2000
|
|
Hego Euskal Herriko flota Espainiako bigarrena da eta Gasteizko Arrantza eta Nekazaritza Sailaren arabera, ia 5.000 lanpostu zuzen eta zeharkako beste 25.000 eskaintzen dituzten 474 untzik osatzen
|
dute
. Baxurako untziak (366 untzi) dira lanpostu gehien (2.733 behargin) eskaintzen dutenak.
|
|
gure itsasoak jada birrinduta ditugu, askotan agortuta, arrantza teknika erasokorren eraginez. Horrez gain, azken urteotan bai populazioak eta bai norbanako arrain kontsumoak gora egin
|
dute
.
|
|
Akuikulturaren garapena beranduago, 60ko hamarkadan, iritsi zen Europa eta Ameriketara. Hauek munduko produkzioaren% 8 eta% 4
|
dute
, hurrenez hurren. Hemen, produkzioa balio handiagoa duten espezietan kontzentratu da, eta merkatu prezio altuagoa izan ohi dute produktuok.
|
|
Hauek munduko produkzioaren% 8 eta% 4 dute, hurrenez hurren. Hemen, produkzioa balio handiagoa duten espezietan kontzentratu da, eta merkatu prezio altuagoa izan ohi
|
dute
produktuok. Adibidez Norvegia, Erresuma Batua eta Irlanda izokin gehien produzitzen dutenak dira, Frantzia, Italia eta Espainia ortzadar amuarrainagatik direlarik aipagarri.
|
|
Gipuzkoa izan da afera honetan lehena. Gipuzkoako lurralde historikoan mankomunitateek kudeatzen
|
dute
etxean erabilitako ontzien bilketa eta honetarako, 1.018 iglu moduko edukiontzi ezarri dituzte. Zortzi mankomunitateetatik lauk bakarrik ezarri dituzte edukiontzi horiak:
|
|
Debabarrenako Mankomunitatean bezala, edukiontzi bat dago 500 biztanleko. Urola Kosta eta Tolosaldean edukiontziak aurki ezartzeko asmoa
|
dute
.
|
|
Bizkaiko egoera desberdina da antolamenduari erreparatzen badiogu. Hemen ontzi bilketa ez
|
dute
mankomunitateek kudeatzen, udal gehienek Bizkaiko Foru Aldundiarekin egin duten lankidetza hitzarmen baten bitartez gauzatzen dute. Hitzarmen honetatik at, Bilbo, bilketa bere kabuz egiten duena, eta Ezkerraldea daude.
|
|
Bizkaiko egoera desberdina da antolamenduari erreparatzen badiogu. Hemen ontzi bilketa ez dute mankomunitateek kudeatzen, udal gehienek Bizkaiko Foru Aldundiarekin egin duten lankidetza hitzarmen baten bitartez gauzatzen
|
dute
. Hitzarmen honetatik at, Bilbo, bilketa bere kabuz egiten duena, eta Ezkerraldea daude.
|
|
Ekainean ipini zituzten 40 lehenak. 600 biztanleko edukiontzi bana izatera iritsi nahi
|
dute
. Laster Aialako Koadrilan beste 125 jarriko dira eta aurtengo urrirako probintzia osoan egongo direla espero da.
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleek aktiboki parte hartzen
|
dute
hiriko hondakinen gaikako bilketan. Gipuzkoan 681 tona ontzi jaso ziren iazko urtarrila eta abuztua bitartean.
|
|
Plastikoa garbitu, txikitu eta urtu egiten da eta plastikozko gauzak egiteko erabiltzen da, berriz ere. Metalak txatartegietara bidaltzen dira eta metalurgiarako balio izaten
|
dute
. Brikaren kasuan Valentzian dagoen enpresa birziklatzaile batera bidaltzen da.
|
|
Brikaren kasuan Valentzian dagoen enpresa birziklatzaile batera bidaltzen da. Bertan, aluminioarekin paperezko aluminioa egiten
|
dute
, kartoiarekin «craft» papera fabrikatzen dute eta plastikoarekin energia.
