|
2001
|
|
|
Balio erantsia ere badu Branchadellek.
|
Hizkuntz
politika berri baten oinarriak planteatzen dituen bakarra da berau, nik ezagutzen dudala. Normalizazio legearen alde dago, baina ez berau sostengatzen duten printzipioen alde.
|
|
2003
|
|
|
Trentoko kontzilioan, aldiz, nahikoa izan zen
|
hizkuntza
politika berria protestanteek aitzinatzea eta horren adibideak eskaintzea,, fede zuzenaren, zaintzale bipilek berehala ezezkoa eman zezaten.
|
|
|
Dudaz beterik hartu zuten euskaldun batzuek prentsa elebiduna, baina bazetorrenez hartu egin beharra zegoen. Hirurogeita hamarreko" garai politiko berriak
|
hizkuntza
politika berria zekarren derrigorrez. Gatazkaren alde garrantzizko bat hizkuntzarekin lotuta baitzegoen Euskal Herrian; hizkuntza politika berria âelebitasunaâ deitzen da33".
|
|
|
Hirurogeita hamarreko" garai politiko berriak hizkuntza politika berria zekarren derrigorrez. Gatazkaren alde garrantzizko bat hizkuntzarekin lotuta baitzegoen Euskal Herrian;
|
hizkuntza
politika berria âelebitasunaâ deitzen da33". Deitu bai, baina deitu besterik ez.
|
|
|
Atzerago begiratuta, baina bista bistan, euskararen ofizialtasuna mugatzen duten 1986ko euskararen legea eta 1982ko Foruaren Hobekuntza ditugu eta, hori ere berta bertan, 1978ko Konstituzioa. Inozokeria da pentsatzea euskararen arazoak zuzenketa legal hutsetik etorriko direnik, eta
|
hizkuntza
politika berri eta egokirik ezean edo hizkuntza komunitatearen barne indartzerik ezean ofizialtasuna onartze hutsak eta lege berria egite hutsak euskararen egoera konponduko dutenik. Baina inozokeria ere da, hizkuntzen berdintasunean eta hizkuntza eskubideetan oinarritzen ez den estatus legal asimetriko, desorekatu eta atzerakoi batek ez duela inolako eraginik euskararen normalizazioan.
|
|
|
Alde batetik," eguneroko lanean" ari direnak, dela erabilera, dela motibazioa, sormena, transmisioa, hezkuntza... Eta, bestetik," eguneroko lan" horren indargarri eta potentzialtasunaren biderkatzaile izan lukeen egoera sozio-politikoa bilatzen duten ekimenak, alegia, euskararentzat estatus berri bat (ofizialtasuna, hizkuntza eskubideen aitortza,
|
hizkuntza
politika berri bat) bilatzen duten ekimenak.
|
|
2005
|
|
|
Bestetik, arrotza den eredu erdalduna desagertzea, G eredua, alegia. Euskal Herri osorako
|
hizkuntza
politika berria behar dugu, euskalduntzea planifikatuko duena, behar den malgutasunez, bakoitzak bere erritmoa gara dezan.
|
|
2006
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean Ezker Abertzalea taldeak
|
hizkuntza
politika berria abian jartzeko legez besteko proposamena egin berri du. Alderdi guztiek aurkako botoa eman dute (Aralar abstenitu egin da).
|
|
|
Batasunaren helburua euskara toki guztietan ofizila bihurtzea da. Batasunak esan duenez, «Iraganeko errezetek ez dute balio eta aro politiko berrian
|
hizkuntza
politika berria behar da».
|
|
|
Irakaskuntzan orain arte indarrean egon diren hizkuntza politikak agorturik daude eta euskalduntzea bermatuko duen
|
hizkuntza
politika berria nahitaezkoa da. Ideia horren inguruan indarrak biltzeko asmoz, «Eskolak Euskaldundu» ekimenaren barrenean dauden e
|
|
2007
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika berria behar du Altsasuk
|
|
|
Hortik hasi behar du normalizazioak, udaletik bertatik, hortaz, normalizazio zerbitzuak antolatu behar dira horretarako aukera dagoen udal guztietan.3 Mankomunitateko euskara batzordean ezarritako ordezkaritza sistema egokitu beharra dago, bidenabar, batzar orokorrerako ezarritako irizpideei jarraiki.4 Altsasuko udalean jardun behar luke Sakanako mankomunitateko euskara normalkuntzako teknikari batek astean bi edo hiru egunez gutxienez. ...bilerarako irizpideak (egingarriak eta progresiboak) zehaztu beharra dago, hala nola aplikazioaren jarraipena egin ere.6 Altsasuko aisialdi eta kultur eskaintzaren jarraipen zuzena egin behar dute euskara zerbitzuko teknikariek (besteak beste, eskualde osoari eragiten diolako Iortiako kultur programazioak) eta eskaintza horretan hizkuntzen erabilera orekatua bermatzeko neurriak aplikatu.Batez ere,
|
hizkuntza
politika berriaren diseinuan herriko eragile guztien iritzia hartu da aintzat, eta eragile gehienek aurrera eramateko moduko neurriak eta epeak proposatu; bestela oso testu eder eta ausartak biribilduko ditugu akaso,... inor gutxik beteko dituenak. Orain arteko eskarmentuaz badugu zer ikasi guztiok ere.
