzen zen, motibazio ia bakarrarekin, euskara
|
hizkuntza
nazionala zelakoarekin. Gaur egun esan daiteke esparru guztietatik datorrela jendea, batzuk koherentziagatik ikasten dute, beste batzuk beraien hizkuntza nazionala delako, eta beste batzuk lana topatu behar dutelako.
|
|
|
Garai batean perfila oso argia zen, oso jende abertzalea etortzen zen, motibazio ia bakarrarekin, euskara hizkuntza nazionala zelakoarekin. Gaur egun esan daiteke esparru guztietatik datorrela jendea, batzuk koherentziagatik ikasten dute, beste batzuk beraien
|
hizkuntza
nazionala delako, eta beste batzuk lana topatu behar dutelako. Eta azken batean hori da helburua:
|
|
2006
|
|
|
2 hizkuntzaren irudi politiko administratibo bat non
|
hizkuntza
nazionala eta hizkuntza ofiziala nahasten diren, non hizkuntza gutxituak eskualdekoak bilakatzen diren eta non Konstituzioak frantsesa babesten duen.
|
|
|
Ikuspegi honek, eraginak ukan ditu hizkuntza pratiketan: batetik,
|
hizkuntza
nazionala ez dago beste hizkuntzekin lehian eta, bestetik, arau legitimo bakarra hizkuntzaren usadio egokia da, horrek, hizkuntza ezsegurtasuna sortzen duelarik baita ere estigmatizazio joera sakona.
|
|
|
Frantsesa eta hizkuntza gutxituen arteko harreman desorekatua ez konpontzeaz gain, hizkuntza horien erabilera mugatuz, hizkuntza gutxituen araberako jarrera eta irudi ezkorrak garatu ditu, nazioaren batasunaren eta beharrezkoa zen alfabetizazioren izenean. Patois izendapenak eta horrek daukan karga ezbalorizatzaileak, frantsesaren nagusitasuna areagotu du
|
hizkuntza
nazional bakar bat derrigortuz. Bere eraginkortasuna are eta handiagoa zen zilegitasuna lortzen baitzuen legea erabili gabe.
|
|
|
Frantsesa eta hizkuntza gutxituen arteko harreman desorekatua ez konpontzeaz gain, hizkuntza horien erabilera mugatuz, hizkuntza gutxituen araberako jarrera eta irudi ezkorrak garatu ditu, nazioaren batasunaren eta beharrezkoa zen alfabetizazioren izenean. Patois izendapenak eta horrek daukan karga ezbalorizatzaileak, frantsesaren nagusitasuna areagotu du
|
hizkuntza
nazional bakar bat derrigortuz. Bere eraginkortasuna are eta handiagoa zen zilegitasuna lortzen baitzuen legea erabili gabe.
|
|
|
a. Arbasoak,
|
hizkuntza
nazionala, Nafarroako erresuma, nafarren gehiengoaren borondatea," lingua navarrorum", memoria historikoa... ERNE kontzeptu horiekin!
|
|
2007
|
|
|
Camille Jullianek. Frantziako Akademiako kidea? eskualdeetako hizkuntzez hitz egiten zuenean, Frantziako
|
hizkuntza
nazional eta bateratzailearen indargarri bezala aurkeztuz:
|
|
|
Hizkuntzaren azken iturburu ezkutua, uler genezake, giza izpiritu unibertsala da, forma (izpiritu) nazional bereki baten forma hartzeaz batera,
|
hizkuntza
nazional horrexen forma berekia ere hartzen duela. Izpiritua, esan bezala, ekintzan substantziatzen da; beraz, historian.
|
|
|
pluralismoa eta diferentzia, bere buruari razionala deritzon pentsamendu horrentzat, negatiboak dira a priori, nahaspila, «tour de Babel», «confusion des langues»921 Grégoire en berba politikoetan esanda: federalismo linguistikoa, federalismo politikoa bezain kondenagarria da (eta federalismo politikoa kondenagarria zela, «ebidentea» zen Terrorean!) 922 Beraz, kuestioan dagoen gauza bakarra da ea zein den
|
hizkuntza
nazional bakarra izateko gaiena.
