|
2003
|
|
|
|
Hizkuntza
ohituretan aldaketa gertatzeko ezinbestekoa da euskara ongi menperatzea eta inguruan euskaldun dentsitate altua izatea. Baina hori ez da nahikoa.
|
|
2008
|
|
|
Honek ez du erabilpen bermerik ematen, baina garrantzitsua da ezagutzea jomuga txikien bitartez euskara nola erabili laguntzen diegu eta. Oso garrantzitsuak dira
|
hizkuntza
ohitura aldaketak, dinamika espontaneo batean sartzeko. Dinamika honek mantentzen du hizkuntza bizirik.
|
|
2009
|
|
|
1)
|
Hizkuntza
ohitura aldaketaren fenomenoa sakonetik ezagutu eta ulertzea, bikote harremanaren eta familia bidezko hizkuntza transmisioaren testuinguruan.
|
|
|
Ikerketan erabilitako oinarri teorikoaren osagai nagusiak artikuluaren lehen zatian azaldutakoak dira. Pello Jauregi EHUko irakasleak
|
hizkuntza
ohituraren aldaketari buruz urtetan eginiko ikerketak daude, besteak beste, guztiaren oinarrian: bai doktore tesian landutakoak eta baita Kuadrillategi egitasmoaren baitan mamitutakoak ere.
|
|
|
|
HIZKUNTZA
OHITURA ALDAKETARI BURUZKO" GAKO" AK
|
|
|
Gorago esan dugu ikerketak bi helburu izan dituela, horietatik lehena
|
hizkuntza
ohitura aldaketaren fenomenoa sakonetik ezagutu eta ulertzea izanik. Fenomenoari buruzko ezagutza eta ulermen hau gakoetan laburtu dugu.
|
|
|
1)
|
Hizkuntza
ohitura aldaketaren fenomenoa sakonetik ezagutu eta ulertzea, bikote harremanaren eta familia bidezko hizkuntza transmisioaren testuinguruan.
|
|
2012
|
|
|
2011 ALDAHITZ: Euskara ikasi dutenen
|
hizkuntza
ohitura aldaketak lan munduan.
|
|
|
Egindako ikerketan argi gelditu denez, guraso eta heldu aunitzen arteko harreman hizkuntza gaztelera izaten da, haurrei euskaraz egin arren. Guraso eta helduen artean,
|
hizkuntz
ohituretan aldaketa sustatu gogoz, plan bat martxan jarri dute Ricardo Baroja eskolako patioan, arratsaldeetan, klaseak bukatu ondotik. Planaren xedea argia da:
|
|
|
Aldahitz ikerketaren ondorioak aurkeztu zituen, gai honen inguruan: helduen
|
hizkuntza
ohituren aldaketa lan munduan; Hausnartu ikerketa soziolinguistikoen IV. sarien irabazleak ezagutarazi zituzten; eta otsailaren 24an urteko jardunaldia burutu zuen Soziolinguistika Klusterrak, aurten" Kulturgintza euskararen garabidean" izenburupean. Beste berrien artean, aipagarria da Zumaian euskararen inguruan antolatu zen hitzaldi zikloa:
|
|
2014
|
|
|
E.A.: Ikusi dugu posible dela
|
hizkuntza
ohituretan aldaketak egitea. Baina esku hartzeak izan behar du zehatza eta momentukoa.
|
|
2015
|
|
|
transmisioaren testuinguruan,
|
hizkuntza
ohituren aldaketaren fenomenoaren azterketa
|
|
2016
|
|
|
Normalizazio planez oro har hitz egin dezakegu, baina erdigunean
|
hizkuntza
ohituren aldaketa jarri nahiko genuke. Azken urte hauetan, Pello Jauregiren eskutik, SLK ko Aldahitz proiektuan hizkuntza ohiturak aldatzeko metodologia bat sortu da,. EUSLE?
|
|
2017
|
|
|
|
Hizkuntza
ohitura aldaketari buruzko formakuntzak antolatzen segitu behar da (TELP6, bezalako tailerrak), euskal hiztunak euskararekiko zer harreman duen ikus dezan.
