|
2000
|
|
|
EAEko Irakasleen Alfabetatze Euskalduntzea polemikan murgildurik dago. Iazko azterketen emaitzak jakin bezain pronto(% 52,2k baino ez du lortu lehen
|
hizkuntz
eskakizuna eta% 45ek bigarrena), sistema aldatu beharra dagoela esan dute sindikatu guztiek. UGTk eta CCOOk Hezkuntza Sailean aldaketa proposamen batzuk egin dituzte, baina Jaurlaritzak ez ditu ontzat eman eta Iralek orain arteko jardunari eutsiko diola adierazi du.
|
|
|
Bestalde, Normalizazio eta Administrazio Publikoen batzordean garatutako lanari buruzko ebaluaketa ere guztiz ezkorra izan zen. Administrazio Publikoetako lanpostuen
|
hizkuntz
eskakizunak arautzen dituen Foru Dekretu baten zirriborroaz informatzeko besterik ez dute deitu. Batzordeak kritikak eta aldaketa iradokizunak egin zizkion zirriborroari.
|
|
|
Baina horiekin batera, badira, halaber, beste mota batzuetako lege eta arauak, ikus entzunezko sektorea bere osotasunean araupetu edota jarduera honi muga berezituak ezarri nahi dizkiotenak. ...kion (programazio europarrarinahitaez eskaini beharreko emisio denboraren laurdena, jatorriz katalanez egindakoprogramekin osatua izatea; bikoiztuta edo azpi-idatzita ematen diren programak, gutxienez, katalanez ere emanak izatea; telebista lokalen kasuan, emakidetan, katalanarenerabilera eta Kataluniako kulturari egindako ekarpenaren balorazioa,...) 55 Halaber, Hizkuntz Politikaren Legeak zenbait
|
hizkuntz
eskakizun ezartzen ditu, telebistaz gainirratian ere agintzen dutenak, hala nola Kataluniako erakunde publikoek zuzeneangestionatutako irrati eta telebistek normalean katalanez jardun beharra, edo, orokorrean, Kataluniako eremuko telebistek beren produkzio propioaren erdia katalanez egitea,... Beste maila batean, Ikus entzunezkoen Kataluniako Batzordea (CAC) eratzen duenlegeak ere aipamena merezi...
|
|
|
Autonomia Erkidegoetako deialdietan, aparteko eskakizunak ere ezartzendira, hizkuntza berezitua dutenetan bereziki. ...ortaz, kultura eta, dagokionean, hizkuntza propioaren garapenari egindako ekarpenak nahitaezko baldintza bihurtu dira edo, gutxienez, baremoetako osagai70 Hala eta guztiz ere, Katalunian bakarrik jo da kuotalinguistiko zehatzak ezartzera, emisio orokorren zein musikakoen gainean71 Horrekinalderatuta, oso ahulak dira Euskadiko Autonomia Erkidegoan eta Nafarroakoanezarritako baremazio irizpideak eta
|
hizkuntz
eskakizunak.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi, ordea, hizkuntz politika hura bidegaldutan zebilenik, ez ikusiaren planta egiten zuela baizik. Baina Penintsulako nazionalismoek beren
|
hizkuntz
eskakizunak aldarrikatu zituz tenetik aurrera (Azurmendi1979b: 117; Atxaga 1996:
|
|
|
Nafarroan eta Araban, PP UPN alderdiak nagusi diren eremuetan, eskandaluzkoak diren erabakiak hartzen ari dira euskararen erabileraren aurka, berriz ere hizkuntza eta kultura politikagintzaren bidez kriminalizatuz. Hizkuntz Politikako Idazkaritza Nagusia desaktibatu, euskararen alorrean 0 mailako
|
hizkuntz
eskakizuna ezartzeko asmoa proposatu, eta euskarazko komunikabideei laguntzak ukatzea eta, oro har, Gasteizko Udalak, Nafarroako Gobernuak eta beste hainbat erakundek hartu dituzten neurrien asmoa hizkuntz komunitate elebakarra sortzea da, espainieraz moldatuko dena. Eta gaur egun ez dute lotsarik hala agertzeko.
|
|
2001
|
|
|
Lege aldetik ere, Hego Euskal Herrian, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 1982an onartutako. Euskararen Erabileraren Normalizaziorako Oinarrizko Legean?, zuzenean erabilerari buruz mintzatzen den bitartean, Nafarroako Autonomi Erkidegoan (NAE) 1984an onartutako. Euskararen ForuLegean?, gehienbat euskararen ezagutzari buruz mintzatzen da; Ipar Euskal Herrian, ez dago euskararen aldeko legerik. EAEn, normalizazio prozesua aurreratutabadago ere, eztabaida soziala oraindik ere bizirik dago; plangintzak egiterakoan, ezagutza maila azpimarratzen da gehienetan,
|
hizkuntz
eskakizun batzuk lortzeajartzen da helburu, euskararen erabilerak behar duen garrantzia kontuan hartugabe. Azken helburua euskararen ezagutza izango balitz bezala jokatzen da; zeresanik ez beste lurraldeetan, egoera are larriagoa baita.
