|
2002
|
|
|
–
|
Hizkuntza
irizpiderik gabe ezarritako numerus claususa dela medio, euskal taldeetako ikasleen kopurua txikiegia dairakasgai guztietan taldea osatzeko. Arazo hau larriagotu egin daiteke, baldin eta estatu osorako barruti bakarrarenondorioz kanpotik datozen ikasleek euskal ikasleak desplazatzen badituzte.
|
|
2010
|
|
|
• 7 Indar ideia: aldaketaren kudeaketa prozesu eta egitateen bitartez. optimizatutako normalizazio prozesu batek hizkuntza eraldaketa gestionatzen du komunikazio moduetan eta egituretan eragingo duten egitateen bitartez eta erakundearen prozesuetan
|
hizkuntza
irizpideak ezarriz eta egokitzapenak eginez.
|
|
2011
|
|
|
Egiturari dagokionez, irizpide orokorrak definituko dituen legearen ondoren sektorekako legeak etorriko dira eta honako hauek izango dira: Administrazio Publiko Orokorra euskalduntzeko legea, Osasun sistema euskalduntzeko legea, Justizia zerbitzua euskalduntzeko legea, Hezkuntza euskalduntzeko eta Hezkuntzak euskalduntzeko legea, Lurralde antolamenduan
|
hizkuntza
irizpideak ezartzeko legea, Alor sozioekonomikoa euskalduntzeko legea, Herrizaingoa euskalduntzeko legea, Hedabideak euskalduntzeko legea, Eskaintza kulturala euskalduntzeko legea, Aisia eta kirola euskalduntzeko legea, Zerbitzu erlijiosoak euskalduntzeko legea, Arduradun politikoak euskalduntzeko legea.
|
|
2013
|
|
|
Arrasaten 27 kirol talde federatu daude eta, entitate pribatuak izan arren, AUKEA udal erakunde autonomoaren baitan dihardute. Erakunde horren barruan ez dago
|
hizkuntza
irizpiderik ezarrita eta, ondorioz, taldeak bezain askotarikoak dira bateko eta besteko hizkuntza ohiturak13 Are gehiago, gazteen arabera, elkarte bakoitzaren barruan ere hizkuntza arau ezberdinak sortzen dira jokalari talde batetik bestera:
|
|
|
Hainbat eskakizun dira. Esaterako, Osakidetzari eskatu diote 2014tik hasita
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko itundutako enpresa denei. Testuko hainbat punturekin bat egin zuen PSE EEk.
|
|
2014
|
|
|
Horiek, baina, ez dira kanpo esku hartze bakarrak. Bilbaoren esanetan, Espainiako Gobernuko ordezkari Carlos Urkijok 46 udalen kontra egin du dagoeneko, kontratazioetan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeagatik. Bilbaok oroitarazi du Hizkuntz Eskubideen Adierazpen Unibertsalak hizkuntzen kudeaketa dagokion komunitateari aitortzen diola.
|
|
|
Helburua zen euskarak tokia izatea erakundeen ardurapeko lanetan eta zerbitzuetan. Horregatik, kontratu publikoetan
|
hizkuntza
irizpideak ezarri zituzten: lehiaketetara aurkezteko, hizkuntzari dagozkion irizpideak ere bete behar zituzten enpresek.
|
|
2015
|
|
|
— Azpiegitura berriak eraikitzen diren kasuetarako (industriaguneak, komertzioak, geltokiak...), derrigorrezko
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea: hizkuntza paisaia eta zerbitzua euskaraz.
|
|
|
Izatez, neurrietako batzuk jadanik abian daude, eta bateratu egin dituzte arau berean. Horietako bat da kontratazioetan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzea. Erabiltzailearen ikuspegitik heldu diote gai horri plan berrian:
|
|
|
Baztango Herriko Etxean
|
hizkuntz
irizpideak ezartzea legez kanpokoa dela erranez, Nafarroako gobernuak Baztango udalaren euskara plana salatu du. Yolanda Barcinaren gobernuak eman dituen arrazoinak ikusita, auzia Herriko Etxe gehiagotara zabal daitekeela sumatzen dute.
|
|
2016
|
|
|
Euskara bultzatzeko neurri gehiago ere badira: udalek eskumena dute hizkuntza politiketan, hirigintza planen hizkuntza eragina neurtu dute, kontratuetan
|
hizkuntza
irizpideak ezarri... Baina txanponak badu beste alde bat ere, Urrutiak azaldu duenez:
|
|
2018
|
|
|
6 Tutore izateko irizpideen artean
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea. •
|
|
|
Dena den, Labakaren ustez, euskara nagusi den herriek" hauskortasuna" dute," gero eta erdaldunago" dira, eta garrantzitsua deritzo euskara politikaren" erdigunera" ekartzea. " Udalerri euskaldunetan Hizkuntza Sailetik sustatzen da euskara, baina garrantzitsua da politika orokorrean ere
|
hizkuntz
irizpideak ezartzea".
