|
2012
|
|
|
" Language socialization(...) focuses on how children are socialized through the use of language as well as how children are socialized to use language" (Schieffelin & ochs 1986: 184). paradigma horretan
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamikoa, elkarreragilea, bizitza osoan barnakoa eta inguruneari lotua da. hizkuntza sozializazioaren izaera elkarreragileak transfer edo transmission ideia, hau da ohiko kontzeptu horien baitan dagoen goitik beheitiko eta norabide bakarreko (gurasoengandik seme alabengana edo helduengandik haurrengana) prozesua izatearen adiera gainditzen du. haur txikiak ez dira balizko t... 346).
|
|
|
|
Hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamikoa eta baldintza soziohistorikoei lotua, ez mekanikoa; elkarreragilea, ez norabide bakarrekoa; malgua eta denboran aldakorra, ez monolitikoa. gogoeta egin dute: lehen telebista euskaraz ikusten zuten eta orain, aldiz, erdaraz ikusten dute; gurasoek eta bertze helduek erdaraz egiten dute...
|
|
|
5 OnDORiOaK. euSKaRaRen JaRRaiPenaRi HelTzeKO eKaRPen BaTzuK hizkuntza ordezkatze prozesuan amilduta zegoen Irurita herrian azken berrogei urteotan haurren euskarazko sozializazioa bermatzearen alde gertatutako aldaketa hizkuntza sozializazioaren paradigmatik aztertu dut eta marko teoriko baliagarria gertatu zait. Metodologia etnografikoa eta glotobiografia teknika ere egokiak eta emankorrak izan zaizkit. hizkuntza sozializazioaren paradigmak mintzairaren belaunez belauneko jarraipena gertakari holistiko eta osotzat hartzen du.
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamikoa eta baldintza soziohistorikoei lotua da, ez mekanikoa; elkarreragilea, ez norabide bakarrekoa; malgua eta denboran aldakorra, ez monolitikoa. Sozializazio kontzeptuak gizarte erreprodukzioaren eta transmisioaren ikusmolde ohikoek ikusezin utzitako hainbertze alderdi konplexu bezain sakon azaleratu eta horien arteko elkarreraginari erreparatzea ahalbidetzen du.
|
|
|
Sozializazio kontzeptuak gizarte erreprodukzioaren eta transmisioaren ikusmolde ohikoek ikusezin utzitako hainbat alderdiri eta horien arteko elkarreraginari erreparatzeko bide ematen du. Landa ikerketak berretsi duenez,
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu holistikoa da, familiara mugatzen ez dena; dinamikoa eta baldintza soziohistorikoei lotua, ez mekanikoa; elkarreragilea, ez norabide bakarrekoa; malgua eta denboran aldakorra, ez monolitikoa. haurren euskarazko sozializazioa elkarri lotutako bi ardatzetan funtsatzen da: belaunaldien arteko elkarreraginetan (familian batik bat) eta adinkideen arteko harreman eszentrikoetan (familiatik kanpo batez ere).
|
|
|
Ama euskalduna zen eta euskaraz egiten zigun baina eskolan hastean, erdaraz hastean, amak erdaraz egiten zigun(...) eskola garai horretan galdu genuen, eta etxeko guztiak gainera (Laura, 7 FG). hala bada, eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira hizkuntza jarduera erabat bereiziak. haurtzaroko
|
hizkuntza
sozializazioaren prozesu zabalagoan txertatzen dira eta elkarri eragiten diote. Familiaren mintzairari dagokionez, gurasoen jarrerak funtsezkoa dirudi etxe barneko harremanetan euskara atxikitzeko. ego belaunaldiaren haurtzaroan herriguneko hainbat familiatan euskararen transmisioa etena zen, erdara hutsezko eskola zegoen eta plazako sozializazioan gaztelania zen araua.