|
|
2002
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak ekainean onartutako Justizia arloa euskalduntzeko dekretua bertan behera utzi du mementoz Espainiako Auzitegi Konstituzionalak, Espainiako Gobernuak jarritako errekurtsoaren erantzun gisa. Dekretuak hamar urteko plana jasotzen zuen eta haren arabera, 1.800 funtzionariotik 800ek
|
hizkuntz
eskakizunak egiaztatu dituzte. Eusko Jaurlaritzaren arabera, PPk ez du epe jakinik nahi hizkuntz eskakizunetan eta horregatik jarri zuen errekurtsoa.
|
|
|
Dekretuak hamar urteko plana jasotzen zuen eta haren arabera, 1.800 funtzionariotik 800ek hizkuntz eskakizunak egiaztatu dituzte. Eusko Jaurlaritzaren arabera, PPk ez du epe jakinik nahi
|
hizkuntz
eskakizunetan eta horregatik jarri zuen errekurtsoa.
|
|
|
Edozein modutan, betiko erronkaren aurrean jartzen du honek berriro ere euskalgintza, alegia, presentzia duina ziurtatzearena leku berri hauetan. tvpi.fr en, besterik ez bada, «hemen jo' ta sartuko zira» esaldia ipini dute sarrerako orrialdean; proyeccion.tv en, berriz, ez dago hitz bat bera ere euskaraz. Udaletxeek, Diputazioek, eta abarrek halako ekimenetarako laguntza publikoak ematean ez al dute inongo
|
hizkuntza
eskakizunik egiten?
|
|
|
Jaurlaritzak emandako datuen arabera, udal funtzionarien erdiek egiaztatu dituzte hizkuntza profilak.
|
Hizkuntza
eskakizunen bat duten 15.577 postutatik 6.736k egiaztatzeko epe jakin bat dute. Bestalde, 3.299 funtzionariok jada egiaztatuta dute eskaintzen zaien 4 eskakizunetako bat, 1.418 postu hutsik daude, 559k ez dute eskakizunik egiaztatu behar adina dela kausa, 641ek profil apalagoa egiaztatu du eta 819k ez dute batere egiaztatu.
|
|
|
|
HIZKUNTZA
ESKAKIZUNAK FINKO
|
|
|
Barañaingo eta Altsasuko udaletako plantilla organikoan langileen
|
hizkuntza
eskakizunak finkatu dituzte. Barañaingo Udalak plantillako lanpostuen %20an euskara jakitea eskatuko du eta Altsasuko Udalak lanpostuen %44an.
|
|
|
UPV EHU osoari dagokionez, 1999 urtean 879 lanpostuk zuten
|
hizkuntza
eskakizuna; horietatik 143 (%16, 3) ikasketa teknologikoetakoak ziren. Dena den, irakasle euskaldunen kopurua altuagoa da, eta portzentaje hau beti gorantz joan da.Bestalde, 1997 urtean edo lehenago ikasketa teknologikoetan euskaraz aurkeztudiren tesiak bederatzi izan dira.
|
|
|
– Administrazioko langileentzako
|
hizkuntza
eskakizunak eta helburuak jasotzen ditu.
|
|
|
Ikasleen hautaketa egiten dutenzentroek, denetan ez baita horrela gertatzen?
|
hizkuntza
eskakizunak eta lehentasunak kontuan hartzea, edo behintzat euskaldunak direnak aintzat hartzea, etahoriengan arreta haundiagoa ipintzea.
|
|
|
Plangintza hura eragozpenez beterik ezarri zen, giza nahiz ekonomia baliabideen urritasunak baldintzatu baitzuen: ikas-materiala sortzeko dirulaguntza eskasak, irakasle zein langile elebidunak kontratatzeko oztopoak, erreziklajerako trabak,
|
hizkuntza
eskakizunen inguruan izandako gorabeherak, sektore boteretsuenakjarritako mugak, Administrazioaren borondate ahula aurrekontuetarako... Beraz, presio sozialari erantzun nahian eta pertsona zehatz batzuen lanari esker gauzatutako programa izan zen I. Plangintza hura, baina inolaz ere ez nahikoa ikasleeuskaldunen andanaren beharrei aurre egiteko; are gutxiago, euskal irakaskuntzaren normalizaziorako oinarri sendoak jartzeko.
|
|
|
HARTU HITZA, berez, Hezkuntzako Lehenengo
|
Hizkuntza
Eskakizunak (HE1) eskatzen duen gaitasuna eskuratzeko sortutako material sorta handiago batenlehenengo atala dugu, lehenengo ekarria. Ez dakienak galdetuko du ea zer arraioden Hezkuntzako HE1 delako hori.
|
|
|
Gauzak aldatu dira euskal literaturaren kontuetan, zu nekez ohartuko zara horretaz, gaztetik arras arrunta izan baita zuretzat euskal liburuak kontsultatzea ikastetxeetan edo erostea liburu dendetan. Egia da oraingoz libururik salduenak, edo salduenetakoak, gure garaietan bezala, gramatikak, hiztegiak eta holako tankerakoak direla,
|
hizkuntzaren
eskakizunekin lotuagoak daudenak literaturarekin eta zerbait irakurtzeko plazerrarekin baino. Zuretzat aspergarriak, horregatik, non eta ez duzun jakin minik edo gramatika goserik oroz gain.