|
|
|
Agur, kaixo eta antzeko esapideak (horietariko hitz batzuk maizago esaten dira erdaraz euskaraz baino), erdaraz erabiltzen direnean, asteko gogaideen eta asteburuko parrandakideen arteko ezaugarri eta bereizgarri bat dira, chelia, kaloa edo argota bezala. Hori ote da
|
hizkuntza
nazional bat? " Euskararen etsaiak" erdaraz salatzen ematen dugun denboraren erdia euskara ikasten, hobetzen eta lantzen emanen bagenu, erabat normalizaturik legoke aspaldidanik.
|
|
|
Horren haritik, eta Humboldt gogoratuz, zera dio Menzek: " Hizkuntza bat ez da inoiz gizabanako batena bakarrik, baizik eta beti eta aldi berean
|
hizkuntza
nazional bat. [...] Nazioaren baitan bakarrik da posible gizakiaren izatea eta formazioa" 215 Horrela, bada, eta euskararen perspektibatik, euskal hezkuntzaz aritzeak ezinbestean garamatza" euskal hezkuntza nazional" bat aldarrikatzera, zeinak egiaz euskal komunitate linguistikoa —bai talde mailan bai banako mailan— zaindu, sendotu eta hobetu lukeen.
|
|
|
Azken batean, hizkuntzaren berezko historizitateak —hizkuntza ez da abstraktuki ‘zeruan’ existitzen— gizabanako eta gizataldeen hizkuntzetara garamatza, eta, egiaz, zentzu honetan erabiltzen du adibidez Humboldtek"
|
hizkuntza
nazionala" 143 kontzeptua.
|
|
2008
|
|
|
ardatzaren goialdeak bizindar handia adierazten du, ardatzaren erdialdeak bizindar ertaina, eta ardatzaren behealdeak bizindar baxua. Ardatz bertikalarekiko perpendikularrean, 4a irudian ardatz horizontal bat dugu, eta hizkuntzaEspainiako egoera Kanadakoaren desberdina da; izan ere, Kanadan hizkuntza gutxiengo ofizialek frantses edo ingeles elebakar izaten jarraitzeko aukera dute, eta, Espainian, berriz, konstituzioak espainiera ezartzen du
|
hizkuntza
nazionaltzat eta hura ezagutzera derrigortzen ditu herritarrak, nahiz eta gero eskualde bakoitzari elebidun izateko aukera ematen dion. gutxiengo bakoitzak lortu duen babes instituzionala adierazten du: ardatzaren ezker aldeak babes instituzional baxua adierazten du, ardatzaren erdialdeak babes instituzional ertaina, eta ardatzaren eskuin aldeak babes instituzional handia.
|
|
|
Hala ere, 1978 urtean autonomia erkidego elebidunak sortu izanak, aukera eman zien Katalunia, Valentzia, Balear Uharte, Galizia eta Euskadiko herritarrei beren eskualdeetako arbasoen hizkuntza ikasteko, eta hura erabiltzeko zenbait esparru publikotan, baita hezkuntzan eta administrazio publikoan ere. Beraz, Espainiako egoera Kanadakoaren desberdina da; izan ere, Kanadan hizkuntza gutxiengo ofizialek frantses edo ingeles elebakar izaten jarraitzeko aukera dute, eta, Espainian, berriz, konstituzioak espainiera ezartzen du
|
hizkuntza
nazionaltzat eta hura ezagutzera derrigortzen ditu herritarrak, nahiz eta gero eskualde bakoitzari elebidun izateko aukera ematen dion. Gogorarazi behar da Francoren erregimenaren garaian debekatuta zegoela eskualdeetako hizkuntzak
|
|
|
Ernest Gellnerren ikuspuntutik, aldiz, herrian herriko eliteek bultzatu zuten kultura eta
|
hizkuntza
nazionalen bateratzea, merkatu nazionalen sorrerak eragindako beharrei erantzuteko asmoz. Lurralde zabal batean merkataritzak ahalik eta emankorren funtziona zezan, ezinbertzekoa zen klase tekniko kulturadun bat; honetaz gain, klase horren kulturak bat izan behar zuen lurralde osoan zehar, eta hortik pisuak, neurriak eta hizkuntzak bateratu beharra (eta estatuen barneko ezberdintasunak, hizkuntzazkoak, kasu?
