|
2000
|
|
|
Sortzen da eredu bat arazo bat konpondu guran, eta beste arazo bat sortzen dugu. Zerbitzatu nahi
|
ditugun
horiei ez diegu eredu hobeago bat ematen.
|
|
|
Edozein kasutan, arazo guztien gainetik, itxaropentsu egoteko motiboak badauzkagu. Urte t' erdiko su etena ez da alferrikakoa izan, herriarengan ilusio eta esperantza sortu dira, gatazka gainditu dezakegu, mahai baten ondoan negoziatzeko eseritzea nahi ez
|
duten
horiek, eseri araziko ditugu, guk, gure egia esplikatzeko ahaleginak biderkatu behar ditugu, gure hitza eta ahotsa isiltzen saiatuko dira, gure bidea luzea da, ezin dugu amore eman, eta are gutxiago herriari bizkarra eman. Martxoaren 12an beste urrats bat eman behar dugu, abertzaleok, Madrilen gure eskubideen aldeko lan itzela dugu aurrean, eta egun hori eta gero, gauza bera, etengabe Euskal Herriaren askatasunaren bila
|
|
|
Hala ere, etorkinak geroz eta beharrezkoak izango dira Europan, eta beraz Euskal Herrian, egungo ongizate estatua mantendu nahi bada. Eta biztanleriaren sektore batek hainbeste gorrotatzen, hain gaizki tratatzen dituen eta gehiengo handi batek guztiz ahazturik
|
dituen
horiek dira gure pentsioak eta ongizate estatua ziurtatu eta bermatzeko lan egingo dutenak, eta, gainera, gaizki ordainduta eta baldintza oso kaskarretan.
|
|
|
Horiek ez dute ezer egingo, korronteari segika doaz. Beste indar bat behar
|
du
horiei bultzada pixka bat emateko. Beste kirol guztietan zerbait modernizatzen da, guk ez dugu ezer egiten.
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez du oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen ari diren ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek ezin
|
dituzte
horiek emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok horiek emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
eta, bestetik gutxiengoen nazionalismoa, askapen politikoa eta kulturalaren alde borrokatzen direnak? (askapen nazionala nahi
|
duten
horiek lirateke benetako mugimendu nazionalistak; baina horietako batzuek ez dute Estatu berri bat sortu nahi, eta, beraz, sailkapena motz geratuko litzateke).
|
|
|
Hor daude lagunak eta Txema, eta hor daude mendiak eta beste gauza asko. Baina gehiago apreziatu nahi
|
ditut
horiek denak. Eta horretarako, alde egin behar dut.
|
|
|
—Zergatik jartzen zara horrela, osaba? Txakurrendako izen ezin gisakoagoak
|
dituzu
horiek ere...
|
|
|
—Aitzinako kontuak
|
dituk
horiek, gizona! Jakin huke odolak ez duela jadanik pertsona egiten, diruak baizen...
|
|
|
Materia eta forma, potentzia eta aktua: iraganeko kontuak
|
dituk
horiek, Joanes...! Izan ere, unibertsoaren liburuan guztia duk materia eta mugimendua, eta horregatik erraiten ditek:
|
|
|
—Eta zergatik ez goaz hirurok elkarrekin Santo Tomáserantz? Ez diguzu, bada, erran ezen han ere badirela indiarrak, hemen
|
dituzuen
horiek bezalakoak eta oraino kutsatu gabe daudenak. Eta bertze iritzi batzuk ere jaso ditzakegu han, beharbada, Utopiari buruz...
|
|
|
—Nola izanen da, bada, lurra eguzkiaren ama? Sineskeriak
|
dituk
horiek, mutila!
|
|
|
Gauza gehiago erants nezakeen. Ttipik panpina handi bat zirudiela, kasurako, telebista programa jasangaitzetan agertzen diren sabeliztun edo bentrilokuo asasinagarriek baliatzen ohi
|
dituzten
horietarik. Edo soineko traje italiarrean —bulego berean, astebete lehenago nirekin elkartzean zeraman bera— kopetatik eroritako odolak ildo bakarra utzirik zuela, jakaren lepoaren ezkerraldean.
|
|
|
Ez zen proposamena, ezta gonbita ere. Apartekotasuna
|
dute
horiek bereizgarri. Eta Kristinaren mintzoan ez nuen gisakorik kausitu, zerbait zalapartatsuagoa baizik:
|
|
|
Hori ere falta denean, narda eta nekea nagusitzen zaizkigu. Hain segur ere, gauza bera da gainerako lanbideetan, baina nik ez
|
dut
horien berri.