|
|
2014
|
|
|
Eta hala azpimarratu du Paula Kasaresek: Nafarroako euskararen belaunez belauneko jarraipenak hiztunen
|
hizkuntza
sozializazio prozesua izan du euskarri. Hizkuntza sozializazioak hiztunen bizialdi osoa, ez haurtzaroa soilik, hartzen du; prozesu orohartzaile edo holistikoa da, familiara mugatzen ez dena; dinamikoa, eragingarri askotakoa eta baldintza soziohistorikoei lotua, ez mekanikoa; elkarreragilea, ez noranzko bakarrekoa; malgua eta denboran aldakorra, ez beti batekoa.
|
|
2015
|
|
|
" haurrari edo heldu hasiberriari komunitate jakin baten gizarte bizitzan eraginkortasunez eta egoki parte hartzeko beharrezkoak diren ezagutza, joerak eta jarduerak eskuratzea ahalbidetzen dion prozesua da[...] hein handi batean hizkuntzaren erabileraren bidez burutzen da". Planteatzen den sozializazioaren paradigma berrian"
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamikoa, elkarreragilea, bizitza osoan barnakoa eta inguruneari lotua da".
|
|
|
(estrategiak eta helburuak)". Galdera horien erantzunaren baitan egongo litzateke
|
hizkuntza
sozializazio prozesuan familiak garatzen duen edota garatu behar duen hizkuntza politika. Horrela, ikuspegi horretan, familia agente aktibo bihurtzen da, eta, beraz," Familia Hizkuntz Politika" berria planteatu daiteke euskal soziolinguistika esparruan, horrek ondorio interesgarriak ekar ditzakeelakoan.
|
|
|
Argi dago,
|
hizkuntz
sozializazio prozesu honetan familiak bere hizkuntz politika garatu duela, honek hizkuntz ideologia, praktika eta kudeaketa kontuan hartzen dituela. zer egiten du familiak hizkuntzarekin. Zer erabilera mota dauka?
|
|
|
alde batetik, hizkuntzan garatu beharreko sozializazioa (alegia, hizkuntza irakastea); bestaldetik, hizkuntzaren bitartez gauzatu beharreko sozializazioa (ume eta gazteei gizarte rolak, arauak, harremanak, eta abar helaraztea). Eta argi dago,
|
hizkuntz
sozializazio prozesu honetan familiak bere hizkuntz politika garatu duela, honek hizkuntz ideologia, praktika eta kudeaketa kontuan hartzen dituela. Are gehiago, hizkuntzarekiko ardura hartzen ez badu ere, hor hizkuntz politika baten" eredua" legoke.
|
|
|
Hizkuntza sozializazioaz ari gara. Haur eta gazteek hizkuntza ohitura batzuk izatea nahiko genuke eta horri begira
|
hizkuntza
sozializazio prozesua hartu behar da kontuan.
|
|
|
Modu honetako tailer eta jarduerekin ikasleekin euskararen inguruan eta euskararen erabileraren inguruan hausnartzea bilatzen da, eta soziolinguistikako oinarrizko kontzeptu batzuetatik abiatuz testuinguruan bizi duten errealitateaz ohartzea eta hor eragile izan daitezkeela ikustea. Azken batean
|
hizkuntza
sozializazio prozesuaz jabetzea nahi da eta hor ematen diren egoerak aldakorrak direla eta beraiek aktiboki aldatu ditzaketela konturatzea bilatzen da. Plangintza hauetan garrantzia handia ematen zaio testuingurura egokitzeari, eta jarduerak eta hausnarketak modu ezberdinean bideratzen dira testuinguru euskaldunetan, erdaldunetan edo tartekoetan. gazteak eragile
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza sozializazioak hizkuntza ikastea baino gehiago, kulturaren eraginak hartzen ditu kontutan giza garapenaren alderdi guztietan. Laburtzearren beraz,
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamiko, elkarreragilea eta bizitza osoan dirauena da non inguruneari loturik dagoen.
|
|
|
Honekin beraz, hizkuntza sozializazioak hizkuntza ikastea baino gehiago, kulturaren eraginak hartzen ditu kontutan giza garapenaren alderdi guztietan. Laburtzearren beraz,
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamiko, elkarreragilea eta bizitza osoan dirauena da non inguruneari loturik dagoen. Honekin batera paradigma honek ikuspuntu holistiko bat nahi du eduki, subjektuen historiari garrantzia emanez eta sozializazio elkarreraginen azpian ideologia eta botere harremanak antzeman nahiean.