|
|
|
|
Hizkuntza
nazionalaren egitekoa nazio estatu modernoaren eraikuntzan. Horra hor auziaren muina, eta hona hemen, luzaro gabe, Iñaki Zabaleta Imazen eskutik erreparatu nahi genukeen erantzuna.
|
|
|
Historia, eta Europakoa zehazki, integratze prozesuan hizkuntzak izan duen protagonismoaren berri ematen diguten adibideez josita dago (gaelikoz hitz egiten zuten eskoziarrek XVIII. mendean, bretoiek bretoieraz Iraultza Frantsesaren ondoren, etab.), eta ondorioz honako hau esan genezake:
|
hizkuntza
nazionalak nazionalizatu egiten du. Noski, asimilazio mailaren araberakoa izango da lortuko den kohesio gradua, eta arrakastatsua izateak ala ez izateak, Estatu nazioaren markoan gatazka nazionalak pizteko aukera/ arriskua baldintzatuko du neurri handi batean?.
|
|
|
batetik, burujabetasun politikoa nahi zuten, eta, bestetik, burujabetasun hori lortzeko askapen prozesu horren berorren aurka zegoen hizkuntzaren ekintza bidea zerabilten. Antagonikoak ziren beraz borroka politikoaren zentzua eta
|
hizkuntza
nazionalaren atarrementua: batek askatzen zuena besteak kateatu egiten baitzien.
|
|
|
Euskararen alde zinez eta benetan jardutea ez da gure
|
hizkuntza
nazionalaren aldeko hitz txalogarriak jendaurrean plazaratzea. Ez da bihotz erraiei darizkien hitz sukartuak aberri hizkuntzaren alde isurtzea.
|
|
|
Miranderen arrazoimenak logika horretara ginderamatzan. Beste nazio bateko
|
hizkuntza
nazionala, espainiera Espainian, frantsesa Frantzian, ezin dela izan, contradictio in terminis en jausi gabe, abertzalearen hitza eta mintzoa.
|
|
|
guk hemen gaztelania, eta han frantsesa?]. Ibarretxe jaunak eta Markel Olano jaunak ez entzunarena edo ez ulertuarena egin zuten, euskara
|
hizkuntza
nazionaltzat dugunon ordezkari ez balira bezala, aukera baliatu gabe euskararen alde, euskaldunon alde hitza ateratzeko?.
|
|
|
Honezkero atzendu samarra geratuko zitzaigun noski guk begiz jota dugun Kymlicka ren kultura adigaia, baina gogora dezagun definizio haren muina zertan den berriro ere: lehenik eta behin, gizarte nazional batek bere bizimodua eratzeko baliatzen duen kulturaz ari gara gu, gizarte horren nazio zerumuga estatuaren eremuan egituraturik dagoenez; eta, bigarrenik, kultura eredu horrek
|
hizkuntza
nazional bat du ardatz, hizkuntza horixe bera delako gizarte nazional osoaren erreferentzia eta esperientzia sozial eta kulturalak barruti nazional batera errenditzen dituena.
|
|
|
Tokitan geratu zaigu Kymlicka ren kulturaren definizio hura. Alegia, gizarte nazionalaren egitura eta antolamendu nagusia bere
|
hizkuntza
nazionalaren ardatzean partekatzen eta eratzen zuen nazio kulturaren definizio hura. Bizimoduaren zer nolako guztiak hitz nazionalaren lantegian taxutzen zituen kultura antolatzaile hura.
|
|
|
Euskara, euskal nazioaren
|
hizkuntza
nazionala, erritu hizkuntza bihurtuta, merke zurrean saltzen dute abertzale gehienek. –Simulakro nazionala?
