|
2004
|
|
|
Eta biziraupena lortu duten herriak burujabetzara jo duten herriak izan dira. Eta horrek, gainera, gurea bezalako
|
hizkuntza
gutxiagotu baten egoeran, ez du esan nahi biziraupena ziur lortuko dugunik ere!", esan zuen, Irlandako prozesua ekarriz gogora. " Herri honek soilik aurrera egin ahal izango du eta euskarak aurrera egin ahal izango du estatu bateko planteamendua egiten baldin badu" erabaki zuen.
|
|
2008
|
|
|
Gaur egun telebistak dauka publiko potentzial handiena, ondoren irratiak eta azkenik prentsa idatziak.
|
Hizkuntza
gutxiagotu baten kasuan hedabide moten arteko ezberdintasuna nabarmenagoa da: ikusentzutezkoa errazago iristen da, soilik entzutekoa dena ez da hainbeste iristen eta idatzizkoak dauka publiko potentzial txikiena.
|
|
|
Nukleoa ezinbestekoa da erkidegoaren sendotasunerako, beronen bizi indarrak eta dinamikotasunak nabarmen baldintzatzen dute erkidegoaren bizitasuna. Baina zirkulu kontzentrikoak ere ezinbestekoak dira, batik bat bizirauteko zabaltzea derrigorrezkoa duen
|
hizkuntza
gutxiagotu batentzat. Euskararen hizkuntza erkidegoak nukleo sendoa eta ahal bezain zabala behar du eta, halaber, zirkulu kontzentrikoetara hedatzeko gaitasuna behar du.
|
|
|
3) Ikuspegi metodologiko zehatzenetik zalantza bakarra da ea aplikagarria den modu automatiko batean gurea bezalako
|
hizkuntza
gutxiagotu baterako hizkuntza normalizatu baten audientziak aztertzeko erabiltzen den markoa.❚
|
|
|
Sortzez geroztik, euskara nonahi, noiznahi eta zernahirako balia dadin euskara eguneratzen ahalegindu da Euskaltzaindia. Testuinguru horretan, lehenagotik zetozen ahaleginei segida emanez, igaro berri den mendeko 60ko hamarkadan, euskararen batasun bideak berealdiko bultzada jaso zuen,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten indarberritzea ahalbidetzeko oinarrizko habeetako bat ezarriz, bidenabar. Habe horrek, hain zuzen ere, corpus plangintzarekin dauka zerikusia, eta corpus bateratu horren zabalkundean, ez neke eta eztabaidarik gabe, ikastolen mugimendua izan zuen aldamenean Euskararen Akademiak.
|
|
2009
|
|
|
|
Hizkuntza
gutxiagotu bat indarberritzeko ezinbestekoa da herritarrek hala nahi izatea; erabat alferrikakoa izaten da herritarren borondatea behartzea. Ahalik eta tentsio gutxien eta giro barea behar da aurrera jarraitzeko.
|
|
2012
|
|
|
Migrazio mugimendu berriek, euskarara hurbiltzeko tresna berriak antolatzeko premiak sortu du Auzoko. premia hori izan da Auzoko sortzearen akuilu, baina beharrak aurretik bazeuden. egoerak konplexuak dira, eta euskararen egoera oraindik eta konplexuagoa,
|
hizkuntza
gutxiagotu bat den seinale. Auzokok ez dio inori euskararen egoeraren zama ezarri nahi, izan ere, faktore anitz daude euskararen egoeraren atzean; politikoak, ekonomikoak, kulturalak, aurreko migrazio mugimenduak eta abar.
|
|
2016
|
|
|
«Gaur egun telebistak dauka publiko potentzial handiena, ondoren irratiak eta azkenik prentsa idatziak.
|
Hizkuntza
gutxiagotu baten kasuan hedabide moten arteko ezberdintasuna nabarmenagoa da: ikusentzutezkoa errazago iristen da, soilik entzutekoa dena ez da hainbeste iristen eta idatzizkoak dauka publiko potentzial txikiena.
|
|
|
Nukleoa ezinbestekoa da erkidegoaren sendotasunerako, beronen bizi indarrak eta dinamikotasunak nabarmen baldintzatzen dute erkidegoaren bizitasuna. Baina zirkulu kontzentrikoak ere ezinbestekoak dira, batik bat bizirauteko zabaltzea derrigorrezkoa duen
|
hizkuntza
gutxiagotu batentzat. Euskararen hizkuntza erkidegoak nukleo sendoa eta ahal bezain zabala behar du eta, halaber, zirkulu kontzentrikoetara hedatzeko gaitasuna behar du.
