|
2008
|
|
|
Hizkuntza batzuetan, gauzak buruz jakiteari" bihotzez" jakitea esaten zaio.
|
Hizkuntza
horietakoren batean, esan lezakete: euskaraz, gauzak bihotzez jakiteari" buruz" jakitea esaten diote.
|
|
|
Aplikaezina dudarik gabe, eta gainera ez du ematen hizkuntza historikoentzako lagungarririk izango lukeenik. Izan ere, okzitanieraren kasuan, adibidez, milioi eta erdi hiztun baino gehiago izan arren hizkuntza hori dakitenak, eremu zabal batean sakabanatuta daude, non gehiago diren beste 75
|
hizkuntza
horietako bat jatorrizko hizkuntzatzat duten pertsonak. Gainera hizkuntza horien hiztunen trinkotasun soziologikoa eta soziolinguistikoa askotan indartsuagoa da okzitanieradunena baino.
|
|
2010
|
|
|
Ondorioz, guztiek izan behar dute nahi duten hizkuntza erabiltzeko aukera eta beste bi hizkuntzak ulertzeko gaitasuna. Hala eta guztiz ere, hori betetzen ez bada, edo ez pertsona guztiei dagokienez behintzat, irakasle edo ikasle batek hizkuntza batean izan dezakeen urritasuna —hau da, hiru
|
hizkuntza
horietako bat ez jakitea edo behar bezala ez jakitea— inola ere ez da hartuko unibertsitatearen urritasuntzat. Norbanakoaren urritasuntzat hartuko da, eta, halere, inork —ez irakasleek, ez ikasleek, ez erakundeak— du ikasketaedo erakunde jardueren hizkuntza aldatu horregatik.
|
|
|
...ezarri izan dute, eta babes mota desberdinak eragin ditu. horrela, europako kontseiluak ez du estatus juridiko bateratua abiatu hizkuntza eskubideei begira, eta horien babesa norbanakoen eskubideen eta gutxiengo nazionalen eskubideen aitortzatik etorri da. azkenik, aipatzekoa ere bada europako kontseiluak bi hizkuntza ofizial besterik ez daudela, eta ondorioz, txosten zein jakinarazpen guztiak bi
|
hizkuntza
horietakoren batean egin behar direla. instituzio horrek bi tresna eskaini zizkien estatuei gutxiengoen eskubideei dagokienez; batetik, erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako ituna (1992) eta, bestetik, gutxiengo nazionalen babeserako hitzarmen markoa (1994).
|
|
|
2008ko uztailaren 1etik aurrera egindako film laburrak onartuko dira eta ez dago mugarik hizkuntzari dagokionez. Hala ere, film laburra euskara edo gaztelania ez den hizkuntzaren batean egina badago, bi
|
hizkuntza
horietakoren batean azpidatziak izan ditu. Parte hartzaile bakoitzak bi lan aurkeztu ahal izango ditu gehienez.
|
|
|
Film laburraren gaia librea da, 30 minututik beherako iraupena izango du eta edozein sisteman grabatutakoak onartuko dira, 35 mm formatuan filmatutakoak izan ezik. Film laburra euskara edo gaztelera ez den hizkuntzaren batean grabatuta badago, bi
|
hizkuntza
horietakoren batean azpidatziak izango ditu. Egile bakoitzak nahi adina film labur aurkeztu ahal izango ditu lehiaketara, inoiz Enkarzine Jaialdira aurkeztu izan ez badira.
|
|
|
Espainiako gurasoei dagokienez ez dira bereziki frankofoniaren zale, ez eta anglofilo edo germanofilo itsu. Baina hiru
|
hizkuntza
horietako bat eskatzen dute seme alabentzat hamarretik bederatzik edo gehiagok. Are gehiago:
|
|
|
The Hidden Status Agendas Within Corpus Planning in Language Policy (2006). Hainbat hiztun elkarte ahul edo txikiren egoera aztertu du mundu osoan.
|
Hizkuntza
horietako bat euskara izan da: horrela, Euskal Herriarekin hainbat harreman izan ditu, lehen bisitak 1980ko hamarkadan eginez.
|
|
2011
|
|
|
Euskaraz zein gaztelaniaz eginiko lanak onartuko dira, baita, beste edozein hizkuntzan eginda badago ere, azpidatziak bi
|
hizkuntza
horietako batean dituztenak ere.
|
|
2015
|
|
|
Lan metodoa bera izan zen. Emakume batek
|
hizkuntza
horietako batean hitz egiten zuen bideoen aurrean nola erreakzionatzen zuten aztertu zen (katalanez zein espainieraz hitz egiten den etxeetan). Eta portaera hori, bideo berberen eraginpean, bakarra duten adin txikikoen eta neskameen artean konparatu zen.
|
|
|
Hizkuntza gutxituen gainbeherakada eta bizirik irauteko arazoak hobeki ulertzeko, beste hainbat hiztun elkarte ahul edo txikiren egoera aztertu zuen mundu osoan.
|
Hizkuntza
horietako bat euskara izan zen: horrela, Euskal Herriarekin harreman ertxiak lotu zituen.
|
|
2016
|
|
|
Generoak eta hizkuntzak elkar gurutzatzen dute bereziki bi hizkuntza baino gehiago dauden gizarteetan, eta
|
hizkuntza
horietako bat minorizatua denean. Lotura konplexua eta estua da emakumearen eta hizkuntza minorizatuaren artean.