|
|
|
Beraz,
|
hizkuntza
sozializazio prozesua eragileaniztuna eta elkarreragilea dela argi geratu da, belaunaldien arteko (goitik behetiko nahiz behetik goitiko) elkarrekintzetan ez ezik adinkideen arteko (ezker eskuineko) harremanetan ere ematen dena.
|
|
2018
|
|
|
Publikoki, eskolak eremu euskaldun bat ordezkatzen du, eta eskolan proiekzio publikoa duten figurek (jende aurrean ari direnak), irakasleak nagusikigehienbat euskaraz egiten dute. Hau garrantzitsua da ume eta gazteen
|
hizkuntza
sozializazio prozesuan, eskola barruan hizkuntzaren bidez (euskararen bidez kasu honetan) umeak eta gazteak sozializatuak izateaz gain, hizkuntzan (edota hizkuntzaren erabilpenean, sinesmenetan, hizkuntzari lotutako arau sozialetan...) sozializatuak izaten baitira. Ideia hau argiki azaltzen du Paula Kasaresek:
|
|
|
Hizkuntza sozializazioak bi dimentsio nagusi aztertzen ditu, haurrak nola diren sozializatuak hizkuntzaren erabileraren bidez eta nola diren sozializatuak hizkuntza erabiltzeko(...). Paradigma horretan
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu dinamikoa, elkareragilea, bizitza osoan dirauena eta inguruneari lotua da (Kasares 2015: 16).
|
|
|
Marko, diskurtso eta praktika berriak birpentsatzen liburu aski interesgarrian. Kasaresek dio
|
hizkuntza
sozializazio prozesua eragileaniztuna eta elkarreragilea dela" belaunaldien arteko (goitik beherako nahiz behetik gorako) elkarrekintzetan ez ezik, belaunkideen arteko (ezker eskuineko) harreman eszentrikoetan ere gauzatzen dena".
|
|
2020
|
|
|
Etxearen eta euskararen arteko lotura, aldiz, anitzagoa dela jaso dugu. Nerabe horien gurasoen artean hizkuntza egoera ezberdinak daudenez, etxean
|
hizkuntza
sozializazio prozesu ezberdinak bizi dituzte. Dena den, haurtzaroarekin konparatuz, nerabezaroan eta gaztaroan, bai eskola, bai etxea, garrantzia galtzen hasten dira aisialdian garatzen dituzten beste praktiken aldean, eta horrek isla argia du hizkuntza sozializazioan.
|
|
2022
|
|
|
Transmisioan izandako aldaketak azalduko dute nagusiki, zergatik adinekoen adin taldeak duen EKE mailarik apalena EHko eremu gehienetan. Izan ere, bost adin taldeetatik adinekoena da
|
hizkuntza
sozializazio prozesurik erdaldunena bizi izan duena.
|
|
|
Transmisioan izandako aldaketa horiek azalduko dute nagusiki, zergatik adinekoen adin taldeak duen EKE mailarik apalena EHko eremu gehienetan. Izan ere, bost adin taldeetatik adinekoena da
|
hizkuntza
sozializazio prozesurik erdaldunena bizi izan duena.
|
|
2023
|
|
|
haurrak ez dira helduek transmisitutakoaren jasotzaile hutsak; aitzitik, haurrek eragin handia izan dezakete helduen zein beste haurren hizkuntza erabileretan eta jarreretan, bai familia esparruan, eta baita handik kanpoko askotariko esparruetan ere. Kasaresek dioen moduan," haurren
|
hizkuntza
sozializazioa prozesu elkarreragilea eta noranzko askotarikoa da, belaunaldien arteko harremanetan (goitik behera nahiz behetik gora) eta belaunaldi berekoen arteko harreman eszentrikoetan (ezker eskuin) ere mamitzen dena" (Kasares 2017, 36).
|