|
|
|
Zer axola dio espainieraz edo euskaraz bizi, bizi denak zerikusi gutxi baldin badauka hitzaren nolakotasunarekin? Instrumentu ikuspegi horren mende bizi diren abertzaleek ez dute askorik pentsatzen
|
hizkuntza
nazionalak kultura nazionalarekin daukan loturaz, nazio kulturak gizarte nazionalarekin daukan hartu emanaz, eta aurreko hiru faktore horiek lurralde eta historia nazionalekin osatzen duten ehunduraz eta barrutiaz.
|
|
|
Beste ezer baino lehen, nik nire aldetik Zabaletaren hitzok azpimarratu nahi nituzke: ?
|
Hizkuntza
nazionalak nazionalizatu egiten du?. Baina egia ote da hori beti eta nonahi?
|
|
|
–Belgikan, Suomin edo Katalunian beren
|
hizkuntza
nazionalen errekuperatze lanaren lema daramatenak, nahiz eta beren ideologia kontserbadoreagoa izan, mila aldiz erradikalagoak dira beren hizkuntzaren defentsan hemengo talderik porrokatuena baino?.
|
|
|
Nekez hauta zitekeen testu okerragorik. Izan ere, nazioek, eskuarki,
|
hizkuntza
nazionala daukate eta beren liderrek horixe erabiltzen dute nazio horren izaera eta batasuna aldarrikatzeko. Hortaz, euskal hizkuntza nazional batuan, nazio> bat> gara? > esan beharrean, dialelektoz mintzo denak argi erakusten du ez daukala bere herria egiazko naziotzat.
|
|
|
Izan ere, nazioek, eskuarki, hizkuntza nazionala daukate eta beren liderrek horixe erabiltzen dute nazio horren izaera eta batasuna aldarrikatzeko. Hortaz, euskal
|
hizkuntza
nazional batuan, nazio> bat> gara? > esan beharrean, dialelektoz mintzo denak argi erakusten du ez daukala bere herria egiazko naziotzat. Bide batez, Iparraldeko euskaraz egitekotan,, nazione> bat> gira? > idatzi zuketen, hibrido bitxi horren lekuan.
|
|
|
Eta zentzu horretan sentimentu nabarmenki nazionalista ageri zuen Azkuek: nazionalista izatearen adierazgarri baita
|
hizkuntza
nazionala konbikzio moral eta erlijiosoen aurretik ipintzeko prest egotea. Jakina, aukeran nazio eta fede leialtasunak halako kontraesan gordinean jartzea saihesteko zuen, baina, une batzuetan, ikusi denez, euskararen alde gainerako konbikzioak, ukatu ez arren, gutxienez lausotzera iristen zen.
|
|
|
Euzko Deya, Euzko eta Eguna. Guttiegi, teorian
|
hizkuntza
nazional bakarrari eman dion garrantziarekin alderatzen bada. Ez, maixua?
|
|
|
Beraz Euskal Herrian erdara goi zein behe mailako jardueretan erabil zitekeen bitartean euskara soilik behe mailan azaltzen zen. Horrek bihurtzen zituen gaztelania eta frantsesa
|
hizkuntza
nazionalak, eta aldiz euskara ez. Diglosia hau Antzinako Erregimenetik zetorren, baina XIX. mendean, nazioestatuen eraikuntzarekin, areagotu egin zen.
|
|
|
Bizkaia osoan irakasteko eta idatziz erabiltzeko euskara estandar bat proposatzen zuen. Saio horrek gabezia handiak bazituen ere (bai proposamena aski fantasiosoa zelako, eta bai probintzia bakarrera mugatzen zelako), Azkuek, argiro, Hobsbawmek aipaturiko
|
hizkuntza
nazionalen sortzaile papera hartu zuen. Eta zeregin horrekin segitu zuen bizi osoan.
