|
2001
|
|
|
Tesi honek sakon jotzen du hizkuntz politika, hedapena ukatzen baitio, legitimitatea. Guztientzako ez bada pribatua da aukera, norbanakoarena azken batean, eta
|
hizkuntz
politikak ez du zereginik.
|
|
|
Alderdien artean, bestalde,
|
hizkuntz
politikaren inguruan ez bide dago adostasun landurik. " Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia" Eusko Legebiltzarrean aurkeztu zenean, 1999 urtea ren amaieran, agerian eszenifikatu zen desenkontrua.
|
|
|
Bestea, hizkuntza azpiratua ordezkatu nahi dutenen predikua da. Euskal herriko mailarik onenean indarrean dagoen
|
hizkuntza
politika ez da (iruzur den) horretarra ere iristen, sasielebitasunarena baino ez da ta; ez nahikoa eta ordezkatzailea, beraz. Eta bizirauteko maila minimoaz ari naiz.
|
|
2002
|
|
|
Oro har, ikusten da aldeko hizkuntza politika dagoen tokietan igoera dagoela eta
|
hizkuntza
politikarik ez dagoen tokietan egoerak egonkor jarraitzen duela oso igoera txikiarekin. Ni nahiko harrituta nago datuekin.
|
|
|
• Erakunde eta alderdi politiko askoren borondatea eskasa da, eta beren
|
hizkuntz
politika ez da egokiena. Lurralde batzuetan kontrakoa izatera ere heldu da, eta normalizaziorako lana oztopatu egiten du, hein handi batean erabaki politikoen menpe baitago.
|
|
2003
|
|
|
UEU EHUn integratzeak, azkenik, ondorioak izango zituzkeen, onerako eta txarrerako UEUrentzat, eta bere helburuentzat. Unibertsitatearen euskalduntzeari buruz galdetuta, pazientzia eskatu zuen «egun soluziorik ez duten arazo inportanteak konponbidean jartzeko», unibertsitateak jarraitu beharreko
|
hizkuntza
politika ez zelako zehaztu «ez EHUn, ez UEUn».
|
|
2004
|
|
|
Hots, familiaren baitako hizkuntza harremanen zer nolakoak aletzen. Hizketa modu ez formalaren eremu zabalean, dudarik gabe, sendiaren esparruko
|
hizkuntza
politika ez da bigarren mailako auzia izango euskararen normaltze ildoan. Hor ahozko komunikazioan gailentzen den mintzairak egundoko eragina izango du bertako kideen hizkuntza gaitasunean.
|
|
|
Zergatik onartzen dute gure agintariek euskaldunek beren eskubideei uko egitea? Zergatik inongo
|
hizkuntz
politikan ez da ageri gaitz larri horren aipamenik?
|
|
2005
|
|
|
2007/ 08ko hauteskunde urte garrantzitsuak baino lehen eta tentsioz nahiz erronkaz beteriko panorama horretan Batera plataforma sortu zuten sektoreek nahiko indar izanen ote dute egoeran eragiteko? Argi da, martxan emanen den
|
hizkuntza
politika ez da bakarrik aterako Erakunde publikoko aholkularitza batzordetik.
|
|
|
Bai, gerri pixka batekin jokatu dugu». Iñigok
|
hizkuntz
politika ez molestagarria egiten saiatzen direla esan zion Mateori eta azken honen ustez, «hizkuntz politika beti izango da molestagarria, baina inposatuta ez dago ezer». Entzuleen galderak hasi aurretik euskararen normalizazioan estatua izateak ala ez izateak duen garrantziaz aritu ziren hizlariak.
|
|
|
Nafarroako Gobernuko Hizkuntza Politikarako zuzendari nagusiak, Pedro Pegenautek, eman du bere erantzuna: Nafarroako
|
Hizkuntza
Politikak ez omen du parekorik inongo herrialde demokratikotan eta orain arteko bideari segiko omen diote.
|
|
|
Hiruga rren alderdia, IU EB, gehitzean gobernup rograma egokitu eta eguneratu egin zuten, baina dokumentu horretan ez dago hizkuntza politikari buruzko inongo atalik; aipamen soil bat bakarrik dago hasieran, eredu eleanitza partekatzen duela esanez. Gero dokumentuak zehazten dituen puntuetan
|
hizkuntza
politika ez da lehentasunetan aipatzen, ardatz programatikoan ez da hizkuntzapolitikaren garapena aipatzen eta immigrazio politikan ez da hizkuntza integrazioa aipatzen.
|
|
|
Lau urte horietan sortutako lege, dekretu eta planak" lagundu"," bultzatu"," sustatu" gisako aditz ebaluagaitzez beterik daude.