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza sozializazioa ingurune eleaniztunetan erkidego batean bi hizkuntza edo gehiago izateak haurren hizkuntza gaitasunean eta garapen sozio-kulturalean eragina dauka, berdin dio egoera horren jatorrian dagoen prozesua (ochs & Schieffelin, 2008: ...ideologia eta hizkuntza zein kultura praktika askotarikoak ezaugarri dituzten erkidegoetan, haur eta helduen bizitza linguistiko eta kulturalak gizarte eta hiztun taldeen arteko" harreman guneetan" gertatzen dira, egonkorrak bezain mugikorrak izaten ahal direnak eta hizkuntza aldaketa edo mintzaira ez atxikitzea ekartzen ahal dutenak (ibid., 15). hizkuntza ordezkapen testuinguru batean,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten jarraipena gizarte eraldaketa prozesu gisa ulertzen ahal da (ibid., 11). Reversing Language Shift (1991) tankerako ahalegin kolektibo bat gizarte mugimenduen analisi esparruaren barne kokatzen ahal da (Fishman, 1991:
|
|
2019
|
|
|
Datu hori hizkuntzarekiko jarrera batzuk ulertzeko ezinbestekoa da. Datozenak
|
hizkuntza
gutxiagotu bateko komunitatekoak badira haien jarrera askoz enpatikoagoa da gure egoerarekin, gure kulturarekin… Horregatik, oso garrantzitsua da guk non sustatzen dugun turismoa. Ez da kasualitatea Katalunian turismoa sustatzea Eskoziak.
|
|
|
“Urte hauetan guztietan, eta are gehiago krisialdi garaietan, euskal hedabideen egoera zaila izaten ari da. Kontsumo ohiturak eta negozio ereduak aldatzen ari dira eta horrek guztiak zaildu egiten du proiektu hauen bideragarritasuna; gainera horri gehitu behar zaio
|
hizkuntza
gutxiagotu batean aritzeak eragiten duen desabantaila. Sektorean lan baldintzak ere ez dira onak eta horrek lantaldeetan ezegonkortasuna eta ziurtasunik eza eragiten ditu.
|
|
|
Arkitektura eta hirigintza politiko kritiko batez ariko ginateke, beraz.
|
Hizkuntza
gutxiagotu bateko kide garen heinean, hustutako landa eremuko ala garapenkeriaren logika xahutzaileetan eraikitako hiriguneko biztanle garelarik, kapitalismo kolonial eta heteropatriarkalaren pentsamendu hegemonikoaren bazterretan kokatutako gisa orotako izate eta gorputzek presentzia, legitimazioa eta boterea irabazi badute, nolako espazioak ditugu. Are gehiago, nork hartu lituzke espazio horiekiko erabakiak?
|
|
2020
|
|
|
Euskal filosofoek urrats bat egin dezakete erakusteko euskarak Mendebaldeko filosofiaren jaiolekua izandako grekoak baino erro, kontzeptu eta eduki zaharragoak eta ezezagunagoakatxiki dituela, eta merezi duela alderdi horiek aztertzea.
|
Hizkuntza
gutxiagotu baten hizkera filosofikoari hainbat zailtasun gehitzen zaizkio, beti: hala eta guztiz ere, egoera berezi hori emankor suerta daiteke.
|
|
|
Hizkera filosofikoa
|
hizkuntza
gutxiagotu baten testuinguruan
|
|
|
Ildo beretik, filosofo akademikoen hizkera hartuko dugu hemen hizpide, bai eta, bestalde,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten testuinguruan kokatu ere; alegia, kontuan hartuko dugu euskara hizkuntza gutxiagotua dela eta zailtasun erantsiak edo badituela. Hasteko, Theodor W.
|
|
|
Hartu dugun hizkera filosofikoaren kritika adibidea
|
hizkuntza
gutxiagotu batera ekarrita: iluna, esoterikoa, nahasgarria edota egokia ote da egun euskaraz erabiltzen den hizkera filosofikoa?
|
|
|
Horietariko asko, gainera, euskara ez den beste hizkuntza izan dute ama hizkuntza, eta etengabe ari dira beren baitan itzultzen, kaleko beste euskal hiztunek ere egiten duten antzera, euskaraz murgildurik bizitzea ezinezkoa izaki. Bada,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten hizkera filosofikoa ezinbestez dago lotuta itzulpengintzarekin. Azurmendik berak behin baino gehiagotan ‘desastre’ hitza erabiltzen du Volksgeist Herri gogoa n itzulpen txar baten arriskua zein den erakusteko, eta zeintzuk diren ekar ditzakeen ondorioak.9 Zalantzarik gabe, hiztun asko dauzkaten hizkuntzetan ere egiten dira itzulpen kaxkarrak, gaztelaniaz filosofiako itzulpenetan makina bat aldiz egiaztatu daitekeenez.