|
|
Brikaren kasuan Valentzian dagoen enpresa birziklatzaile batera bidaltzen da. Bertan, aluminioarekin paperezko aluminioa egiten dute, kartoiarekin «craft» papera fabrikatzen
|
dute
eta plastikoarekin energia.
|
|
Joan den maiatzean Erriberako Mankomunitatean kontenedore horiak ezarri ziren, baina Nafarroan beste sistema bat erabiltzen da ontziak jasotzeko 1992tik. Jurramendi (Mendixurra) eta Iruñerriko Mankomunitateek beira eta papera biltzeaz gain, materia organikoa eta bizigabea jasotzen
|
dute
. Materia bizigabea brik, plastiko, metal eta abarrek osatzen dute.
|
|
Jurramendi (Mendixurra) eta Iruñerriko Mankomunitateek beira eta papera biltzeaz gain, materia organikoa eta bizigabea jasotzen dute. Materia bizigabea brik, plastiko, metal eta abarrek osatzen
|
dute
. Iruñerriko Mankomunitateak sailkapen planta bat du Gongoran eta materialak bereizten ditu bertan.
|
|
Horien arabera, Eusko Jaurlaritzak AEKko euskaltegiei zuzendutako dirulaguntzak beste euskaltegienekin parekatu lirateke. Baina aurrekontuek, koordinakundearen aburuz, AEK baztertzen jarraitzen
|
dute
.
|
|
Nik 30 urte nituenean pentsatzen ez nituen gauza batzuk egiten ditut orain («mañontzi» neurrian kantatzea, esaterako), nahiz garai hartako sasoia ez eduki. Alderdi batzuk behera egingo
|
dute
: eztarria, oroimena... baina bizi duzun hura landu egiten da.
|
|
diosku Agurtzane Intxaurraga egileak. Bill eta Maryk, museoa osatzen duten areto ezberdinetan barrena doazela, obraren hari nagusia garatuko
|
dute
. Berauen hizkuntza, 2050 urteko munduko biztanle gehienena da:
|
|
Kezka hori taularatzearen kariaz, Txalo Ekoizpenak, Itturri Kulturgintza Zerbitzuak eta Hika antzerki taldeak indar eta gogoetak elkarturik, lan hau apailatu
|
dute
. Agurtzane Intxaurraga eta Ritxi Lizartzaren ideia batean oinarritua, herri honen arazo zahar bati buruzko gogoeta eragiteko sortu da.
|
|
Tragikomedia baten aldeko apustua egin
|
dute
, antzerki molde anitz bilduz: dantza, dokumentazioa, antzerki poetikoa.
|
|
diosku Intxaurragak. Lana idazterakoan diskurtso hutsa bilakatzearen arriskua oso kontuan izan
|
dute
. Hori dela medio, guztiaren gainetik ikuskizun dibertigarria izan nahi du, publikoak ondo pasa dezan.
|
|
Denetik egin ei zuten berba, baina akordiorik zehaztu barik. Euskal Herriarekiko politika PPkoarengandik ondo bereizi gura
|
dute
sozialistek datozen martxoko Espainiako hauteskundeei begira. Horrez gain, estatu ereduaren erreforma dela eta hausnarketa sakona egiten ari da PSOE, eta tesi federalek indarra hartzeaz gain, Euskal Herriak, Kataluniak eta Galiziak beste erabateko estatus bat izan luketen ideia bultzatzen ari dira PSOEko zuzendaritzako kide batzuk.
|
|
EUSKO Legebiltzarreko parlamentariek dagoen erretirorik handiena eskuratzeko eskubidea izango
|
dute
bi legealditan zehar parlamentario badira. Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean jarriko duena.
