|
2000
|
|
|
Horiek horregatik jartzen dute gaztelera munduko hoberena balitz bezala. Baina, mundua handia izaki eta,
|
hizkuntza
asko dira bertan. Hori bai, denak errespetagarriak, bakebiderik nahi baldin badugu.
|
|
|
Naziotasuna norbanakoaren aukera da; nazionalitatea, aldiz, estatuak aldez aurretik askripzioz erabakitako eta araututako nortasuna da orokorrean, zenbait kasutan norbanakoak aukeratzeko posibilitatea badu ere, naturalizazio kasuetan adibidez.
|
Hizkuntza
askotan ezdira desberdintzen bi kontzeptu horiek eta hitz bakar batez adierazten dira bi esanahiak: nazionalitatea (Neveu, 1997: 83).
|
|
|
Eredu klasikoa da eta beste
|
hizkuntza
askoren sintesian erabili eta balioztatu da; aukeratzeko arrazoi nagusia horixe izan da. Dena dela, lantzen gabiltzan beste batzukere ez ditugu baztertu:
|
|
|
Honela mintzo zaigu Txillardegi gai honen inguruan:. Meillet' ek, esate baterako, anitz izkribu egin du hizkuntzei buruz; eta bat berezikimundu guziko hizkuntzei buruz, oso ezaguna.
|
Hizkuntza
askoren kondaira ezagutuarren, halere, eta askotan egia garbi erakutsi arren, bere chauvinismoa dala bide, ezdu garbi ikusten kakoa; eta hizkuntzen galtzearen kariak < asko eta nahasiak> zaizkio.Halere hitz guziez argitzen du egia: < politikazko erakunde baten indarra, zibilizaziobaten balioa, gertuko arrazoiñak edo kariak izan ditezke; baiña funtsezkoa hau da: lurralde zabal batean eraikitzen dan hizkuntzak baliotasun paregabea du>.
|
|
2001
|
|
|
Euskadiko zirkuitura mugatuta daude, hizkuntza dela-eta (berdin gertatzen da Kataluniako kantu taldeekin, galiziarrekin...). Eskualdetako musikan
|
hizkuntzak
asko baldintzatzen du. Guri, estatura zabaltzea ahalbidetu diguna, hain zuzen gaztelera erabiltzea da eta beraz, ulermena ez da oztopo estatura irteteko.
|
|
|
Amarengandik askoz gehiago. Hark herri jakinduria eta herri
|
hizkuntza
asko estimatzen zituen. Nola?
|
|
2002
|
|
|
Eta, nire ustez, ghettoaren aldekopolitika da zubi hori ezerezean gelditzeko arriskurik handiena dakarrena.Hemen ere, irakasle elebidunengan oinarritutako unibertsitatearen garapenaren esfortzua izan daiteke euskal unibertsitatearen sorkuntza abia dezakeena. Gainera,
|
hizkuntza
asko dituen mundu globalizatu batean, irakaskuntzak gero eta askotarikoagoa izan behar du hizkuntzaz, oinarrian dagoen izaera iraunkorra edukiko lukeen bertako hizkuntza ezarriz eta nazioarteko zenbait hizkuntza ere erabiliz.
|
|
|
eskuinera garatzeko joera batera pasatu baita. Bilakaera luze horretan latina erdiko estadib bat baino ez zen izango, eta gaztelania etafrantsesa, hala nola beste
|
hizkuntza
asko ere, azken katebegiak.
|
|
|
hizkuntza batzuk hobesten dira eta beste batzuk gutxiesten.
|
Hizkuntzek
asko baldintzatzen dituzte giza komunikazioa eta gizarte komunikazioa.
|
|
|
Ingurune horren barruan harreman estua du ROBRA izeneko analizatzaile/ sortzaile sintaktikoarekin.
|
Hizkuntza
askotarako erabili izan da, frantsesa, alemana, errusiera eta Asiako ekialdeko zenbait hizkuntzatarako analizatzaileak eraiki baitira. IXA taldeak prototipo bat burutu zuen euskararako (Arregi & Urkia, 1989).
|
|
|
Sistema konplexu honen bitartez,
|
hizkuntza
askoren deskribapena bideratzeko plataforma bat garatu nahi izan dute, sistema oraindik garatze bidean bada ere.
|
|
|
Ez dituenez lexiko itzultzaileen teknikak erabiltzen, analisiak poliki burutzen dira (gutxi batzuk segundoko) eta diakritikoen erabilera ezinbestekoa da. Tresna honen bidez
|
hizkuntza
askotarako prozesadore morfologikoak garatu dira modu esperimentalean. Internet bidez dago eskuragarri helbide honetan:
|
|
|
|
Hizkuntza
askotarako sistema errealak egin dira tresna honetan oinarriturik, tartean Europako Ekialdeko hainbat hizkuntzaren analizatzaileak eta Espainiako Akademiako CREA20 corpusean erabiltzen den analizatzaile morfologikoa (Sánchez León, 1997).