|
Hizkuntza
politika ez da sektore guztietara iristen, hutsune larriak ditu, eta behar besteko baliabidez eta koordinazioz hornitu gabe dago.
|
|
2006
|
|
|
b)
|
Hizkuntza
politikaren ezean Osakidetzan funtzionatu duena inertzia bat izan da, lehenagoko administrazioaren espainol hizkuntzaren aldeko dinamika hedakorraren inertzia linguistikoa. Ez zen politika linguistiko deklaratua, isilean ia inor ohartu gabe eragin zitala duen politiko linguistiko" klandestinoa" baizik, 20 urtez legalitatetik kanpo praktikatu dena Osakidetza instituzioaren konplizitatearekin, bera baitzen politika linguistiko ezkutuko hori praktikatzen zuena.
|
|
|
Printzipioz, Estadu guzien helburua bi edo hiru hizkuntzen artean dauden zapalkuntza eta gatazka harremanak desagertaraztea da giro baketsu batean. Haatik,
|
hizkuntza
politika ez da bakarrik zein simpleki osatzen eta gauzatzen, alde batetik, eta, beste aldetik, hizkuntzen arteko harreman baketsuak ez dira soilik lortzen goi mailako erabakien bidez, gizarte zibilaren eta berau osatzen duten gizakien ekintzei lotua dago. Alabaina, goi mailako erabakiak, hizkuntza gutxitu baten ofizialtasuna adibidez, ezinbestekoak dira helburu hori lortzeko.
|
|
|
Bigarrenik, Portugalekin egindako antzeko hitzarmena egin litzateke Marokorekin, eta informazio edo datu zehatzak jakinaraztea. Marokok daraman
|
hizkuntza
politika ez dirudi erraza ulertzeko, informazio gutxi ematen baita hortaz (Broeder, P. eta Mijares, L.: 2003, Plurilinguismo en Madrid.
|
|
2007
|
|
|
Guztion altxorra baldin bada, guztiok egiten dugun neurrian bakarrik egin? Eta guztiok elkartuta egin behargenukeena egiten ez badugu, zer egin behar du delako alderdi abertzale horrek. Adostasunik gabeko
|
hizkuntza
politikarik ez egin?
|
|
|
Abbé Grégoire ren postura ideologistak
|
hizkuntz
politikan ez lituzke ahantzarazi behar haren merezi handiak, fermutasun eta intrantsigentzia berberagatik hain zuzen printzipioetan, beste kapitulu politiko eta sozial batzuetan.
|
|
|
«Bortxaz zapaldutako herri bat hiltzeko eta biltzeko, hizkuntzaz aldaraztea da biderik ziurrena», eta Napoleon-en jokaeragaz Italian eta Abbé Gregoire ren Txostenagaz Frantziako Iraultzan azaltzen zuen hori. M. Ereñok Estatuen
|
hizkuntz
politikaz ez du halako susmo txarrik (historiaren filosofia marxista etapistaren barruan Estatuaren bategintza eta hizkunza nazional bakarraren inposizioa progresistatzat jo ohi zen munduaren batasun definitiboranzko martxan), eta konkretukiago Iraultzaren zentralismo linguistikoak justifikazio osoa merezi du:
|
|
2009
|
|
|
Batek ez du bestearekin zerikusirik.
|
Hizkuntza
politikak ez dauka zerikusirik Europako unibertsitateen goi mailako espazio horrekin. Gure hizkuntza politika Plan Gidarian oinarritzen da, eta ez dauka zerikusirik Bolognarekin.
|
|
|
Eskaera horren aurrean, gobernuak bi mailotan eman zuen erantzuna: lehenengoa, nafar agintariek Hizkuntza Politikarako Zuzendaritza Nagusiaren eskumenak eta eginkizunak berritu eta aldatu zituzten eta, horren ondorioz, Zuzendaritza Nagusi hori Unibertsitateetarako eta Hizkuntza Politikarako Zuzendaritza Nagusi bihurtu zuten27 Metamorfosi horren bidez,
|
hizkuntza
politika ez zen aurrerantzean hizkuntza zehatz bati, euskarari, lotuta egonen, baizik eta, oro har, hizkuntzekin izanen zuen zerikusia. Horrela, eginkizuna ez zen euskararen aplikazioa eta garapena koordinatzea, gaztelaniaz bestelako hizkuntza guztien aplikazioa eta garapena koordinatzea baizik28 Euskara, Nafarroako berezko hizkuntza, Europar Batasuneko hizkuntza ofizialekin dekretu bidez parekatzeak euskararen desgaitze juridikoa29 ekarriko zuen, hizkuntza horiek ez baitute inola ere zerikusirik Nafarroako gizartearekin, kulturarekin eta historiarekin.
