|
2000
|
|
|
Ez, beranduegi etorri zen euskara batua nik euskara batuan egiteko. Nik ikasi nuen apurra herriko
|
hizkuntzan
ikasi nuen. Ez naiz euskara batuaren kontrakoa, baina gaurko euskara batu askoren kontrakoa bai.
|
|
|
Euskara irakasleei zuzendutako liburu honek, ataza edo zereginak ditu
|
hizkuntzak
ikasteko oinarri. Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea.
|
|
|
Euskara irakasleei zuzendutako liburu honek, ataza edo zereginak ditu hizkuntzak ikasteko oinarri. Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta
|
hizkuntza
ikasteko testuinguru naturala eskaintzea. Ikasleek ataza prestatzen dute, ondoren azalpenak ematen dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den hizkuntza ikasten dute.
|
|
|
Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea. Ikasleek ataza prestatzen dute, ondoren azalpenak ematen dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den
|
hizkuntza
ikasten dute. Lan markoak edo testuinguru metodologikoak hizkuntza hobetu eta sortzea ahalbidetzen dio ikasleari, entzuketa eta irakurketen bidez. Nahiz eta ingelesezko materialea izan, Xabier Yurramendik euskaratu du, eta ariketak hemengo hizkuntza zein egoeretara egokitu ditu
|
|
|
angolarra, tribuetako dialektoak, portugaldarra, frantsesa, afrikaans, ingelesa, eta abar. Horretaz oharturik piztu zitzaidan
|
hizkuntzak
ikasteko grina.
|
|
|
Arrakasta honekin batera hainbat arazo sortu dira. Horietako batzuk barnekoak dira, eta adibide gisa jar dezakegu eskolaren bidez
|
hizkuntza
ikasi duten gazteena: asko daude, baina ez dago, ordea, jende kopuru hori disolbatu daitekeen euskaldun osoen ohatze egokirik, eta horrek hainbat arazo badakarzki:
|
|
|
Ez doa gazteleradunen hizkuntz eskubideen aurka. Beste
|
hizkuntzak
ikasi eta erabiltzea ez dugu arbuiatzen, baizik eta hortan ere lehenak izaten ohi gara eta izaten jarraitu nahi dugu. Asmoaren helburua eranstea da, aberastea, ez murriztea.
|
|
|
Batetik, hizkuntz aniztasunak Europako Batasunaren barnean berez dakarren ondare aberastasunaz europarrak jabearaztea eta, bestetik, hizkuntzen ikasketak bizitza osoan bultzatzea. Horrez gainera,
|
hizkuntzen
ikas irakaskuntzari buruzko informazio guztiak bildu eta zabalkundez eskaintzea izango omen da bere lana.
|
|
|
Baina oraingoan zenbaitzuek abusu horiek xuritzeko," kultur mestizajea" moduko eufemismoak erabiltzen dituzte, dirudienetik noranzko bakarreko prozesu xelebrea berau, hor, besteek gurea hartzea aberastetzat jotzen den arren, guk, aurriritzi europozentrista zaharkituen eraginez, kanpokoengandik ezer hartu nahi ez dugun bitartean. Aski da gogoratzea, diogunaren adibide, Espainiako unibertsitateetan ez dagoela bat ere katedrarik Afrikako edo Amerikako kolonia izandako herri indigenen
|
hizkuntzak
ikasteko.
|
|
|
Urte batzuk lehenago, bere arloko kongresu baterako, aipatu irakasle hori Madrileko unibertsitate batera etorri zen. Bere alaba Salomek, orain dela urte batzuk Euskaltzaindiaren kide urgazle izendatuak, eskatua zion, Espainiako hiriburura egiten zuen bisitaz baliatuz, euskal gramatikaren bat eros ziezaiola, hark gure
|
hizkuntza
ikasteko gogoa baitzuen, tipologian haienarekin, georgierarekin alegia, antz handia du eta. Sinposioan zehar Gabunia jaunak unibertsitate hartako errektorea agurtzera hurbildu eta, paradaz baliatuz, galde egin zion ea Madrilen zein liburu dendatan eros zezakeen euskal gramatika bat.
|
|
|
Vienan arreba baten etxea eraikiz lan egin zuen arkitekto gisa Engelmannen laguntzaz. Puchberg eta Otterthalen irakasle zelarik, haurrek
|
hizkuntza
ikas zezaten, haiekin egindako Worterbuch fur Volksschulen (oinarrizko herri eskola hiztegi txiki bat) karrikaratu zuen. Marguerite Respinger ez maiteminduta.
|
|
|
Maria Victoriak nik baino lehenago ikasi zuen, ordea. Dirudienez,
|
hizkuntzak
ikasten ere aurrea hartzen digute emakumeek.
|
|
2001
|
|
|
Euskarari zegokionean ere, lan franko egiten zuten, bada. " Nork kontatu, askok eta askok, gaur gure
|
izkuntza
ikasten, ari eta ari, sartzen dituzten orduak. Noiz eman diote bere semeek oinbeste esker gure erriaren izkuntzari?