|
|
|
Euskara ikergai moduan interesgarria izan zitekeen, baina hizkuntza bizi gisa mintzaira subalterno izatea zegokion, goiz ala berandu espainierak ordezkatu behar zuena. Horregatik euskararen corpusa arautze soila, nahiz momentuz eragin sozialik gabe izan, begi txarrez ikusten zuten, ez baitzuten Hego Euskal Herrian gaztelaniarekin konkurri zezakeen
|
hizkuntza
nazional alternatiborik onartu nahi. Izatez, hori zen espainiar nazioestatuak de facto bultzatzen zuen eredua, eskolan soilik gaztelaniazko alfabetatzea sustatuz (eta berdin Frantziak Iparraldean).
|
|
|
Farazek, nolanahi ere, urduz idatzi zuen beti. Urdu da Pakistango
|
hizkuntza
nazionala, eta poetak Peshauarreko unibertsitatean ikasi zuen hizkuntza, pertsierarekin batera. Bai batak eta bai besteak ere tradizio poetiko handia dute Pakistanen, eta Farazek idatzizko hizkuntzatzat hartu zuen.
|
|
|
Bai, borroka latzaren ondoren, 2001etik aurrera Aljeriako poliziak 126 lagun hil zituen, eta 5.000 lagun inguru zauritu. Ondorioz, Aljeriako gobernuak tamazigh hizkuntza
|
hizkuntz
nazionaltzat hartu zuen. Hori lorpen handia izan zen.
|
|
|
Zentzu horretan, euskara bigarren postuan mantentzearen alde egiten dutenen jarrera gaitzesten dugu. Oker dabiltza, euskararen lurraldea eta euskara bera bakarra izanik, honen banaketa eragin eta eremuka eskubide batzuk onartu eta beste batzuk deusezten dituztenak; horiek ez dute gure
|
hizkuntza
nazionalaren alde egiteko inolako asmorik azaltzen, are eta gehiago, neurri murriztaileak eta sakabanatzaileak bultzatzen dituztenei men egin eta beraien aurrean makurtzen dira, euskararen etorkizuna zalantzan jarriz. Argazkian," Getxon ere eskolak euskaldundu behar du" lelopean hainbat lagun elkartu ziren udaletxe aurrean, hilaren 24ko osoko bilkura hasi baino ordu erdi lehenago.
|
|
|
Kontua da, autodeterminazioaren aldeko sektore politikoak gai izango ote diren, mende aldaketak eta esparru politiko berriaren eskaerak eragindako parametro berrien baitan, gure herrialdean abian dagoen prozesuaren barruan, kanpoan edo aurka kokatzeko pertsona horiek. Bizikidetzarako estrategiek argi eta garbiak izan behar dute eta horiek bultzatu egin behar dira, beste jatorri batzuetako eta orain euskal hiritarrak diren horiek bat egitea bahi badugu, edo, batik bat, euskal gizartea osatzen duten gehienen nahiekiko errespetua erakustea nahi badugu; hau da, gure
|
hizkuntza
nazional bateratua normalizatzea, haien hizkuntzak ere aitortzen direla; eta osatu nahi dugun esparru politiko berriari buruz erabakitzeko nahia adieraztea, beren identitate etno nazionalak errespetatzen direla.
|
|
|
Patois izendapenak, eta horrek daukan karga gutxiesgarriak, frantsesaren nagusitasuna areagotu du
|
hizkuntza
nazional bakar bat derrigortuz. Bere eraginkortasuna are eta handiagoa zen zilegitasuna lortzen baitzuen legea erabili gabe.
|
|
2009
|
|
|
" Euskaldun —euskal herritar— guztiona eta guztiontzat da Euskara". Abiaburuan herritar guztiok batzen bagaitu gure
|
hizkuntza
nazionalak, guztiok horren berreskurapen osoaren ahaleginean bateratzea du helburutzat BATek. Horretarako lekua ireki nahi du:
|
|
|
Berari esker dakigu burujabetasun politikoa ez dela ezinbestean
|
hizkuntza
nazionalaren salbabide eta hori baino bide estuagoa dela euskarak iraungo badu.
