|
2003
|
|
|
Utriusque Vasconiae argitaletxearen" Kritika Literarioa" deitu sailean Jon Kortazarek kaleratu duen" Diglosia eta euskal literatura" saioan, literaturarako hizkuntza bat aukeratzen denean hizkuntza horrek idazlearen lana baldintzatzen duen ala ez aztertzen da, Anton Figueroa ikerlari galiziarrak" Diglosia e texto" izenburuko saioan defendatzen dituen hipotesiak abiapuntu harturik. Anton Figueroak dioenez, egoera diglosiko batean bizi den
|
hizkuntza
txikian egiten den literaturak bederatzi ezaugarri ditu: Literaturaren eta testuaren arteko nahasketa; testua literaturaren historian; espazio eta denboraren forma tipologikoen desoreka; elementu folkloriko, etnografiko eta mitikoen garrantzia; filologizaziorako joera; hizkerarekiko ardura neurotikoa; igurikimen ortze mugaren falta; idazleen traiektoria falta; eta zentzu ludikoa eta zentzu epikoa aurrez aurre izatearena.
|
|
2004
|
|
|
Ikuspegi horrek, egungo mundu globalizatuan hizkuntzen arteko harremanak paradigma konplexu gisa azaltzen ditu eta, hizkuntza iraunkortasuna bermatzeko, hizkuntza handi eta txikien erabileraren arteko nolabaiteko" subsidiaritatea" proposatu dute: egin tokiko hizkuntzan egin daitekeen guztia, eta utzi hizkuntza handian egiteko soilik
|
hizkuntza
txikian egin ezin daitekeena.
|
|
2010
|
|
|
Mohamed Xukrirena eta arabieraz edo frantsesez idazten duten beste idazle bereber batzuen literatura," literatura txikia" litzateke Franz Kafkaren kontzeptuan, baina Gilles Deleuze eta Felix Guattarik interpretatu duten eran.1118 Hau da, hauentzat," literatura txikia" ez da
|
hizkuntza
txikian egiten den literatura, baizik eta minoria batek hizkuntza handian idazten duena.1119 Franz Kafka yiddishera, hebreera, txekiera eta alemanaren artean bezala, Mohamed Xukri arrifera, arabiera arrunt, espainiera, frantses eta arabiera literarioaren artean zegoen. Hizkuntza handiko literatura handiaren bazterrean hasi zen idazten, baina hizkuntza handiaren kanonetik eta literatura nazionalaren errepresentaziotik apur bat aparte, ereduez, ideologiez edo kultura nagusiez bestaldean, ume arrifien eskarmentuen azalbidea bilatu baitzuen.
|
|
2011
|
|
|
– Ohikoa da erregimen jazarleek
|
hizkuntza
txikian egiten diren kultura adierazpenak gogor erasotzea.
|
|
|
|
Hizkuntza
txikia egiten duten lagunek hizkuntza handia ere erabiltzeak ez dauka zertan hizkuntza txikian egiten dutenen talde nortasuna arriskuan jarri, ezta hizkuntza txikiaren kultura mehatxatu ere. Baina hizkuntza handiaren erabilerak txikiaren dislokazioa ekar ez dezan, beharrezkoa da hizkuntza indarberritzearen aldeko jokabidea izango duten hiztunak sortzea.
|
|
|
Hizkuntza txikia egiten duten lagunek hizkuntza handia ere erabiltzeak ez dauka zertan
|
hizkuntza
txikian egiten dutenen talde nortasuna arriskuan jarri, ezta hizkuntza txikiaren kultura mehatxatu ere. Baina hizkuntza handiaren erabilerak txikiaren dislokazioa ekar ez dezan, beharrezkoa da hizkuntza indarberritzearen aldeko jokabidea izango duten hiztunak sortzea.
|
|
|
Hizkuntza ordezkapenaren hirugarren arrazoia dislokazio kulturalari dagokio. Ohikoa da erregimen jazarleek
|
hizkuntza
txikian egiten diren kultur adierazpenak gogor erasotzea: atxilotze masiboak, lider kulturalak hiltzea, ekitaldi kultural publikoak debekatzea, eta abar.
|
|
|
Hurrengo belaunaldiei zein hizkuntza transmititzearen auzian oso ohikoa da Skutnabb Kangasek «bietako bat» mezua deitzen duena: hizkuntza handia menderatzea ez da bateragarria helduek haurrari hizkuntza txikia hitz egitearekin edo irakaskuntza
|
hizkuntza
txikian egitearekin. Aukeratu bat ala bestea.
|
|
|
Fishmanek ohartarazten duen moduan, zenbat eta arrakasta handiagoa lortu komunitateak ekonomikoki, orduan eta arrisku handiagoa komunitatetik kanpoko eragileen menpe geratzeko, komunitateak ez baitu kontu hauetan bere burua erregulatzeko aukerarik(
|
hizkuntza
txikian egiten ez duten etorkinen iritsiera «masiboa», kanpoko diru-laguntzekiko mendekotasuna, bertakoak ez diren hedabideekiko mendekotasuna?). Dena dela, arrisku hauekin ibiltzea beti da hobe, batere ekonomiarik garatu ez eta, ondorioz, hizkuntza handiaren komunitateak kontrolatutako ekonomiaren menpe egotea baino.
|
|
|
Halako komunitaterik ez badago, edo oso ahul badago, lehen lana hori indartzea izan behar da. Komunitate hori
|
hizkuntza
txikian egiten duten familia eta auzuneek osatuko dute. Horiek dira belaunaldiz belaunaldi hizkuntza txikia transmititzeko oinarri oinarrizko baliabideak.
|
|
2018
|
|
|
://nordanor.eus/bilatu, n= l&e_ or= &e_ xt= &e_ st= &e_ eg= &e it= &e_ ar= &e_ ge= &e_ sh= 42&e_ xh= &e_ sd1= &e_ sd2= &e_ xd1= 1976&e_ xd2= 1983> tza, zentsura aparatuaren agindua gaztelania agerrarazteko.. .) 12 Gainerako gehienak Espainiako beste
|
hizkuntza
txikietara egindakoak dira.
|
|
2020
|
|
|
Era horretan, hizkuntzen araberako kanalen karakterizazioak zentzua galdu zuen aspaldi, horretan tematzeak ez du hizkuntza txikiagoetan ekoiztutako edukiak zabaltzen lagunduko. Hortaz, hizkuntza hegemonikoak erabiltzen dituzten bitartekoak
|
hizkuntza
txikietan egindako edukiak zabaltzeko ere baliatu lirateke.
|