|
2002
|
|
|
– Zure ustez, zein litzateke egoera ideala saileko irakaskuntzan, ikerkuntzan, kudeaketan eta harremanetan,
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez?
|
|
2004
|
|
|
Espainiarrak Europako ilaran daude beste
|
hizkuntzen
erabilerari dagokionez. Hezkuntza Ministerioaren datuen arabera, ikasturte honetan, ikastetxe, institutu eta unibertsitateetako ia zazpi milioi ikaslek ingelesa ikasten dute, munduko biztanleen heren batek ulertzen duen hizkuntza.
|
|
2008
|
|
|
Hezkuntza sistemak ematen digu ETBren inguruan egin beharreko gogoetaren tamainaren adibidea. Mende laurdenean,
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokion hiru eredutan banatuta egon ostean, sistema horren emaitzen azterketa burutu da, zera ikusiz: sistemak ez duela bermatzen guztiak, derrigorrezko hezkuntza amaitutakoan, elebidun orekatuak izatearen helburua.
|
|
2009
|
|
|
Nolabaiteko modulazioak eragin ditzake, baina orokorrean da hizkuntza bakarraren printzipioa aplikatu, bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan burututako edozein jarduerak erabateko balio eta eragin juridikoa izango baitu. Beraz,
|
hizkuntzen
erabilerari dagokionean, Administrazio Publikoek bermatu behar dutena da herritarrek hautatutako hizkuntza ofiziala erabiliko dela ad extra edo kanpo harremanetan, Erkidegoaren berezkoa izan ala ez; ezberdina da lan harremanetan —edota Administrazioaren ad intra edo barne harremanetan—, jarduera hauetan Erkidegoan berezkoa dena soilik erabil daiteke eta hori guztiz onargarria litzateke,...
|
|
|
Euskararen hausnarketa estrategikoa 2005ean burutu genuen, eta bertan, orduko egoera aintzat hartuta,
|
hizkuntzen
erabilerari zegokionez, 2015a arteko ikuspegia eta alorkako helburu nagusiak landu eta ezarri genituen. Horren ildotik, hizkuntza politika dokumentua sortu zen, 2005ean landu eta adostu arren, 2007an doitu eta onartu zuen zuzendaritzak IMHren gainerako sistemekin batera.
|
|
|
Euskarazko web gune ugari daude, jakina.
|
Hizkuntzen
erabilerei dagokienez, elebidunak edo eleaniztunak, euskara beste aukera batzuen artean dutenak, eta euskara hutsekoak bereiziko ditugu.
|
|
|
Harreman pribatuen mundukoak dira kontsumitzaileei dagozkienak, baina urrutirago gabe Espainiako Konstituzioak berak ere, 51 artikuluan, kontsumitzaileen defentsarako esku hartze publikoa aurreikusten du, eta horren babesean aspaldidanik jarrita daude gaztelania babesten duten hainbat hizkuntza betebehar. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua onartzen duen 2003ko Legeak ere aurreikusten ditu zenbait betebehar produktuen etiketetako
|
hizkuntza
erabilerei dagokienez.
|
|
2010
|
|
|
Marko integral horrek, batetik, hizkuntzen irakaskuntzari eta
|
hizkuntzen
erabilerari dagozkien alderdi guztiak koherentziaz uztartzeko bideak ematen ditu. –Azken finean, bide praktikoa ematen du?, Elorzaren hitzetan.
|
|
2012
|
|
|
Sare horietako batean informazio gehigarri bat ere jaso dugu hizpide dugun nazio linguistiko horri buruz. Orain arte aipatu ditugun datuak
|
hizkuntzaren
erabilerari zegozkion,% 3ko horiek alegia, baina ezagutzari buruzkoak ere eskuratu ahal izan ditugu. Ez dugu hemen portzentaje zehatzik emango, ez baita hori kontua, baina badakigu eskolari esker ezagutzaren eremuan sekulako aurrerapena egin dutela lurraldearen zati batean behintzat, ohikoa da nazio linguistikoak estatu etnoziden aldetik puskaka zatikatzea, euskaldunok ere badakigu zerbait horri buruz?.