|
|
|
Gaur egun Sydneyko Unibertsitatean bi ikerketa lerrotan ari da lanean: hizkuntza naturalen lan taldean eta multimedia sistemak bigarren
|
hizkuntza
ikasten ari direnekin aplikatzeko egitasmoan. Bere ikerketa lehen hezkuntzako eskoletan irakurtzen irakasteko ikasketa metodo baterako ari da aplikatzen.
|
|
|
BAMen bizi diren etorkin afrikarrak ondo samar moldatzen dira, frantsesa ezagutzen dute eta horrek asko laguntzen die bertako gizartean integratzen. Ekialdetik datozenek oztopo gehiago izaten dute,
|
hizkuntza
ikasteko eta kulturan egokitzeko arazoak dituzte. Honela dio Jean Jacquesek:
|
|
|
Gaztelueta Fundazioak antolatutako Hezkuntza Eleaniztunari buruzko IV. Jardunaldietan aurkeztutako lanak biltzen ditu Eusko Ikaskuntzak" Cuadernos de Educacion" delakoaren 11 zenbakian. Besteak beste, Piero Floris ek italieraz eta frantsesez aurkeztu zuen" Materiale didattico e formazione degli insegnanti", Josu Sierraren"
|
Hizkuntzak
ikasteko benetako esperientziak' chat' edo bideokonferentziaren bidez", Pilar Sagasta eta Mikel Usabiagaren artean eginiko" Teknologia berrien erabilpena hizkuntzen irakaskuntzan", Luis M. Larringanen" Hizkuntzaren kalitatea", Joaquim Arnauren" Pensamiento de los profesores relacionado con la practica", Xabier Goragorriren" Eleaniztasun goiztiarra...
|
|
|
Jarrera kontua da: bertan bizi nahi baduzu bertakotu egin behar duzu, eta haien
|
hizkuntza
ikasi, ez zeurea inposatu.
|
|
|
Antzerkia egin, jolasetan aritu edo
|
hizkuntzak
ikasteko ordaindu beharreko diru kopurua koaderno edo liburu baten prezioa baizik ez den bitartean, kirol jardueretan inbertsioa areagotu egiten da.
|
|
|
Ezaugarri hau bereziki interesgarria dute
|
hizkuntzak
ikasten ari direnek edo, besterik gabe, pelikulak jatorrizko bertsioan ikustea nahiago dutenek.
|
|
|
|
Hizkuntza
ikasi aurretik barneratzen dira eguneroko harremanetako gauza horiek.
|
|
|
a) Gaur egungo
|
hizkuntzaren
ikas/ irakaskuntzaren ezaugarrietarik ditugu honakohauek:
|
|
|
|
hizkuntzaren
ikas/ irakaskuntza honetan benetako dokumentuak erabiltzearen aldeko apostua egiten da;
|
|
|
|
hizkuntzaren
ikas/ irakakuntza hori beti ere ariketa propioez hornitu etasegurtatzea komeni da, hizkuntzaren arau, marka eta alderdi sistematikoezlaguntzea eta hornitzea hain zuzen.
|
|
|
Zenbateta adinean aurrerago, beste hizkuntza bat ikasterakoan, hainbat eta gehiago kalkatubeharra izaten da hasierako edo jatorrizko hizkuntz sistemaren gainean. Azkenikerketen arabera, adina faktore erabakigarria da
|
hizkuntza
ikasteko ahalmenarenfosilizazioan. Ondorioz esatea dugu, bigarren hizkuntza ezin dela ikasi lehenengoabezain ondo, batez ere ahoskeraren aldetik, neurona zirkuituek malgutasuna galtzen dute eta.
|
|
|
Proposamen didaktiko horiek funtsean honako hipotesian oinarritu dira:
|
hizkuntza
ikasteak, besteak beste, testu mota nagusiak eratzeko moduak ezagutzeaeta horiek beren artean konbinatzen ikastea eskatzen du, horrela helburukomunikatibo zehatzei erantzungo dieten diskurtsoak eraikitzeko.
|
|
|
Eta amaiera zein den, denboran behintzat, ez da zaila kokatzen: ikas prozesuaren azken fasean gaude, azken helburua erdietsiko den fasea. Ikaslea, xede
|
hizkuntza
ikasteko duen motibazioa asetzeko moduan egotea lortu behardugu prozesu honetan. Zein da helburu hori?
|
|
|
–Edozein testu edozein ikaslerekin erabil daiteke. Zelan erabili da kontua, zereskatzen zaion ikasleari?,. Testuak lagun, edozein helbururi ekin dakioke: trebetasunen lanketari, hizkuntz formen lanketari, ikasleen autonomiari, ikas estrategien garapenari... edozeini?,. Testu errealek, eskoletarako bereziki sortuez direnek,
|
hizkuntza
ikasteko input ezin hobea eskaintzen digute, eta antzekobaieztapenek ahoz aho ibiltzen dira solaskideen onespen eta erabateko adostasunkeinuak sorraraziz.