|
|
Jose Inazio Sarasuak gerra hartatik 1973an «Haritz» taldea sortu bitarteko tartea eta Oier Araolazak azken hogeita bost urteak. Historiaren azterketa hau eginik, liburua Koldo Lizarralderen bi lanek borobiltzen
|
dute
: Elgoibarren dantzatu izan diren datuek, batetik, eta XVI. mendetik gaur arterainoko Elgoibarko txistularien historiak, bestetik
|
|
Saritutako lau hauez gain, beste 13 bertsolari gaztetxo ere aritu ziren kantuan. Eskolarteko txapelketetako liburuska hauek bertsolaritzaren haurtzaroa jasotzen
|
dute
. Bertsolari gisa heltzen direnean, xamurtasunez begiratuko dituzten irudiak dira, orain Maialen Lujanbiok edo Jon Maiak beraien eskolarteko liburuskak ikusten dituzten bezala
|
|
Debagoieneko zazpi euskara elkartek (AED, Jardun, Pagedar, Laixan, Axtroki, Loramendi eta Idolaz) Goiena izeneko kooperatiba sortu
|
dute
, helburu garbi batez: euskara hutseko telebista, astekaria eta zerbitzu telematikoetarako sare bat sortzea, horretarako Euskaltelek laster jarriko duen zuntz optikoa baliatuz.
|
|
euskara hutseko telebista, astekaria eta zerbitzu telematikoetarako sare bat sortzea, horretarako Euskaltelek laster jarriko duen zuntz optikoa baliatuz. Herri bakoitzak bere kabuz burutzea baino, nahiago izan
|
dute
egitasmoa eskualde mailara hedatzea. Gaur egun herri mailako hiru telebista ari dira lanean eskualde honetan:
|
|
«Geroa», «Herria zain», «Gerlarik ez», «Arrozten» eta «Bidez Bide» diskoak grabatu ere bai. Musika eta kantua baino zerbait gehiago biltzen
|
dute
zuen lanek. Iparraldeko abertzaletasunaren ikurra izan da Guk taldea.
|
|
Herri honen geroari begira, eta bere historiari so jartzen bagara, une batean komunistak progresistak zirela ohartzen zara. Gero apezak izan ziren aitzindariak laborantza eta sindikatu munduan lan izugarria egin
|
dute
hauek. Horiek denak isildu egin dira, eta abertzaleek hartu izan dute haien segida.
|
|
Gero apezak izan ziren aitzindariak laborantza eta sindikatu munduan lan izugarria egin dute hauek. Horiek denak isildu egin dira, eta abertzaleek hartu izan
|
dute
haien segida. Iparraldean behintzat, gure herri honen historiaz eta geroaz proposamen duin bat egin duen proiektu bakarra abertzalea da.
|
|
Afarian zirenek erraten ziguten lastima zitekeela abesti horiek galtzea. Guk biltzea nahi
|
dute
berriz, kantu horiek ez galtzeko, oroitzapen bezala atxikitzeko, eta hori da egin dugun gauza bakarra. Baina lagunartean, eta afari giroan.
|
|
Zuberoan kultura inon ez bezala bizi da. Euskal kultura molde bizienean bizi
|
dute
zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute edo beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez dute bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean.
|
|
Zuberoan kultura inon ez bezala bizi da. Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez
|
dute
edo beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez dute bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean.
|
|
Zuberoan kultura inon ez bezala bizi da. Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute edo beren kultura ez
|
dute
hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez dute bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean.
|
|
Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute edo beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez
|
dute
bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean. Alta, zuberotarrak euskal kulturaren parte direla ohartzen ari dira.
|
|
Duela hogeita hamar urte abertzaleek erraiten genituen gauzak egun sozialistek eta eskuindarrek asumitzen dituzte nolabait. Ez
|
dute
ukatzen euskalduntasuna bederen. Gero, gaurko gazteek urtekoek guk ez genuen kapazitatea dute.
|
|
Ez dute ukatzen euskalduntasuna bederen. Gero, gaurko gazteek urtekoek guk ez genuen kapazitatea
|
dute
. Politikan ardura hartzeko gu baino prestatuagoak daude.
|
|
Politikan ardura hartzeko gu baino prestatuagoak daude. Aztertzeko eta ekintzarako guk ez genuen gaitasuna erakusten
|
dute
. Ekonomia eremuan oraindik ere abertzale gazte hauek ez dute politikan edo kulturan duten eragina.
|
|
Aztertzeko eta ekintzarako guk ez genuen gaitasuna erakusten dute. Ekonomia eremuan oraindik ere abertzale gazte hauek ez
|
dute
politikan edo kulturan duten eragina. Alta, 15 urte barne, gazte horiek gure herriko auzapezak eta hainbat esparruen kudeatzaileak izanen dira.