|
|
2003
|
|
|
Administrazioan ere euskararen organigraman erantzukizun karguetan egon diren edo dauden euskaltzaleek zenbaitetan bulkatu eta hartutako erabakiek, euskararen kalitate eta prestigioaren gainetik, ez ote diote lehentasuna interesedo curriculum pertsonalari, protagonismoari edo bere boteretxoan segitzeari eman? Nola ulertu, bertzela, kargu horietatik bulkatu eta defendatutako zenbait proiektu eta jokabide, erraterako,
|
hizkuntza
eskakizunena edo egungodekretuari aldeko botoa eman izana?
|
|
|
Herri administrazioetako
|
hizkuntza
eskakizunak: azterketa ereduak.
|
|
|
Irakasleen
|
hizkuntz
eskakizunak: 2000ko azterketak.
|
|
2004
|
|
|
Berri txar eta berri onak gorabehera, gure
|
hizkuntz
eskakizunak pil pilean ditugu beti, obratzen direnetaz aise gorago, euskalgintzaren influentzia eremua izan denaren aldian zabalagoa eta jantziagoa, eta prestatu behar gara, euskararen berreskurapenezko urrats konkretuen obratzeak kontrako jarrerak aktibatuko dizkigulako ondoko urteetan. Saltsa nahasia beharbada, baina garrantzitsuena ematen diren urratsak gure asmo estrategikoen zentzuan emanak izan daitezen da.
|
|
|
Halaber, euskararen kasuan gutxieneko ezagutza erakutsi behar den administrazioan ez da berdin agertu behar gaztelaniaren kasuan. Izan ere, antza denez, mundu guztia gaztelaniazko lehenengo, bigarren, hirugarren eta laugarren
|
hizkuntz
eskakizunen jabe da.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak ELA, LAB eta EILAS sindikatuekin irakasle kontratatu egonkorren baldintzak zehazteko sinatutako akordioa kritikatu dute CCOO eta UGT sindikatuek. Horien aburuz, «zentzugabea» da irakasle egonkorrei bigarren
|
hizkuntza
eskakizuna exijitzea eta erabaki hori salatzeko elkarretaratzea deitu zuten Bilboko Hezkuntza Sailaren egoitza aurrean. Kontseiluak eta EHEk bi sindikatu horien jarrera kritikatzeaz gain, «euren interesak» defenditzea kritikatu diote.
|
|
|
Kontseiluak eta EHEk bi sindikatu horien jarrera kritikatzeaz gain, «euren interesak» defenditzea kritikatu diote. ELA, LAB eta EILASek, aldiz, 1998ko
|
hizkuntza
eskakizunen derrigortasunari buruzko akordioa gogorarazi diote, bertan 2001 urtea finkatu zelako euskararen ezagutza baieztatzeko azken epe gisa; epe hori bi urtez luzatu dela azpimarratu zuten.
|
|
|
Bai, jaunak: baldintza soziolinguistiko horietan, gertatutako asimilazioaren kontzientziarik ez duen giza taldeak ez du arazoaren neurriko erantzunik emango, eta jadanik eskueran duen estatus soziolinguistikoari atxikirik, arranguraka eta aieneka hasiko da harako
|
Hizkuntza
Eskakizuna edo honako EGA eskatzen badiote. Gauzak, oro har, horrelatsu gerta litezke.
|
|
|
Bai, jakina,
|
Hizkuntza
Eskakizunen bat, ezinbestez, pertsonei galdegiten zaie, eta nortasun, asmo eta helburu batzuk dituen gizajendea da hori. Baina, tira, ez dira, hala eta guztiz ere, gizaki zerutiarrak, besteok ere ez garen bezalaxe.
|
|
|
Hirugarrenentzako aseguru osoari dagokionez, 1.332 euroko aldea dago gizonentzat eta 1.378 emakumeentzat,% 202 eta% 224, hurrenez hurren. Senikoa Hirugarren
|
hizkuntza
eskakizunaren erabiltzaileak 40 urte ditu, Renault Scénic bat du, 15 urte gidabaimenean eta 2 urte konpainiari parte eman gabe. Gutxieneko frankiziarekin arrisku orotarako aseguruak %166, 914 eurokoak dira.
|
|
|
Euskalgintzak beti egin dion kritika nagusia honako hauxe izan da: langile multzo batek
|
hizkuntz
eskakizuna betetzea duela ardatz, baina erabileraren inguruko neurriak ez direla aurreikusten Administrazioa euskalduntzeko planetan.
|
|
|
• Aldi hau amaitzen denerako langileen %81 inguru adinagatik salbuetsita egongo da.
|
Hizkuntz
Eskakizuna frogatzeko adin muga 45 urtetan jartzen jarraitzeak bete betean oztopatzen du planaren garapena.