|
|
|
Esandakoarekin batera hizkuntza berreskurapenaren inguruko pentsamendua garatu du, berreuskalduntzerako" agendaren" mugarriak non zeuden adieraziz. Berari esker dakigu burujabetasun politikoa ez dela ezinbestean
|
hizkuntza
nazionalaren salbabide eta hori baino bide estuagoa dela euskarak iraungo badu. Zehatz erakutsi zigun, halaber, Belgikan hizkuntza lurraldetasuna nola aplikatu zuten eraginkorra izateko, gurean antzeko bidea hartzea ezinbestekoa zela adieraziz bidenabar.
|
|
|
Euskalgintzako gizon argi bat iruditu zitzaidan. Urte zailak ziren eremu horretan genbiltzan askorentzat, baina, Mikelek argiro ikusi zuen aldizkariaren norabidea, hots, euskarak gure
|
hizkuntza
nazionala izan behar baldin bazuen, batasuna behar zuela eta ez dialektalismoa. Disgustu bat baino gehiago jasan behar izan zituen hori zela eta, baita adiskide edota lagun batzuen haserrea ere.
|
|
|
Aurrera egin da zertxobait. Egun berbereon kultura onartuta dago Aljeriako Konstituzioan, eta
|
hizkuntza
nazionala da gurea. Baina paperetik harago hizkuntza ofizial bihurtzen eta eskoletan erakusten ez den arte ez dago zer eginik.
|
|
|
Konstituzioetan nahiz maila apalagoko lege arauetan hizkuntzak izendatzerakoan ere, aipatu heterogeneotasunaren lekuko, termino desberdinak erabiltzen dira: esate baterako, hizkuntza ofiziala,
|
hizkuntza
nazionala, estatu hizkuntza, hizkuntza propioa, hizkuntza nagusia, hizkuntza parekidea (italieraz" parificata") edo Errepublikako hizkuntza, beste zenbait izendapenen artean.
|
|
|
Nolanahi ere, gaur oraindik nagusi den ikuspegi horren muinean dagoen ustea, tinko errotu eta zabaldutako uste okerra, honakoa da gutxi gorabehera: " Espainiako
|
Hizkuntza
Nazionala gaztelania da, eta kitto; badira, bai, beste hizkuntza batzuk ere Espainiako zenbait lurraldetan, baina haiek, gaztelania ez bezala, bigarren mailakoak dira, ez baitira nazionalak, eta euren lurraldeetan baino ezin dezakete babesa izan, babes neurtua, gaztelaniak gaur egun lurralde horietan betetzen duen tokia bere horretan gordetzeko arriskurik ekarriko ez duen babesa. Autonomia erkidego horietatik kanpora, gaztelania da hizkuntza bakarra, espainiar guztiek nahitaez erabili behar dutena.
|
|
|
musika eta hizkuntza, Europako etnien bi adierazpide bezala. Musika eta hizkuntza Gizateriaren funtsezko adierazpenak dira; baina inork ez du duda egiten kontzeptu horiek musika eta
|
hizkuntza
nazional gisa gauzatuko direla denboran eta espazioan. Oinarri horien gainean eraiki zuen Erromantizismoak lehen adierazpen nazionalista:
|
|
|
Hala eta guztiz ere, kontuan izan behar da hizkuntza elementu identitario nagusitzat hartzen duen pentsamendu lerro hori ez dela hain aspaldikoa, hizkuntza ez baita beti horrela baloratua izan katalizazio identitarioan.
|
Hizkuntza
nazional bihurtzen ez den artean, nazionalizazio kulturalaren prozesuetan?, eta bere inguruan sortutako literatura eta musika idatzi hori guztia sortzen ez den bitartean, ez da urrats hori egiten. Ilustrazioaren eta batez ere Erromantizismoaren etorrera eta sendotzea giltzarriak dira prisma identitario baten azpian dagoen norberaren iraganarekiko jakin min berri hori ulertzeko, zeinak jatorriaren balorizazioa baitakar berekin, giza komunitateen arteko ezin gaindituzko, naturalak izaki?