|
|
|
" Udalerrien egoera zein den neurtu dugu bete behar diren hutsuneei aurre egiteko", aurreratu dute. Era berean, Kontseiluak udalerrietan
|
hizkuntza
politika berri bat lortzeko bidea egiteko lagungarria izango den Euskararen Ordenantza Eredugarriak dokumentua azalduko du.
|
|
|
Herri bakoitzaren egoera aztertu genuen eta termometro batean herri bakoitzaren balioespena egin zen. Emaitza ez da ona izan eta Euskal Herriko udalerrietan
|
hizkuntza
politika berria behar dugu gaurko egoera hau gainditzeko. Neurketaren helburua abiapuntua ezartzea izan da, non gauden dakigularik, eta hutsak ezagutzen ditugularik, konponbidea aurkitzeko urratsak egin daitezen.
|
|
|
Azkenik, Hezkuntza Sistemaren ahalegina
|
hizkuntza
politika berri baten testuinguruan kokatu behar da, eraginkorra izango bada, eta horretarako: a) Estatusari dagokionez, euskarari ofizialtasuna, lehentasuna, berezkotasuna eta ezagutu beharra aitortu behar zaizkio. b) Politika horrek honako ezaugarriak behar ditu:
|
|
2008
|
|
|
Nik uste ezetz. Aldiz, Jaurlaritzatik XXI. mendeko
|
hizkuntza
politika berria egitera doazen honetan, eragitea komeni zaigu eta hor eragitea badaukagu, hizkuntza badelako beraien helburuetako bat.
|
|
|
2005: Euskararen Erakunde Publikoa eta
|
hizkuntza
politika berria. 2007:
|
|
|
2005: Euskararen Erakunde Publikoa eta
|
hizkuntza
politika berria. 2007:
|
|
|
Etorkizunera begira, beraz,
|
hizkuntza
politika berria eraiki beharra dago. Lehenengo eta behin, hizkuntza politikaren gunea bera aldatu behar da.
|
|
|
Eta Euskararen Legearen barruan aldaketak egiteko Parlamentuan eman den eztabaida dela eta, gogoeta. . Tokian tokiko aldaketatik haratago, lege baino gehiago eskubide urratzaile den hori atzean utzi eta
|
hizkuntza
politika berri baten bila joateko garaia da?.
|
|
|
Orobat, lanerako sei ardatz bilduko ditu Aralarren proposamenak: krisi ekonomikoari aurre egiteko gizarte politikak bultzatzea; giza eskubideen defentsa, torturaren salaketa eta bakegintza; etxebizitza eskubide unibertsala izatea;
|
hizkuntza
politika berria; gizon eta emakumeen arteko berdintasuna; eta ingurumen politika arduratsua.
|
|
|
Euskara: Euskadiko CCOOrentzat
|
hizkuntza
politika berri bat behar da, egokia eta orekatua. Horretarako, marko berri bat eskatu dio administrazioari, jarduera irizpideak desideologizatzeko eta monopolizazio joerak hausteko.
|
|
|
Politika guzti hau proiektu ezberdinekin norabidetu nahi dute; eskolako ereduen eztabaida eta" XXI. mendekoa" izan omen behar duen
|
hizkuntza
politika berri baten eztabaida (Euskara21en izenpean) abiatu ditu azkenaldian, urtea bukatzerako dena prest izan eta datorren martxoko hauteskundeei begira. 30 urtetan egindako akatsak eta euskararen zapalkuntza ez onartzeaz gain, euskara eta gaztelania abiapuntu berean jarri dituzte eleaniztasunera urratsa egiteko orduan.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, langile berriak sartu ahala, euskara koordinatzaileak HKSren gaineko laburpena, dekalogoa eta
|
hizkuntza
politikaren berri ematen die, eta sistema osora iristeko argibideak ere bai. Koordinatzaileari sistema osoaren kontrola dagokio, eta IMHko kide guztiei, aldiz, irizpideak betetzea eta horrela egiten dela bermatzea.
|
|
|
Hogeita hamar urte pasatu eta gero, intsumisio linguistiko eta kulturala da aterabide bakarra.
|
Hizkuntz
politika berria, nazionala eta burujabearen garaia da. Euskararen eskubideak iraunkorrak dira Euskal Herrian.
|
|
|
Herri gisa aitortu behar diguten beste eskubideetariko bat baitugu hizkuntzarena. Horren bidean,
|
hizkuntza
politika berria martxan jarri beharraren premia azalarazi nahi dugu.