|
|
|
Testu biak
|
hizkuntza
ikasteko ereduegokiak dira: naturalak dira, hizkuntza eredu egokiak eskaintzen dituzte...
|
|
|
Testu biak
|
hizkuntza
ikasteko ereduegokiak dira: naturalak dira, hizkuntza eredu egokiak eskaintzen dituzte...
|
|
|
–
|
Hizkuntza
ikasteko eredu egokia izan du (testu erreala edo testuerrealen antzekoa, zuzena...).
|
|
|
Beraz, aholkulariak aurrean izangodituenak, ikasten ikasteko prozesuan hasierako egoeretan dauden ikasleak izangodira gehienbat. Askok
|
hizkuntza
ikastea eta ikasten ikastea bi gauza ezberdin etainongo loturarik gabeak direla uste izango dute. Askok aholkularia irakasle partikularra dela pentsatuko dute.
|
|
|
– Usteetatik abiatuta, bakarka eta taldeka
|
hizkuntza
ikasteko ereduakaztertzen dituzte, era baten edo bestearen alderdi on zein txarrak islatuz.
|
|
|
Heziketa prozesu guztietan bezala,
|
hizkuntza
ikasteko prozesuan ere parte hartzaileen gaitasuna, jakintza eta jarrera aldatuz joango dira. Ikas prozesuan ikasleekzenbait etapa igaroko dituzte, eta, etapa bakoitzean, hasierako egoeratik abiaturik (etapa bakoitza hasterakoan dituzten gaitasun, jakintza eta jarreretatik) xedeegoerara heldu dute (etaparen amaierarako lortu behar diren gaitasun, jakintza eta jarreretara).
|
|
|
– Ikas estilo desberdinak baldin badaude, zein da egokiena bigarren
|
hizkuntza
ikasteko?
|
|
|
2H ikastea (bigarren
|
hizkuntza
ikastea) definizio zabalago baten barruankokatuko bagenu (errendimendu akademikoa, erabilera, jariotasuna...), hemen eztabaida sakonagotan sartuko ginateke, eta ez gara ausartzen erantzunbat ematera. Gehienez ere, eta literatura zientifikoan oinarrituz, gure usteada, ikas estilo desberdinen atzean ikasle desberdinak daudela, eta, beraz, 2Hren ikas prozesua bukatutakoan 2Hren erabilera eta kalitate desberdinaantzemango genuela lau trebetasunetan (entzumena, mintzamena, irakurmena eta idazmena).
|
|
|
Are gehiago, irakaslearen ustez hainbat estrategia bigarren
|
hizkuntza
ikasteko garrantzitsuak badira, adi egon luke, atal horretan ahul dabiltzan ikasleekin estrategia nagusi horiek intentsitate egokiagoz planteatzeko.
|
|
|
kultura berri batenaurrean sortzen den desorientazioari eta antsietateari dagokie; c) Motibazioa etaorientazioa: bigarren
|
hizkuntza
ikasteko arrazoiei egiten die erreferentzia, etaorientazio integratiboaren eta instrumentalaren arteko ezberdinketa egiten da; etad) Ego permeabilitatea: Guiora ren (1972) ideia hartzen du hemen, zeinek adieraztenduen gizabanakoaren, hizkuntz egoak?
|
|
|
Clement ek (1980) aurkezten duen bigarren hizkuntzaren jabekuntza ereduhonek garrantzi handia ematen dio ingurune kulturalari eta hizkuntz komunitateenbizitasun erlatiboari. Eredu horrek asumitzen du bigarren hizkuntzaren jabekuntzakez duela
|
hizkuntza
ikasteko gaitasuna bakarrik hartzen kontuan, baita bigarrenhizkuntza duen komunitatearekiko hartzen diren jokabide ereduak ere. Ondorioz, hizkuntzaren jabekuntzak norbanakoaren identitatearen aldaketak ere barneratzenditu.
|
|
|
Diferentzia positiboa denean, lehen mailako prozesuak integrazioa eta motibazio maila altua islatzen ditu. Diferentzia negatiboa denean, lehen mailako prozesuak asimilatua izateko beldurra islatzen du, eta
|
hizkuntza
ikasteko motibazioaerlatiboki baxua izan daiteke. –Bizitasun etnolinguistiko erlatibo subjektiboak, parte hartuko luke maila honetan.
|
|
|
Hizkuntza bat dominatzailea den kasuetan, 2Hren jabekuntzak ondorio sozial desberdinak ditu gehiengoaren eta gutxiengoarenkideentzat. Hizkuntza maioritarioa edo gehiengoarena duen taldearentzatbigarren
|
hizkuntza
ikasteak integrazioa du ondorio sozialtzat. Hau da, gizabanakoek beste hizkuntzaren eta kulturaren ezagutza eta apreziazioa jasotzendute beren identitate kulturalari eutsiz (ikus Lambert-en (1974) elebitasungehigarriaren kontzeptua).