|
|
|
Liburu oku pakdira aipatutako biak: zure mesanotxean bertan goxo jarri eta alde egiten ez
|
duten
horietakoak. Behin eta berriro joko duzu haietara.
|
|
|
Orobat Kasazio Auzitegiko kideak. Gertu gertutik bizi
|
zituzten
horiek iraultzaren bilakaerak eta bihurguneak eta ezagunak zitzaizkien haren on gaitzak. Onurak ez ezik, kalteak ere bazekartzan iraultza hark.
|
|
|
Horiek, bistan da, barne mugarik gabeko estatua behar dute, eta merkatu aske baten gogotan dabiltza. Liberalismoaren aldekoak
|
ditugu
horiek, eta estatua bera ere, ekimen pribatuaren begipean ikusten dute. Konstituzioan dute antolakuntza berriaren goi legea eta Kode Zibilean harreman pribatuetarako norabidea.
|
|
|
Hiru lurraldeotako lege beregainak ziren jokoan. Hango herritarren atxikimendua, bistan da, irabazia
|
zuten
horiek aspalditik9.
|
|
|
Iritziak iritzi, gure aburuz, ohargarrienak cite eta citoyen bezalakoak. Hiri eta hiritarrak
|
ditugu
horiek azken urteotan. Beharbada ahaztu dugu Lafitte Tournier en16 irakaspena cite, pays adieran, herria baita eta citoyen, herritarra.
|
|
|
Ezin norbanako bakoitzari legea jakinarazi. Publizitate mugatu batekin bete behar
|
dugu
horien zeregina. Egia esan, publizitateak ezin du sortu herritar bakoitzarengan eta une berean, herritar horrek bete behar duen lege horren ezagutza.
|
|
|
Nire gaiari berari buruz hitz egin baino lehenago, sarrera ohar gutxi batzuk egiteko baimena eskatzen dizuet. Nire pentsamenduak komunikatzerakoan oztopo handiak edukiko ditudalakoan nago eta uste
|
dut
horietako batzuk desagertuko direla aurretiaz aipatzen baldin baditut. Lehenengoa, aipatzea kasik beharrezkoa ez dena, ingelesa ez da nire jatorrizko hizkuntza, eta, beraz, gai zail bati buruz hitz egitean desiragarriak diren zehaztasun eta zorroztasuna falta zaizkio maiz nire adierazpenari.
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, ELAk dioenez," eredu horren arabera, etengabeko prestakuntzaren egitasmoa barruan dauden erakundeen finantzabide bihurtu da (sindikatu eta patronalena), zuzenean edo zeharka. Fondoen hartzaile izan behar luketenek ez
|
dute
horiei buruzko inolako erabaki ahalmenik".
|
|
|
Errenten usainean, beti ere komeni zenari eutsiz, egoera berrira egokitu ziren. Lehenago, garaipenerako enpeinu berezirik jartzen ez
|
zuten
horiek ez zeuden, ez, galtzeko prest.
|
|
|
Zerbait gehiago galdetu litzaieke euren burua abertzaletzat
|
duten
horiei. Adierazpen horiekin eta hartu posturekin operazioa babesten dute, ados direlako edota probetxurik aterako duten ustea dutelako.
|
|
|
Horietako asko atzerritarrak izaten dira (frantziarrak, belgikarrak, holandarrak, ingelesak, brasildarrak etab.) Santiago Bidearen Adiskideen Elkarteetako eta Anaiedietako kideak eta ez dute zalantzarik izaten euren denbora librea lan horretan emateko; Rabanal del Caminoko Gaucelmo aterpetxea
|
dugu
horien ordezkari.
|
|
|
Margarina lagin bakoitzaren gantz intsaturatuen kopurua kalkulatzeko, gantz monointsaturatu eta poliintsaturatuen portzentajeen batuketa egin eta munta horri trans azidoak kendu zaizkio (honelako azidoak, intsaturatuen multzokotzat hartzen badira ere, ez
|
dute
horien balio biologikorik, ez nutritiborik ere).
|
|
|
Nolabaiteko bizitza kalitatea guztiok nahi izaten dugun arren, egia da soldata handiagoa erantzukizun handiagoko lanpostuak betez lortuko dela gehienetan (eta guztiok ez
|
dugu
horietarako prestakuntzarik) eta ordutegi gogorragoak izango ditugula eta ondorioz denbora libre gutxiago.
|
|
|
Ia 1.300en bat txoriren berri eman zuen eta, beste 9.500 zamarki eta mumurena, 200 ugaztunena? Horietatik asko ordura arte inork ikusi gabeak ziren, zientziak ez
|
zuela
horien berri, alegia?