|
|
|
ideia horiek ahalik eta modurik egokienean adierazi behar dira. Horretan egiten du huts euskarak (eta beste
|
hizkuntza
askorekin ere berdin gertatzen da). Alderantziz, gure inguruan dauden hizkuntzak (gaztelania, frantsesa, ingelesa, eta abar) bere garaian ongi garatu ziren, sistema pospositibo batetik sistema prepositibo batera pasatuz, esaterako, eta sekulako aldea hartu zioten horrela euskarari.
|
|
2003
|
|
|
Munduan, jakina,
|
hizkuntza
asko eta asko erabili izan dira, eta gaur egunean be erabilten dira. Itxura baten hain desbardinak izan arren, jakintsuek, gauzak aztertu eta aztertu, hizkuntzarik gehienen artean halako senidetasun batzuk (handiagoak edo txikiagoak, estuagoak edo nasaiagoak) aurkitu dabez.
|
|
|
dana dala, ezin ukatu euskereak badituala gaur hortik eta hemendik bereganatutako berba asko (batez be, latinetik, zuzen zuzenean, edo inguruko erromantze hizkuntzen bidez), ta baita gramatika arau edo lege batzuk be. Beste edozein hizkuntzak lez, euskereak be lapurretan eginaz gorde dau bere bizia, eta izan dau bere aldatzea edo eboluzinoa (agiri danez, euskerearen aldaketa honeek beste
|
hizkuntza
askotan baino astiroago egin dira; baina, bizirik dagoana, aldatuz doa, ta euskerea be bai!)
|
|
|
Orria ingelesez idatzirik dagoen arren, beste
|
hizkuntza
askotako itzulpenak ditu, are espainolezkoa ere.
|
|
|
Mundu globalean herriak eta
|
hizkuntzak
asko dira; banaka bezala, era nahasian ere badaude horiek. Batzuk gatza dira eta besteak ura.
|
|
|
Carlos printzea hilobiratua omen dagoen Poblet inguruetan ibili naiz aurten, eta historiaz gutxi, baina gizarteaz eta
|
hizkuntzaz
asko ikasi dut. Katalunian katalanaren aldeko opzioa argia da.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Duela 6.000 urte inguru indoeuroparren inbasioa gertatu zenean, Europan hitz egiten ziren
|
hizkuntzetatik
asko desagertu ziren eta ez dakigu haietaz ezer. Euskarak, finierak eta hizkuntza kaukasiarrek bakarrik iraun zuten bizirik, eta horrela jarraitzen dute, baina finiera eta hizkuntza kaukasiarrak muga mugan daude, ez Europa barruan.
|
|
|
Niretzat aditzak oso interesgarriak dira, hizkuntza guztietan. Ez dakizkit
|
hizkuntza
asko, baina ezagutzen ditudanak kontuan hartuta, hizkuntza guztietan interesgarriena aditza dela esango nuke.
|
|
|
Finlandiera, Estoniako hizkuntza eta abar antzekoak dira. Afrikan ere bantu izeneko
|
hizkuntzak
asko dira, baina denak dira multzo berekoak, antzekoak. Euskara eta japoniera bakarrak dira.
|
|
|
Beharbada ez nuen ongi ulertuko baina (hain zuzen ere,
|
hizkuntza
asko ditut buruan baina, bat bihotzean), greziatarren liburu batean irakurri nuen behinola hasieran ez zegoela munduan gizonezkorik ez andrazkorik, bien izatea batean zuten zer batzuk edo nor batzuk baizik. Lur eta Eguzkiren seme alabak ziren gizandreok, eta ahal haundikoak omen ziren.
|
|
|
144 Patxi Juaristi: . Munduan diren beste
|
hizkuntza
askoren egoera ikusita, gurea pribilegiatua da?. Berria, 2003/7/3.
|
|
|
Iparraldean aldiz XVI. eta XVII.mendeetan euskararen funtzionalitatea eta kontzientzia linguistikoa ezagunagoa eta nabarmenagoa izan zen. Horra ba, aldi berrian iraultza liberalaren dinamikan, Frantziako hiritarren Asamblea politikoak frantsesa aldarrikatu zuenean hizkuntza nagusi eta ofizial bakartzat konstituzio berrian, hizkuntzen arazoa politizatzen hasi zirela, beste
|
hizkuntza
asko alboratzen zituztelako.
|
|
|
só lo los sonidos se pronuncian, y ellos son los representados por los signos» (68). Ortografiarena bigarren mailako zerbait delako, hain zuzen,
|
hizkuntza
askok ez bide dute sistema grafiko berezi eta bererik, euskarak ez duen bezala: «El Eus kera carece, pues, de alfabeto gráfico peculiar.