|
|
|
Sanzek argi utzi du
|
hizkuntz
politikan ez duela inolako esku hartzerik onartuko
|
|
|
Sanzek, berriz, argi utzi du itunak gobernu bakoitzaren
|
hizkuntz
politikan ez esku hartzea jasotzen duela. Jaurlaritzak Nafarroako ikastolei diru laguntzak ematen jarraituko ote duen galdetuta, Lopezek erantzun du ez dutela horri buruz hitz egin:
|
|
|
Ez da bidezkoa, ez da, beraz, onargarria? hizkuntza askatasunaren izenean aldarrikatzea" hizkuntza politikarik onena
|
hizkuntza
politikarik eza dela", hizkuntzen artean desoreka baitago eta, hain justu ere hizkuntza askatasunaz baliatuz, hizkuntzetako batean bizi nahi duenak hartarako zailtasun nabarmenak baititu.
|
|
|
Munduan zehar, hori da herri aginteek gaur egun darabilten jarrerarik hedatuena. Jarrera horren aldekoek diote" gizarte demokratikoetan hizkuntza politikarik onena
|
hizkuntza
politikarik eza da". Neutraltasunez mozorrotzen saiatzen den jarrera honek hizkuntza hegemonikoak indartu eta gainerako hizkuntzak azpiratzen ditu.
|
|
|
Hizkuntzak uniformetasun izpirituaren bulkadaz manipulatzen dituztenek eragiten dituzte bazterketak eta esklusioak. Era bateko edo besteko
|
hizkuntza
politikak ez dituzte hizkuntzek egiten, herri aginteek baizik, era bateko edo besteko jarreretan oinarritutik.
|
|
|
Murritzegia baita, beren gogo ametsetako euskal gizartea irudikatzerakoan, euskararentzako gordetzen duten tokia. Ahalegin handirik gabe onartu lukete," euskara guztiona da" leloa egiazki asumitzea ez datorrela bat, esate baterako," hizkuntza politikarik onena
|
hizkuntza
politikarik eza da" ikusmoldeak eragindako hizkuntza politikekin, edo euskararen erabilera sustatzeko neurriei boligrafo gorria eskuetan hartuta errezeloz edo mesfidati begiratzearekin, edo euskara kontu gorabeheratsu eta deserosoekin gehiegitan lotzearekin. " Euskara guztiona da" leloak politika euskaltzaleak bultzatzea eskatzen du, euskaltzaleak diot, ez nahitaez abertzaleak?, eta bi hizkuntzen bizikidetza gero eta berdinkideago eta orekatuagoaren alde etengabe egitea, gizarte bizikidetzaren mesedean.
|
|
|
Hizkuntza politikari zilegitasuna ukatzen dioten ahotsak entzuten dira, urrutirago gabe, gure gizartean bertan; hobeto esanda, hizkuntza aniztasuna hauspotzea eta hegemonikoak (gure kasuan, gaztelania) ez diren beste hizkuntzak indarberritzea helburu duten hizkuntza politikei ukatzen diete zilegitasuna.
|
Hizkuntza
politikarik ezaren aldeko jarduna entzuten diegu, hori bera ez balitz bezala hizkuntza hegemonikoa are gehiago indartzeko eta gainerako hizkuntzak azpiratzeko politika. Hizkuntzen eta hiztun erkidegoen berdinkidetasuna ukatzen duten ahotsak dira horiek.
|
|
|
Esan dugunez,
|
hizkuntza
politikak ez ezik herri aginteen politika sozial berdintzaile guztiek eragiten dute hertsadura, berdintzaile izango badira nahitaezkoa baitute desberdinen aurrean desberdin jokatzea. Diogunaren adibide ugari ditugu eskura, bi baino ez ditugu aipatuko:
|
|
|
Erantzuna aho bikoa da, gure ustez:
|
hizkuntza
politikarik eza ere hizkuntza politika den neurrian, egon, badago hizkuntza politikarik, baina Europako herri aginte nagusiak, Europar Batasunak, ez dauka Europako hizkuntza pluraltasuna gordetzeko eta indartzeko hizkuntza politika eraginkor eta egituraturik. Eta eduki luke, zalantzarik gabe.
|
|
|
Besterik da hau nolakoa den, baina, izan, bada hizkuntza politikarik. Hainbesteraino da hori horrela, non
|
hizkuntza
politikarik eza ere hizkuntza politika baita.
|
|
|
Zer du, bada, tolerantziak kalteko?, galdetuko du zenbaitek. Halakoen lasaitasunerako aurrera baino lehen esan dezagun, edozeinetara ere, tolerantziarik gabeko
|
hizkuntza
politika ez dela inola ere bidezko. Izan ere, uste baitugu, intolerantzia dela toleratu behar ez den jarrera bakarra gizarte bizitzako ezein arlotan.