|
|
|
diskoidalak, eskutiformeak, gurutze itxurakoak, trapezoidalak... Batez ere ekialdeko germaniarren arteanikusiko
|
ditugu
horietarikoak (longobardo eta burgundioen artean), nahikoarraroa izanik Frantzia, Belgika edo Alemanian ikustea.
|
|
|
antzekoak antzekoa disolbatzen du. Ezaugarri hori animalia gantz guztiek, landare olioek zein olio mineralek dute, baina perfumegintzan txerri gantzak edo animalia gantzak dira beti aukeratuak, xurgatze ahalmen handiena
|
dutenak
horiek baitira. Bioletak, jasminak eta beste lore askok emandako usain fina teknika horren bidez soilik eskura daitezke.
|
|
|
Ildo horretan, hainbat ikerketa zientifikok erakutsi dute esne hartzituek zeregin garrantzitsua izan dezaketela bularreko haurraren eta haur txikiaren beherako akutuen prebentzioan, eta, gainera, beherakoaren sintomak eta iraupena murrizten lagun dezakete.Beherako akutuaren prebentzioan funtsezkoa da hesteetako mikrobioen oreka hobetzea, eta, horretarako, egunero esne hartzituak (jogurta eta beste produktu batzuk) hartzen dira, immunitate erantzuna eta funtzio gastrointestinala hobetzen laguntzen duten probiotikoetatik abiatuta. Oro har, onartzen da probiotikoak mikroorganismo biziak direla, traktu gastrointestinaletik igarotzean bizirik irauten dutenak, eta, behar adina irentsiz gero, eragin onuragarriak
|
dituztela
horiek kontsumitzen dituztenen osasunean, ohiko nutrizio efektuetatik haratago, batez ere hesteetako mikrobio balantzea hobetzen laguntzeko duten gaitasunagatik. Era berean, mikroorganismo biziekin hartzitutako esneak kontsumituz gero, mantenugaiak hobeto irensten, digestioa egiten eta xurgatzen dira, eta, hala, haurraren nutrizio egoera hobetzen da.
|
|
|
–Bai, pentsatzen diat baietz –erantzun du Anartzek–, baina halere iruditzen zaidak gaur hiletan ez zuela negar asko egingo, ez
|
duk
horietakoa, isila duk –kokotseko bizarra hazkatu du– Gainera, Ainarak atzo esan zuenez, aurretik malko guztiak agortu omen zizkion Armendarizek.
|
|
|
Bukaera arte zenbatzeko astirik izan aurretik, sekula huts egiten ez
|
duten
horietako bi etorri dira ordea. Iturzaeta eta Muñoz.
|
|
|
–Eta zein bide eta ibilera
|
dituzue
horiek?
|
|
|
Ideia horiekin sortutako izenak, bazter guztietara zabaldu dira, ideiak zabaldu ahala, eta aldakuntza handirik gabe gehienetan. Ondasun horiek, beraz, besteren hainbat gure baldin badira, ez dirudi gupida edo lotsarik izan behar
|
genukeenik
horietaz, gainerakoek bezala, jabetzeko.
|
|
|
Ez nauzue euskaraz bertso berriak bakarrik egin behar liratekeela uste
|
duten
horietakoa. Aita Barandiaranek dioenez," Euskerak ere, beste izkuntzak aña, ba dauka elerti ederraren bearra".
|
|
|
Inork ez bailuke galdetuko Micawber edo Rastignac en alde ala kontra gauden. Besterik jakin nahi
|
dugu
horien eta beste mila giza sorkariren aurrean: ongi itxuratuak eta moldatuak dauden, alegia, bizidunen bizia baino biziagoa gertatu ohi den egiantzik baduten.
|
|
|
Eta guk ere geure egiten dugun kodeen eboluzioaren hipotesi edo aurrehipotesi honek bi datu multzo bereganatzen ditu: bata, eboluzioaren alde dauzkagun datuak, hau da, gaurko, atzoko eta hereneguneko ‘fotoak’, gero eta ugariagoak, eboluzioa teoria metazientifiko onargarria egiten dutenak, teoria zientifiko zuztardunak deitu ohi
|
ditugun
horietakoa. Eta bestetik, gaurko izadiaren egoera, zenbatezin kodez loratua.
|
|
2002
|
|
|
Nontzeberri ataria kultura interesatzen zaion lagun orori zuzendurik dago, nahiz eta sorkuntzari dagokionez, gehien erakutsi behar dutenak gazteak diren. Hots, adin mugarik ez dagoen arren, euren burua ezagutarazi nahi
|
duten
horiek erakarri nahi ditu Nontzeberrik, finean gazteek baitute interes gehien beraien lan eta proiektuak zabaltzeko.