|
|
|
Meillet’ek, esate baterako, anitz izkribu egin du hizkuntzei buruz; eta bat bereziki mundu guziko hizkuntzei buruz, oso ezaguna.
|
Hizkuntza
askoren kondaira ezagutu arren, halere, eta askotan egia garbi erakutsi arren, bere chauvinismoa dala bide, ez du garbi ikusten kakoa; eta hizkuntzen galtzearen kariak" asko eta nahasiak" zaizkio. Halere hitz guziez argitzen du egia:
|
|
|
Euskarak ez dauka genero gramatikalik eta horrenondorioz jendeak pentsatzen du ez dela sexista, baina beste modu batzuetan agertzen da genero bereizketa (giza-, anai, ema, gizon, eme, andre). Hirugarren pertsona singularra neutroa da (bera/ hura), beste
|
hizkuntza
askotan markatuta dagoenean. Atzizki gehienak neutroak dira (gizon, eme, andre kenduta).
|
|
|
Nolanahi ere, esan dut, moja ttikia eta bion arteko kontuak oso geroko kontuak dira; ez Antiaju Berde ezagutu nuen garaikoak. Orduan ia ez nekien ezer, ezta
|
hizkuntza
asko zirenik ere. Eta, alde batera, hori izan zen nire suertea.
|
|
2005
|
|
|
Europako Legebiltzarrak testu bat egin zuen, esanaz bat egiten zuela Europako Batzordeak eta Kontseiluak hizkuntzen garapena bultzatzeko egiten ari zen ahaleginarekin eta abar. EBLUL (Europako Hizkuntza Gutxituen Bulegoa) eta beste diputatu batzuekin batera, Europako Legebiltzarraren testu bati zuzenketa xume bat egin genion, esanez, hizkuntza ofizialaz gain, Europako Batasunean beste
|
hizkuntza
asko ere bazirela eta urteko ospakizunetan horien alde ere egin behar zela. Aurka bozkatu zuten.
|
|
|
2\. Euskaraz idazten dugu, baina
|
hizkuntza
askotan irakurtzen. Euskaraz idazten dugu eta hizkuntza askotan irakurriak izan nahi dugu.
|
|
|
Euskaraz idazten dugu, baina hizkuntza askotan irakurtzen. Euskaraz idazten dugu eta
|
hizkuntza
askotan irakurriak izan nahi dugu.
|
|
|
Haur literaturan bide luzea egindakoa da, eta bideho rretan, besteak beste, Lizardi Saria (Txan fantasma, 1982), Haur eta Gazte Literaturako Euskadi Saria (Alex, 1991) eta Haur eta Gazte Literaturako Sari Nazionala (Kro kodiloa ohe azpian, 2003) jaso ditu. Nazioartean idazle sonatua da, bere liburu asko itzulita baitaude
|
hizkuntza
askotara. Iholdi liburua 1992an IBBYko Ohorezko Zerrendan sartu zen eta Elefante txori bihotza liburua 2001eko Municheko Nazioarteko Haur eta Gazte Liburutegiaren White Raven zerrendan dago.
|
|
|
Era honetan azaltzen du Humboldtek hau: " Horrelako zerbait hizkuntzarekin eta hizkuntzaren bitartez bakarrik da posible", ze," nahiz eta hizkuntza, ezagutu nahi dugunarekiko, subjektiboa den zerbait bezala agertzen den", egia da ere" hizkuntza bera gizakiarekiko objektiboa den zerbait bezala azaltzen dela" 122 Garbi eduki behar dugu, hala ere, ez dagoela hizkuntza bakar bat baizik eta
|
hizkuntza
asko, eta, aurrekoa oinarri bezala hartuz, onartu egin dugu ere aniztasun linguistikoa benetako aberastasun bat dela gizakiarentzat. Bat bera ere ez dago sobera:
|
|
|
norbaitek hizkuntza bat denbora luzez ikasi duenean, une horretan, ordura arte arrazoi faltan ikusten zituen hainbat gauza argitzen zaizkio eta, honekin, taktu bat irabazten du, alegia, oraindik ikasia edo asmatua ez den baina bai egiazki eta ziurtasunez antzemana den taktu bat.