|
|
2010
|
|
|
...politikoa, etikoa eta soziala ditu. giltzarria da euskarentzako arnasguneak zabaltzen jarraitzea eta euskal hiztunon erkidegoa sendotzen eta trinkotzen jarraitzea. ek, saihestuz neoliberalismorik zurrun eta gogorrenaren haritik erregulazioa inposizioarekin eta esku hartze ez legitimoarekin lotzen duten diskurtsoak, gizarte demokratikoan ezin baitira sinonimotzat jo erregulazioa eta inposizioa, ez
|
hizkuntza
politikan ez berdinkidetasuna sustatzeko beste politika sozialetan. interes orokorra, berdinkidetasuna eta kohesio soziala bermatzeko eta babesteko arauak ematea dagokie herri aginteei, ahulenaren aldeko politikei bidea irekiz, baita hizkuntza kontuetan ere. itzul nadin erabilerari lotutako kontuetara. erabileran ere aurrera egiten ari da euskara, baina ez ezagutzaren erritmo berean.... " horrek esan nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero!
|
|
|
Soilik nerbioi erdialdean, txorierrin eta uribe kostan izan zen hobekuntza hori epelagoa, zalantzarik gabe, bilboko arroarekiko hurbiltasunaren eraginez. hurbiltasun hori dela eta, eskualde horiek bilbo handiaren lotegi bilakatu dira, neurri batean. zoritxarrez, eaeko eta nafarroako bilakaeren artean zer nolako aldea dagoen egiaztatzen dugu eskualde multzo horretan. Foru erkidegoan
|
hizkuntza
politikarik ez izatearen ondorioz, euskararen bilakaera askoz ere motelagoa da han. horren erakusgarri dira gehiengoa euskalduna ez izan arren euskararen ezagutza ehunekoa handia duten eskualdeak —erdialdeko ibarrak eta aezkoaldea— bi eskualde horietako haur gehienak berreuskaldunduak izan arren, beheranzko joera apala izan dute. bailara horiek zahartzen ari direnez, ez dute haur asko, ... berezko euskara guztiz galduta zuten eskualdeetara hedatzea hizkuntza.
|
|
|
Ez gara gu bakarrik, hortaz, gaitz horrek jota gaudenak. Personality principle delakoan oinarrituriko
|
hizkuntza
politikak ez dira, bere esanean, istilu arrisku txikienekoak.
|
|
|
elkarren kontra doaz hainbat kasutan, eskolagintza euskalduna eta lurraldearen berrantolamendu erdalduna. EAEko
|
hizkuntza
politika ez da Kultura eta Hezkuntza Sailetan bakarrik erabakitzen. Funtsezkoak dira, horiezaz gainera, populazioaren hazkunde moldea, lurralde antolamendua eta lan esparruaren ordenazio berria hurbilenetik eta sendoenik eragiten duten instantziak.
|
|
|
Kurioski, Gipuzkoako Diputazioak berak gutxi gorabehera milioi bat euroan murriztu ditu euskalgintzari ematen dizkion diru laguntzak. Oso neurri irudimentsua da,
|
hizkuntz
politikarenean ez ezik, beste alor askotan ere bide emankorrak zabal ditzakeena. Osasun arazoak daudela?
|
|
|
Inon aldaketa beharra badago, euskararen normalizazioaren alorrean da. Izan ere, gaur egun, erabat ezinezkoa da euskaraz bizitzea, 30 urteko
|
hizkuntza
politikak ez baitigu aukera hori ahalbidetu. 30 urte pasatu ondoren, gehiago gara euskaldunak, baina, berberak topatzen ditugun oztopoak euskara erabili nahi dugunean.
|
|
2011
|
|
|
estatu hizkuntza bakarra inposatzea eta besteak larrutzea aurrerakoia izatea omen: . M. Ereñok Estatuen
|
hizkuntza
politikaz ez du halako susmo txarrik (historiaren filosofia marxista etapistaren barruan Estatuaren bategintza eta hizkuntza nazional bakarraren inposizioa progresistatzat jo ohi zen munduaren batasun definitiboranzko martxan), eta konkretukiago Iraultzaren zentralismo linguistikoak justifikazio osoa merezi du?. Joxe Azurmendi, Humboldt:
|
|
|
Hori opa diogu gure buruari??. Julen Arexolaleiba,?
|
Hizkuntza
politika ez da hautu pertsonal bat?, Larrun, 141 alea, 2010, 4 or.