|
|
|
Elikagai funtzionalak osasuna hobetzeko gai izaten diren arren, diren direnean harturik gozatu behar
|
dugu
horiekin, gauza bat kontuan izanda: gaitz guztien sendabide orokorra ez badira ere, mesedegarri gertatzen dira eta, gainera, dieta egokiaren eta bizimodu osasuntsuaren osagarri onuragarriak dira.
|
|
|
Gehienak polietilenozko tereftalatoz (PET) eginak izaten dira, oso nekez desegiten den materialez hain zuzen ere: mikroorganismoek ez
|
dute
horiei aurka egiteko mekanismorik.
|
|
|
Baziren, dena den, Euskal Barrutia eta Euskal Unibertsitatea bereiztenzituztenak eta barruti bakarra defendatu arren, unibertsitate bat baino gehiago egonbehar zela esaten zutenak. Karlos Santamaria
|
dugu
horietako bat1 EuskalBarrutiaren aldeko kanpainak indar berria hartu zuen 1977ko abuztu irailean. Sortuberria zen Legebiltzarkideen Batzarrak lau herrialdeen barrutia eskatu zuen.
|
|
|
Horrez gain, hemendik aurrera Institutuak kalitatearen ardatza izan beharbadu, beste programa espezifiko batzuk dauzkagu Euskal Herriko Unibertsitateaneta giza baliabideak bilatu behar
|
ditugu
horientzat ere. Zeren, ez dut hemengezurrik esango?
|
|
|
Horrez gain, hemendik aurrera Institutuak kalitatearen ardatza izan beharbadu, beste programa espezifiko batzuk dauzkagu Euskal Herriko Unibertsitateaneta giza baliabideak bilatu behar
|
ditugu
horientzat ere. Zeren, ez dut hemengezurrik esango?
|
|
|
Tresnak eta
|
ditugunean
horien atu izaera argi ez badugu, zer esanik ez dagoobjektu arruntak (printzak, etab.) direnean. Horrelakoekin gaindiezinezko zailtasunak ditugu, nahiz eta frogatuta egon horrelako elementuak hildakoen ondoan agertu ohi direla, antza denez apropos lagata, garai eta lurralde ezberdinetako ehorzketetan; baina adibide hauetakoa ezin daiteke orokortu kasu guztietara.
|
|
|
Europan, hizkuntza gutxietsitzat jotzen direnen arazoa ez da berria; eta, are gehiago, arazoak bere horretan segituko duela dirudi, zeren Europar Batasunaren eraikuntzak ez baititu beharrezkoak diren irtenbideak planteatu, ez sintomatologia zehazteko unean, ezta aterabideak proposatzekoan ere. Hizkuntza gutxietsitzat
|
ditugun
horiek 40 milioi europarren kognizio eta komunikazio sistemak dira. Hainbeste jenderi dagokion arazoak ez du ahanztura merezi, ez hiztunen aldetik ezta erakundeenetik ere.
|
|
|
Isolatuak ikuspuntu linguistikotik begiraturik, eta erabiltzaileen kokapen geografikoagatik. Euskara bera da talde honetako lehen azpitaldekoa, bere hizkun tza familia non duen ezagutzen ez
|
duen
horietakoa baita. Bigarren azpitaldekoak dira Alpe mendikatearen hegoaldean gelditutako aleman hiztunak, Tirol hegoal dean, edo Aostako haraneko walser hiztunak.
|
|
|
Zer lirateke ezagutza eta pentsamendua sinboloen bidez igortezinak balira? Pentsatzeko sinboloak behar ditugu, eta konbinatu egin behar
|
ditugu
horiek; hizkuntzak eta ezagutzak ematen dute horretarako bidea. Ikasi diren irudi mnemoteknikoak dira hizkuntza, pentsamendua eta ezagutza.
|
|
|
Edozelan ere, itxura batzuek benetako gauza ekartzen dute gogora, itxuraren bidez begien aurrean erreala agertzen zaigunean. Komunikazioaren testuinguruan, itxura horiek (egiazkotasunaren zantzua
|
duten
horiek) ez dira gure ardura, zeren min sozialik ez baitute sortzen, ez baitute gizarte iruzurrik egiten; bestelakoek, itxura gaiztoek, iruzurgile deitutako horiek, ostera, min eman lezakete, ilusio latzak sor ditzakete eta.