|
|
|
• Dagokien
|
hizkuntz
eskakizuna eskuratu arren eguneroko lan jardunean erdara hutsean lanean diharduten langileek euskarazko trebetasuna galtzeko arriskua aipatzen da.
|
|
|
• Erakunde autonomoei eta kontzesiopean dihard uten enpresei egiten zaien
|
hizkuntz
eskakizuna arindu egiten da, gutxieneko derrigortasun indizeari egiten zitzaion aipamena ezabatu baita.
|
|
2005
|
|
|
Giltza eman zitzaien «eskoletan euskarari eta Euskal Herriari etorkizunerako atea irekitzeko». Bien bitartean,
|
hizkuntz
eskakizunak bete ez dituztelako egonkortasuna galdu duten irakasleek protesta ekitaldia egin zuten hilaren 11n eta Ibarretxeri eskatu zioten «konponbidea» aurkitzeko.
|
|
|
157 irakasleak,
|
hizkuntz
eskakizuna betetzen ez zutelako egonkortasuna galdu dutenak, Bilbon, Hezkuntza Sailaren aurrean bildu ziren protesta egiteko. Aurrera begira ere protestekin jarraitzeko asmoa azaldu dute.
|
|
|
Euskarazko
|
hizkuntza
eskakizunek eraginda, irakasleak birziklatzeko prozesuaabian jarri zen: IRALE programaren bitartez, euskara normalizazio bidean jarrinahi izan zuten hezkuntza arloan.
|
|
|
1990ean Udal langileen
|
hizkuntza
eskakizunak zehaztu ziren.
|
|
|
Aitzitik, alde negatiboan daude Estatutu berriaren proposamenak euskararen estatusean aurrerakuntzarik ez ekarri izana, ereduak gainditu ez izana, AdministrazioOroko rra euskalduntzeko II. Planaren porrot nabaria eta III.aren gabezia ukaezinak. Halaber, onartezina da euskalduntzeko plana abian jarri baino lehen 1.800 langile
|
hizkuntza
eskakizunik gabe hartu izana. Bestalde, gizarte eragileekiko harremanek eta gardentasun gutxirekin kudeatzen diren zerbitzuak euskalduntzeko planek nabarmen hobetu lukete, azken urteotako ibilbidea ikusita.
|
|
|
batzuentzat egindako lana urri, labur eta motzegia da euskararen normalizazio eta biziraupenerako (bereziki, ezker abertzalearen inguruko sektoree ntzat). Bestetik, beste sektore zabal batek inposaketa, injustizia, alderdikeria... ikusten ditu ekinbide honen atzean; be reziki, zenbait lanpostu eskuratzeko dekretuz ezarri dituen
|
Hizkuntz
Eskakizunak direla eta (Administrazio, Osasun eta Hezkuntza alorretan bereziki, eta hauen artean geroxeago aztertuko dugun 157 irakasleen afera). Sektore hauek, edo aspalditik izan dute euskararekiko atxikimendu epela, edo zutena epeldu edo hoztu egin zaie beren bizitza pertsonalean euskararen aldeko politika eraginkor baten ondorioak nozitzen hasi direnean.
|
|
|
Zoritxarrez, eta nire uste apalean, hazten, handitzen ari da euskararekiko honelako sentipena dutenen kopurua, hasieran esan dudanez. Euskaltegietara hurbildu besterik ez dago euskararekin erreta eta nazkatuta daudenak aurkitzeko, euskara ikastea titulu bat edo
|
Hizkuntz
Eskakizunen bat eskuratzeko soilik planteatzen dutenak, berau lortutakoan euskara bazter batean utziko dutenak... Askotan, aurreko bi taldeetako batean kokaturik egon direnak aurki genitzake talde honetan, baldintza eta arazo pertsonalek ekarriak, beraiek edo hurbileko batek bizi izandako egoera edo arazoek eraginda.
|
|
|
• Jaurlaritzaren jokaera. Alde batetik diskurtso eta ekinbide erakargarri, ilusionagarri eta motibagarririk gorpuzten ez du jakin; beste alde batetik,
|
Hizkuntz
Eskakizunen eta antzeko dekretu batzuen inguruan eta berauen sozializazioan" dekretu kutsu" nabarmenegia; gizarte osoarentzat onargarri edo asumigarri gertatzeko pedagogia lanpe rtsuas iboa ren falta, euskararen aldeko diskurtsoa sozializatzean...
|
|
|
Honek zera esan nahi du: zegokien
|
Hizkuntz
Eskakizuna ez egiaztatzeagatikegonko rtasuna galtzear dauden 157 irakasleen inguruan planteatu den gatazka honetan gehiago erreparatuko diedala euskaltzaleen eta euskalgintzan ari direnen aldetik eman diren erantzunei eta hartu diren jarrerei; eta ez horrenbeste irakasleen babesean atera direnenei. Are gutxiago saiatuko naiz epai definitiborik ematen, bereziki honen guztiaren oinarrian dagoen beste zerbaiti eman nahi diodalako lehentasuna.
|
|
|
• Errealitatean, irakasle hauek urte askotan egon dira liberatuta, baina oso aukera gutxi izan dute zegokien
|
Hizkuntz
Eskakizuna egiaztatzeko (bertsioren batean —El Dia rio Vasco, 2005 25—, aukera bakarra).