|
|
|
Generalitatearen
|
hizkuntza
politiken berri eman die Vallcorbak Euskal Herriko hezkuntza eragileei. Eskolen eta gizarte eragileen arteko elkarlana ezinbestekoa dela ondorioztatu dute.
|
|
2010
|
|
|
Kontseiluko idazkari nagusia Helbide elektronikoa: ...ztea, ez eta europan zein hizkuntza mintzo diren ere. adibide bat jartzearren, iturri batzuen arabera, europako batasunean 125 hizkuntzatik gora erabiltzen dira, horietako asko azken hamarkadetan izandako migrazio mugimenduen ondorioz sartuak. berezko hizkuntza komunitateei dagokienez, 60 inguru direla esan ohi da. horrekin batera, azken hogei urteotan estatu berriak sortu dira europan, eta horrek
|
hizkuntza
politika berriak ezartzesoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain az gain, hizkuntzen estatusetan ere eragina izan du. garai batean estatuko hizkuntza nagusia zirenak, egun gutxiengotzat hartzeko eskatzen diote europari. Finean, inposizio hizkuntza izateari utzi diotenean ohartu dira hizkuntza handiak ezartzen duten inposizioez. aurreKo mugimenduaK gutxiengoen hizkuntzen direlakoen bilakaera historikoa egingo badugu, zenbait egilek XVii. mendera1 eramaten gaituzte, hain zuzen ere, westfaliako biltzarreko itunera, non gutxiengo erlijiosoen babesa aitortu baitzen. aro Modernoak hizkuntzen bilakaeran garrantzia hartuko zuten elementuak ekarri zituen:
|
|
|
Nafarroan
|
hizkuntza
politika berri eta eraginkorrago baten beharra dagoela aldarrikatu zuen, Euskal Herriko gizarte eragileak eraso larrien aurrean geldirik egoteko prest ez daudela nabarmenduz. Ezinbestekotzat jo du Urrak euskararen kontrako diru murrizketa, eraso, injustizia, babes falta eta gainerakoen kontra euskal komunitate osoa agertzea, batuta.
|
|
|
Patxi Lopez lehendakari denetik Euskararen Aholku Batzordeak egindako lehen bilera atzo izan zen, eta legegintzaldia bukatu arte ezarriko duen
|
hizkuntza
politikaren berri eman zuen bertan. Lehentasunen artean, Euskararen Erabilera Sustatzeko Plana berrikustea markatu zuen Lopezek.
|
|
2011
|
|
|
1979ko Txostenetik ateratako aipua eta 1981eko maiatzean sortutako Euskararako Kabinete Teknikoaren egitekoa berdintsua denez, gure ustez Kabinetea txostenak ereindako hazitik sortu zen. Kabinetea dena den, Gregorio Monreal unibertsitateko errektoreak sortu zuen, «UPV/ EHUan
|
hizkuntz
politika berria bideratzeko asmoz»538 Arestiko kapituluan aipatu dugunez, unibertsitateko barne zerbitzu berri honi Euskararako Kabinete Tekniko izena jartzea ez zen kasualitatea izan. Kabinetearen laburdura EKT baitzen, eta Z EKTko kide izandakoek izen hori proposatu zioten errektoreari, Kabineteak EKTen lekukotza hartzea nahi zutelako, ordurako hilda zeuden unibertsitateko kultur taldeen omenez.
|
|
|
Azken urteotan euskararen hizkuntza politikaren gaia behin eta berriz agertu da gure hedabideetan, indar gutxiagoz edo gehiagoz: ‘21 euskara’ Eusko Jaurlaritzatik era jarraitu eta indartsuan egindako eszenaratzearekin; Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak, alde batetik, 2009ko apirilaren 25ean,
|
Hizkuntza
politika berri eta eraginkorra dokumentua onartu zuen bere Batzarrean, eta, beste aldetik, udaletako euskara plangintza bigarren aldiz jendarteratu zuen Euskal Herri guztiko datuak eskainiz; Patxi Baztarrikaren Babeli gorazarre liburuaren argitalpena, aldeko eta ez hain aldeko iritziekin.
|
|
|
Baina parez pare, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak, behin baino gehiagotan aldarrikatuak zituen" hamar nagusien" ildotik, dagoeneko burutua du
|
Hizkuntza
Politika Berri eta Eraginkorra izenburupean gai horri buruz bere baitako elkarteekin partekatutako testu trinkoa, eta esan dugunez haren Batzar Nagusiak onartua. Horrelako dokumentuek, tamalez, ez dute izaten gure artean merezi eta luketen adinako oihartzunik, eta uste dut baduela aski mami kontuan hartua izan dadin.