|
|
Maulen ere gazte horiek eginen
|
dute
herria, frantses nortasuna dutenak ez baitira militante ez aitzindari. Ez dute deusetan sinesten.
|
|
Maulen ere gazte horiek eginen dute herria, frantses nortasuna dutenak ez baitira militante ez aitzindari. Ez
|
dute
deusetan sinesten. Abertzale munduan ari direnek irabaziko dute etorkizuna bai Zuberoan nahiz Iparraldean.
|
|
Ez dute deusetan sinesten. Abertzale munduan ari direnek irabaziko
|
dute
etorkizuna bai Zuberoan nahiz Iparraldean. Mundualizazioa aipatzen da, baina erroak atxikitzen baditugu orain arte bezala, datozen belaunaldiak antzinekoak baino indartsuagoak jinen dira
|
|
ZTBko lantalde finkoa Juan Mari Zubiaurre, Itziar Iturria eta Larraitz Martiarenak osatzen
|
dute
; gainontzean, dozena bat lagun aritzen dira.
|
|
Egunero ordubeteko programazioa
|
dute
, hiru aldiz eskainia: eguerdian lehenik eta arratsaldean bitan gero.
|
|
Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea. Ikasleek ataza prestatzen
|
dute
, ondoren azalpenak ematen dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den hizkuntza ikasten dute. Lan markoak edo testuinguru metodologikoak hizkuntza hobetu eta sortzea ahalbidetzen dio ikasleari, entzuketa eta irakurketen bidez. Nahiz eta ingelesezko materialea izan, Xabier Yurramendik euskaratu du, eta ariketak hemengo hizkuntza zein egoeretara egokitu ditu
|
|
Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea. Ikasleek ataza prestatzen dute, ondoren azalpenak ematen dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den hizkuntza ikasten
|
dute
. Lan markoak edo testuinguru metodologikoak hizkuntza hobetu eta sortzea ahalbidetzen dio ikasleari, entzuketa eta irakurketen bidez. Nahiz eta ingelesezko materialea izan, Xabier Yurramendik euskaratu du, eta ariketak hemengo hizkuntza zein egoeretara egokitu ditu
|
|
Izan ere, gizon horrek borroka egin baitu eta nola gainera! bere bizitza guztian tribuaren alde. Bere izena Mario Salegi da eta joantxe zaigun urtean argitaratu
|
dute
bere bizitzari buruzko liburu apartekoa: «Mario Salegi:
|
|
osoa eskaini du Salegik tribuaren alde, hots, Euskal Herria eta euskaldunen alde. Hainbat urtetan bizirik eta osasuntsu darrai bere 82 urterekin bizi eta nozitu dituen abenturek, ezustekoek, etsipenek eta desgraziek oro ez
|
dute
batere kikildu eta azkenaldi honetan egindako adierazpen batzuetan inoiz baino baikorrago zegoela adierazi zigun Euskal Herriaren egoerari buruzko galdera bati erantzunez, nahiz eta ikusitakoak eta ikasitakoak ziniko samar bilakatu omen duten bere burua. Liburua aho zabalik irakurtzen den horietakoa da, erabat harrituta uzten baikaitu lehen orrietatik, ikusirik zer nolako bizimodu barojianoa eraman behar izan duen patuak hala nahita noski.
|
|
kritikoa izaki euskaldun askok ere ez
|
dute
gehiegi maite izan, ikusi bestela EAJ ko batzuen portaera berarekiko, bereziki, Estatu Batuetan «gerra hotza»ren garaian, «macartismo»a bere erpinean zegoenean. Oso interesgarria da jakitea euskaldunek hartu zuten jarrera erbestealdian eta baita egiaztatzea ere politika munduan denek bi karta joko diferenterekin mugitzen direla batera eta bestera itxurazko baino ez den errealitate nahiko gezurrezko batean.