|
Hizkuntza
asko ikasi dituenak, eta bere burua zeregin horretan behatu duenak, gogoratuko du nola ia horietako bakoitzean, bat batean, azalpen argi bat eskaintzen zioten hainbat oharrekin topo egiten zuen, lehenago aurkituz gero esfortzu asko aurreztu ahal izango ziotenak. Horrela, bada, hizkuntza bat bere kabuz eta irakaslerik gabe ikasteko adorea duenak, beti, hizkuntza horren gramatika osoa zehazki irakurriz eta beronen lexikoa gutxienez sarritan miatuz hasi du bere jarduera.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, historian zehar, hiltzen diren hizkuntzen ondoan, haien lekua hartzen dutenak ditugu. " Maoria, afrikaans, hizkuntza erromaniko zenbait, zeinu
|
hizkuntza
asko, kreolera eta dialekto mordoa..., hizkuntza gazteak dira, denboran urrun daude beren jatorritik". Eta hizkuntzak oraindik ere sortzen direla jakinarazteko adibidea jarraian:
|
|
|
Hizkuntzaren mugak, eta horrekin bat hizkuntzarik gabe komunikatzeko gaitasunaren bideak. Mongoliako bidaiaren aurretik
|
hizkuntza
asko agertu dira, baina ez da egon beste era bateko komunikaziorik, komunikazio paralinguistikorik, berbala ez denik. Hori han topatu genuen, Mongoliako azken herri hori ezagutu genuenean, Chatan.
|
|
|
Ordaindu behar den sistema honek
|
hizkuntza
askotan dihardu.
|
|
|
Bost axola zaitkomandoek nola funtzionatzen duten. Hori baino nahiago dut alemaniarrek hitzbatekin deskribatzen duten eta beste
|
hizkuntza
askotan baliokiderik ez duen hitzbaten atzean dagoena ulertzen saiatu: SCHADENFREUDE:
|
|
|
Vera ez zen iritsi nazioarteko komunitatea puztea, ez zuelako barne hartzen nazioarteko karaktereak. 66Vu, bere ondorengo nagusia ezaguna, Ubuntuko iturri nagusia bihurtu da Veraren kalitatea eta bere guztien malgutasuna biltzen dituena eratorriak; txinera, ziriloa, vietnamita, braile, grekoa, arabiarra eta beste
|
hizkuntza
asko. Segur aski Fedo n ere lehenetsitako iturri gisa Hat Linux sarea.
|
|
|
Gainera, ez inola ere pentsa Aladro jauna militar ezjakin eta harro bat besterik ez zela. Printze izateaz gain, Aladro jauna liburuzale handia omen zen, kulturaren bultzatzaile amorratua eta
|
hizkuntza
askoren mintzatzailea.
|
|
|
Hizkuntzen mapan, beraz, euskaldunok momentuz bakarturik ageri gara mundu honetan, isolatuta.
|
Hizkuntza
askorekin harreman estu estuak izan ditugu, jakina, baina ez dira familiakoak. Euskara bakarrik dago, umezurtz.
|
|
2007
|
|
|
Duela gutxi Tafallan izandako kultur festa batean,
|
hizkuntza
asko entzuten zirela aipatu nion arrebari kalean genbiltzala, seguruenik duela 30 urte nazioarteko bilkura batean baino gehiago. Gaur egun ez gara jadanik nafar, nafar espainiar, nafar euskaldun... ekuatoriarrak daude, bulgariarrak, beste europarrak...
|
|
|
Pertsona gehienek bi edo hiru hizkuntza ikasi eta gutxieneko maila batean erabiltzeko gai garen egunotan iturri asko dago edateko. Teknologi eta komunikazio bide berriei esker, kultur erreferente asko dugu arreta jartzeko,
|
hizkuntza
asko gure sorkuntza bideratzeko.
|
|
|
Euskara, beste
|
hizkuntza
asko lez, dialektoetan banaturik azaldu da, bai idatziz, izkribu zaharrenetarik, bai ahoz, eskualde diferenteetako hiztunen erabileran. Idatzirako batasun prozesuak, dialekto barruan lehenengo, hizkuntza oso mailan beranduago, denboran zehar gertatu dira geldiro geldiro, kultura esparruko ahaleginaren bidez.
|
|
|
Euskara dialektoetan banaturik azaltzen zaigu hizkuntza bezala, lekukotasun idatziak ageri diren momentutik bertatik. Beste
|
hizkuntza
askotan ere hala gertatu da: grekoaren kasua ezaguna da hizkuntza klasikoetan, edota alemanarena modernoagoetan.
|
|
|
Egokiena: Santiago Compostelakoa (Lavacolla), bertan orientatzea erraz erraza delako, seinaleztapena zehaztasun eta eraginkortasun osokoa delako eta informazioa
|
hizkuntza
askotan ematen delako (espainolez, ingelesez, gailegoz eta alemanez).
|
|
|
Euskarazko hitz erabiliena eta da. Baina ETA akronimo bat ere bada, eta komunikabideetan maiz erabiltzen da
|
hizkuntza
askotan. Beste hitz erabilienetako bat da aditza da; baina errusieraz bai esan nahi du.