|
|
|
Orientazioak
|
hizkuntza
ikasteko edozein arrazoi motari egiten dio erreferentzia. Kasu horretan bi orientazio mota desberdintzen dira, integratiboa eta instrumentala.
|
|
|
Gardner-en (1985) hipotesia hauxe da: motibazioak eta jarrerek 2Hren jabekuntzan eragiten dutela, gizabanakoa
|
hizkuntza
ikasteko aukeren bila bideratzenbaitute. Gainera, aipatzen du, motibazio altua ez dela nahitaez 2Hren jabekuntzaonaren garantia.
|
|
|
Motibazioan beste bi elementu desberdindu behar dira: 1) batetik, intentsitatemotibazionala edo desioaren indarra; eta 2) bestetik, orientazio motibazionala edobigarren
|
hizkuntza
ikasteko dagoen arrazoi mota.
|
|
|
Komunitate handi baten barruan talde etnikoko kideek bestetaldeetako kideekiko jarrerak eta jokabideak ere baldintza ditzakete (Giles, Bourhis eta Taylor, 1977; Tajfel, 1974). Gutxiengoaren taldeko kideentzat, gehiengoaren taldeko
|
hizkuntza
ikasteak beste taldean asimilatua bihurtzeko esanahia izan dezake. Gehiengoaren taldeko kideentzat, aldiz, talde gutxituaren hizkuntza ikasteak kontrol eta dominantzia gehiago suposa dezake.
|
|
|
Gutxiengoaren taldeko kideentzat, gehiengoaren taldeko hizkuntza ikasteak beste taldean asimilatua bihurtzeko esanahia izan dezake. Gehiengoaren taldeko kideentzat, aldiz, talde gutxituaren
|
hizkuntza
ikasteak kontrol eta dominantzia gehiago suposa dezake. Dominantziaren arabera, menperatzaile/ menpeko aspektu interetnikoektalde etnikoetako kideen orientazioetan eragin dezakete; Kanadan, esatebaterako, espero daitekeena da ingeles hiztunek eta frantses hiztunekorientazio desberdinak agertzea beste taldearen hizkuntza ikasteko.
|
|
|
Gehiengoaren taldeko kideentzat, aldiz, talde gutxituaren hizkuntza ikasteak kontrol eta dominantzia gehiago suposa dezake. Dominantziaren arabera, menperatzaile/ menpeko aspektu interetnikoektalde etnikoetako kideen orientazioetan eragin dezakete; Kanadan, esatebaterako, espero daitekeena da ingeles hiztunek eta frantses hiztunekorientazio desberdinak agertzea beste
|
taldearen
hizkuntza ikasteko.
|
|
|
Clement eta Noels ek (1990) talde pertenentziari garrantzi berezia ematen diote, prozesu psikosozialak, talde menperatzaileetan eta menperatuetan ez baitira berdin gertatzen: 1) Talde menperatzaileetan (bizitasun etnolinguistiko altukoak) exotaldearen hizkuntzaikasteak ez du jatorrizko hizkuntza arriskuan jartzen; horregatik, motibaziointegratzailea izan ohi da exotaldearen
|
hizkuntza
ikasteko arrazoi nagusia; 2) Talde menperatuetan (bizitasun etnolinguistiko baxukoak), berriz, exotaldearen hizkuntza ikasteak jatorrizko hizkuntza galtzeko sentimendua gara dezake; horregatik, exotaldearen hizkuntza ikasteko nagusi den arrazoiamotibazio intrumentala izan ohi da. Bestalde, bigarren hizkuntz gaitasunaeta erabilera ziurtatu eta errazteko behar diren taldearteko harremanen kalitatea eta kantitatea azaltzeko, prozesu afektiboak hartu behar dira kontuan; horiek taldearteko jarrerek baldintzatzen dituzte, akulturazio teoriak dioenbezala.
|
|
|
Clement eta Noels ek (1990) talde pertenentziari garrantzi berezia ematen diote, prozesu psikosozialak, talde menperatzaileetan eta menperatuetan ez baitira berdin gertatzen: 1) Talde menperatzaileetan (bizitasun etnolinguistiko altukoak) exotaldearen hizkuntzaikasteak ez du jatorrizko hizkuntza arriskuan jartzen; horregatik, motibaziointegratzailea izan ohi da exotaldearen hizkuntza ikasteko arrazoi nagusia; 2) Talde menperatuetan (bizitasun etnolinguistiko baxukoak), berriz, exotaldearen
|
hizkuntza
ikasteak jatorrizko hizkuntza galtzeko sentimendua gara dezake; horregatik, exotaldearen hizkuntza ikasteko nagusi den arrazoiamotibazio intrumentala izan ohi da. Bestalde, bigarren hizkuntz gaitasunaeta erabilera ziurtatu eta errazteko behar diren taldearteko harremanen kalitatea eta kantitatea azaltzeko, prozesu afektiboak hartu behar dira kontuan; horiek taldearteko jarrerek baldintzatzen dituzte, akulturazio teoriak dioenbezala.