|
|
Xamarrek ere ekin zion urte berean eta hurrengoan Asisko Urmeneta gehitu zitzaien. Azken biek egun ere astero osatzen
|
dute
ARGIAn euren orrialdea «Gora pro nobis» izenburuarekin eta Marko Armaspach en Errobiko pirañekin batera betezen dute umore grafikoaren txokoa
|
|
Xamarrek ere ekin zion urte berean eta hurrengoan Asisko Urmeneta gehitu zitzaien. Azken biek egun ere astero osatzen dute ARGIAn euren orrialdea «Gora pro nobis» izenburuarekin eta Marko Armaspach en Errobiko pirañekin batera betezen
|
dute
umore grafikoaren txokoa
|
|
Jarrera eta erabaki hoiek ez
|
dute
zerikusirik iazko irailean su etenaren aldarrikapena egiteko erabili ziren arrazoi eta gogoetekin, baina benetan larriak su etena bertan behera uzteko argitaratu dituzten arrazoiak dira. Alegia, eta arrazoi hauen artean nagusiki EAJ PNVren epelkeria irekitako prozesu politikoaren aurrean.
|
|
Jakin bagenekien, ETAk beti pentsatu izan duela borroka armatuak Estatuaren aurkako estrategian zuela bere funtzio nagusia; orain berriz, deskubritu dugu zenbait abertzale epel «bide onera» ekartzeko ere agian serbi dezakeela. Hala uste
|
dute
behintzat su etena utzi dutenek. Hamaika ikusteko jaio ginen-eta
|
|
Landareak erosteko eskaera berriz, Hondarribiko Zubieta Etxaldean egin behar da. Diputazioaren aldetik sagarrondoei jarraipen zehatza egiten zaie; batzuetan sagarrondoak landatu aurretik baserritarrak aukeratutako lursaila ikustera joaten dira teknikoak eta ondoren, sagastiak nola datozen kontrolatzen
|
dute
.
|
|
Egoera hori ikusita baserritarrengana jo behar izan zuten galdutzat emandako arto motak errekuperatzeko". Sagar motekin ez
|
dute
hori gertatzerik nahi, hau da, sagar motak babestuko dira ez beti osotasunean erabiltzeko baizik eta geneak aprobetxatzeko.
|
|
Kanpokoak merkeagoak badira haiek erosiko dira. Bertakoak garestiagoak izateko arrazoiren bat izan behar
|
dute
; adibidez euskal jatorriaren labela izatea, kalitatea, alegia. Uneotan ordea, ez dago labelik.
|
|
Uneotan ordea, ez dago labelik. Oso sagardo gutxi egiten dira jatorrian bertako sagarra erabiliz, ekoizle txikienek erabiltzen
|
dute
gehienetan bertako sagarra soilik. Ohikoena sagarren %25 bitartean (kopurua urtez urte aldatzen da) kanpokoa izatea da.
|
|
Grezian, duela 5.000 urte, aski ezagunak ziren bere ezaugarriak. Gure artean sagar mota estimatuena errege sagarra da, baina mota guztiek
|
dute
kontsumorako berezitasuna. Sagarraren azala iragazkaitza da eta horregatik, iraupen luzea du fruta honek.
|
|
Argaltzeko metodo guztietan gomendatzen
|
dute
sagarra jatea: urdailak zuku dena hartzen du eta oso beteta zauden sentsazioarekin batera gosea gutxitzen du.
|
|
Bai! Beok beste eskola
|
dute
ta gauza aundiyaguetan sayatzen dira.
|
|
Guztia berdin, zenbait aktoreren erreakzioa ezik: ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota bat ekarri
|
dute
. Bi alderdiek gaitzetsi dute atentatua, ohi legez, baina biek mantentzen dute EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan dagoela.
|
|
ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota bat ekarri dute. Bi alderdiek gaitzetsi
|
dute
atentatua, ohi legez, baina biek mantentzen dute EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan dagoela.
|
|
ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota bat ekarri dute. Bi alderdiek gaitzetsi dute atentatua, ohi legez, baina biek mantentzen
|
dute
EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan dagoela.