|
|
|
Eta, zertaz ari garen nolabait behintzat, sentiarazteko?, egokia izan daiteke Joachim Herrmann astronomoak bere Atlas zur Astronomie bikainean (1976 behin eta berriz eguneraturik eta
|
hizkuntza
askotan argitaraturik) proposatu zigun eskala trukea egitea: distantziak oro ehun mila milioi aldiz ttipitzea.
|
|
|
«Wie könnte daher je ein Wort, dessen Bedeutung nicht unmittelbar durch die Sinne gegeben ist, vollkommen einem Worte einer andern Sprache gleich seyn?», ik. bol. V, 137, 138 Geroago (ik. III, 21) zer horietan ere hainbat diferentzia ohartuko du
|
hizkuntza
askotan (hizkuntzak, esan beharrik ez dago, denak ez dira beti kultur maila eta, nolabait esan, garai berdinetan egoten). Arazoa grekotik alemanera egoki itzultzeko zailtasuna (ezintasuna) da.
|
|
|
Baina zedarriketen nolakoa ez da hausnarketa eta zientziaren garantiarik: «izan» aditza
|
hizkuntza
askok du, eta herri batzuek hori gabe ere ontologia bat hozitu dute, beste batzuek hori eduki arren ez dute asmatu hausnarketazko ontologiarik. Berdin, artikulu
|
|
|
Asko daude hizkuntza ikastaroen podcast ak, hiztunentzat pentsatuak baina baita ere gaztelania ama hizkuntza gisa dutenentzat edo ikasi nahi dute. Azkenik, hizkuntza ikastaroen osagarri on bat aurki daiteke Wikipediaren satelite proiektua Wikibook ak.
|
Hizkuntza
asko daude ikasteko jatorria gaztelania, ingelesa edo beste hizkuntza batzuetatik.
|
|
|
" Gazteek lau erreferentzia baino ez dituzte ikasten: Google, Wikipedia, Encarta eta El Rincón del Vago" Horrek harritu egin gaitu, zoritxarrez, Internetek informazio iturrien mundu aberatsa, askotarikoa eta osoa eskaintzen duelako
|
hizkuntza
askotan, eta, azkenean, gazteek lau erreferentzia besterik ez dituztelako: Google, Wikipedia, Encarta eta El Rincón del Vago.
|
|
|
Asma. Kontua da bere misiolari lanetan laguntzaile edo morroi portugaldar bat zuela
|
hizkuntza
asko zekitzana. Xabierrek, agonian, sukarretan, azken beltzean, hitzen batzuek ahoskatu omen zituen portugaldar poliglotak ulertu ez zizkionak.
|
|
|
Xabierrek, agonian, sukarretan, azken beltzean, hitzen batzuek ahoskatu omen zituen portugaldar poliglotak ulertu ez zizkionak. Geroztiakoa zeuek imajina dezakezue,
|
hizkuntza
asko zekitzanak ulertu ez zuen hizkuntzan hitzegin bazuen horrek euskara besterik ez zezakeen izan.
|
|
|
Wiki sistemak era erraz batean editatzeko aukera ematen du eta Wikipediaren kasuan edonork argitara dezake. Ingelesezko Wikipedia da sarrera gehien dituena, baina beste
|
hizkuntza
askotan ere aurki daiteke informazioa (euskarazko bertsioa: http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala).
|
|
|
Baina edukiak barneratu ote dituzte. Wikipedia proiektu itzela da, munduko
|
hizkuntza
askotan da, 250etik gora. Tartean gurea, egun 21.000 sarrera edo artikulurekin.
|
|
|
Ezin, ordea, besterik gabe onartu gure administrazio publikoen aldetik, gobernu aldaketek ekar dezaketela euskararen politikan euskara bera gehiago edo gutxiago bultzatzea edo laguntzea, euskara gutxi batzuena dela esanez. Euskara, nahitaez, guztiona da, egunero euskaraz dihardugunona eta egunero gaztelaniaz dihardugunona ere, gure ezpainetan bi biak —eta beste
|
hizkuntza
asko, jakina— bizirik baitaude.
|
|
|
|
hizkuntza
askotako hiletak.
|
|
2008
|
|
|
Dena dela, Gentzaneren kasura etorriz, borroka greziar erromatarra egiten du! Baina itzultzaileok ez gara
|
hizkuntzetan
askorik sartzen. Hizkuntzei dagokionez, gorrek egokitze kurrikularra dute.
|
|
|
Azkeneko honetan, web sozialetik (2.0) web semantikora pasa gara. Gero eta eduki gehiago dago Interneten eta
|
hizkuntza
askotan. Beraz, eduki konplexu horiek kudeatzeko sistemak behar dira.
|
|
|
ohikoak dira erreferentzia corpus, corpus nazional izendapenak.
|
Hizkuntza
asko hartzen dituzten makroproiektuak ere aipatzekoak dira: LDCren Gigaword, Wacky proiektua, aipatu berri dugun SpeechDat, C ORAL ROM eta abar.