|
|
|
estatuaren ezpalekoa den gizarte nazional hegemonikoa ez da etnikoa, baina gutxiengoen izaerari etnikotasunaren keria guztiak egotziko dizkiote. Hizkuntzen eta kulturen aldeko biziberritze politika egin nahi duen mendeko herri apaletsia nazionalista da, eta nazio menderatzailearen
|
hizkuntza
politika ez da halakotzat jotzen. Hala ere, gauza jakina da nazio menderatzailearen mozorrotutako nazionalismoa mendekoarena baino antidemokratikoagoa dela eta alderdikeriaz josiago.
|
|
|
" Aurreikuspenik gabeko plana izan da. Aurreikuspenik gabeko
|
hizkuntza
politikak ez du lortu profesional euskaldunak zerbitzuan kokatzea eta ondorioz, gaur egun euskaldunok hori pairatzen ari gara: administrazioen aldetik etengabeko eskubide urratzea, alegia".
|
|
|
Jo dezagun aurrera, erdibidean gelditu gabe: euskararen aldeko
|
hizkuntza
politikarik ez egiteak diru gehiago aurrezten lagunduko luke. Beraz?
|
|
2012
|
|
|
Frantses Estatuan lurralde hizkuntzek ez dute existentziarik. Beraz,
|
hizkuntza
politika ez da bakarrik eramaten diru-laguntza batzuk ematen eskuin eta ezker euskalgintzako eragileei. Zergatik erraten dugu borondate onean oinarritutako hizkuntza politikak muga jo duela?
|
|
|
" Noski, ikasle gutxiago bada euskaltegietan irakasle gutxiago da eta krisi garaian administrazioarentzat hori garrantzitsua da. Euskararen aldeko
|
hizkuntza
politikarik ez egiteak ere diru gehiago aurreztuko luke baina, agian, eta momentuz, horrek koste sozial eta politiko handiegia suposatuko luke".
|
|
|
Alde batetik administrazioei eta berauen hizkuntza politikei leporatu zaizkie euskararen eta euskal hiztunon gaitzen ardura. Eta arrazoi puntu bat badago, noski, hizkuntza politika uzkur eta herrenak aplikatu direla esan denean (aplikatu diren kasuetan, sarri
|
hizkuntza
politikarik eza edo kontrako hizkuntza politikak ere ezagutu izan ditugu eta). Baina euskalgintzaren aldetik, mezu guztia hortxe geratzea ez litzateke zuzena eta zintzoa izango.
|
|
|
Askotan, bi indarrak kontra izan ditu euskarak. Bi datu horiek eta denborazko eta geografiazko aldagaiak kontuan harturik, argi dago, alde batetik, Lastur edo Ea ez direla Tutera edo Portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan, eta, bestetik, 1940ko
|
hizkuntza
politika ez zela 1985ean zegoena.
|
|
2013
|
|
|
Marra gorria aipatzen du Urkulluk, baina
|
hizkuntza
politika ez du aipatzen…
|
|
|
Soziolinguistika eta hizkuntzaren plangintza ez dira gutxietsi behar! Hori plangintzan aritzen direnek kontuan hartu behar dute; hori bai, gaur egun Euskal Herrian burutzen den
|
hizkuntza
politikak ez ditu normalean helburu totalitarioak (eskualdeen arabera alde handiak daude). Helburuak demokratikoak eta ekolinguistikoak izaten dira gaur hemen.
|
|
|
Onartuko den marko edo esparru mota gorabehera, lau indar horien artean gobernatuko dituzte erakunde publikoak. Erakundeak indar abertzaleek (bloke ‘klasikoak’ nahiz bloke ‘ezkerrekoak’) gobernatuko dituztenean ere,
|
hizkuntza
politikak ez du jauzi kualitatibo izugarririk emango orain arteko bidearekin alderatuz, aurreikuspen zuhurrenen arabera. Eta gerta daitezkeen jauziak ere ez dira determinanteak izango hiztun komunitatearen baldintza estrukturalentzako.
|
|
2014
|
|
|
Bazekien propaganda zena eta ez zena bereizten".
|
Hizkuntz
politika ez ezik hizkuntza ere menperatzen zuela nabarmendu du Arbelbidek," inor gutxik bezala bizkaieratik zubereraraino".
|
|
|
Baina enpresa arlorako
|
hizkuntza
politikek ez dute soilik diru laguntza zuzenak banatu, transzendentzia soziala areagotu eta elkarguneak bilatzera jo behar. Toki garapenaren osagai bihurtzekotan, kontutan izan da toki oinarriko ekonomiak bultzatzeko beste bideetan ere hizkuntzari lotutako politikek lekua egin behar dutela luze baino lehen, honakoetan besteak beste:
|
|
|
Gaur egun oraindik indarrean diren ereduak une eta baldintza jakin batzuetan asmatu ziren eta inplementatu. Jendartean aplikatzen zen
|
hizkuntza
politikak ez zuen aintzat hartzen estatuko hizkuntza besterik (gaztelania edo frantsesa). Hezkuntza sistema, errateko, elebakarra zen.