|
|
2012
|
|
|
Gizarte espazioak euskaldundu ezean, ez dago aurrera egiterik euskararen normalizazioan; horrexegatik, hain zuzen, egiten du Reyes jaunak ordezten duen alderdiak dekretuaren kontra. Konpromisoa behar dugu, gardena, dudarik gabea, euskara normalizatu nahi duten indar politikoen aldetik
|
hizkuntza
politika berria eta eragingarria abian jartzekoa. Bitartean, herritarron esku egongo da enpresa horiei eragiteko aukera, kontsumitzaileak garen aldetik, gure dirua non gastatu nahi dugun erabakiz.
|
|
|
Sistema edo
|
hizkuntza
politika berrian kokatuta, nire buruari galdetzen diot ea zer lortu nahi dugun geratzen zaigun beste erdiarekin. Orain arte ez ditugu erakarri edo ez dute beharrik sentitu gurera etortzeko.
|
|
2014
|
|
|
komunikabideetan, administrazioan, mota guztietako zerbitzuetan... Azken finean, gure hizkuntza ondarea errespetatuko eta bultzatuko duen
|
Hizkuntza
politika berriaren alde, euskaraz bizitzeko eta ikasteko Nafarroako herritarren eskubideak ezagutuak izan daitezen.
|
|
|
Lan honi dagokionez, beti dugu gogoan hezkuntza sistema izan ohi dela edozein hizkuntz politikaren eremu oinarrizkoetako bat, administrazioarekin eta komunikabideekin batean, besteak beste (Euskaltzaindia Siadeco, 1977; Euskaltzaindia Siadeco, 1979; Eusko Legebiltzarra, 1982; Eusko Jaurlaritza, 1983). Euskal Herriko administrazio erkidegoetan indarrean jarriak diren
|
hizkuntza
politika berrien ondorioz, azken urteotan hezkuntza elebidunaren eskaria nabari den gisan hazi da, bai euskara espainola konbinazioa eta bai euskara frantsesa ere. Horrek balio izan du euskal hizkuntzaren garapena indartzeko, kalterik egin gabe gaztelania jakiteari edo frantsesa jakiteari, zein bere erreferentziako estatu lurraldeetan.
|
|
|
Euskal Herriko alde desberdinetako hezkuntza sistemek aitzinamendu nabariak egin dituzte hezkuntza elebidunaren eskaintzan. Unibertsitatean ere nabari da
|
hizkuntza
politika berriek nolako emaitzak izan dituzten.
|
|
|
Proposamen honek dituen iturriak eta oinarriak Kontseiluak berak urte hauetan guztietan sortu eta hedatu dituen dokumentuetan aurki daitezkeela esan du; beste batzuen artean,
|
hizkuntza
politika berri eragingarria definitzen duen dokumentua.
|
|
2015
|
|
|
lehenbizikoa, Nafarroak euskaraz bizi nahi du izenburupean, hilaren 29an eginen da, euskalgintzaren esparruko hainbat eragilerekin. Kontseiluko, AEK ko eta IKAko ordezkariak izanen dira mahaiaren inguruan, Nafarroako Gobernuak orain arte euskararekin izan duen jarreraz,
|
hizkuntza
politika berri batek izan lituzkeen ezaugarriez eta etorkizuneko erronkez solastatzen.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak 2013 2017epealdirako euskararen erabilera normalizatzeko plana arautu du, 2014ko abenduan Diputatuen Kontseiluaren erabakiaren bitartez. Abian jarritako
|
hizkuntza
politika berriaren helburuetara iristeko, berebiziko garrantzia eman dio planaren ebaluazioari, horretarako gutxienez bi esparru kontuan hartzen dituelarik: Aldundiaren barnean egin behar diren ebaluazioak eta, gizarte eragileen eta herritarren iritzien kontrasteak.
|
|
|
legealdian, Gipuzkoako Foru Aldundiak euskara berreskuratzea helburu duen
|
hizkuntza
politika berria ezarri du bere jardunean, euskal herritarren hizkuntza eskubideak errespetatzeko eta bermatzeko, euskaraz lan egingo duten erakundeak lortzeko eta Euskal Autonomia Erkidegoan ofizialak diren bi hizkuntzen arteko berdintasuna lortzeko.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak ezarri duen
|
hizkuntza
politika berria 2014ko abenduaren 22ko Diputatuen Kontseiluaren erabakian jaso da, eta erabaki horrek Aldundiaren euskararen erabilera normalizatzeko plana arautuko du, aldian ere. Ezaugarri hauek izan ditu:
|
|
|
|
Hizkuntza
politika berriak eraginkortasunar en irizpidea indartu nahi izan du, horretarako zehaztuz, epeetan oinarritutako plangintza, eta etengabeko hobekuntzarako eta ebaluaziorako tresna berriak.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiaren
|
hizkuntza
politika berriak eraginkortasunaren irizpidea indartu nahi izan du, horretarako zehaztuz, epeetan oinarritutako plangintza, eta etengabeko hobekuntzarako eta ebaluaziorako tresna berriak. Era berean, jarraipenerako protokoloak eta egitura betearazleak izendatu ditu.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak ezarri duen
|
hizkuntza
politika berriaren helburuetara iristeko, berebiziko garrantzia dute, alde batetik, Aldundiaren barnean egin behar diren ebaluazioak; eta, bestetik, gizarte eragileen eta herritarren iritzien kontrasteak. Hau da, asmoez, araudiez, eta plangintzez harago, jakin beharra dugu, herritarren begietara, bete ote diren edota zenbateraino bete diren hizkuntza politika berri honek jaso dituen neurri zehatzak.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak ezarri duen hizkuntza politika berriaren helburuetara iristeko, berebiziko garrantzia dute, alde batetik, Aldundiaren barnean egin behar diren ebaluazioak; eta, bestetik, gizarte eragileen eta herritarren iritzien kontrasteak. Hau da, asmoez, araudiez, eta plangintzez harago, jakin beharra dugu, herritarren begietara, bete ote diren edota zenbateraino bete diren
|
hizkuntza
politika berri honek jaso dituen neurri zehatzak.