|
|
|
Erdal corpusen azterketak agerian utzi duen alderdi bat da
|
hizkuntza
askotan eratu direla erreferentzia corpusak izateko asmoz diseinatutako proiektuak. Batzuek termino hori bera daramate izendapenean, eta beste batzuek, beharbada BNCren izendapenean inspiratuta, ‘corpus nazional’.
|
|
|
Dena den, web a corpusaren definiziorik zorrotzenei lotzen ez bazaie ere, praktikan corpustzat hartzen dugunaren ezaugarriak betetzen ditu, eta orokorrean corpustzat edo corpus iturritzat erabil daitekeela onartuta dago (Kilgarriff & Grefenstette 2003), eta horretan ari dira beste hizkuntzak. Kontuan izanda corpusetan (eta baita corpusgintzarako baliabideetan, tresnetan nahiz giza baliabide edo ekonomikoetan ere) euskara beste
|
hizkuntza
askoren atzetik doala, beharrezkoa da Interneterako joera horretan sartzea, corpus ‘kontrolatuak’ (ohiko corpusak, erreferentziazkoa, corpus espezializatuak...) alde batera utzi gabe, noski.
|
|
|
Antzekotasun handiko
|
hizkuntzen artean
askoz errazagoa da itzultzea (eskuz zein automatikoki) eta hitzez hitzeko itzulpena eginez emaitza onargarriak lor daitezke. Oso desberdin diren hizkuntzen artean itzultzea, berriz, askoz konplexuagoa da.
|
|
|
Horrezaz gain, transferentzia hizkuntza parearen mende dagoenez,
|
hizkuntza
askoren artean itzulpenak egiteko (Europako Batasunean litzatekeen sistema adibidez) transferentzia moduluen beharra biderkatu egiten da. Hau da, n hizkuntza badugu helburu eta bikote guztien arteko itzulpenak behar baditugu, analisirako zein sorkuntzarako n modulu izango dira nahiko, baina transferentziarako n (n) modulu dira.
|
|
|
Horregatik, ura beharrezkoa zen egoeretan, goroldio hori ur iturri bilakatzen zen, eta, kasu horretan, sua itzaltzeko balio zuen. Horregatik, hain zuzen, Fontinalis antipyretica izena jarri zioten goroldio espezie horri, eta, urarekin zerikusia duten izenekin ezagutzen da
|
hizkuntza
askotan.
|
|
|
Bigarren motako kanpo konparaketa
|
hizkuntz
askotako oinarrizko hitz zerren dak erkatuz egiten da: makrokonparaketa deitzen zaio.
|
|
|
Halanda ze, euskara hizkuntza bat da, eta ez
|
hizkuntza
asko. Beraz, hizkuntza osoarentzat balio duenak, balio du euskalki bakoitzerako ere.
|
|
|
–Galtzen ari ziran
|
izkuntza
askok luzatu dute bizia, iztunen gogoa aldatu delako. Arriskuz betea dago orrexegatik izkuntzen il berria zabaltzen dabiltzan profeta lanbidea.?
|
|
|
Latinez ere nemo, azken buruan nehemo> > ne homo) formatik omen dator. Hor garbi ageri da
|
hizkuntza
askotan bide berbera erabili izan dela era honetako izenordainak eta adizlagunak sortzeko orduan, hots,, ez, esan nahi duen partikula eranstea
|
|
|
Gauza bera esan daiteke Asterix-en itzulpenez ere. Gabriel Arestik egin dako moldaera benetan txirene eta barregarriak alde batera utzita25,
|
hizkuntza
askotara itzuli den pertsonaia baten izenaz gauza bera gertatu da. Galiar garaiezin horien herritxoan bada gizon zahar bat, andre gazte panpoxarekin ezkondua, frantsesez  gédécanonix> deitua.
|
|
|
|
Hizkuntza
askotan gertatzen da hasieran sinonimo hutsak izandako hitzak denboraz espezializaziorantz joatea, azkenean errealitate antzeko baina ezberdinei atxiki arte. Gaztelaniaz, adibidez, tortuga> eta galápago> hitzak sino nimo hutsak ziren, bata latinetik eta bestea, bide bitxietatik bada ere, arabiera tik heldua.
|
|
|
eta hori gogoratzen digu oraindik Farmazia askotan kopa baten inguruan horrelako sugea agertzen duten irudiek. Tradizio luzeko sineskera horretatik heldu da Europako
|
hizkuntza
askotan suge eder horrek duen izena: gazt. Culebra> de> Esculapio, > fr.
|
|
|
a) Idatzian, ortografia bakarra onartuko da batuan nahiz euskalkietan; izan ere, euskara hizkuntza bakarra baita, ez
|
hizkuntza
asko. Horregatik, Euskaltzaindiak ortografiaren batasunerako eskaini dituen erabaki eta proposamen guzti guztiak bete behar dira euskalkietan idaztean ere.