|
|
|
• Neurri hau (hots, egonkortasunaren galera hau) defendatzen duten askoren inkoherentzia askotan aipatzen da. Izan ere, hainbat politikari eta sindikalista ez dira euskaraz aritzeko gai eta askoz gehiagok ez lukete inolaz ere egiaztatuko beren lanpostuen antzeko batean eskatzen den
|
Hizkuntz
Eskakizuna.
|
|
|
• Ez dago inolako eskubiderik irakasle hauek euskararen aurka dauden irakasleak bailiran aurkezteko. Aitzitik, gehienak saiatu izan dira euskara ikasten eta zegokien
|
Hizkuntz
Eskakizuna egiaztatzen. Irakasleek beraiek gutun batean adierazi zituzten antzeko ideiak:
|
|
|
• Itun honen barruan, eta baldintzetako bat bezala, daude kokatuta
|
Hizkuntz
Eskakizunak. Eta hauek bi irizpide nagusiren arabera justifikatzen dira:
|
|
|
Eta hauek bi irizpide nagusiren arabera justifikatzen dira: irakasleek emanbeha rreko gai eta lanpostuari lotutako
|
Hizkuntz
Eskakizun jakin bat. Eta bi irizpide hauek, aldi berean, gizartearen eskari nagusi bati erantzuten diote, seme alabak eredu euskaldunetan euskalduntzeko eskariari.
|
|
|
• Egonkortasuna ez da galdu 2
|
Hizkuntz
Eskakizuna ez egiaztatzeagatik, 1.a baizik. Beraz, ez dute gutxieneko maila bera ere egiaztatu.
|
|
|
• Badira beste 17.000 irakasle egoera ez egonkorrean, titulazioa, 2
|
Hizkuntz
Eskakizuna eta guzti. Hauek guztiok zerrendetan 157 irakasleon aurretik egon lukete (LAB).
|
|
|
• Irakasle orok du titulazioa eta
|
Hizkuntz
Eskakizunen baldintzak betetzeko beharra, langileen gabeziek ezin baitute baldintzatu euskal hezkuntza sistemaren garapena. Kasu honetan, kolektibo honek bere interes pertsonalak interes kolektiboen aurretik jarri ditu.
|
|
|
Adierazpen mailan ez, baina ekintza deigarria izan zen EHEk Bertendonako institutuaren aurrean martxo aren 9an antolatu zuen kontzentrazioa, eta nabarmentzekoa da ere, aldi berean, apirilaren 11n zegokien
|
Hizkuntz
Eskakizuna egiaztatu duten hainbat irakasleri egindako omenaldia.
|
|
|
Irakasleen
|
hizkuntz
eskakizunak: 2001eko azterketak.
|
|
|
2001eko irakasleen
|
hizkuntz
eskakizunak [Baliabide elektronikoa]. HEZKUNTZA, UNIBERTSITATE ETA IKERKETA SAILA (E.J.).
|
|
2006
|
|
|
Horren ingurukoa da artikulatu nagusiena eta horren ingurukoa da legearen derrigortasuna. Eta ezagutza" perfilen" politikaren bidez ziurtatu nahi da, hau da zigor mehatxuarekin loturiko
|
hizkuntza
eskakizuna ezarriz. Eta hizkuntz eskakizunak 1 eta 2 direnez, oso ezagutza eskasa ziurtatu nahi da plangintza horren bidez. Laburbilduz:
|
|
|
Eta ezagutza" perfilen" politikaren bidez ziurtatu nahi da, hau da zigor mehatxuarekin loturiko hizkuntza eskakizuna ezarriz. Eta
|
hizkuntz
eskakizunak 1 eta 2 direnez, oso ezagutza eskasa ziurtatu nahi da plangintza horren bidez. Laburbilduz: ezagutza, erabilerarako ezagutza eskasa, beldurraren motibazioarekin sustatu nahi den ezagutza.
|
|
|
Alde batetik ezagutza eskasa proposatzearekin batera, erabilera sustatzea ezinezkoa izango da urte luzeetan, izan ere ezagutza maila nahikoa izan gabe ezin baita erabili. Bainan, bestetik, eta hauxe da agian kaltegarriena,
|
hizkuntz
eskakizunen ondorio txarrena motibazio arloan ematen da. Izan ere, legearen arabera bi motibazio mota nagusi sustatzen dira:
|
|
|
Izan ere, legearen arabera bi motibazio mota nagusi sustatzen dira: lehenengoa, beldurraren motibazioa,
|
hizkuntz
eskakizuna asignatua duten lanpostuetako langile edo profesionalak jadanik sentitzen hasi diren beldurra, angustia, depresioak.... administrazioaren gainontzeko erakundeetako hizkuntza planetan gertatu izan den fenomenoa eta adarretatik heldu gabea oraindik; bigarrena," irresponsabilitatearen"," erantzukizun eza" ren motibazioa, hizkuntza eskakizunetatik libro gelditu diren gu...