|
|
|
Foru Aldundiak ezarri duen
|
hizkuntza
politika berriari esker, euskaldunon hizkuntza eskubideen bermeak gidatu du Aldundiaren jarduera, euskararen benetako ofizialtasuna garatzeko, jendartean harreman parekideak lortzeko eta gizarte kohesioari laguntzeko. Gainera, euskara lehenesten duen hizkuntza politika berria garatu du, bi hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna ekarriko duen egoera lortzeko, eta errazteko, euskaldunei, euskararen erabilera, Aldundiaren zerbitzuak erabiltzean.
|
|
|
Foru Aldundiak ezarri duen hizkuntza politika berriari esker, euskaldunon hizkuntza eskubideen bermeak gidatu du Aldundiaren jarduera, euskararen benetako ofizialtasuna garatzeko, jendartean harreman parekideak lortzeko eta gizarte kohesioari laguntzeko. Gainera, euskara lehenesten duen
|
hizkuntza
politika berria garatu du, bi hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna ekarriko duen egoera lortzeko, eta errazteko, euskaldunei, euskararen erabilera, Aldundiaren zerbitzuak erabiltzean.
|
|
|
95): . Garai politiko berriak,
|
hizkuntza
politika berria zekarren derrigorrez. Gatazkaren alde garrantzizko bat hizkuntzarekin lotuta baitzegoen Euskal Herrian.
|
|
|
Gatazkaren alde garrantzizko bat hizkuntzarekin lotuta baitzegoen Euskal Herrian.
|
Hizkuntza
politika berria elebitasuna deitzen da. Elebitasunaren bidea da, garai eta mailako, eskakizun gorena, politikarien artean eta euskal prentsan ere bai.?
|
|
|
Niri iruditzen zait ez gaudela une horretatik oso urruti. (...) Horregatik esaten dut
|
hizkuntza
politika berria intentsiboago, zabalago eta sakonago bideratu behar dela.?
|
|
|
Euskararen hedatze prozesu hori handitzen eta bizkortzen hasi zen XX. mendeko 80ko hamarkadan. Izan ere, diktadore Franco jenerala hil ondotik erregimen politikoaren aldaketa gertatu zen, eta horrela modua izan zen bertze
|
hizkuntz
politika berri batzuk ezartzeko, euskararen aldekoagoak. Hala, agintaritza autonomiko berrien jardunak bidea zabalagoa egin zuen euskara baliatzeko, adibidez, hezkuntzaren eremuan.
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika berri eta ausarta
|
|
|
Urriaren 24ean, DEIADAR manifestaldian bi mezu argi izanen ditugu: salatzea ozenki Estatuak, Akitaniak eta Departamenduak erakutsi duten arduragabekeria eta berriz adieraztea
|
hizkuntza
politika berri eta ausarta behar duela euskarak, bere geroa segurtatu nahi baldin badugu;
|
|
|
Euskarari zor zaiona ez emanez, herritarrek, Euskalgintzak, Garapen Kontseiluak eta Hautetsien Kontseiluak galdeginari, Lurralde kontratuko instituzio partaideek ezezkoa emanez, ez dituzte beren erantzukizunak hartu, euskararekiko duten axolagabekeria beste behin ere erakutsiz. Hizkuntza politika Ipar Euskal Herritik bertatik eratua, diruztatua eta garatua izanen ez deno, euskarak ez du ukanen beharrezkoa duen
|
hizkuntza
politika berri eta ausarta. Garaia da gutieneko erabakitzeko ahalmena ukanen duen Ipar Euskal Herri mailako egitura bakarra ukatea.
|
|
2016
|
|
|
Ez dut umiltasun faltsurik erabiliko: lau indarren artean inor ari bada
|
hizkuntza
politika berri baten alde lanean buru belarri, EH Bildu ari da. Horretan ez daukat inongo zalantzarik».