|
|
|
Ortografia zaintzearen ohar horrek ez du esplikazio handirik behar. Euskara hizkuntza bat da, eta ez
|
hizkuntza
asko. Hizkuntza osoarentzat ortografia bat onartua denez gero, begien bistan da ortografia bakar hori erabili behar dela bai euskalkietan, eta bai euskara batuan ere.
|
|
|
Baina lege orokor bezala honako hau hartzen du Euskaltzaindiak, oinarrizko baita, hots: Euskara hizkuntza bat dela eta ez
|
hizkuntza
asko, eta hizkuntza horretan ortografia bat bakarra behar dela, bai euskara batuan eta bai euskalkietan.
|
|
|
a) Idatzian, ortografia bakarra onartuko da batuan nahiz euskalkietan; izan ere, euskara hizkuntza bakarra baita, ez
|
hizkuntza
asko. Horregatik, Euskaltzaindiak ortografiaren batasunerako eskaini dituen erabaki eta proposamen guzti guztiak bete behar dira euskalkietan idaztean ere.
|
|
|
Hizkuntza bakarreko haurren kontzientzia fonologikoa handitu egiten da
|
hizkuntza
askoko gela batean ikasten badu (Dickinson, 2004). Eskola elebidunetan handitu egiten da haurren kontzientzia fonologikoa, elebakarrekoekin alderatuta (Campbell eta Sais, 1995).
|
|
|
Software librea izanik hizkuntza desberdinetarako lokalizazioa baimen berezirik gabe egin daiteke; hori dela-eta, Linux sistemak
|
hizkuntza
askotan lan egiteko gai dira, euskara barne.
|
|
|
Biak (euskalkiak alde batetik, estandarra bestetik) bizirik ditugunez eta biez baliatu behar garenez, jakin genuke noiz erabili bata eta noiz bestea, inportantea da euskalkien erabilera arrazoitu eta mugatzea, bakoitzak bere tokia izan behar baitu.
|
Hizkuntza
askotan dialektoen eta estandarraren lekua mugatzen saiatu dira, batak besteari dakarzkion kalte onurak aztertuz. Gurean hori da arnasten dugun giroa, azken urteotan, batez ere.
|
|
|
Beste proiektu txiki batzuk hauek dira: Wikinoticias, eduki askeko albiste iturri bat; Wikcionario, definizioak, itzulpenak, sinonimoak, hitzen ebakerak
|
hizkuntza
askotan; Wikibooks, liburuen bilduma eta erabiltzaileek idatzitako eskuliburuak; Wikiquote, pertsonaia famatuen aipu ospetsuen bilduma bat; Wikisource, testu libreen azken liburutegi bat; Zein da wiki teknologiaren funtsa. Zertarako balio dute wikiek?
|
|
|
Hor ikusten dugu orain, euskara batua egin zenetik, eskolara sartu zenetik... 40 urte hauetan
|
hizkuntza
asko berdindu da.
|
|
|
[Izateaz bereziki.] Izatearena da kasurik latzenetakoa. Esanahirik gabeko kopula edo lotura gramatikal soil batetik?
|
hizkuntza
askok eta askok ez daukaten zera batetik?, esanahi sublimeetan sublimeena ateratzen da. Deus esan nahi ez duenari dena esanarazten zaio.
|
|
|
bai, bi gauza dira" munduarentzat" buruko eta bihotzeko zerak, baina ez beti gure hizkerarentzat eta, ez dut dudarik egiten? beste hizkera eta
|
hizkuntza
askorentzat ere ez.
|
|
2009
|
|
|
zorioneko edo zoritxarreko" beranduegi". Munduko
|
hizkuntza
askok, gehienek, erreka jo dute, edo jotzear daude datozen denboretan, eta aurreko hitz madarikatu hori agertzen da hizkuntza horien aldeko kontzientzia piztu denean. Txillardegik ere hartu zuen ahotan hitz madarikatu hori Irlandakoa aztertu zuenean:
|
|
|
Lege proiekturik gabe, eskualdeetako
|
hizkuntzek
askoz ere zailago izango dute bizirauteko. Hezkuntza politika egokiago eta ausartago bat, Kontseiluak eskatzen duen bezala, beharrezkoa da euskaldunen kopuruak(% 25 Iparraldean) beheraka jarrai ez dezan, hezkuntza sistemak etorkizuneko belaunaldiak hobeto alfabetatu ditzan eta euskara espazio publikoa erabili ahal izateko (administrazioekin, etab.).