|
|
|
Clement eta Noels ek (1990) talde pertenentziari garrantzi berezia ematen diote, prozesu psikosozialak, talde menperatzaileetan eta menperatuetan ez baitira berdin gertatzen: ...aileetan (bizitasun etnolinguistiko altukoak) exotaldearen hizkuntzaikasteak ez du jatorrizko hizkuntza arriskuan jartzen; horregatik, motibaziointegratzailea izan ohi da exotaldearen hizkuntza ikasteko arrazoi nagusia; 2) Talde menperatuetan (bizitasun etnolinguistiko baxukoak), berriz, exotaldearen hizkuntza ikasteak jatorrizko hizkuntza galtzeko sentimendua gara dezake; horregatik, exotaldearen
|
hizkuntza
ikasteko nagusi den arrazoiamotibazio intrumentala izan ohi da. Bestalde, bigarren hizkuntz gaitasunaeta erabilera ziurtatu eta errazteko behar diren taldearteko harremanen kalitatea eta kantitatea azaltzeko, prozesu afektiboak hartu behar dira kontuan; horiek taldearteko jarrerek baldintzatzen dituzte, akulturazio teoriak dioenbezala.
|
|
|
Eta, guztiarekin ere, ia idatzi zuen guztia" erdaraz" idatzi zuen: aspaldidanik zetorren latinaz, Europako lehengo
|
hizkuntza
ikasiaz, eta Europaz zenbait sailetan nagusitzen ari zen frantsesaz, berri bezain landuaz. Oker zegoen, beharbada eta segur aski, ordutsuko gehienak bezala, baina bazituen bere arrazoiak eta arrazoi horiek, ez gureak, izango dira harekiko azken juizioan erabiliko direnak, gehiegi luzatzen ez baldin bada.
|
|
|
" Zuek elebakartzen ari zarete eta guk hiru
|
hizkuntza
ikasteko nahi duzue"
|
|
|
Erdaldun elebakarren eskubide indibidualen aitzakian, euskaldunon komunitatearen eskubide indibidual eta kolektiboak hankaz gora jartzen dira. Eta, jakina, bi komunitateok elkar hartzeko modua ez da komunitate elebidunak bere berezko hizkuntzari uko egitea, komunitate elebakarrak bi
|
hizkuntzak
ikasi eta erabiltzea baizik.
|
|
2002
|
|
|
Hartara, euskaldunengana ez ezik, euskaltzaleengana, euskararekiko zeharkako harremana dutenengana zein hizkuntzarekiko inolako kezka berezirik ez dutenengana zuzentzen da Oinarriak elkargunearen egitasmo berri hau. " Errespetuaren izenean bada ere, guztiok onartu behar dugu edonork bere hizkuntza eskubideak dituela nahi duen
|
hizkuntza
ikasteko eta erabiltzeko, hizkuntza bat guztion ondarea den heinean", Aldasorok adierazten duenez.
|
|
|
Ze agian, zure arbasoen hizkuntza ez jakiteak sortzen dizu neurri batean zure barruko hutsune hori». Horrela hasi nintzen euskara ikasten, eta arrazoi zuen, nortasuna aurkitu nuen, aberastu egin ninduen jatorrizko
|
hizkuntza
ikasteak. Eta herriko mugimendu askotan sartu nintzen, baina ez denetan.
|
|
|
(...) Askotan liburu bat irakurri eta ondo pasatzen dugu, besteetan liburu bat irakurri eta barrua ukitzen digu. Literaturak zeregin handia du heziketa munduan, baina ez irakasle askok uste duten bezala,
|
hizkuntza
ikasi edo zerbait adierazteko. Bai ordea haur batek bere burua liburukoarekin identifikatzeko.
|
|
|
Orrelan aurkitu eban Sabin" ak. Erdeldun jayo zan, baña laster ezaguturik bere odola eta bere Aberrija zeintzuk zirian, eurori jagoken
|
izkuntza
ikasi eban: euzkerea.
|
|
|
Zaindarien begiradapean egiten dira txangoak, jolasak, sortze lanak, antzerkia, kirolak eta
|
hizkuntzak
ikasten dira.
|
|
|
Bartzelonako unibertsitatean
|
hizkuntza
ikasteko lehen klaseak 1978an eman ziren (Pons, 1996), 111 or.
|
|
|
Zein
|
hizkuntzatan
ikasi zenuen irakurtzen eta idazten?
|
|
|
Zutabe bakoitzean, dagokion
|
hizkuntzan
ikasten diren irakasgaiak edo ikasleak bakarrik hartu ditugu batezbesteko balioak kalkulatzeko. Dena den, argi gerabedi taula horretan adierazitako batez bestekoek ez dutela zerikusirik irakasle bakoitzaren irakas zamarekin (ordu edo kredituekin).
|
|
|
10 Testu generoak dira
|
hizkuntza
ikasteko bitartekaririk egokienak. Testu generoetan biltzen dira hizkuntza baten alderdi linguistikoak eta praktikasozialak.