|
|
|
Bestalde, tresna horietaz haratago, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak bestelako proposamenak ere egin izan ditu lan munduaren euskalduntzean urratsak emateko. Hor kokatuko genuke Kontseiluko 2009ko Batzar Nagusiak onartu zuen
|
hizkuntza
politika berri eraginkorrerako proposamena. Proposamen horretan, euskararen lege egoki baterako oinarriak ere zehaztu ziren, bai eta lan munduaren euskalduntzearen inguruko hainbat proposamen eta irizpide ere.
|
|
|
Beraz, etorkizunean egin beharrekoa da garrantzitsua, eta horri erreparatuko dio azaroaren 19an antolatuko den Jagon Jardunaldiak. Datorren urtarriletik goiti, Euskal Elkargoaren sortzearekin batera,
|
hizkuntza
politika berri hori garatzen hasteko garai egokia izango da, eta bide horretatik doa Euskaltzaindiaren eta Euskal Konfederazioaren gonbitea: Jagon Jardunaldi berriak gizarte eragile eta erakunde desberdinetako kideak batu eta beraiei emango die hitza, datozen urteak nola irudikatzen dituzten azal dezaten eta erronka berrien aurrean nola jokatu behar den ager dezaten.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian erakunde aldaketa gertatuko da 2017ko urtarriletik goiti. Hortaz, Euskaltzaindiari eta Euskal Konfederazioari iruditzen zaie garai ezin egokiagoa dela
|
hizkuntza
politika berri hori garatzen hasteko
|
|
|
Frantziako Estatuko lurraldeetako hizkuntzen egoera kezkagarria da, ez baita egiten lege, diru eta langile egokiz hornituriko hizkuntza politika publiko eraginkorrik.Euskararen Erakunde Publikoaren sortzearekin batera, hizkuntza politika publikoa 2006an egituratzen hasi zen Ipar Euskal Herri mailan, herri mugimenduaren lana osatuz. Bizkitartean, orain arte euskararen salbatzeko bideratu baliabideak eta neurriak ahulegi izan dira; ondorioz, euskal hiztunen kopurua eta euskararen erabilera gero eta apalagoak dira, inkesta soziolinguistikoek agerian eman dituzten datuen arabera.Egoera larri hau iraulezina ez bada ere, baitezpadakoa da
|
hizkuntza
politika berri eta ausarta gaurdanik egiten hastea eta, orobat, transmisioan, erabileran, motibazioan eta corpusean positiboki eragitea, edozein hizkuntza osoki berreskuratzeko prozesuak ezinbestekoak dituen alorretan.Hizkuntza politika eraginkor hori zutik ezartzeko, nahitaezkoa da erakunde publiko guztiak (herriak, eskualdeak, Euskal Elkargoa, departamendua, Estatua) engaiatzea eta arduraz joka... Hortaz, Euskaltzaindiari eta Euskal Konfederazioari iruditzen zaie garai ezin egokiagoa dela hizkuntza politika berri hori garatzen hasteko.Erakunde publiko bakoitzak ardurak bere gain hartu baditu ere, Euskal Elkargoak euskara indarberritzeko hizkuntza politika horren bultzatzaile nagusia izan du, euskararen eremuan lanean ari diren elkarte eta erakundeekin elkarlanean.
|
|
|
Bizkitartean, orain arte euskararen salbatzeko bideratu baliabideak eta neurriak ahulegi izan dira; ondorioz, euskal hiztunen kopurua eta euskararen erabilera gero eta apalagoak dira, inkesta soziolinguistikoek agerian eman dituzten datuen arabera.Egoera larri hau iraulezina ez bada ere, baitezpadakoa da hizkuntza politika berri eta ausarta gaurdanik egiten hastea eta, orobat, transmisioan, erabileran, motibazioan eta corpusean positiboki eragitea, edozein hizkuntza osoki berreskuratzeko prozesuak ezinbestekoak dituen alorretan.Hizkuntza politika eraginkor hori zutik ezartzeko, nahitaezkoa da erakunde publiko guztiak (herriak, eskualdeak, Euskal Elkargoa, departamendua, Estatua) engaiatzea eta arduraz jokatzea.Ipar Euskal Herrian erakunde aldaketa gertatuko da 2017ko urtarriletik goiti. Hortaz, Euskaltzaindiari eta Euskal Konfederazioari iruditzen zaie garai ezin egokiagoa dela
|
hizkuntza
politika berri hori garatzen hasteko.Erakunde publiko bakoitzak ardurak bere gain hartu baditu ere, Euskal Elkargoak euskara indarberritzeko hizkuntza politika horren bultzatzaile nagusia izan du, euskararen eremuan lanean ari diren elkarte eta erakundeekin elkarlanean. Hala, bere eskumeneko alorretan eta gaietan ausart jokatu eta, orobat, beste erakundeak ber gauza egitera animatu ditu.Horretarako, funtsezkoak dira ondoko puntu hauek:
|
|
|
unibertsitateetako ikasle guztien artean hizkuntzak ikastea bultzatzen duen Europar Sarea). Sare hori Conseil Européen pour les Langues/ European Language Council (CEL/ ELC) erakundeak koordinatu du Europar Batasuneko Batzordearen babesarekin, eta, helburua, irakaskuntzarako
|
hizkuntza
politika berri bat garatzeko oinarriak finkatzea izan da (HELP: Higher Education Language Policy), Bolonia izenarekin ezagutzen den prozesuaren barne.