|
|
|
Berarentzat euskara zen hizkuntzarik maitatuena, baina era berean poliglota zen, lengoaiaren edertasuna eta misterioak beste
|
hizkuntza
askotatik edaten baitzituen: –Nik izugarrizko zaletasuna neukan hizkuntzarekiko, eta esan nuen:
|
|
|
Laster garbi ikusi nuen
|
hizkuntzek
askoz gehiago nahasten gaituztela helduok, umeak baino. Juliari ez datorkio nahasmena edo harridura hiru hizkuntza hitz egitetik, aitak bi baino ez erabiltzetik baizik.
|
|
|
1966an egin zuen kanta eder bat katalanez, edo sartu du alemana batzuetan?
|
Hizkuntza
asko. Gero, azken diskoetan, ukraniera eta ez dakit zer..
|
|
|
ñabardurak estaltzen eta itxuraldatzen ez duena[?]?. Horregatik,, a) Idatzian, ortografia bakarra onartuko da batuan nahiz euskalkietan; izan ere, euskara hizkuntza bakarra baita, ez
|
hizkuntza
asko[?]. b) Idatziz nahiz ahoz, hizkuntzaren azpiegituraren arabera (euskararen oinarri bakarraren arabera) jardun behar da beti[?]?.
|
|
|
Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako NBEren Erakundeak (Unesco) gaur irekiko du ofizialki Munduko Liburutegi Digitala (BDM). Herritar guztiek eskura izango dituzte, doan eta
|
hizkuntza
askotan, nazioarteko liburutegi handietako funtsetan jasotako giza ezagutzaren lorpen garrantzitsuenak, MBDri edukiak ematen baitizkiote. Dokumentuak ingelesez, arabieraz, txineraz, gaztelaniaz, frantsesez, portugesez eta errusieraz daude.
|
|
|
ingelesa, arabiera, txinera, gaztelania, frantsesa, portugesa eta errusiera. Laster, beste
|
hizkuntza
askotan aurkeztuko ditu dokumentuak, eta altxor ordainezinak eskainiko ditu. Orain arte, gutxiengo akademikoen eta elite zientifikoen eskura egongo da, hala nola Txinako, Arabiako edo Persiako kaligrafia zaharrenen erreprodukzioak.
|
|
|
Askotan,
|
hizkuntza
asko menperatu nahi nituzkeaskotan, ulertzen ote nautengaldetzen diotneure buruari
|
|
|
Gai batzuk gehiago azpimarratzen dira apaiztegian, adibidez hizkuntzak; eta beste batzuk gutxiago, matematika eta fisika, adibidez. Baina
|
hizkuntzak
asko lantzen dira: latina, greziera, frantsesa eta ingelesa ikasi nituen.
|
|
|
Orain chanson frantziarrarekin liluratuta nago. Plazer handia da
|
hizkuntza
askotariko kantak jartzea.
|
|
|
Denok dugu estilo berezia, baina lanbide bihurtzen dugunean agertzen dira arriskuak; sentiberatasun artistiko gehiegi ez duen batek baliteke ez asmatzea bere estiloari fidel izaten eta kanpoko giroak zuzentzea. Nik nahiago dut hizkuntza batean adierazi nahi dudana adierazten jakitea,
|
hizkuntza
asko jakin eta zerbait tinko adierazten ez jakitea baino. Estiloa izateak ez du esan nahi mugitzen joan ezin zaitezkeenik, baina aldakuntza kalitatean izaten da, ez forman.
|
|
|
Honen antzera,, antzara? izendatzeko, adibidez, hitz aski desberdinak hartu ohi dituzte gureaz besteko
|
hizkuntza
askoan (ganso/ oca; goose/ gander; jars/ oie...) baina, ingelesez, esaterako, honako esaera honetan ebazten dute izendapenen balizko diferentziena:
|
|
|
Oso ezaguna den beste zerbitzu bat Wordpressena da. http://wordpress.com/ helbidera joan daiteke erabiltzeko, eta hor bai, hizkuntzen artean euskara aurki daiteke bloga sortzeko beste
|
hizkuntza
askorekin batera. Hori bai, hizkuntza hautatzeko agertzen diren aukeretan, hasiera batean More languages aukeratu da, eta ondoren agertzen den orrialdean, euskarari dagokion eu jartzen duen estekari sakatu zaio.
|
|
|
Beste egitate bat ere berretsi zuten hainbat inkestek:
|
hizkuntza
asko eta asko arriskuan zirela, krisi larrian, eta ohartarazi ziguten beharbada munduko hizkuntzen erdia hil egingo direla XXI. mende honetan zehar, ezer egin ezean. Eta Internet ere iritsi zen, mundu osoa hartzen zuen sare gisa (world wide web) lehenik, 1991 urtean, eta beste modu elektroniko batzuen gisa gero, hala nola posta elektronikoa, chata, bloggina, eta prozesu horrek aurrera jarraitu du 2000ko urteetan, testu mezuekin eta sare gune sozialekin.
|