|
|
|
neurtu behar dugun gunean datuak diskrezio osoz jaso ahal izatea. Hiztunek ez dute jakin behar behatuak direnik, horrek ematen baitu aukera hiztunen berezko joera jasotzeko,
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez. Lehenago aipatu bezala, honetan datza, hein handi batean, behaketa bidezko neurketen balioa.
|
|
|
Hartan diharduten mota guztietako pertsuasio iturriek –komertzialek, saltzaileek, marka komertzialek, marka instituzionalek, hizlari eta marka politikoek eta gainerakoek– zeren arabera zehazten dituzte beren hizkuntza irizpide edo plangintzak?... Inpresioa dugu, intuizioz edo soziolinguistikak eskainitako arrasto orokor eta bakan batzuei jarraiki hartzen dituztela
|
hizkuntzaren
erabilerari dagozkion erabakiak marka gehienek, besteak beste ez zaielako oraindik ez froga ez argudio ez irizpide argirik eskaini aztergai dugun komunikazio pertsuasiboaren eremutik.
|
|
|
|
Hizkuntza
erabilerari dagokionez, berriz, EAEko 16 urte edo gehiagoko biztanleen %28, 9k euskara erabiltzen du neurri batean edo bestean: %20k euskararen erabilera trinkoa egiten du, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen du eguneroko jardunean; %8, 9k euskara erabiltzen du, baina erdara baino gutxiago; eta gainerako guztiek (%71, 1ek) erdara erabiltzen dute beti edo ia beti (hauen artean %8, 3k, oso gutxitan bada ere, euskara ere erabiltzen dute).
|
|
|
Lan mundua ez dugu zehatz mehatz aztertu. Batetik, ez delako erraza datuak jasotzea
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez.
|
|
|
gaztelaniaz, %45, 8; beste hizkuntzetan, %0, 4 Adinekoak: gaztelaniaz, %49, 3; beste hizkuntzetan, %0, 2.Datuok eskutan, ondorioa argia da; haur eta gazteen arteko
|
hizkuntz
erabilerari dagokionez, emaitza baikorrak dira etorkizunari begira. Usurbilgo joera, Soziolinguistika Klusterrak Euskal Herri mailan sumatu duen joera berberarekin bat dator gainera.
|
|
2013
|
|
|
2011ko datuek —eta beste hainbatek— zera adierazten digute: EAEko eskola giroko
|
hizkuntza
erabilerari dagokionean, urtetan eginiko lanaren ondorioz," euskaldun" eta" erdaldun" gisa bereiz zitezkeen bi taldetatik continuum aberatsago eta konplexuago batera pasatzen ari gara gero eta gehiago. Continuum horretan euskaldun dira ikasle gehienak:
|
|
|
• Eskola, kontrapisu nagusi. EAEko ikasle guztiei —bereziki etxean horretarako aukera ez dutenei— euskal hizkuntzaz jabetzeko eskola sistema egiten ari den urteetako saioaren emaitzak ebaluatzen direnean,
|
hizkuntza
erabilerari dagozkionak analizatzen direnean bereziki, maiz aipatzen da eskolak gizartean duen isla mugatua. F. Xavier Vila irakaslesak, hori dela-eta, zera nabarmendu ohi du:
|
|
|
LMH4koen gelaren eta jolaslekuaren arteko jauzia bi adin taldeen artean gela barruan dagoen jauzia bezalakoa da. Gure aburuz, gelaren formaltasunaren irudiarekin lotuta dago jauzia (ikaskideekin gelan burutzen diren
|
hizkuntza
erabilerei dagokienez, interakzioa irakasleak antolatutako ekintza bati lotuta dagoen edo ikasleen arteko interakzio informala den ezberdintzea interesgarria izango litzateke).