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanik, ikaslea bere ikaskuntza prozesuaren erantzulebihurtu nahi badugu, ikaskuntzaren teoriaz hitz egin behar dugu berarekin, adostu egin behar dugu
|
hizkuntza
ikasteko erabili dugun metodologia, estrategiak, etab.?, eta baita hizkuntza bat ikasteko garatu eta erabili behar diren estrategiez ere. Estrategia horiek asko ikertu dira azken urteotan eta hemen horietakobatzuk aipatu baino ez ditugu egingo:
|
|
|
batetik, ezaugarri testualak eta linguistikoak, eta, bestetik, hiztunekgaratutako askotariko erabilera sozialak. Horregatik, gaur egun esan ohi da testu generoak direla
|
hizkuntza
ikasteko bitartekaririk egokienak (Schneuwly, 1988).
|
|
|
Objektua aztertzeko, transposizio didaktikoa kontzeptua ekarriko dugu hona (Chevalard,, 14 or.). Kontzeptu honek balio du hiruki didaktikoarenhiru elementuak harremanetan jartzeko: jakintzak, irakasleak horietan egitendituen eraldaketak eta ikasleek
|
hizkuntza
ikasteko jarraitzen dituzten prozesuak.
|
|
|
Autoikaskuntza modalitatea aukeratzen dutenak, gehienetan, beste
|
hizkuntzak
ikasteko softwarea egiteko multimedia enpresa handiek egiten duten publizitateak animatuta etortzen dira: ordenagailuaren bidez ikasi nahi dute eta besterik ezdute ikusten.
|
|
|
Izan ere, oro har, auzi hauek ebaztea garrantzitsua bada, zeresanik ez Europan. Batetik, Europako Batasunaren prozesuaren ildoan izugarriareagotu da
|
hizkuntzak
ikasteko premia; bestetik, gero eta premiazkoagoa da hizkuntzen ezagutza egiaztatzeko sistema homologatua eta bateratua eratzea.
|
|
|
–
|
Hizkuntza
ikaste eta irakastetik, eratorria, balitz bezala, prestaketa edobaldintza berezirik gabe.
|
|
|
Gaitasun komunikatiboaren maila zehazteko adierazleen zerrenda bat eginda (Ikus 3.4 atala). Adierazle horiek testuinguru ezberdinetan (eskolan, beren kasa, atzerrian...)
|
hizkuntzak
ikasten ari diren kolektibo ezberdinenkasuan ikertu dira (gazteak, helduak, unibertsitarioak, emigranteak...), etahortik sei mailako eskalak bateratu dira. Eskala horiek balio dute hiztunengaitasun mailen estimazioak homologatzeko zein ikaskuntza programakdiseinatzeko.
|
|
|
|
Hizkuntza
ikasteko helburuz erabiltzeak zera esan nahi du, alegia, hizkuntzaren bidezekintzak egitea. Ekintza komunikatiboaren bidez ikasleak bakarka edo agente sozial bezalagaitasun batzuk garatzen ditu, bai orokorrean eta, batez ere, hizkuntzaren komunikaziorakohainbat egoera eta betebeharren testuinguruan.
|
|
|
1 GAITASUNA eta ERABILERA:
|
Hizkuntza
ikasteko helburuz erabiltzeakzera esan nahi du, alegia, hizkuntzaren bidez ekintzak egitea.
|
|
|
|
Hizkuntzen
ikas irakaskuntza komunikatiboan bilakaera handia izan da azkenurteotan, ezagutzaz hitz egitetik erabileraz hitz egitera pasatu gara. Hizkuntzakomunikatzeko tresna da, eta, komunikazioa, testuinguru eta jardun komunikatibojakinetan garatzen da.
|
|
|
Atazatan oinarritutako ikaskuntzak hainbat ekarpen konbinatzen ditu: batetik,
|
hizkuntzak
ikas irakasteko planteamendu komunikatiboetatik datozen ideiarikonenak, eta, bestetik, hizkuntza forman fokalizatutako antolaketa.
|
|
|
Gaur egun,
|
hizkuntzak
ikasteko edozein ikas-material, metodo, kurrikulu diseinu hartuta, ikas estrategiak eta ikaslearen autonomia hitzak aurkituko ditugu.
|
|
|
|
Hizkuntzak
ikasteko erraztasuna edo zailtasunaadieraz dezake
|
|
|
Mundu hiperkonektatu honetan, gizakiak ikasi egin behar du besteekin ere komunikatzen, ez bakarrik bere inguru hurbilekoekin, inguru hurbiltzat jota hizkuntza bereko hiztunak, fede bereko sinestunak, nahiz garapen sozial bereko bizikideak?. Gizaki hiperkonektatuak
|
hizkuntzak
ikasi behar ditu, baina baita bizitza eredu desberdinak, kultura diferenteak nahiz ideologia kontrajarriak ere. Gizakiak desberdintasunean ikasi behar du atsegina bilatzen.