|
|
|
lurralde administratiboen arteko elkarlana azkartzeko prest direla, eskualde bakotxeko berezitasuna, erritmoa eta beregaintasuna errespetatuz. EEPko presidenta den Mathieu Berge k, bere aldetik, Iparraldeko Herri Elkargo berriak
|
hizkuntza
politika berriaren gidaritza hartu duela baieztatu dauku.
|
|
|
Lan talde/ gogoeta batzorde hori hautetsiei, euskalgintzako eragileei, egungo euskara teknikariei eta hizkuntza politikarekin zerikusirik duten erakunde eta norbanako aditu guziei ideki litzateke. Lan talde/ batzorde horretan NOTRe legeak eskaintzen dituen aukera guziak aztertuko lirateke,
|
hizkuntza
politika berri honen eragile guzien rola, zeregina eta erantzukizunak finkatzeko, ahal bezain eraginkorra izan dadin. Bide orri honen osagarri, laster arloz arlo gainditu beharreko trabak eta buru egin beharreko erronkak aurkezten dituen euskararen liburu xuria aurkeztuko du Euskal Konfederazioak.
|
|
|
Aldaketa horrek hizkuntza politika mailan ere aldaketa ekarri du. Konkretuki,
|
hizkuntza
politika berriak jauzi kualitatibo eta kuantitatiboa ahalbidetu du (Hautetsien Kontseiluak lurralde kontraturako ekarpenean zehaztu bezala), Ipar Euskal Herrian 2050ean euskara hiztun kopurua %30era hel dadin (gaur egungo erritmoan segituz %17tan izanen da 2026an, hots Unescok zehaztu mailatik behera hizkuntza bat ez desagertzeko). Aldaketa hori gertatu ahal izateko, eta Hautetsien Kontseiluko Gidaritza Batzordea HELEParen prefigurazio lanak burutzen ari den bitartean, Euskal Konfederazioak ondoko puntuak zehaztu nahi ditu:
|
|
|
Puntu horiek guziek
|
hizkuntza
politika berrirako segitu beharreko bide orria osatzen dute nolazpait. Euskararen egoera orokorra kontuan harturik, eskaera sozialaren eta botere publikoek ekarri erantzun eskasen arteko desoreka ikusirik, eta egungo testuingurua gogoan ukanez (HELEParen prefigurazio lanak), Hautetsien Kontseiluko Gidaritza Batzordeari ondokoa galdegiten dio Euskal Konfederazioak:
|
|
2017
|
|
|
Aldundia jomugan zuen, insurrekzio euskaltzale haren buru zelakoan, baina ezin. Aldundian, ordura arteko araua aldatu gabe praktikatu genuen gure
|
hizkuntza
politika berria, eta legealdi amaieran onartu genuen politika hori jasoko zuen erabakia. Bitartean, txapeloker frustratua zain zegoen, amorruz.
|
|
|
Egoera hori iraulezina ez da, baina baitezpadakoa da instituzio maila guziak
|
hizkuntza
politika berri ausartean engaia daitezen. Datorren urtarriletik goiti, Euskal Elkargoaren sortzearekin, hizkuntza politika berri hori garatzen hasteko garai ezin egokiagoa dugu.
|
|
|
Egoera hori iraulezina ez da, baina baitezpadakoa da instituzio maila guziak hizkuntza politika berri ausartean engaia daitezen. Datorren urtarriletik goiti, Euskal Elkargoaren sortzearekin,
|
hizkuntza
politika berri hori garatzen hasteko garai ezin egokiagoa dugu.
|
|
|
Berriki arte, ordea, Ipar Euskal Herrian instituzio bakar baten ordez hamar herri elkargo izateak ez zuen laguntzen hizkuntza politika bakarra eta indartsua egiten.
|
Hizkuntza
politika berria definitzeko eta garatzeko instituzioa dugu Euskal Elkargoa. Aukera izaten ahal da.