|
|
|
Hau da, euskal hizkuntza benetako atzera egite prozesuan dago, eta hori, hein handi batean, Espainiar eta Frantses Estatuek bultzatutako politika asimilazionistaren ondorioz gertatzen ari da. Erdibideko formulak —non euskal gobernu autonomo edo federalek euskararen aldeko hizkuntza politikak garatzeko aukera izango luketen— ez lirateke eraginkorrak izango, nazio estatuak
|
hizkuntza
nazional izendatutako hizkuntzaren aldeko presioa egiten segituko bailuke. Horrela, erabateko subiranotasun politikoa izango litzateke euskal hizkuntzaren etorkizuna bermatzeko bide bakarra.
|
|
2010
|
|
|
2010ean ere, orain dela hogei urte bezalaxe, europan hizkuntza asko bizi dira elkarrekin. hala ere, estatu bakoitzak barne aniztasuna kudeatzeko modu desberdinak baliatzen ditu. are gehiago, barne aniztasuna desberdin kudeatzeaz gain, estatuek bere modura sailkatzen dituzte lurralde barruko hizkuntzak. europako konstituzioei erreparatuz geri, hizkuntzei honako kategoria hauek esleitzen zaizkie: hizkuntza ofiziala, estatu hizkuntza,
|
hizkuntza
nazionala, errepublikako hizkuntza, hizkuntza nagusia, berezko hizkuntza, hizkuntza parekatua, etnien arteko harreman hizkuntza eta bertako populazioaren hizkuntza. hala ere, hizkuntzek hartzen duten izendapena bera baino garrantzitsuagoa da estatuek aniztasuna kudeatzeko modua. egun, europa osatzen duten 48 estatuetako konstituzioetatik 9k besterik ez dute hizkuntzen inguruko aipurik jasotzen.... 9 horietatik 3k aipuren bat jasotzen dute beste arauetan, eta gainerako 5 estatuetatik 3 oso txikiak dira eta soziolinguistikoki oso homogeneoak:
|
|
|
...bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako
|
hizkuntza
nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai ga... Jarrera hau, guztiok mantendu ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromesu, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromesua erdararekiko, konpromesu berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dugu, gure hizkuntza, euskara, informazio eta komunikazioetarako teknologia berrien eremuan ere hedatzea. baita ere, gure herrian presentzia duten bi hizkuntzez gain nazioarteko beste hizkuntza bat edo beste ere, ezagutu beharra dugu. elebitasuna ez ezik, eleaniztasuna lortu nahi dugu beraz, munduko kultura ezberdinekiko elkarrizketa eta elkar ulermenean lagungarri izanez.
|
|
|
Eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, Espainiako
|
hizkuntza
nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. Errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena.
|
|
|
EUSKNELA H TAULAKO OSAGARRIRIK GARRANTZIZKOENEN IRUDIA (bariantza azaldua %29, 3) euskarari buruzko eztabaidan gaur egun bizi dugun politizazioak Frantziak iparraldean eta espainiak hegoaldean aplikatu izan duten estatu nazionalismoaren marka dute oraindik ere. Frantsesa edo gaztelera ezarri nahi izana euskotarren
|
hizkuntza
nazional bakartzat, euskaldunei beren jatorrizko hizkuntza erabiltzeko hamaika eragozpen ezarriz historikoki. erabaki politikoak eta beren kontrako ekimenak ere politikoak direnez, arazo politikoa gertatu da geroztik euskararena. eta hizkuntzaren aukeran berdintasun politikorik ziurtatzen ez den bitartean, hala izaten jarraituko duela dirudi. horren adierazle da prentsari dagokion ikerketa hau. g... eskola, Euskalerria, familia eta lana dituzte gairik aipatuenak. beste hizkuntzak ohi duten bezala, euskarak ere, herri izaera edo identitatearekin lotura estua du. baina honez gain euskara, kultur ondarea da gazte hauentzat, etxekoen bidez edo eskolaren bidez jasotzen dutena. bada, euskara ikasteak lana izateko aukera hobea eskainiko diola uste duenik ere; trukeordaineko jarrerari lotuago dago hizpide mota hau, aipatu tesi lanean (1996) agertu zitzaigunez. prentsan nagusitzen den euskarari buruzko hizpideak, politizatuegia jarraitzen du, eta hizpide horren ondorioz herrikideon gizarte erantzukizuna estaltzeko arriskua legoke, euskararen auzia politikoa dela uste izatea eta beraz, politikoei dagokiela berarekiko erantzukizuna edo erabaki hartzea. baina, jakina gurea bezalako gizarte eleanitzetan, ahulena den hizkuntzaren biziraupena ziurtatuko bada, hiztunen erantzukizunak izango du zer esana.