|
|
|
Zeren, ezagutza zuzena, esperientzia propioaren gainean eraikitzen dena, sentsoriala baita, norberak sentitutakotik eraikitzen dena, hain zuzen ere; baina, ez da bide sentsoriala gizakiak ikasteko duen modu bakarra: modu delegatua ere badu, arrazionala,
|
hizkuntzaren bitartez
ikasten duena, hots, hitzen mataza askatzean lortzen duena.
|
|
|
Hizkuntzaren funtziorik nabarmenena komunikatzearena da.
|
Hizkuntza
ikasteak pentsamenduaren estrukturazioa dakar. Hizkuntzak pentsamenduan du bere eragina, baina eragin hori norainokoa den ez dago argi gaur egun.
|
|
|
Maila indibidualean, berea legez, gizakiak besteen kultura ere ezagutu behar du, eta errespetatu. Kulturak eta
|
hizkuntzak
ikastea zeregin garrantzitsua da denentzat, baina batez ere komunikazioan jardun gura duenarentzat.
|
|
|
Eskolan erdara ikasteaz gain, euskara bera ere toki berean ahultzeko arriskua duela. Hasteko, ez du aparteko ahaleginik egin
|
hizkuntza
ikasteko. Ez, bere erdaldun ikaskideekin erkatzen badugu behintzat, hauek normalean erdaraz baizik ez dakitelako eta euskal gaiak euskaraz segitzeko eginahal handia egin behar dutelako.
|
|
|
ez baitira gai sentitzen hauen okerren zuzentzeko, berek erabiltzen duten hizkera okerrez betea egiaz okerrik izan gabe inola ere sentitzen dutenez. Bestetik,
|
hizkuntza
ikasi dutenek, ñabardurarik gabe ikasi dute eta aski ahul sentitzen dira praktikan. Eta hola, batarekin eta bestearekin, jakinaren intsegurtasunarekin edo ezjakinaren segurtasun ezarekin, euskaldunak ez gara gai hizkuntza behar bezalako erraztasun eta aberastasunarekin erabiltzeko.
|
|
|
Gizartearen aldetik, urte luzeetan enantzu handiko guraso militanteak izan ditugu gure inguruan. Militante eraginkorrak, berak hasi direlako zenbaitetan
|
hizkuntza
ikasten, edo militante pasiboak, berek egin ez zutena ororen gainetik bere seme alabek egin dezaten nahi dutelako, gogozko tokian maldarik ez delakoan eta hizkuntza osmosi bidez beretuko dutelakoan. Horrexegatik matrikulatzen dituzte euskal eskoletan.
|
|
|
|
Hizkuntza
ikastearen areagotzea
|
|
|
|
Hizkuntza
ikasteko motibazio handiagoa
|
|
|
Horretaz estatistikarik ez badut ere, 70 eta 80ko hamarkadetan euskara ikasten saiatu baina bukatzeke utzi zuten koadrila kideak, lagunak eta ezagunak hain ugariak izanik, euskalduntze jardunean gabezia handia dela ez dut zalantza izpirik; ikasle horiek bidean jasotakoa, espero zuten uzta narotik urrun gelditu zitzaien: frustrazioa, ustez
|
hizkuntza
ikasteko zuten gaitasun ezagatik eta euskalduna izateko asmo zapuztuagatik; baita ikasten emandako hamaika ordu eta gastatutako diruen inbertsio ustelagatik ere. Zer dela-eta, hainbat porrot?
|
|
2003
|
|
|
Bidasoan gero eta harreman gehiago dago hezkuntza eta ekonomia eremuan. Belaunaldi berriek lau hizkuntzen hautua egina dute eta ikastolatik heldu den belaunaldi berriak bosgarren
|
hizkuntza
ikasiko balu, hainbat hobeto.
|
|
|
Orain ez da inor gogoratzen arazo hartaz. Noski, gauza ezaguna da jatorrizko hiztunak (txikitatik
|
hizkuntza
ikasi dutenak) egokitu egin daitezkeela eta egokitu egiten direla. Nahiko denbora, informazio eta borondate on izanez gero, edozein hizkerarekin moldatzen dira.
|
|
|
|
Hizkuntzak
ikasten ume eta gaztetxoak kanpora bidaltzea gaur hain normala dena ez zen horrenbeste 60ko hamarkada hasieran. Hizkuntza ikasbide aurreratu eta goizetikoa izan zuela erakusten du horrek.
|
|
|
euskara ikasteko metodo bat egitea. Ingeles irakasle izanik eta bera ere kanpo
|
hizkuntzak
ikasten saiatua, iker esparru bitxietarikoa zuen bigarren hizkuntzaren irakaskuntza, edo ezagutzen ez den hizkuntzaren ikaskuntza. Luzaroko lan geldo baina gogoetatsu baten emaitza izan da El vasco de hoy (VascH) obra erraldoi eta zehatza.