|
|
|
Hizkera filosofikoa
|
hizkuntza
gutxiagotu baten testuinguruan
|
|
|
Ildo beretik, filosofo akademikoen hizkera hartuko dugu hemen hizpide, bai eta, bestalde,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten testuinguruan kokatu ere; alegia, kontuan hartuko dugu euskara hizkuntza gutxiagotua dela eta zailtasun erantsiak edo badituela. Hasteko, Theodor W.
|
|
|
Hartu dugun hizkera filosofikoaren kritika adibidea
|
hizkuntza
gutxiagotu batera ekarrita: iluna, esoterikoa, nahasgarria edota egokia ote da egun euskaraz erabiltzen den hizkera filosofikoa?
|
|
|
Horietariko asko, gainera, euskara ez den beste hizkuntza izan dute ama hizkuntza, eta etengabe ari dira beren baitan itzultzen, kaleko beste euskal hiztunek ere egiten duten antzera, euskaraz murgildurik bizitzea ezinezkoa izaki. Bada,
|
hizkuntza
gutxiagotu baten hizkera filosofikoa ezinbestez dago lotuta itzulpengintzarekin. Azurmendik berak behin baino gehiagotan ‘desastre’ hitza erabiltzen du Volksgeist Herri gogoa n itzulpen txar baten arriskua zein den erakusteko, eta zeintzuk diren ekar ditzakeen ondorioak.9 Zalantzarik gabe, hiztun asko dauzkaten hizkuntzetan ere egiten dira itzulpen kaxkarrak, gaztelaniaz filosofiako itzulpenetan makina bat aldiz egiaztatu daitekeenez.
|
|
|
Euskal filosofoek urrats bat egin dezakete erakusteko euskarak Mendebaldeko filosofiaren jaiolekua izandako grekoak baino erro, kontzeptu eta eduki zaharragoak eta ezezagunagoakatxiki dituela, eta merezi duela alderdi horiek aztertzea.
|
Hizkuntza
gutxiagotu baten hizkera filosofikoari hainbat zailtasun gehitzen zaizkio, beti: hala eta guztiz ere, egoera berezi hori emankor suerta daiteke.
|
|
|
561). Eta, beraz, etorkizunari begira horixe dela erronka nagusienetarikoa galesa bezalako
|
hizkuntza
gutxiagotu batentzat. Horrekin lotuta, azken urteotan hizkuntza politikak hartutako hainbat erabakiren gainean zalantzak agertu ditu; izan ere, Galesen nagusitu den joera gazteen aisialdian esku hartze zuzenagoa eta zorrotzagoa bultzatzea izan da.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza gutxiagotuen berreskurapena epe luzeko lana da; herrialdeetako legediak eta mundu mailako programa eta egitasmoak oso beharrezkoak dira, baina hiztun komunitateen esku hartze zuzenik gabe nekez egin dezake aurrera
|
hizkuntza
gutxiagotu baten biziberritze egitasmoak. Gorago aipatu ditugun hizkuntza lankidetzarako proiektuetan, euskaldun bezala, gure eskarmentua izan da elkarlanerako izan dugun ezinbesteko erreferentzia.
|
|
|
Dagoeneko aipatu dugun bezala, ahalegin eta erronka berezia da
|
hizkuntza
gutxiagotu bat ardatz duen irakaskuntza eleaniztuna. Alde horretatik, euskarak erronka handia du aurretik, baina baita Europako beste hizkuntza gutxiagotuek ere, hizkuntzaren biziberritzeak hizkuntza horren ikasketaz gain erabilera izan behar baitu ortzi mugan.
|
|
|
|
Hizkuntza
gutxiagotu baten irakaskuntzan ari garenean, oso kontziente izan behar gara horretan ari garela. Ez da berdina etxetik euskalduna den haur baten ikaskuntza prozesua, edo etxetik euskalduna ez denarena; gaitasuna ez ezik, erabilerarako bitartekoak ere eskaini behar dizkiegu ikasleei.
|
|
2022
|
|
|
Azkenik, aipagarria da hizkuntza zapalkuntza edota menderakuntzaren noziorik ez dela ageri garai honetako testuetan –EHErenetan izan ezik. Hala ere, eta batez ere Euskaraldiko testuan K18 hizkuntza zapalkuntza bere horretan agian ez, baina
|
hizkuntza
gutxiagotu baten aurrean gaudela ondoriozta liteke. " Hizkuntza ohiturak aldatzen ari gara" esaldiarekin argi uzten baitu adibidez, bestelako hizkuntza ohiturak ere existitzen direla, eta haiek hauek baino indar gehiago izan dezaketela.
|