|
|
|
Costaren ustez, ekologiatik datozen diskurtso horiek pertsonak (hiztunak) desagerrarazten dituzte, eta garrantzia hartzen duena" hizkuntza" da. Modu horretan,
|
hizkuntzen
erabileren atzean dauden beste gatazka sozial batzuk desagerrarazten dira. Costaren ikuspuntua oso ondo adierazita dago, eta horren inguruko hausnarketa egitea merezi du:
|
|
2014
|
|
|
BE JK gisa aztertua izateko bete beharreko baldintzak betetzen baditu, taldearen baitan gizartearekiko mutazioak azaltzen direla ikusi ahal izango da, besteak beste,
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez. Eckerten hitzak berrartuz, BE JK izanez gero, BEko jardunaren jiran eta kideen arteko elkarrekintzaren bidez azaleratuko dira zenbait" ways of doing things, ways of talking, beliefs, values, power relations in short, practices" (Eckert 1992).
|
|
|
«Hablaremos de enseñanza bilingüe cuando el objetivo perseguido por dicha enseñanza es la capacitación de los estudiantes para el uso de más de una lengua». Irizpide horren arabera A eredua hezkuntza elebidunean sartuko litzateke EAEn, baina ez da ageri agerikoa Nafarroako A eredua hezkuntza elebiduntzat har daitekeen toki guzietan bederen, zeren ez baita batere garbi zein den zehazki helburua
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionez. Guk, dena dela, hurrengo lerrootan aintzat hartuko ditugu euskararen presentzia baduten eredu guziak, baita soilki euskararen irakaskuntzaeuskararen bidezko irakaskuntzaeskaintzen dutenak ere (z gainera, alegia).
|
|
2018
|
|
|
Haur horiek txikitako lagun adinkideen artean hasten dira euskaraz egiten. Eta pentsa daiteke haurtzaroan egindako harreman horizontal horiek gerora ere pisu handia dutela, bereziki
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez.
|
|
|
Aldizkarietako, buletinetako eta bestelako argitalpenetako
|
hizkuntzen
erabilerari dagokionez, zerbitzu erakunde gehienetan betetzen da Euskara Planean proposaturiko indizea, hau da, euskarazko edukien ehunekoak erakundearen eremu soziolinguistikoko euskaldunen ehunekoaren parekoa edo handiagoa izan behar du. Horretaz gain, euskara hutsean argitaratzen da Osatuberri dibulgazio aldizkari korporatiboa.
|
|
|
Galdeketaren emaitzetatik ateratako ondorioak zerrendatuko ditugu jarraian.
|
Hizkuntzaren
erabilerari dagokionez, 41 osasun langilek gaixoekin komunikazioa euskaraz egiten dute (beste 4ek ez dute erabiltzen) baina 5ek soilik idazten dituzte txostenak euskaraz. Galdetegian, osasun txosten bat euskaraz idaztera gonbidatu genituen inkestatuak eta honako zailtasunak aurkitu zituzten:
|
|
|
• Bileretako
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez, funtsezko elementua da nor dagoen; izan ere, tartean euskaraz ez dakien norbait egoteak dena baldintzatzen du, euskara hutsean egin behar zena gaztelania hutsean egitea dakar.
|
|
|
Lan honetarako egin diren elkarrizketetan argi eta garbi ikusi da, zein alde nabarmena dagoen emakume eta gizonezkoen hitanoaren erabileran, hezkuntza sistemaren baitan. Hau da, esan liteke emakumeek hezkuntza sisteman indarrean dagoen araua bete izan dutela,
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionean bederen.
|
|
2019
|
|
|
Genero ikuspegitik erreparatuta, ez dago alde nabarmenik
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez
|
|
|
Genero ikuspegitik erreparatuta, ez dago alde nabarmenik
|
hizkuntza
erabilerari dagokionez: ez lagin nagusian, ez lagin hautatuan.