|
|
|
holakoxea zan gure euskal giroa Gazteizko Seminarioan! Eta, egia osoa esateko, erbesteko
|
hizkuntzak
ikastea mesedegarri izan jat nire bizitzan, eta oraintxe be pozarren irakurten ditut, lantzean lantzean, latinezko eta grekozko zati batzuk: latinerako, hor dot" Orduen liturgia"; grekorako, aspaldian eskuratu neban Bover ek paratutako Itun Barria (Azken aldi honetan beste edizino bat erabilten dot sarriago:
|
|
|
|
Hizkuntzak
ikastea baldin bada arrazoia, materialen (liburuak barne) eta, areago, etxeko giltzen galera ere estaltzen duten aseguruak sortu dira.
|
|
|
89 Bartzelonako unibertsitatean
|
hizkuntza
ikasteko lehenengo klaseak 1978an eman ziren Pons,
|
|
|
Hezkuntzarekin batera, euskalduntzeak hartu zuen urte haietako protagonismoa, bereziki euskaltegien bitartez, milaka eta milaka lagunek ekin baitzioten euskara ikasteari sasoi haietan. Aipatu berri dugun Gallastegik kritika latzak egin zizkion «klarionaren garaiari», ikasgelan ahalik eta eskola ordu gehien emateari, beti maila bereko ikaskideekin aritu beharrari, «pertsona helduak
|
hizkuntza
ikasteko duen bide naturalenaren likidazioa» zelakoan. Alfabetatzea bigarren mailan geratu zen, nahiz eta, Bizkaian, bereziki, Labayru erakundeak garrantzi handia eman.
|
|
|
Txostenaren arabera, gizonek aparkatzeko erraztasun handiagoa dute eta emakumeek
|
hizkuntzak
ikasteko erraztasuna.
|
|
|
Fakultatiboek diotenez, “alde txiki hori eten egiten da hilean behin, gutxienez”. Alemaniako unibertsitatean egindako ikerketaren emaitzen arabera, badirudi oso zabalduta dagoen iritziaren alde dagoela emakumeek gizonek baino zailtasun gehiago dituztela auto bat aparkatzeko, baina atzerriko
|
hizkuntzak
ikasteko gai direla kontrako sexukoak baino hobeto. Ikertzaile taldeak espazioan orientatzeko probak egin zizkion emakume lagin bati odoleko hormona maila handiagoa edo txikiagoa zuten aldietan, desberdintasunak zehazteko.
|
|
|
Oro har, esan liteke orain arteko hizkuntz politikak aldatu behar direla HEArenegoera aldatu nahi badugu eta normalizazioan aurrerapa uso sendoak eman nahi baditugu, bederen. Borondatean oinarritutako politikak herritarren motibazio integratzaileek mugatzen dituzte; horiek agortzen, apaltzen edo indarragaltzen dutenean herritarrengana iristeko bidea
|
hizkuntza
ikasi eta erabiltzearen alde praktikoa da. Baina, horretarako, beste politika batzuk erabili behar dira borondatetik eskakizunetara pasatuz, nahiz eta horrek kostu politikoakso rtu.
|
|
|
Eta pentsaera desegoki hori guztiz nagusitu zitzaigun. Akaso erosoa zitzaigulako, euskararen erabilera areagotzeko beharrezkoa zen giza taldeetako hizkuntz ohituren aldaketa,
|
hizkuntza
ikastea baina zailago eta konplexuagoa baita.
|
|
|
Euskaltegiak ez ziren salbuespena izan eta beraiek ere
|
hizkuntza
ikastearen garrantzia baino ez zuten ia azpimarratzen; praxian ez, bederen. Erabilera bultzatzeko premia ezagutu arren, ez zuten horren aldeko apustu ausartik eta sendorik egiten.
|
|
|
euskararen erabilera soilik norberaren erantzukizuna zela pentsatzea.
|
Hizkuntza
ikasi eta erabiltzekomotibazioa ren garrantzi ukaezina boluntarismo hutsarekin nahastu zen. Hizkuntzaren gizarte dimentsioa ia ezezaguna zitzaigun (ikus Jakin 128:
|
|
|
Oro har, faktore horiek,
|
hizkuntza
ikasteko zailtasun nekea, euskaraz bizitzeko dagoen aukeren urritasuna, euskalduntze alfabetatze sektorearen anabasa, diru laguntzen desorekak eta aldeak eta zenbait euskaltegitan euskararen kalterako ideologizazioa, neurri batean, matrikula galeraren azalgarriak izan daitezke. Baina neurri batean soilik.
|
|
|
Horretarako, euskararen berreskurapen erako hizkuntza politikak osotasun eta jarraikortasunarenprintzipioei kasu gehiago egin lieke. Euskara edo beste edozein
|
hizkuntza
ikastea norbanakoaren ikuspegitik antzerako izan badaiteke ere, sozialki arras desberd inak dira. Alderdi sozial horrek bereizi behar ditu euskararen eta beste edozein hizkuntzaren ikaskuntza prozesuak.
|