|
|
|
Badira saioak sare publikoan ere murgiltze programak garatzeko, oraindik esperimentazio fasean; jendartean bada hartarako zenbapaiteko eskaria, baina Frantziako administrazioaren
|
hizkuntza
politikak ez du euskararen erabilera eta hazkundea errazten.
|
|
2015
|
|
|
Urte hauetan lurralde politikak eta
|
hizkuntza
politikak ez dute elkar ulertu. egoeretan egin behar den aldetik, lehentasunen hurrenkera beti ez dela bera. Udalerri euskaldunetako elementu eragileen lehentasunen zerrenda egin behar genuke.
|
|
|
Urte hauetan lurralde politikak eta
|
hizkuntza
politikak ez dute elkar ulertu. Lurralde politikak osagai geoestrategiko eta ekonomiko betearazleak izan ditu, hizkuntza politikak, aldiz, borondate mailakoak gehien bat.
|
|
|
Aldaketa horiek gorabehera, Enbataren
|
hizkuntza
politikan ez zen mudantza handirik izan, oso euskara gutxi kausi baitzitekeen astekarian (garai hartan kazetaren arduradun zen Jean Claude Koko Abeberrik. Jakesen anaia, jakin bazekien, euskaldun berria baitzen ordurako).
|
|
|
" Arnasguneei lehentasunezko trataera eskainiko dien diglosiazko formulazioaren alde" egin omen du" apustu" 86 Zalbidek. Hala ere, ikusi dugu Uemako udalerrien
|
hizkuntza
politikak ez duela zerikusirik diglosiarekin. Beraz, zeren alde egin du Zalbidek?
|
|
2016
|
|
|
Kontu handiz eratu den programa horretan sartu gabe esan daiteke seinale, multimedia eta eskola klaseen moduko ahaleginak, normalean, kontzientzia pizteko izan ohi direla, eta ez erabilera sustatzeko.
|
Hizkuntza
politikak ez dira sarritan hizkuntzari buruzkoak, izan ere, hizkuntzaren beste balio batzuk ezarri daitezke, hala nola, kapital politikoa edo biziberritze soziala. Thieberger ek (2002) aditzera ematen duenez, horiek helburu baliozkoak izan daitezke, beti ere erabaki hartze kontzienteen ondorio badira.
|
|
|
Beraz,
|
hizkuntza
politikak ez dira (soilik) hizkuntzarekin lotzen. Lehenago aipatu dudan bezala, Guernesey-k, Jersey-k eta Man uharteak komeni zaienean sustatzen dute hizkuntza ondarea, batzuetan iraganeko hizkuntzak bezala (museoetan, folklore emanaldi eta berritzeetan), eta beste batzuetan" benetako" balio bezala, turismoa edota nazioarteko negozioak erakartzeko.
|
|
|
elkarren kontra doaz hainbat kasutan, eskolagintza euskalduna eta lurraldearen berrantolamendu erdalduna. EAEko
|
hizkuntza
politika ez da Kultura eta Hezkuntza Sailetan bakarrik erabakitzen. Funtsezkoak dira, horiezaz gainera, populazioaren hazkunde moldea, lurralde antolamendua eta lan esparruaren ordenazio berria hurbilenetik eta sendoenik eragiten duten instantziak.
|
|
|
Indar biak kontra izan ditu euskarak, askotan. Bi fenomemo horiek kontuan hartuz, eta denborazko zein geografiazko aldagaiak gogoan izanik, argi dago alde batetik Lastur edo Ea ez direla Tutera edo Portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan, eta bestetik 1940ko
|
hizkuntza
politika ez zela 1985ean zegoena edota gaur egun dagoena.
|
|
|
Aldaketa behar dela uste du EH Baiko kideak. «Oraingo erritmoari segituz gero, Iparraldean
|
hizkuntza
politikak ez du lortuko hiztun kopurua nabarmenki emendatzea ondoko hamarkadetan. Oldar berri baten beharra argi gelditu da».
|
|
2017
|
|
|
–Inozente etnikoen? harira, diogun, hizkuntzaren funtzio etnikoak babestu nahi dituen
|
hizkuntza
politikak ez lukeela ahantzi behar funtzio nazionalak garatzen diren neurrian baizik ezin direla babestu etxeko, auzoko eta antzeko funtzioak. Horixe da, hain zuzen, hegemonia soziolinguistikoaren legea, eta lege horrek goiz edo berandu bere logika txertatzen du, hiztunen borondatea gorabehera.