|
|
|
Brundtlandek lau urte daramatza OMEren buru, eta onartu zuen “mundua osasun arazo konplexuz beteta dagoela” eta zuzentzen duen organismoak ezin duela bakarrik konpondu. Gobernuek ere ezin
|
dituzte
horiek beren kabuz konpondu, ezta gobernuz kanpoko erakundeek, sektore pribatuak edo fundazioek ere”. Polioa desagerraraztea OMEren urteko batzarrak ministroak, osasun agintariak eta hainbat elkartetako aditu publiko eta pribatuak biltzen ditu, eta garatze bidean dauden herrialdeetako biztanleak mehatxatzen dituzten gaixotasunekin lotutako arazoak aztertzea aurreikusten du.
|
|
|
Animaliekin esperimentatzea ere kezkagarria da. Animaliak Babesteko Plataformaren arabera, oraindik ere espezieak erabiltzen dira “errepikakorrak, krudelak eta alferrikakoak” diren testetarako, nahiz eta elkarteek ahalegin handiak egin behar
|
dituzten
horiek saihesteko. Plataformak dioenez, 250 milioi animalia inguru hiltzen dituzte urtero munduan helburu esperimentalekin.
|
|
|
Autonomia erkidegoei dagokienez, mota horretako 69 pasabide egingo dira Andaluzian, sei Aragoin, 12 Asturiasen, 13 Gaztela eta Leonen, bi Gaztela Mantxan, 36 Katalunian, sei Extremaduran, 26 Galizian, 57 Madrilen, bat Murtzian eta 20 Valentziako Erkidegoan. Sustapen Ministerioak interes berezia du pasabideetako prebentzio jarduera horietan, uste
|
baitu
horiek direla, egituraren altuera gainditzen duen ibilgailu batek eragindako istripuaren ondorioz, larriagoak diren errepideetako elementuetako bat. Kontrol sistema Instalatuko den kontrol sistema, pasabide bakoitzetik hurbilen dagoen kontserbazio zentroarekin konektatutako ekipo elektroniko batek kudeatuko duena, lau elementuk osatzen dute.
|
|
|
Zerbait bagara, gure bidean gertuen
|
ditugun
horien laguntzari esker izaten da. Eskerrak emateak luzeegi joko lidake, baina, laburbilduz bada ere, ahalegindu nahi nuen.
|
|
|
Eta geu gara errudun, animaliak erosten ditugunok. Eroslerik den bitartean bihotza izotza baino hotzago
|
duten
horiek animaliak torturatzeko prest egongo dira.
|
|
|
Bat  eskoba kirtena bezain tentea zen, eta aparatua zeraman hortzetan. Bestea mozkotea zen, atentzioa ematen ez
|
duten
horietakoa. Ezagunak nituen, baina aparatua zuenarekin nuen nik tratua, batzuetan gure koadrilara arrimatzen baitzen.
|
|
|
Ikasketa buruaren ondotik egin nuen idaz  karitzarainoko bidea. Haren ibilera artagabea zen, inora iristeko axolarik ez
|
duen
horietakoa.
|
|
|
Hola sortu ziren ikastolak, adibidez, aitzindari nekaezinak ziren batzuen ahaleginen fruitu oparoa. Ondorioz, eta gauzak onerako aldatu direnean, historia osoan baliabide izan ez
|
dituen
horiek ditu euskarak, eta egiten diren ikerketei begira, euskaldun gehiago dugu gure artean urterik urte. Gazte gehienak gai omen dira euskaraz egiteko ez bada ere, euskararen ulertzeko bederen.
|
|
|
Niri, egia esan, atseginagoak iruditzen zaizkit iritzi ezkor hauek, triunfalismoei beldur diedalako, eta, ziurrenik, botila erdi husturik ikusteko ohitura
|
duten
horietakoa naizelako, baita ere: pesimista ez banintz, ziur nago, ez nuke bizitzaz (eta literaturaz) hein berean gozatuko.
|
|
|
Pixkanaka adineko jendea etorriko da unibertsitatera, formazioa eta hezkuntza bizi osoan iraungo duen zerbait izango baita. Baina, hain zuzen ere, uste
|
dut
horiek izango liratekeela azkenak euskal unibertsitatera etorrikoliratekeenak, besteak beste gazteen artean daudelako euskaldun gehienak. Hortaz, ez dut uste horrek bide berririkirekiko lukeenik.