|
|
2018
|
|
|
Egia esan, ziurgabetasun ikaragarria sortzen du ez jakiteak solaskideak ulertu duen ala ez. Horregatik,
|
hizkuntza
ohitura aldaketa bati ekiterakoan, funtsezkoa da komunikazioa ziurtatu beharra. Nolanahi ere, gure hizkuntza portaera elastikoa izatea komeni da, batzuetan tenkatuz (euskarari eutsiz) eta beste batzuetan lasaituz (gaztelaniaz eginez ezinbestekoa denean), baina berriro ere euskara itzuliz.
|
|
|
" Egia estilo" ko esperientzia hauek pertsonen borondatean oinarritutako ekimenak dira(" txikira" jokatzea dela esango luke norbaitek eta egia da ez direla partida irabazteko karta onenak, baina gure eskura eta momentuz dauzkagunak, horiek dira).
|
Hizkuntza
ohituren aldaketetan neurri sozialek izugarrizko garrantzia dute. Eta oraindik diseinu fasean dagoela esan badugu ere, egia da baita ere pertsonen borondateari neurri sozialak gehitzea Euskaraldiaren lan ildo honen bigarren parea dela.
|
|
|
Aterako gara euskal herritarrok hizkuntzaren armairutik? Nola uztartu gizartearen aktibazioa eta
|
hizkuntza
ohituren aldaketa, http://www.udaltop.eus
|
|
|
Eusle metodologia euskararen erabilera areagotzea ekar dezakeen dinamika bat da, kide guztiek gutxienez euskarazko ulermen on bat duten taldeetan aplikatzeko sortua. 2012an sortu genuen tresna, Aldahitz Ikerketa proiektuan,
|
hizkuntza
ohituren aldaketa prozesuak ikertzeko garatzen ari garen lan ildoaren baitan. Lan honetan, 2013 eta 2016 artean hamahiru lantegitan egindako esperientzien emaitzak eskaintzen dira.
|
|
|
Hizkuntza ohitura da subjektu batzuek komunean duten hizkuntzaarau baten araberako jokaera automatikoa. Eta
|
hizkuntza
ohituraren aldaketa da subjektu batzuek hizkuntza araua moldatzeko edo iraultzeko komunean egiten duten saiakera. Aldaketa honek badakar berekin sistemaren berregituraketa sakona, kideen jokaera erregulatzen duen araua bera ezabatu eta berria eraiki behar delako, kideen arteko harremanak bestelakoak izateko bidean.
|
|
|
Lehena, Arrate Illarok eta Iker Martinez de Lagosek idatzitakoa da; bigarrena, ekimen horren abiapuntuetako bat izan zen Lasarte Oriako esperientzia Iñaki Arrutiren lumatik, eta hirugarrena, maila teorikoagoan bada ere, tokian tokiko aktibaziorako gakoen inguruan Zesar Martinezek, Amaia Baldak eta Imanol Larreak idatziriko artikulua. Gaiari amaiera emateko Pello Jauregik eta Pablo Suberbiolak lan munduko
|
hizkuntza
ohituren aldaketa gerta dadin kontuan izan beharreko aldagaien inguruan idatzi dute euren artikulua. Gai monografikotik kanpo geratuz, Gurean atalean, Eneritz Albizuk eta Goizane Aranak 2017ko HAUSNARTU sarietara aurkezturiko lanaren inguruko
|
|
2019
|
|
|
–Aterako gara euskal herritarrok hizkuntzaren armairutik? Nola uztartu gizartearen aktibazioa eta
|
hizkuntza
ohituren aldaketa?, izan zen jardunaldietarako aukeratutako leloa, eta hurbildu ziren gehienek interes berezia zuten Euskaltzaleen Topaguneak eta Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak aurkeztu behar zuten elkarlanean landutako egitasmoa zertan zetzan jakiteko.