|
|
|
Egoera larri hau iraulezina ez bada ere, baitezpadakoa da
|
hizkuntza
politika berri eta ausarta gaurdanik egiten hastea eta, orobat, transmisioan, erabileran, motibazioan eta corpusean positiboki eragitea, edozein hizkuntza osoki berreskuratzeko prozesuak ezinbestekoak dituen alorretan.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian erakunde aldaketa gertatuko da 2017ko urtarriletik goiti. Hortaz, Euskaltzaindiari eta Euskal Konfederazioari iruditzen zaie garai ezin egokiagoa dela
|
hizkuntza
politika berri hori garatzen hasteko.
|
|
|
Horrek ospe soziala eman zion euskarari, eta baita euskal nazionalismoarekiko identifikazioa ere, askotan aipatu eta eztabaidatu denez. Egoera berri horretan autonomiari zerion boterea eskuraturik,
|
hizkuntza
politika berriak diseinatu ziren, eta instituzioen aldetik nolabaiteko babesa erakutsi ahala, euskararen aldeko borroka garrantzi politikoa galtzen hasi zen, eta, ondorioz, euskal nazioaren lotura nagusi gisa ere higatzen hasi zen euskalduntasuna. Horrek, ulertzekoa denez, ezinegona sortu zuen hizkuntzaren alde sutsuen mugitzen ziren kide abertzaleen artean.
|
|
2018
|
|
|
" Euren seme alabak bidali dituzte eredura, egin dute egin beharrekoa, eta jarraitzen dute euskaldundu gabe.
|
Hizkuntza
politika berri bat behar da horiek erosotasun egoera horretatik ateratzeko, euskaltegietara erakartzeko eta, horrela, erabileran eragiteko".
|
|
|
|
Hizkuntza
politika berri hori irudikatu eta zehazteko" irudimena eduki behar dugu, eta ikerketa asko egin behar da. Probatu, eta erratzen bagara beste bide batetik jo", adierazi zuen.
|
|
2021
|
|
|
|
Hizkuntza
politika berrirako «jauzia» egingo du Kontseiluak
|
|
2022
|
|
|
Bestalde, Euskalgintzaren Kontseiluak ohartarazi du botere judizialak epaien bidez ezarri nahi duela
|
hizkuntza
politika berria Espainiako Estatuan, eta gehiago dena," jurisprudentzia baliatuz" hizkuntza politika" nahierara" arautzen hasi nahi duela salatu du.
|
|
|
Horrela sentitzen dira euskaltzaleak larunbateko manifestazioaren ondoren. Euskara Aurrera k mobilizazioaren balorazioa egin du gaur, eta, Alex Aginagalde Pantailak Euskaraz eko bozeramailearen arabera, jauzi hori egiteko beharrezkoa da, batetik, euskararen aldeko «olatu berri eta berritu bat» altxatzea, eta, bestetik, gaur egungo garaira egokitutako
|
hizkuntza
politika berriak sortzea.
|
|
|
Hortaz, nolakoa izan behar du
|
hizkuntza
politika berri horrek?
|
|
2023
|
|
|
Murgiltze eredua ikastetxe guzietara hedatuz, euskara transmititzeko gai izanen diren hiztun osoak sortzeko garaia da". Datuak kezkagarriak izanik ere, euskararen gainbehera ez dela saihestezina, horretarako baitezpadakoa da
|
hizkuntza
politika berria oraindanik eraikitzea, orain artekoa ez baita gehiago egungo erronkeri erantzuteko egokia. Euskal Konfederazioko eragileak prest dira kontzertaziorako, Hitzarmen berri baterako lanetan parte hartzeko.
|
|
|
Egoera alda daiteke, noski, eta, seguruena, aldatuko da. Eta
|
hizkuntza
politika berriek egokitu egin dute. Orain, ordea, uste dugu egungo eskaera erreala hartu behar dela kontuan.
|
|
|
Jendetza bildu da gaur Baionan euskarak Ipar Euskal Herrian dituen trabak salatu eta
|
hizkuntza
politika berri bat eskatzeko. Euskalgintzak manifestaziora deitua zuen arratsalderako, eta milaka lagunek bete dituzte karrikak.
|
|
|
Euskarak ezin du gehiago goaitatu».
|
Hizkuntza
politika berria, orain artekoa baino anitzez eskumen eta diru gehiagoz hornitua izan dela baieztatu dute.
|
|
|
Ehunka jende elkartu ziren atzo Baionan euskalgintzaren deiari erantzunez, Ipar Euskal Herrian euskarak dituen trabak salatzeko eta
|
hizkuntza
politika berri bat abiatu behar dela eskatzeko. Orain baxoa euskaraz!
|
|
|
Euskarak ezin du gehiago goaitatu».
|
Hizkuntza
politika berria, orain artekoa baino anitzez eskumen eta diru gehiagoz hornitua izan dela baieztatu zuten.
|
|
|
|
Hizkuntza
politika berriak oinarri juridiko sendoagoak behar lituzke. Hori nahitaezkoa bihurtu da auzitegien jurisprudentzia atzerakorrari aurre egiteko.
|