|
|
|
Erregimen komunistaren aurkako oposizio armatuak Estatu Batuen finantzazioa eta armamentua jaso zituen urte askotan. Hara hurbildu ziren arabiar herrialde guztietako boluntario islamistak, sarritan beren gobernuek gogoa berotuta, nahiago
|
baitzituzten
horiek urrun eduki. Afganistanen boluntario horiek berehala egin zuten bat islamismoaren alderdi erradikalenarekin, eta, gainera, prestakuntza militar sakona jaso zuten.
|
|
|
Azkenekoan, kapela bat. Zer uste
|
dute
horiek. Txoriburu baten antzera ibiliko naizela herrian?
|
|
2003
|
|
|
Geldirik egoten sekula ikasi ez
|
duen
horietakoa da Luis Mari: hamar urterekin Otxandioko musika bandan sartu zen tronpetista, aita bezalaxe.
|
|
|
Gainera ezkerreko gizonak ziren, eta bi arrazoi horiek esplika dezakete Sabinok baino arrakasta gutiago ukaitea praktikan. Baina historian eta teorian badute garrantziarik, eta balio
|
du
horien pixka bat ezagutzea.
|
|
|
Jende gutxi zegoen, eta ez zuten gehiago behar. Itsas naietan surfzale pare bat, taula inoiz uzten ez
|
duten
horietarikoak, eta ur ertzetik ibiltzen jubilaturen bat, txakur bat, olatuei haginka egiten saiatu eta ahoa bitsez beteta zaunka egiten ziharduena. Ertzaintzaren helikopteroa birritan edo ikusi zuten ortzia zeharkatzen, holako egunetan, artean, sorosleen faltan, itsasaldea jagoten zutela.
|
|
|
Era berean, almendra aberatsa da gantz azido esentzialetan (linoleikoa eta linolenikoa): gure gorputzak ezin
|
ditu
horiek sintetizatu eta ezinbestekoak dira zelula mintzak osatzeko, batez ere nerbio zeluletan edo neuronetan.
|
|
|
Ez zuten garrantzi bera, UEUren historiaren ikuspuntutik, baina aipagarriak dira, partaideak maiz UEUn arituko ziren berberak zirelako. Euskaltzaindiaren D eta B tituluak lortzeko, zenbait herritan prestatutako ikastaroak
|
ditugu
horietako batzuk. Euskaltzaindiaren titulua lortzeko hizkuntza menderatzeaz gain, beharrezkoa zen euskal literatura, geografia, historia eta artea ezagutzea.
|
|
|
UEUren lana, halabeharrez, beste erakunde batzuetan oinarritu behar zen. EHUren Zientzia Fakultatea
|
dugu
horietako bat. Euskal Kultur Taldeek (1974tik aurrera UEUren eraberritzearen oinarri) UEUren arazo berdinak zituzten, baina, kideen behin behinekotasunak larriagotuak (ikasleak ziren).
|
|
|
Arlo gehienetan ezjakitun denarentzat zaila da liburuen balorazioa egitea, baina badira nabarmendu beharreko batzuk. Martxel Ensunzaren Alfabetatze Zientifikoa
|
dugu
horietako bat, «oso erabilia izango da, oso erabilia izan behar luke behinik behin, gai tekniko zientifikoetan lanean diharduten pertsona guztien eskuetan»50 Kimika Orokorra eta Geologia I eta II testu-liburuak eta Arbaiungo gidaliburua ditugu oihartzun dezente izan zutenetako batzuk.
|
|
|
Gonzálezek gogorarazi zuen “ohikoa” dela kostaldetik hurbil zetazeoak agertzea, baina, behin eta berriz esan zuen, ez hain gertu, eta kopuru horretan. Ildo horretatik, Josep Alonso Cemmako albaitariak baieztatu zuen zetazeo horiek “oso animalia sozialak” direla, eta “lotura estua”
|
dutela
horiekin; horregatik, seguruenik, arazo fisikoak zituen “orka faltsu” zaharrenetako baten atzetik ibiliko lirateke. Alonsoren esanetan, nekropsia egin zitzaien zetazeoetako batek parasitazio masiboa izan zuen, eta, ondorioz, kostara hurbildu zen, eta, haren ondoren, gainerako “orka faltsuak”.
|
|
|
Zirujauek hankako zain bat behar
|
dute
horietako baten garunean odol hodi berri bat eraikitzeko.
|
|
|
Bai, zuek ere bekatuz bekatu osatzen ari zarete Luziferren arima, halako moldez, non jantzia osatu bezain laster bereganatuko baitu deabruen buruzagiak! Bertso zahar batzuk ere kantatzen dituzue isilpean, baina hobe
|
zenukete
horiek ere betiko mututzea! Bai, zuek piztuko duzue Luzifer, eta, hura piztean, hankaz gora jarriko du Azpil!