|
|
Batetik, ezker abertzalearen jardun politikoan azken urte bietan jarrera berriak ikusi ez dituenak itsuarena egiten du; eta bestetik, edonork daki edozelako gatazketan berbek eta esamoldeek duten garrantzi bereziaz. Beste kontu bat da proiektu politikoei dagokionez, hor berbek mirari gutxi ekarriko
|
dute
, idea argiak eta bide zehatzak behar baitira hor. Eremu abertzaleak badu lanik, «euskal herriaren hitza eta erabakia» praktikara eramateko.
|
|
Orain arte nagusiki indar abertzaleen mugimenduek desblokeatu dituzte bideak eta aurrerantzean ere hala izango bide da. Abertzaletasunaren aurrean pareta izatea izan da PP eta PSOEren orain arteko funtzioa eta, gatazkaren konponbidearekiko bien arteko desberdintasunak desberdintasun, hori izaten jarraituko
|
dute
; «Ermuako izpirituaren itzulera»ri luzatutako gorespenak dira horren erakusgarri.
|
|
esaten
|
dute
, eta Mirrik esaten duen hitz horrek umeen artean beste esanahi bat hartzen du. Andu Lertxundiren «Gogoa Zubi» liburuan hainbat hausnarketa egiten dira eta nik adibide batzuk hartu ditut.
|
|
Telebistan bizkaieraz ertzainek egiten
|
dute
batez ere (irribarrez). Lekurik ezin bilatu moduan erabili izan dira batzuetan.
|
|
Gaur egun, edozein neska mutiko gai da eskolako azterketak, lanak, edozeren gainean euskaraz egiteko arazo barik. Baina neska mutiko horiek kalera ateratzen direnean erdaraz egiten
|
dute
. Zergatik?
|
|
Zergatik? Beraiei irakatsi zaien hizkuntz eredua idatzizkoa delako eta honek lagunen artean ibiltzeko balio ez duenez, erdarara jotzen
|
dute
. Ahozko hizkuntza lantzea, beraz, edozein lekurako da inportantea, baina Bizkaian, Nafarroan, Iparraldean, ahozko hori ateratzen denean, hor dator euskalkiaren arazoa.
|
|
Koldo, zuk aipatu duzunez, umeek erdaraz hitz egiten
|
dute
idatzizko hizkuntza irakatsi zaielako baina, nik dakidanez, espainolez ere gauza bera erakusten zaie, hizkuntza idatzia; ingelesez ere bai, eta Quebeceko ikastaro trinkoetan ere frantses idatzia erakusten da. Ni ez nago hain seguru hemengo umeek kalean erdaraz egiten dutela, juxtu hizkuntza idatzia erakusten zaielako, ze hori bera gertatzen da beste herrialde batzuetako hezkuntza sistema guztietan, baina han eurenarekin jarraitzen dute.
|
|
Koldo, zuk aipatu duzunez, umeek erdaraz hitz egiten dute idatzizko hizkuntza irakatsi zaielako baina, nik dakidanez, espainolez ere gauza bera erakusten zaie, hizkuntza idatzia; ingelesez ere bai, eta Quebeceko ikastaro trinkoetan ere frantses idatzia erakusten da. Ni ez nago hain seguru hemengo umeek kalean erdaraz egiten dutela, juxtu hizkuntza idatzia erakusten zaielako, ze hori bera gertatzen da beste herrialde batzuetako hezkuntza sistema guztietan, baina han eurenarekin jarraitzen
|
dute
.
|
|
Beste arrazoi batzuk ere badaude. Gizarte espainiarrean eskolan hizkuntza idatzia ikasten
|
dute
eta guraso eta lagun artean ahozko hizkuntza egiten da. Eta zer gertatzen da Bizkaian?
|
|
Horrez gain, etxean ikusten dudanaren arabera, gure kasuan adibidez, badago etxeko eredua, batzuetan Donostia ingurukoa dena eta besteetan bizkaierazkoa, baina gazteek beren euskara eskatzen
|
dute
: kalean beren artean erabiltzen dutena, telebistako ez dakit zer saiokoa, komiki batekoa... eta euskaraz inon lortzen ez dutena.
