|
2011
|
|
|
munduko hiztun gehien gehienak hizkuntza bakan eta urri batzuetan bizi dira.
|
Hizkuntza
hegemonikoak hiztunez ikaragarri oparoak diren bitartean, hizkuntza txiki eta txikituek hutsaren hurrengo hiztun kopurua daukate. Panorama hau batzuetan berezkoa izan daiteke, baina beste askotan ez.
|
|
2017
|
|
|
Erdal elebidunaren kasuan ez dago antzeko jokamolderik: hauek,
|
hizkuntza
hegemonikoaren hiztun direlako, euskaraz bizitzeko beharrik ez gogorik ez dute sentitzen eskuarki. Euskal elebidunen bizitza elebiduna edo erdarazkoa da bizitzaren hainbat esparru komunikatibo esanguratsutan; erdal elebidunen bizitza, berriz, erdara hutsekoa, praktikan erdal elebakarren gisara jokatzen dutelako355 Bi elebitasun hauen arteko aldeak, beraz, handiak eta sakonak dira:
|
|
|
Baina, hizkuntza ez hegemonikoetako hiztunok badakigu, eguneroko zapalkuntzazko esperientziaren poderioz, hizkuntz aniztasuna aberastasuna dela, eta hizkuntza bakoitza errealitatea ulertzeko modu bakar batera sarbidea ematen digun inbutu bat bezalakoa dela.
|
Hizkuntza
hegemonikoetako hiztunak ez dira auzi horretaz ohartzen, eta Gayatri C. Spivak ek ‘Can the Subaltern Speak? ’ (Hitz egin dezake subalternoak?) idazkian definitzen duen bezala, honelaxe pentsatzen dute: mundua bere osotasunean uler dezaketela eta gauza esanguratsu guztiak hizkuntza ‘garrantzitsuetan’ hitz egingo direla.
|
|
2019
|
|
|
Estatuak eta bertako agintariek,, erdalduntze eta elebiduntze orokorra? bultzatu beharrean, beste hizkuntza politika batzuk garatu izan balituzte, eskola euskaraz eskainiz edo administrazioetan euskara erabiltzeko aukera bermatuz, euskaldunek euskaraz bizitzeko modua izango zuten,
|
hizkuntza
hegemonikoetako hiztunek beren hizkuntzetan bizitzeko aukera izan duten modu berean, eta ez zioten uko egin behar izango bere hizkuntzari. Beste estatu batzuetan egin den bezala, hizkuntzen lurralde banaketaren araberako ofizialtasun partekatuak bultzatu izan balira, gaur egun euskarak beste estatus bat izango zuen eta gazteak eleanitzak izango ziren, baina ez denak hizkuntza hegemoniko beretik abiatuta.
|
|
2021
|
|
|
• Dei bat egin zieten
|
hizkuntza
hegemonikoen hiztunei. Adierazi zieten tolerantzia ez dela nahikoa.
|
|
2023
|
|
|
Euskarak ez zuen, ordea, balio instrumental hori izan lehen belaunaldiko etorkin helduentzat; diotenez, eurek nahiko lan bazuten integrazio laboral eta sozialarekin aurrera egiten. Halere, esan behar da era berean, ez zutela, oro har, euskararekiko jarrera uzkurra garatu8 Izan ere, lan munduko sozializazioan ez zuten euskararen beharrik izan,
|
hizkuntza
hegemonikoaren hiztunak ziren eta euskarak ez zien euren hizkuntza estatusa arriskuan jarri.
|
|
|
Bistan denez, ikasitako omnipotentziaren baitan gradazio desberdinak egon litezke, eta
|
hizkuntza
hegemonikoko hiztun guztiek ez dute muturreko jarrera hartzen. Jarrera erabat supremazistak dituztenen beste aldean kokatuko lirateke elebitasun formal itxuraz berdinzalearen alde egiten dutenak; baina euskararen berezko hizkuntzaren izaera eta gutxitze prozesua aintzat hartu gabe, de facto, gutxitutako egoera hori mantentzea bultzatzen dutenak, gaztelera hizkuntza komun eta unibertsal gisa eta euskara tokiko hizkuntza partikular gisa kontsideratuz.
|