|
|
|
–Bai. Baina Azpil sortu baino lehenagoko kontuak
|
dituk
horiek. Hala ere, seguru jakin nahi duala nola sortu zen Azpil...
|
|
|
Benetakoa. Bi pertsona bat egin daitezkeela sentiarazten
|
duten
horietakoa. Danbak ilea ferekatu zion, malkoak lehortu eta musu bat eman zion bekokian.
|
|
|
Moztuta utzi ninduen. Nik uste nuen aski neska prestua nintzela, jantzia, ikasia, modernoa, ezerk beldurtzen eta isilarazten ez
|
dituen
horietakoa. Baina, mutil hark esaldi tonto batekin mutu laga ninduen.
|
|
|
Diskrezioa ez zuen ezagutzen. Leku guztietan erregina izatea atsegin
|
duten
horietakoa zen. Protagonista absolutua.
|
|
|
Protagonista absolutua. Beren graziak salduaz jendearen adiskidetasuna eros daitekeela uste
|
duten
horietakoa zen Ava. Logelak bazuen bere xarma.
|
|
|
Gaztetan batez ere. Nora joan eta zer egin erabakitzen ez
|
zuten
horietakoa zen-eta. Horietakoak ziren bi biak.
|
|
|
Iztueta agertu arte âedo Zamakola, gutxienezâ, kanpotar batzuk baino ez dira euskal dantzak ederresten dituztenak. Jovellanos idazle eta politikari liberala
|
dugu
horien artean nagusia. 1790ean, Historia Akademiak hala eskatuta," Dibertsio publiko" ei buruzko txostena aurkeztu zuen.
|
|
|
Maiz ikusten dira, gainera, Pazkoa aurretik pare bat astean bekatu egin gabe egoten saiatu, eta dagoeneko zuzendu direla diotenak, eta behin absoluzioa eta txartela eskuetan dutela, berriz ere lehengo bekatu bidera itzultzen direnak. Zer nolako sinesgarritasuna
|
dute
horiek?: " baldiñ au esanda ezpadezu guero arretaric zure soroco sasiac, larrac, arantzac, eta belar gaistoac ateratzeco; ezpadezu lurra maneatzen, simaurtzen, eta ichitzen; ezpadezu iñaurquiñic biltzen, ¿ cer esango dugu zure asmoaz?" (J.B.
|
|
|
Gerrek, berriz, esan dugu?, aberatsak aberastu eta txiroak txiroagotu egingo dituzte. Eta gauza bat eta bestea dela, zorrez lepo ibiliko dira Adanen lanbide bera
|
duten
horiek.
|
|
|
Nik zer dakit! Beti harritu izan naute dena argi
|
duten
horiek. Inbidia handirik ez diet, inbidiarik ez.
|
|
|
Euskara prestigiatzeko eta euskararen alde jarrera sendotzeko kanpainen beharra badugu, baita beren buruak euskaltzaletzat
|
dituzten
horiek pittin bat astintzeko ere. Euskal aldekotasunean lo lasaian uzten ditugun horiek aktibatu genituzke eta euskara ikastera bideratu, euskaldunentzat, euskaraz bizi nahi dutenentzat, oztopo izan ez daitezen.
|
|
|
— Eta noizbait maitasun kontuetan aditu izateko asmoa
|
duzu
horietaz guztiez ezer jakin gabe?
|
|
|
1 Ikusi ohi da, lege naturalak egiak direla, izadiak eta arrazoiak gizakiei erakusten dietenak. Eurek eurenez badute haiek betetzera behartzen duen justizia eta aginpidea, eta inork ezin
|
du
horien betetzea baztertu, euren ezagupide eza dela eta. Nahierarakoak, aitzitik, ez dira besterik gizakientzat ezagungabe diren egitateak baino.
|
|
|
Lege aldaezinei horrela deitzen zaie lege naturalak direlako eta euren zuzentasuna denbora eta leku guztietara zabaltzen delako, alegia, agintariek ezin
|
dituztelako
horiek aldatu ez indargabetu; nahierarako legeak, ordea, legebidezko botereek ezarri, aldatu eta indargabetu ahal dituzte, hori komenigarria izanez gero.
|
|
|
Lege aldaezinak, beraz, Lege aldaezinei horrela deitzen zaie lege naturalak direlako eta euren zuzentasuna denbora eta leku guztietara zabaltzen delako, alegia, agintariek ezin
|
dituztelako
horiek aldatu ez indargabetu; (Legeen Tratatua, XI, 1).