|
|
|
Funtzioen arteko dialektikan Fishmanek funtzio informalak lehenesten ditu; guk, aldiz, ez dugu uste etnokulturazko funtzio lokalen sustapenak atarramentu onik izan dezakeenik, aldi berean funtzio estandar nazionaletara hurbiltzeko
|
hizkuntza
politikarik ez bada tartean. Oso oker ez bagaude, EAEn azken hamarkada luzeetan Eusko Jaurlaritzak egin duen hizkuntza politikaren porrota (erabilera bermatzen ez duen euskararen eskola sustapena), mintzagai dugun auzi honek beste ezerk baino hobeki azaltzen eta salatzen du.
|
|
|
Eta, agian, hori da benetako arazoa. Euskara hegemonikoa izatea bilatzen duen
|
hizkuntza
politikarik ez dagoela eta ez dela ikusten horren arrastorik ere erakundeen eta alderdi politikoen asmo eta plangintzetan?. Iñaki Petxarroman,. Argazkia geldi?, Berria,.
|
|
|
201?
|
Hizkuntza
politika ez da euskaraz egiten dena bakarrik: euskaraz egiten ez dena ere hizkuntza politika da?.
|
|
|
Ardatz hauek helburu estrategiko eta inbertsio lehentasunetan zehaztuak dira, eta
|
hizkuntza
politika ez dute formalki lehentasuntzat hartzen.
|
|
2018
|
|
|
Euskarak beharrezko du zentralitatea, ezinbestekoa duela ere esango nuke. Hizkuntza Politikarako sailaren kokagunea Lehendakaritzan izatea, lagungarri litzateke, eta oso aproposa ere bai,
|
hizkuntza
politika ez baita kulturan bukatzen eta bai, aldiz, gizarteko, eta gobernuetako, alor guztietara zabaltzen. Hala ere, kokagunea ez da panazea, horrek ez ditu gure ezintasun eta gaitz guztiak sendatuko, bestelako adibideek erakusten digutenez.
|
|
|
urrats handi bat egitera goaz; izan ere, ez gara udalerri euskaldunen babesaz eta zaintzaz ariko, garapenaz baizik". Haren arabera,
|
hizkuntza
politika ez da euskara sailetik soilik egiten. " Beste sailetako erabaki askok egundoko eragina dute hizkuntzan eta, beraz, horiek guztiak aintzat hartzea ezinbestekoa da udalerri euskaldunen izaerari eusteko eta garapenaz hitz egiteko.
|
|
2019
|
|
|
Bestalde, gobernu federalak osasun arloko jurisdikzioa probintziei esleitu dizkie; hortaz, gobernu federalaren
|
hizkuntza
politika ez da probintzia edo lurralde bakoitzean guztiz aplikagarria, ez arlo soziosanitarioan behintzat. osasun arreta norbanakoaren hizkuntzan ematearen aldeko legedia egon badago zenbait probintziatan, ontarioko Frantsesezko hizElebitasuna ez da inondik inora homogeneoa, eta larritasun egoeratan, pertsona gaixorik dagoenean, norberarena ez den hizkuntzan aritzea zamagarria izan daiteke, osasu...
|
|
|
– Egoitz Urrutikoetxearen La politique lingüistique de la Révolution française et la langue basquen frantses Iraultzaren garaiko euskararen egoera, hizkuntzarekiko jarrerak, Iraultzaren eragina eta euskal kontzientziaren sorrera sakon eta zabal aztertu ditu, nabarmenduz iraultzaren
|
hizkuntza
politika ez zela ez homogeneoa, ez lineala izan.
|
|
2020
|
|
|
Fantasia horren ondorioz, eta globalizazioarekin lotutako beste hainbat aldagai sozio-ekonomikorengatik ere, Kataluniako
|
hizkuntza
politikek ez dute aurreikusten zen arrakasta osoa lortu. Gazte gehienak elebidunak izatea da politika horien arrakasta nagusia, baina, Massaguerrek ikusi ahal izan duenez, hizkuntza bat ala bestea erabiltzea praktika markatu gisa hartzen dute gazte horietako gehienek:
|
|
2021
|
|
|
Hezkuntzaren eta hizkuntzen arloko erantzukizun nagusia estatu kideen esku dago oraindik. Jakina da estatu kide batzuen
|
hizkuntz
politikak ez datozela bat eleaniztasunaren babes eta sustapenarekin. Ezagunak dira, era berean, zein sutsuak diren estatu indartsu batzuen ahaleginak (Frantzia, kasu) beren hizkuntza ofiziala lurraldeko gainerako hizkuntzen gainetik jartzeko eta nazioartean hedatzeko.