|
|
|
Izan ere, legearen arabera bi motibazio mota nagusi sustatzen dira: lehenengoa, beldurraren motibazioa, hizkuntz eskakizuna asignatua duten lanpostuetako langile edo profesionalak jadanik sentitzen hasi diren beldurra, angustia, depresioak.... administrazioaren gainontzeko erakundeetako hizkuntza planetan gertatu izan den fenomenoa eta adarretatik heldu gabea oraindik; bigarrena," irresponsabilitatearen"," erantzukizun eza" ren motibazioa,
|
hizkuntza
eskakizunetatik libro gelditu diren guztientzat, hau da, 45 urtetik gorako guztientzat, Osakidetzan portzentai nahiko handia dena.
|
|
|
«Guk ez dugu batuazko eskolarik eskaintzen helburu jakin batekin ez bada: EGA ateratzea,
|
hizkuntz
eskakizunen bat prestatzea...». EGA bera ere, nahi izanez gero, bizkaieraz egin dezakete bertako ikasleek, euskaltegiak akordio berezia baitu horretarako.
|
|
|
Hau da, HABEren gaitasun orokorreko lau mailak ez daude ofizialki homologatuta gainerako erakundeen egiaztagiriekin. Zenbait erakundek euren
|
hizkuntza
eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun).
|
|
|
Zenbait erakundek euren hizkuntza eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2
|
hizkuntza
eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2 hizkuntza eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez.
|
|
|
Zenbait erakundek euren hizkuntza eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau
|
hizkuntza
eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2 hizkuntza eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez.
|
|
|
Zenbait erakundek euren hizkuntza eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2
|
hizkuntza
eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2 hizkuntza eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez.
|
|
|
Zenbait erakundek euren hizkuntza eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau
|
hizkuntza
eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2 hizkuntza eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez.
|
|
|
Zenbait erakundek euren hizkuntza eskakizunak dituzte, eta euskara gaitasuna neurtzeko sistema eta mailaketa jakin bat erabiltzen dute: Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau
|
hizkuntza
eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2 hizkuntza eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez.
|
|
|
Hezkuntza Sailak (irakasleen 1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), IVAPek, (lau hizkuntza eskakizun), Hizkuntza Eskola Ofizialak (oinarrizko zikloa, 4 kurtsoa eta goi zikloa edota gaitasun agiria), Ertzaintzak (1 eta 2 hizkuntza eskakizunak), Osakidetzak (lau hizkuntza eskakizun) eta Justiziak (lau hizkuntza eskakizun). Hala, esaterako, ikasle batek oinarrizko kurrikuluko 2 maila egiaztatu badu, eta IVAPen 2
|
hizkuntza
eskakizuna lortu nahi badu, beste azterketa bat gainditu du nahitaez. Hau horrela izaki, euskara tituluak modu diakronikoan sortu direla pentsa genezake eta hainbat sektoretako erakunde bakoitzak bere titulazioak sortu dituela unean uneko beharrei jarraiki.
|
|
|
Batzuek baliokidetzeaz harago joatea ere eskatzen dute; erakundeen artean mailen izendapen bakarra lortu behar dela diote. Hau da, ikasle batek, esaterako, Hizkuntza Eskolako goi zikloa delakoa, HABEko EGA titulua, IVAPeko 3
|
hizkuntza
eskakizuna eta Hezkuntza Saileko 2 hizkuntza eskakizuna aukeran izan beharrean, titulu bakarra lortzea.
|
|
|
Batzuek baliokidetzeaz harago joatea ere eskatzen dute; erakundeen artean mailen izendapen bakarra lortu behar dela diote. Hau da, ikasle batek, esaterako, Hizkuntza Eskolako goi zikloa delakoa, HABEko EGA titulua, IVAPeko 3 hizkuntza eskakizuna eta Hezkuntza Saileko 2
|
hizkuntza
eskakizuna aukeran izan beharrean, titulu bakarra lortzea.
|
|
|
Hala zioen irailean HABEk eta EAEko Osasun Sailak ekimena aurkezteko zabaldutako prentsa dosierrak. Gutxienez 2
|
Hizkuntza
Eskakizuna daukaten osasungintzako langileentzat eginda dago Osatuz. Sendagileentzat batez ere, baina baita erizain eta harrerako langileentzat ere.
|
|
|
Hala ere, irrealtasun hori gorabehera, ikusi dugu kontzeptua praktikan erabili ere egiten dela. Adibidez Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabako administrazio publikoetarako planetan
|
hizkuntza
eskakizunen derrigortasun indizeak zehazteko garaian. Hiz  kuntza eskakizuna duten lanpostuen portzentajea erabakitzeko erabilitako formula matematikoan ia euskaldunen portzentajea osagaietako bat zen.
|
|
|
–Hizkuntza gure geneetan txertatua daukagula frogatuko balitz, eta, esaterako, ergatiboa ezin menderatua geneetako edo zeluletako proteina baten gorabeherak justifikatuko balu, medikuaren edo neurologoaren agiri batek EGAko edo
|
hizkuntza
eskakizunetarako azterketatik salbuetsita utziko gaitu etorkizunean?