|
|
|
• aipagarria da euskara bezalako hizkuntza minorizatu batetaz hitz egiterakoan, horren leku nabarmena izatea bestelako gizarte egoera bat bizi duen hizkuntza batek,
|
hizkuntza
nazionalak, hau da gaztelaniak.
|
|
|
Baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. zergatik berreskuratu behar dugu euskara? gure gizarteko bi hizkuntzek elkarrekin arazorik gabe bizitzeko egin behar dugun ahalegina da. zeregin honekiko izan behar dugun erantzukizuna edo gizarte ardura da. gutako bakoitzak, gizartearen elkarbizitzari diogun zorra. ez ditu elkarbizitzarako edo pakerako baldintzak sortzen, beretzako nahi duena, beste norbaiti ukatzen dionak. gaztelania
|
hizkuntza
nazionala da espainian, eta euskadin ere ofiziala dela aldarrikatzen da gainera, baina ahaztu egiten da euskara ere ofizial dela —gaztelaniaren pareeuskadin. euskararen ofizial izaera ukatzen da, euskaraz bizi nahi duenari bere hizkuntzan aritzeko aukerarik ematen ez zaionean: irakaskuntzan, administrazioan, epaitegietan e.a.
|
|
|
Urrunago joan gaitezke adibidez hiri eta bide seinakuntza hedatuz tokiko hizkuntzan frantses idazkerarekin batera. Lurralde elkargoetako acta ofizialak ere, bereziki egoera zibileko actak, eskualde hizkuntzan argitara daitezke,
|
hizkuntza
nazionala ere erabilten den neurrian. Oraingo marko juridikoak aitzinamendu aukera asko ematen ditu.
|
|
|
|
Hizkuntza
nazionala berrezartzen
|
|
|
Gaztelania agintarion
|
hizkuntza
nazionala izanik, hein berean, haien boterearen sinbolo eta tresna aparta da, eta identitate kulturala. Gaztelania espainiar guztien hizkuntza da eta, beraz, Euskal Herriak eta euskarak desitxuratzen dute espainiar nazioaren eraikuntza.
|
|
|
Belaunaldi honek lortu ditu hainbat garrantzizko gauza. Bat,
|
hizkuntza
nazionalaren batasunerako bide bat, corpusaren aldetik. Bi, lortu du, inon gutxitan bezala, gizarteak hori onartzea, denbora laburrean eta diziplina handiz.
|
|
|
Euskal Herriak ikerketa berezia behar du. Egoera bereziki txarra da bertan[...] gure eskoletarajoaten diren hiru laurdenak ez dira gai frantses arrunta mintzatzeko, are eta ulertzeko ere[...] bere
|
hizkuntza
nazionala da kasik erabiltzen duten bakarra. Eguneroko behar arrunten mintzoa da, hala nola familia sentimentuena[...] Euskaraz, pentsatzen eta sentitzen da[...].
|
|
|
836. 1423 Moharran 27, hau da, IV datarekin sinatu zuen Abdelaziz Bouteflikak amazigera"
|
hizkuntza
nazional" izendatzen zuen legea. Amazigeraren onarpenak aldaketa konstituzionala inplikatu zuen.
|
|
|
Espainiako legedia anbiguoagoa da, eztabaida konstituzionaletik" nazionalitateen" aipamena bezalako hitz eta xehetasun txikiak geratu zirelako eta autonomiek bestelako irakurketak egin dituztelako. Frantziak, barruko beste hizkuntzei ofizialtasuna ukatuz duen jarrera aho batekoa da, frantsesa da
|
hizkuntza
nazional bakarra.
|