|
|
2020
|
|
|
|
Hizkuntza
erabilerari dagokionez, argi ikusten da haien hautuetan harrera herriko hizkuntza nagusiak (gaztelania) hartzen duela protagonismoa (neba arrebekin eta lagunekin erabiltzen dute; beraz, etxean, eskolan eta lagunartean), eta euskara eta beraien lehen hizkuntza bigarren plano batean geratzen dira. Eskola eta, zehazki, gela da euskaraz hitz egiten duten leku bakarra, irakasleekin, eta ez ikaskideekin, eta irakasleek animatuta hitz egiten dute, ez haiek hautatzen dutelako.
|
|
2021
|
|
|
10
|
Hizkuntzen
erabilerari dagokionez, erakunde gehienetan ohiko irizpideei eusten saiatu dira eta lortu dute. Irizpide horiek zehaztuta, formalki onartuta, erakundean zabalduta eta langileek barneratuta dituzten erakundeetan hala izan da eta ez da atzerapausorik eman euskararen erabileran.
|
|
|
Aitortzarik ez, beharbada, norbanakoen lana baloratzean, baina bai
|
hizkuntzaren
erabilerari dagozkion berezitasunak ikertzean...
|
|
|
Kategoria honetan, euskararen erabilera ikasgelara mugatzeko pertzepzioak jaso ditugu.
|
Hizkuntzaren
erabilerari dagokionez, fakultateko ikasgela barruko zein kanpoko portaerak berdinak diren jakin nahi izan dugu. Orokorrean ikustezue diferentejokatzeala klase barrun ta klase kanpon? (Ikertzailea) Bai.
|
|
2022
|
|
|
Neurketen unean, Zumaiako kaleetako solasaldien erdiak euskaraz izan ziren, eta ez zuten alde esanguratsurik nabarmendu entzuketak egindako eremuen artean; hori bai, hiru eremuetan entzun zuten duela bost urte baino euskara gutxiago. Emakumeen (%50, 8) eta gizonen (%50, 9) artean ia ez dago alderik
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionez, eta horrek bai, Euskal Herriko joera orokorretik bereizten ditu Zumaiako emaitzak, azterketa orokorrak erakutsi baitu emakumeek euskara gehiago erabiltzen dutela gizonek baino.
|
|
|
Haurrak gaztetxo bihurtzen diren adin horretan,
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionez, euskaratik gaztelaniara pasatzeko joera bat dago. Adin horretan jada ohitura batzuk sortzen dira, eta ohitura horiek zer hizkuntzatan sortzen diren garrantzitsua da, finkatu egiten direlako eta gerora ere eragina dutelako.
|
|
|
Eta
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionez ere,% 55,3 euskaraz errazago moldatzen da; euskaraz edo gaztelaniaz berdin% 26,5 eta gaztelaniaz errazago% 18,2 Ohiko erabilera ere euskara da batez ere: etxean(% 70,1), ikasgelan(% 81,6), ikaskideekin gelatik kanpo(% 72,5), lagunekin(% 71,5) eta eskolaz kanpoko jardueratan(% 72,7).
|
|
|
Neurketen unean, Azpeitiko kaleetako solasaldien hamarretik ia bederatzi euskaraz izan ziren. Emakumeen (%86, 2) eta gizonen (%86, 2) artean ia ez dago alderik
|
hizkuntzaren
erabilerari dagokionez, eta horrek ere Euskal Herriko joera orokorretik bereizten ditu Azpeitiko emaitzak; azterketa orokorrean, emakumeek euskara gizonezkoek baino gehiago erabiltzen dutela ageri da. Aurreko neurketarekin alderatuta, euskararen erabilerak adin tarte guztietan gora egin du Azpeitian, baina haurrak (2 eta 14 urte artekoak) eta gazteak (15) dira euskaraz gehien hitz egiten zutenak; entzundako haurren %90, 6 ari ziren euskaraz, eta gazteen %92 Heldu gazteen (25) artean %84, 5ekoa da euskararen kaleko erabileraren datua, %80, 8koa heldu nagusiena (45), eta %84, 5ekoa adinekoena (64 urtetik gorakoak).
|