|
|
|
1998tik aurrera, proiektuaren arduradunarentzako eta parte hartzen duten irakasleentzako derrigorrezkoa da formazio ikastaroetara joatea. 2002, 2003 eta 2004ko ebazpenek aurrekoetatik desberdintasunak ekarri dituzte, batez ere
|
hizkuntza
eskakizunari eta eskolak ematen dituen etapari dagokionez. Hau da, LHko eta DBHko lehen ziklokoek parte har dezakete, baina 2 HE (Hizkuntza Eskakizuna) izan ezean.
|
|
|
2002, 2003 eta 2004ko ebazpenek aurrekoetatik desberdintasunak ekarri dituzte, batez ere hizkuntza eskakizunari eta eskolak ematen dituen etapari dagokionez. Hau da, LHko eta DBHko lehen ziklokoek parte har dezakete, baina 2 HE(
|
Hizkuntza
Eskakizuna) izan ezean.
|
|
|
|
Hizkuntza
eskakizunak egiaztatzeko azterketa ereduak. CABEZAS URKIAGA, Julen; CASTRO LEGARZA, Gotzon; DOVAL GARCIA, Garbiñe eta beste.
|
|
|
|
Hizkuntza
eskakizunak egiaztatzeko azterketa ereduak [Interneteko artxiboa. PDF].
|
|
2007
|
|
|
Bitartean, eria zaintzeko kolore guztietako enplastoak asmatzen dituzte egun batean bai eta bestean ere: euskara lege, hizkuntza eskubide, era guztietako siglak (EBPN, HPS, AEBEMET...), berripaperak,
|
hizkuntza
eskakizun eta ez dakit zer demontre gehiago sortzeko, jakin badakitenean zauria aurretik garbitu barik, alferrekoa dela tiritak ezartzea.
|
|
|
Eta Olentzerori zuzendutako desio zerrenda honen barruan, nahiko nuke eskatu, baita ere, hautagai politikoei euskara maitatzearen eskakizuna exijitzea zerrendetara igo ahal izateko. " Maitatze eskakizuna" eta ez"
|
hizkuntza
eskakizuna". Ez al da egokiagoa eta ederragoa normalizazio baterako?
|
|
|
•
|
Hizkuntz
eskakizunak areagotzeko proposamenak egin. Ezarritako epeak bete, eta aldagai berrietara egokitu.
|
|
|
• Lehen
|
hizkuntza
eskakizuna eskuratzen dutenek ikasi dutena galdu egiten dute, ez baitira euskarazko lan zirkuituetan integratzen.
|
|
|
• Derrigortasun data duten lanpostuak %40 dira bakarrik, eta horien erdia soilik dago dagokien
|
hizkuntza
eskakizuna egiaztatu dutenen eskuetan.
|
|
|
Halaber, salbuespenei buruz mintzatu dira Kontseiluko bozeramaileak. 45 urte baino gehiagoko langileak salbuetsita daude legez, hau da, ez dute
|
hizkuntza
eskakizuna bete behar.
|
|
|
• Euskarazko zerbitzua eta lana bermatzen duten
|
hizkuntza
eskakizunak bakarrik aintzat hartzea.
|
|
2008
|
|
|
Etxebizitza eta euskara izan dira berriro Udal batzarreko gai. Ostiralean, batetik, Okendo inguruko proiektuaren lehen onarpena egin zen, besteak beste Udaletxe berria, Brigidarren komentuaren aldaketak eta etxebizitzen eraikuntza aurreikusten dituena eta, bestetik, zenbait udal lanpostuk aurre ikusita zituzten
|
hizkuntza
eskakizun eta derrigortasun datak atzeratzea erabaki. Bi gaiek Plataforma, EAJ PNV, EA eta EAE ANVko ordezkarien aurkako botua jaso zuten, PSE EEkoen aldekoa, PPko zinegotzia ez zen bilkuran izan eta EB Berdeak taldeko Ricardo Ortegak, Okendoko egitasmoaren alde egin zuen baina hizkuntz eskakizunen botazioan ez zuen parte hartu.
|
|
|
Ostiralean, batetik, Okendo inguruko proiektuaren lehen onarpena egin zen, besteak beste Udaletxe berria, Brigidarren komentuaren aldaketak eta etxebizitzen eraikuntza aurreikusten dituena eta, bestetik, zenbait udal lanpostuk aurre ikusita zituzten hizkuntza eskakizun eta derrigortasun datak atzeratzea erabaki. Bi gaiek Plataforma, EAJ PNV, EA eta EAE ANVko ordezkarien aurkako botua jaso zuten, PSE EEkoen aldekoa, PPko zinegotzia ez zen bilkuran izan eta EB Berdeak taldeko Ricardo Ortegak, Okendoko egitasmoaren alde egin zuen baina
|
hizkuntz
eskakizunen botazioan ez zuen parte hartu. Okendo inguru eraberritzeko Plan Berezia behin betiko onartu zuten ostiraleko Udal Batzarrean PSE EE eta EBko zinegotziek.