|
|
|
Euskarazko komunikabideen kasuan erabiltzaile potentzialen unibertsoa euskaldunek osatzen dutenez, unibertso hori erdal hedabideena baino askoz txikiagoa da eta ondorioz, euskal hedabideek nekez lortuko dute haien erabiltzaileengandik erdal hedabideek lor dezaketen adinako diru sarrerarik. Eta noski, Iruñeko udala UPNren eskuetan egon denean, bere
|
hizkuntza
politika ez da inoiz zuzendu euskal hiztun kopurua handitzera. Aitzitik, maiz hiztunek euskaraz bizitzeko duten eskubidea eragoztera zuzendu dute haien politika eta horrek zuzen zuzenean eragiten die euskal komunikabideei.
|
|
2022
|
|
|
Behin baino gehiagotan entzun izan dugu
|
hizkuntza
politika ez dela Euskara Sailetan bakarrik jorratzen; alderantziz, gehienetan beste sail batzuetako jardunak eta alkatearen bulegoan hartzen diren erabakiek askoz eragin handiagoa izaten dute euskaraz bizitzeko aukerak murrizteko orduan.
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantza euskararen normalizazioaren ideologo nagusia izan zen.
|
Hizkuntza
politikan ez baizik hizkuntza ideologian egin zigun ekarpenik sakonena. Euskara biziberritzearen fundatzailea izan zen, baina apenas aitortu zaion.
|
|
2023
|
|
|
Orain arteko
|
hizkuntza
politika ez delako aski ausarta eta eraginkorra. Egiaztapen hori aho batekoa da euskalgintza sozialean.
|
|
|
Diglosia jada ez da bakarrik frantsesarekin edo gaztelaniarekin, baizik eta ingelesarekin ere bai, belaunaldi berrientzat egiazko hizkuntza bat baita mundu osoan». Hori dela eta, uste du orain arteko
|
hizkuntza
politikak ez direla aski: «Europako hizkuntza handiak eta estatu hizkuntzak inbertsio handiak egiten ari dira, hain zuzen, ingelesaren hegemonia horri aurre egiteko, batez ere ikus entzunezkoetan eta entretenimenduan hizkuntzaren kapital sinbolikoa biderkatzeko.
|
|
|
Nafarroan, herritarren %37 daude euskararen erabilera sustatzearen kontra, 2011n baino %2, 5 gehiago —horiek eremu ez euskaldunean pilatzen dira batez ere— «Kezkatzekoa» dela esan du Kontseiluak: «Argi geratzen da euskararen aldeko
|
hizkuntza
politikek ez dutela ezagutzan edo erabileran soilik eragiten, baizik eta jarreran ere zuzenki ispilatzen dela».
|
|
|
«Euskal Elkargoa 2017an sortu zen. Argi da
|
hizkuntza
politikan ez duela asmatu. Gauza anitz gehiago egin behar dira euskara biziberritzeko.
|
|
|
Datuak kezkagarriak izanik ere, euskararen gainbehera «ez da saihestezina» Euskal Konfederazioa osatzen duten eragileen hitzetan, baina egoera «irauli» behar da: «orain arteko
|
hizkuntza
politika ez da gehiago egokia egungo erronkei erantzuteko», adierazi dute. «Gehiago eta fiteago egin behar dugu, erabilera eta transmisio arlo guzietan eskaera sozialari erantzutetik eskaintza proposatzera pasatuz.
|
|
|
Datuak kezkagarriak izanik ere, euskararen gainbehera «ez da saihetsezina», Euskal Konfederazioa osatzen duten eragileen hitzetan, baina egoera «irauli» behar da: «orain arteko
|
hizkuntza
politika ez da gehiago egokia egungo erronkei erantzuteko», adierazi dute. «Gehiago eta fiteago egin behar dugu, erabilera eta transmisio arlo guzietan eskaera sozialari erantzutetik eskaintza proposatzera pasatuz.
|
|
|
Haren hitzetan, gaur egungo sare sozialak urrutiko enpresen esku daude, eta haiek erabakitzen dituzte zer arau eta irizpide bete behar diren. Gainera, haien
|
hizkuntza
politiketan ez da lekurik izaten euskararentzat: «Gaur egun, ezinezkoa da Twitterren hamabost minutu baino gehiago igarotzea euskara hutsean».
|
|
|
Etxanizek dio UEMAko udalerrietan indarrean dagoen
|
hizkuntza
politikak ez duela inolako gatazkarik sortzen herritarren artean: «Euskararen normalizazioa eta herritar guztien hizkuntza eskubideak bermatzea ez daude kontrajarrita».
|