|
|
|
Berezkoa du hori literaturak, eta jokaera horretan ez dago ez bekaturik, ez inongo arazorik. Arazoak izaten dira, ordea, eta ez beti txikiak, pertsonaien egiazko mintzaldietan hizkuntza bat baino gehiago nahasten direnean, baldin eta liburua
|
hizkuntza
horietako batean idatzia baldin bada. Euskal idazle askori gertatu zaigu hori:
|
|
|
Ezpainen posizioak informazio berezia ematen die inguruan hitz egiten diren bi hizkuntzak identifikatzeko. Etorkizuneko lanak aztertu ahal izango dituzte haurren garunean bi ama
|
hizkuntza
horiek batera egoteak uzten dituen aztarnak. Balizatzeko etapan, txikia dilatatu egiten da silabak errepikatuz, batez ere, ahoskatzeko errazenak direnak, b, n eta p kontsonanteek dituztenak, esaterako.
|
|
2017
|
|
|
3 HIzKUnTzA GEnEROAREn ISpIlUAn BARREnA lewis Carroll en liburu ezagunaren alizia pertsonaiak ispiluan barrena egin zuen bidaia erabili nuen lezo eta pasaiako gazteen artean burututako ikerketaren irudi gisa. aliziaren ibilbidean gai asko azaltzen dira bidean topatzen dituen pertsonaia bitxi ugariren bidez, eta
|
hizkuntza
horietako bat da. alizia eta humpty dumpty arrautzaren arteko elkarrizketan azken honek hala dio:
|
|
|
El liberalismo es pecado, (Barcelona, 1891) edizio monumentala da, zortzi hizkuntzatan aldi berean, tamaina handian eta irudi ugariz hornituta.
|
Hizkuntza
horietako bat euskara da (besteak: jatorrizko gaztelania, katalana, portugesa, latina, italiera, frantsesa eta alemana).. Gai hauetaz autoritate nabarmena den aita Villasanteren arabera, bi aldiz, gutxienez, itzuli edota egokitu da testu hori euskarara; batean testua osorik (Liberalen dotriña pecatu da:
|
|
|
Generoak eta hizkuntzak elkar gurutzatzen dute bereziki bi hizkuntza baino gehiago dauden gizarteetan, eta
|
hizkuntza
horietako bat minorizatua denean. Lotura konplexua eta estua da emakumearen eta hizkuntza minorizatuaren artean.
|
|
2018
|
|
|
Eremu soziolinguistiko batean bi hizkuntza edo gehiago harremanetan egoteaz gain, hizkuntza ofizial bat baino gehiago dagoenean eta gainera
|
hizkuntza
horietakoren bat estandarizatzeeta biziberritze prozesuan dagoenean, eremu horretako herritarrek, askotan, erakutsi behar izaten dute eremu urriko hizkuntzan jarduteko komunikazio konpetentzia dutela, bai esparru publikoan bai pribatuan lana eskuratu edo lanean irauteko. Komunikazio konpetentzia egiaztatzearen oinarrian ideia nagusi bat dago:
|
|
2019
|
|
|
Nahasia izan behar du derrigor, jatorrizkoa berez ez baitago txekieraz, hori aspaldi dakigu, baina ez dakigu Pedro Iturriak idatzitako jatorrizko hori ingelesez, gaztelaniaz edo euskaraz idatzita zegoen... Pedro Iturriak
|
hizkuntza
horietako batean idazten du, ingelesez seguruena, eta beste pertsonaren batek itzultzen dio gero txekierara, alemanera edo behar duen hizkuntzara.
|
|
|
Oro har, ikertzaileek onartzen dute oso kasu bakanetan ematen dela hizkuntza bi maila berean menderatzea. Egoerarik arruntena, hizkuntza bi jakin eta erabiltzen dituztenen artean ere,
|
hizkuntza
horietako batean nagusitasuna izatea izan ohi da.
|
|
2021
|
|
|
Proiektuaren ardura duten hizkuntzalari, antropologo eta informatikariek (egoitza San Frantziskon dute) nikelezko disko bat diseinatu dute, eta behar bezala moldatu dira bertan testu bera mila hizkuntzatara itzulia grabatzeko. Mila
|
hizkuntza
horietakoren bat gogoratzeko gai den azken pertsona hilko balitz ere, itzulpen paraleloek esanahi eta soinu galduak berreskuratzeko aukera emanen lukete. Azken finean, diskoa Rosettako harri unibertsal eta eramangarri bat da, hitzen ahanztura ekidinezinaren kontrako erresistentzia ekintza bat.
|
|
|
Hala bada,
|
hizkuntza
horietako bati lotuago sentitzen zara. Zeini?
|
|
2022
|
|
|
Baina hau hipotesi hutsa da oraingoz. Hiriburuetan eta zonalderik erdaldunenetan, gainera,
|
hizkuntza
horiek batera, euskara bera baino gehiago entzuten dira.
|
|
2023
|
|
|
Gehitzeko, esan beharra dago Europak estatuan nolabaiteko ofizialtasuna duten hizkuntzak hartu dituela aintzat, eta kontuan izan behar dugu gutxiagotutako egoeran dauden hainbat hizkuntzek beraien estatuetan ez dutela inolako ofizialtasunik. Espainiako Estatuan, adibidez, asturiera izan daiteke
|
hizkuntza
horietako bat.
|
|
|
Edo hori sentitu izan dut nik. Eta, ondorioz, asko matxakatu naiz ni, baina konturatu naiz nire akatsa edo dela, alde batetik, elebiduna izatea, eta bi
|
hizkuntza
horietako bat gaztelania izatea. Baina niretzat gaztelania ez da entzuleak lortzeko erabiltzea erabaki dudan kanpoko hizkuntza bat, gure aitarena baizik, eta amamarena.
|