|
|
8 urtetik 18 urtera, eskolako ereduaz gain, gurasoenaren ondoan bere jerga izango dena. Hor, bestela, erdarara jotzen
|
dute
,
|
|
Iparraldeko esperientziari begiratuta, «Herria» aldizkariak 50 urtetik gorako historia dauka eta mailak bereizten dira: editorialak eta antzerakoek maila bat
|
dute
eta gero, barrualdean, herrialdeetako kontuetan nor hil den, jaio, ezkondu..., Zuberoako berriak era batera ikusten dira eta beste eredu batzuk ere bai; baina denean ikusten da halako jarraipen bat.
|
|
Halako ekimen txiki ugariren aldekoa naiz eta ez gauza erraldoiena. Horrez gain, eta honetan badut erantzukizuna, alfabetatzea oso inportantea da eta hor, esaterako, herri aldizkariek ere ez
|
dute
ezer egin. Irakurtzen ez dakienak, bere herriko euskara oso hurbil jarrita ere ez du irakurriko, ez dakielako euskaraz irakurtzen.
|
|
Historiari begiratuz gero, literaturan euskalki guztiek ez
|
dute
tradizio bera izan. Batetik hor dago lapurtera baxenafarrera, mendetan oso indartsua izan dena, idatziz ere mende hasiera arte ondo ibili dena.
|
|
Batetik hor dago lapurtera baxenafarrera, mendetan oso indartsua izan dena, idatziz ere mende hasiera arte ondo ibili dena. Gipuzkera eta bizkaierak tradizio ahulagoa izan
|
dute
. Batasuna, bestetik, erdi inguruko euskalkietan oinarritu da eta horrek nahitanahiez dakar, euskalki horiek gertuago daudela baturako aukeratu den morfologiako eredutik, muturretako euskalkiak baino.
|
|
Horrek ekarri du leku askotan batuarekiko dagoen urruntasuna eta mesfidantza. Gauzak nola joan diren ikusita, Iparraldean batua ez da hemen bezala sartu; haiek beti gorde
|
dute
beren ukitua, beste ingurune bat egon delako, administrazio munduan ez delako egon euskara batua hizkuntza ofizialtzat hartu duen autonomia bat... Beste askatasun bat eduki dute gauza asko gordetzeko eta Iparraldeko batek modurik formalenean idazten duenean ere, beti ikusten da nongoa den.
|
|
Gauzak nola joan diren ikusita, Iparraldean batua ez da hemen bezala sartu; haiek beti gorde dute beren ukitua, beste ingurune bat egon delako, administrazio munduan ez delako egon euskara batua hizkuntza ofizialtzat hartu duen autonomia bat... Beste askatasun bat eduki
|
dute
gauza asko gordetzeko eta Iparraldeko batek modurik formalenean idazten duenean ere, beti ikusten da nongoa den. Hemengo bat, ordea, batuan jartzen denean, idatziz behintzat ez da izaten erraza nongoa den asmatzea.
|
|
Hori konpondu behar dela esaten da. Plan orokor bati ez dagokio gehiago esatea, gero etorriko dira hizkuntz politikako arduradunak, Euskaltzaindiakoak, unibertsitatekoak, aditu, euskaltzale eta abarrekoak eta zerbait zehatzagoa adostu
|
dute
. Gauzak egiteko bide ematen du.
|
|
jartzen
|
dute
, adibidez.
|
|
esateko borondatea
|
dute
, eta Arrasaten lasai asko esan dezakegu «igandea», hor dagoelako elizako tradizioan, batetik, eta baita beste erabilera jaso askotan ere. Gero, ostera, halakoak idazten dira:
|
|
Zigorra ez zaio 2005 urtera arte bukatzen baina. Getxon bizi da Uxune bikote lagunarekin, eta bigarren haurra izan
|
dute
urtarril honen 16an; Ander izena du. Lehenak, Xabier, 6 urte ditu
|
|
British Telecom eta Vodafone Airtouchek BSCHren Airteleko partaidetza(% 30,45) bereganatzeko eta Espainiako Estatuko telefonia mugikorraren negozioan bete betean sartzeko taxututako estrategian. Bi erraldoi horiek harantzago ere jo nahi
|
dute
, eta BBK ren eta Kutxaren akzioak ere eskuratu nahi dituzte. Dirudienez, euskal kutxa horiek ez diete muzin egiten, eta egin nahi dizkieten eskaintzak aztertzeko prest daude
|
|
Bi enpresa horiek kapital pribatuaren esku daude. Euskal aurrezki kutxa eta bankuek
|
dute
partaidetzaren gehiengoa, nahiz eta kanpoko finantza erakunde batzuek ere partaidetza duten. Gaur egun, Europistaseko lehendakaria Claudio Boada da.