|
|
|
Era berean, betebeharrak ukatzeko baliagarri izanik ere, ez da ohikoa horiek leku desberdinetan azaltzea, eta, horrexegatik, berezko duten lehen lekuan jarriko dira. Azkenez, liburu honek barruratuko ditu edukitza eta preskripzioa, hitzarmenaren eta bestelako tituluen bidez eskuratzen diren bideek iraun dezaten balio
|
baitute
horiek. Betebeharrak ezabatzen badituzte ere, ohikoa da preskripzioak leku horretan kokatzea, frogei buruz ezarritakoaren ildotik.
|
|
|
erresistentziak eta aurreiritziak eskuarki zientziari arrotz balitzaizkio bezala ikusi izan direlako. Ez baitira, maiz esan izan zaigunez, giza muga saihestezinen emaitza baizik; berezko zientzi metodo batek ez
|
du
horientzako lekurik; eta metodo hori hain da ahaltsua ezen giza idiosinkrasia hutsak ezin baitu haren arrakasta luzaroan eragotzi. Ikuspuntu honetatik, parti pris zientifikoaren adibideak anekdota mailara murrizten dira, eta haien garrantziaren ebaluazio horri egin nahi zaio erronka entsegu honetan.
|
|
|
Ezertarako ere ez, ordea. Horixe
|
dute
horiek. Zarata besterik ez.
|
|
|
Ondoren, ordea, ez da damutzen bere adiskidantza berreskuratu izanaz. Gizon zintzoa eta hitza hitz
|
duen
horietakoa. Hondarribian jarri zen bizitzen, gainera, Izpizua.
|
|
|
Jaionek eta bere ondoko gizonak ere, paparrean zintzilik dituzte gomazko sudurrak, plastikozko betaurrekoak. Hasieran ez
|
ditu
horiek ikusi, baina, bistan da, argazkia egiteko kendu egin dituzte istant batez mozorroak. Atzeko aldean ikusten den dantzalditik erretiratu eta mahaian eseri dira, argazkilariak fotoa egin diezaien.
|
|
|
Ilekera guztiz harrigarria du: ilea alde batera orraztuz burusoila dela ezkutatu nahi
|
duten
horietakoa, baina, gainerako ile beltzak ez bezala, aurreko aldekoak zuri zuriak ditu. Bikotearen atzean jende multzoa ageri da dantzan.
|
|
|
Anbotoko Dama batzuetan Oizen eta bestetan Anboton izaten zela zioen ipuina etorri zitzaidan.. Kobazulo bana omen
|
du
horietan Damak, eta eguraldiaren arabera batean edo bestean egoten omen da. Eta guk etxerik ez kasik.
|
|
|
Orban marroi handiak
|
dituen
horietariko bat da.
|
|
|
Kodizea lortzeko borroka ere erraz ekar dezakegu gaur egunera: irakurle sutsuek, liburuak benetan maite dituztenek, libururik gabe bizi ezin
|
dutenek
horiek erosteko eta lortzeko daukaten borroka da; gure eguneroko ezinbesteko gastuetatik liburuak erosteko zatitxo bat gordetzearen borroka.
|
|
2004
|
|
|
Ezagutzen ez dituenak edota gaitasun gutxiago duenak arazo gehiago dauka. Zapalduagoa den jendeak are zailago
|
du
horiek aldarrikatzea. Arartekotik horretan ari gara, ez haiek ezin dutelako, baizik haiek zailago dutelako beren eskubideak erabiltzea.
|
|
|
Ez naiz, arruntean, inkesta soziologikoez gehiegi fidatzen. Nireak eta bortz bota ohi
|
ditut
horien kontra, erdi serio erdi txantxan, batik bat lanaren bultzatzaileen atzetik interes politikoak daudenean, agerian edo ezkutuan. Baina kasu honetan, nire ohiko mesfidantza aparte utzirik, badaude hiru gauza kontuan hartzeko:
|
|
|
Are gutxiago artearekin plazera eta aitzinamendua bilatzen duten nire neurri intimoetan. Ez eta ere ongi ordaindutako curator hipermodernoenek ere, errealitatetik hain urrun, abioi batetik bestera, aireportu artean bizi diren horiek, euren botereari esker, kriptikoa, gotorra eta zatarkeria merkaturako balio bihurtu nahi
|
duten
horietakoek. Gazte izatea, berri eta on izatearekin nahasten dutenek, alegia.
|
|
|
Badakizu zer min egin diguten! Gorroto
|
ditut
horiek! Gorrotoa dut barruan, gorroto dut Espainia den edozer, bihotzean daukat gorroto hori!
|