|
|
|
EAJko Estitxu Alkortak, aldiz, ez du uste hor hainbeste etxebizitza eraiki beharrik dagoenik eta etxebizitza pribatuei lehentasuna ematen zaiela salatu zuen, kotxerasko babes ofizialeko etxebizitzen egitasmoa aipatuz.EAEko Joxe Goikoetxeak oro har bat egin zuen aurreko bien salaketarekin eta botoa aurka emango zutela jakinarazi, Udal Gobernuak etxegintza politika desegokia duelako. Hizkuntz eskakizunakBestalde, PSE EEko zinegotziak bakarrik geratu ziren zenbait udal lanposturen
|
hizkuntza
eskakizunak malgutzeko proposamenean. Euskara batzordeko buru den Ricardo Ortega EBko ordezkaria bera ere abstenitu egin zen.
|
|
|
Beraz, zenbait lanpostu berri eta huts betetzeko aurki egingo diren deialdietan ez dira euskara zerbitzuak proposatutako datak beteko. Aurretik ezarrita zeuden
|
hizkuntz
eskakizunak aldatu egingo dira. Oposizioko alderdiek gogor salatu zuten Udal Gobernuaren jarrera hiru udaltzainen, obretako arduradunaren, bi margolari eta beste bi igeltseroren derrigortasun data 2012 bukaerara atzeratu delako.Oposizioaren ustez, Euskara departamentuaren txostenei ez zaie kasurik egin erabaki hau hartzerakoan.
|
|
|
Beraz gero, libre direla nahi dutena erabakitzeko, teknikarien iritziaren aurkakoa bada ere. Alkatearen ustez, garrantzitsuagoa da herritan guztiei aukera berdina ematea, hau da ez dadila inor lanpostu horietan lehiatzeko aukeratik kanpo izan, eta behin lanpostua eskuratuta denbora emango zaie oraindik euskaldundu gabe dauden pertsona horiei
|
hizkuntza
eskakizuna bete dezaten.•
|
|
|
Herritarrak zer erantzuten duen, hura zehaztuko du langileak Ogasunak duen programa informatikoan. Ogasunak bezeroaren
|
hizkuntz
eskakizuna kontuan hartu dezan aurrerantzean.Buruntzaldearenkanpaina gestorietanEz dira gutxi Errenta Aitorpena gestoria edota bankuen bidez egiten dutenak. Bertako langileekin hartu emanak euskaraz izateko aukera dago gehienetan.
|
|
|
2 Gero,
|
hizkuntza
eskakizun hori kasuan kasuko lan eskaintza publikoetan eta lanpostuen deialdietan adieraziko da.
|
|
|
, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4
|
hizkuntza
eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko hizkuntz eskakizunik, ez eta euskaraz lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4 hizkuntza eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko
|
hizkuntz
eskakizunik, ez eta euskaraz lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
Egokiagoa irizten diogu
|
hizkuntz
eskakizun horiek Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratura egokitzea, eta beste baliokidetza sistema bat ezartzea indarrean dauden beste ziurtagiriekin parekatzea errazagoa izan dadin.
|
|
|
|
Hizkuntza
eskakizunak banaka ezarriko dira, hain zuzen, langile bakoitzak organigraman non kokatzen den eta administratuarekin zein harreman dituen kontuan hartuz. Horrela, baloratuko da langile horrek zein eragin duen administratuak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubide gauzatzerakoan.
|
|
|
3.1
|
Hizkuntz
eskakizunak
|
|
|
Jakina denez, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4
|
hizkuntza
eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko hizkuntz eskakizunik, ez eta euskaraz lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
Jakina denez, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4 hizkuntza eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko
|
hizkuntz
eskakizunik, ez eta euskaraz lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
Haatik, egokiagoa irizten diogu
|
hizkuntz
eskakizun horiek Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratura egokitzea, eta beste baliokidetza sistema bat ezartzea indarrean dauden beste ziurtagiriekin parekatzea errazagoa izan dadin:
|
|
|
|
Hizkuntz
eskakizuna kreditatzeko bi modu egon daitezke: bata agiria, hizkuntza eskola ofizialeko gaitasun agiria edo baliokidea, —honek balioko luke 1, 2 eta 3 hizkuntz eskakizunak kreditatzeko—; edo, hori ezean, hizkuntz eskakizuna egiaztatuko duen euskarazko proba egin da.
|
|
|
Hizkuntz eskakizuna kreditatzeko bi modu egon daitezke: bata agiria, hizkuntza eskola ofizialeko gaitasun agiria edo baliokidea, —honek balioko luke 1, 2 eta 3
|
hizkuntz
eskakizunak kreditatzeko—; edo, hori ezean, hizkuntz eskakizuna egiaztatuko duen euskarazko proba egin da.
|
|
|
Hizkuntz eskakizuna kreditatzeko bi modu egon daitezke: bata agiria, hizkuntza eskola ofizialeko gaitasun agiria edo baliokidea, —honek balioko luke 1, 2 eta 3 hizkuntz eskakizunak kreditatzeko—; edo, hori ezean,
|
hizkuntz
eskakizuna egiaztatuko duen euskarazko proba egin da.
|