|
|
2020
|
|
|
Hori guztia balio bat da! Emaitzei dagokienez, berriz,
|
hizkuntza
ohituretan aldaketa gertatu da, kontuan izanik Euskaraldia hamaika eguneko asmoa izan zela. Euskaraldiari esker, euskara berriro agenda sozio-politiko komunikatiboan azal dadin lortu dugu, jakinik gure hizkuntzak pandemia egoera honetan agenda horretatik desagerrarazteko arriskua duela.
|
|
|
|
Hizkuntza
ohituretan aldaketak egin dituzte, beraz? Bai, jakina. Hori da ariketa kolektibo honen helburuetako bat.
|
|
|
Atal honen ondorio nagusia honakoa da: gazteontzat
|
hizkuntza
ohituren aldaketak, besteak beste, gazteidentitateak eraikitzeko estrategiak direla.
|
|
2022
|
|
|
Guztiok dakigu, erabileran aldaketa nabarmenak gertatzeko denbora asko behar dela, eta
|
hizkuntza
ohituren aldaketak prozesu mantsoak direla. Badakigu hiru hamarkadotako bilakaera motel hori argitu dezaketen arrazoi asko daudela (ondorengo lerrootan aipatuko ditugu batzuk), eta oso erraz eraman daitezkeela sare sozialetara edo paperetara gertagaitzak diren eskaerak eta aldarrikapenak.
|
|
|
Euskaraldiak erakutsi digu
|
hizkuntza
ohituren aldaketak lor daitezkeela horretarako baldintza egokiak eta masiboak sortuz gero. Euskaraldia artefaktu erraldoi eta eraginkorra da erabilera dinamikak piztu eta indartzeko.
|
|
|
Euskaraldiaren atarian norberak hausnarketatxo bat egitea garrantzitsua da: «Badatoz 15 egun
|
hizkuntza
ohituretan aldaketak egiteko. Beraz, non jarriko dut nik arreta?
|
|
|
Beraz, non jarriko dut nik arreta? Zertan daukat aukera
|
hizkuntza
ohituretan aldaketa bat egiteko?». Emaitza egoki baloratzeko norberak ariketa hori egin behar du:
|
|
|
Emaitza egoki baloratzeko norberak ariketa hori egin behar du: ikusi non dauzkan
|
hizkuntza
ohituretan aldaketak egiteko aukerak edo premiak. Biak izan daitezke, aukerak edo premiak.
|
|
2023
|
|
|
Hemen egoera ez da hain nabarmena, baina kezkatzekoa iruditzen zait ikustea nola hemendik pare bat urtera haurren hezitzaile izango diren horiek ez duten euskarari heltzearen hautua (oraindik) egin. Askotan gertatzen da gaztaroan egitea
|
hizkuntza
ohituretako aldaketa, nerabezaro garaiko helduekiko desafio beharra eta gainerako" gorabeherak" gaindituta. Hori hautu pertsonal baten bitartez gertatzen delako iruditzen zait zeresan handia lukeela hor hezkuntzak kontzientzia soziopolitikoan eragin ahal izatea, eta horregatik uste dut hor eragitetik hasi genukeela irakasleok, egoera iraultzen hasi nahi izatekotan, bederen.
|
|
|
Haur eta gazteen arteko erlazio hauek gaztelaniaz sortzen badira, zaila izaten da euskaldun bilakatzea, testuinguru euskalduna eman arren, ohiturek garrantzi handia izaten baitute dinamika naturaletan. Harremanak euskaraz sortzeak aukera ematen digu sare euskaldun bat sortu ahal izateko, eta pixkanaka bada ere, haurren eta gazteen
|
hizkuntza
ohituretan aldaketa txikiak sartzeko eta aukerak eskaintzeko.
|
|
|
6 Nafarroako eta EAEko ereduei erreferentzia eginez. Altsasuko BHIn, ahozko eta ikasketa kooperatiboa batera lantzen hasi direnean, aldea ikusi dute erabileran gela barruko eta esku hartzearen baitako denboretan, gero zailtasunak datoz aldaketaren iraupenean,
|
hizkuntz
ohitura aldaketak errepikapena eta gaitasunaren lanketa ere eskatzen dutelako.
|