|
|
|
Eragina izatekotan, beraz, etxebizitzak eraikitzeko fasean nabarituko dira. Horregatik, garrantzitsua da
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea".
|
|
2019
|
|
|
Praktikarekin eta eredugarritasunarekin zerikusia duen beste erronka bat: Administrazioaren zerbitzukontratazio eta esleipen mota guztietan
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea eta aplikatzea, euskarari bere balioa aitortuz sail guztietan.
|
|
2023
|
|
|
Ildo horretan, Idurre Eskisabel idazkari nagusiak berretsi du «oso garrantzitsua» dela erakunde publikoek halako
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea, bermatzeko enpresa pribatuek euskaraz emango dituztela zerbitzuak: «Gogoan izan behar dugu kasu horretan kontratatzailearen egoera juridikoa ez dela herritar norbanakoarena, baizik administrazio zerbitzu kudeatzailearena.
|
|
|
Gure administrazioak eredugarriak izan lirateke eta erantzukizunez jokatu lukete gurekiko harremanetan euskaraz aritzeko bitartekoak jarriz eta bertan lanean ari diren pertsonei lana euskaraz garatzeko eskubidea bermatuz. Horrez gain, badute erantzukizunik arlo pribatuan eragiteko, adibidez, zerbitzu publikoen esleipenetan, dirulaguntza deialdietan eta era guztietako kontratazioetan
|
hizkuntza
irizpideak ezarriz eta baloratuz.
|
|
|
Bi sententzia horiek ez zioten erreparatzen, nolabait ere, gure legeriari. Aldiz, orain Uliazpi fundazioan izan den azken honetan, adibidez, magistratuek esan dute
|
hizkuntza
irizpideak ezartzeko indizea edozein dela, legeriak esaten duena edozer dela, desproportzionatua iruditzen zaiela lanpostu gehiago izatea euskarazkoak. Konstituzioko 23 artikulura jo dute esateko hori konstituzioaren aurkakoa dela.
|
|
|
Gaur egun, zerbitzu publikorik gehienak modu horretan eskaintzen dituzte administrazio publikoek. Udalek erabateko ahalmena daukate
|
hizkuntza
irizpideak ezartzeko, baina sententziak dio kontratuetara eraman nahi direnean konstituzioaren aurkakoak direla. Orduan, zerbitzu publikoak ematen badira modu ez zuzenean, hizkuntza eskubideak ezerezean geratzen dira, eta horrek ez dauka inolako babes juridikorik.
|
|
|
Beste 5 konpromiso hartu ditu Vivancok: euskara ikasteko doakotasuna lortzeko, udalaren kanpo komunikazioa euskaraz bermatzeko, 18 urtez beherakoei eskaintza euskaraz izateko bere osotasunean, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin eta lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko.
|
|
|
Beste 13 konpromiso hartu ditu Berganzak: ...resentziaren gutxieneko kuota ezartzeko, udal batzetan bere jardunaren erdia behintzat euskaraz egiteko, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan euskaraz aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 14 konpromiso hartu ditu Gonzalezek: ...ez beherakoei eskaintza euskaraz izateko bere osotasunean, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan euskaraz aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 12 konpromiso hartu ditu Jimenezek: ...an euskararen presentziaren gutxieneko kuota ezartzeko, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin eta kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko.
|
|
|
Beste 16 konpromiso hartu ditu Tatok: ...batzetan bere jardunaren erdia behintzat euskaraz egiteko, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan euskaraz aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 15 konpromiso hartu ditu Ruizek: ...ez beherakoei eskaintza euskaraz izateko bere osotasunean, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan
|
hizkuntz
irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan euskaraz aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
• 2017: estatuko ordezkariaren ekimenez EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak Gipuzkoako Foru Aldundiak onartutako euskara planaren gainean emandako epaia, toki euskaldunetan komunikazioak euskaraz bakarrik egitea, kontratazio administratiboetan
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea eta diru laguntzetan hizkuntza irizpideak ezartzea eragozten duena.
|
|
|
• 2017: estatuko ordezkariaren ekimenez EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak Gipuzkoako Foru Aldundiak onartutako euskara planaren gainean emandako epaia, toki euskaldunetan komunikazioak euskaraz bakarrik egitea, kontratazio administratiboetan hizkuntza irizpideak ezartzea eta diru laguntzetan
|
hizkuntza
irizpideak ezartzea eragozten duena.
|