|
|
Egia da enpresek arriskuak bereganatu dituztela autobideak egiteko garaian. Baina Estatuaren babesa izan
|
dute
, bai finantza arloan eta bai ibilgailuen trafikoari dagokionez. Eguneratutako inbertsioa 1996 urtearen amaieran 1,63 bilioi pezetakoa izan zen.
|
|
Autopista batzuk Burtsan kotizatzen
|
dute
, besteak beste, Bilbo Behobiaren emakida duen Europistasek; merkatuaren beherakada izan arren irabaziak izan dituzte. Acesa, Aumar eta Iberpistas dira Burtsan kotizatzen duten sektoreko gainerako enpresak
|
|
Goizean goiz hasi eta salda beroarekin txistorra prestatu
|
dute
.
|
|
Lehia da oholtzan eta baita aulkietan ere, baina erabakia entzutearekin batera amaitu da sosegua eta iskanbila hasi. Txistu eta txalo hartu
|
dute
epaia. Ez da bertsorik bukatu ia egunsentira arte.
|
|
antzerkia! Eskolako ikasle eta irakasleek parte hartzen
|
dute
. Hara, ikusten tailerreko irakaslea suhiltzaile jantzita?
|
|
Irakasleak kantuan. Abesbatza osatu
|
dute
. Ez dute ederki kantatzen baina hauek, honela, txoroarena egiten ikusteagatik ere merezi zuen, lastima ez dut tomaterik ekarri amaitzean botatzeko!
|
|
Abesbatza osatu dute. Ez
|
dute
ederki kantatzen baina hauek, honela, txoroarena egiten ikusteagatik ere merezi zuen, lastima ez dut tomaterik ekarri amaitzean botatzeko!
|
|
Batean zein bestean berritze lanak legegintzaldi honen barruan hasteko asmoa dago. Victoria Eugenia antzokiaren lanek 1.424 milioi balioko
|
dute
. Kopuru honen erdia Espainiako Sustapen Ministerioak jarriko du eta beste erdia Donostiako Udalak.
|
|
PACO Mir, Joan Gracia eta Carles Sansek osatzen
|
dute
Tricicle taldea. Aurreko urteko azaroaren 1ean egin zituen 20 urte umorezko taldeak.
|
|
Lan hori, hain zuzen, otsailaren 13a arte ikusgai dago Bilboko Arriaga Antzokian, «El Mundo del Pais Vasco»ren laguntzaz. Ondoren, Donostian eskainiko
|
dute
.
|
|
HABEk eta Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak HABEnet sarea eratu
|
dute
. Sare telematiko hau helduak euskalduntzeko eta alfabetatzeko erabiliko da, eta informazioa kudeatzeko bide erosoa eskaintzea du helburu nagusi.
|
|
Sare telematiko hau helduak euskalduntzeko eta alfabetatzeko erabiliko da, eta informazioa kudeatzeko bide erosoa eskaintzea du helburu nagusi. Sare telematiko berriak 140 euskaltegiei, 1.800 irakasleei eta 50.000 ikasleei zerbitzu zuzena emango die, eta herritar guztiek erabili ahal izango
|
dute
. HABEnet bi sarek osatzen dute.
|
|
Sare telematiko berriak 140 euskaltegiei, 1.800 irakasleei eta 50.000 ikasleei zerbitzu zuzena emango die, eta herritar guztiek erabili ahal izango dute. HABEnet bi sarek osatzen
|
dute
. Bata gizarte osoarentzako webgunea da:
|
|
Hizkuntzen azoka hau lehen mailakoa omen da bere arloan. Beren hizkuntza eta kultura sustatu nahi duten herriek erakusleiho aparta
|
dute
Expolangues en. Aurten, Australia izango da nabarmenduko den herrialdea.
|