|
2003
|
|
|
Pazienteak, eskuragarri
|
duen
osasun zerbitzuen informazioa jasotzeko eskubidea du, baita baliatzeko beharrezkoak diren baldintzei dagozkienak jasotzekoa ere.
|
|
2004
|
|
|
Baina oso zentro publiko gutxik eskaintzen diete haurdun dauden emakumeei haurdunaldiko lehen hiruhilekoaren baheketa egiteko aukera. Ginekologoek nahi
|
dute
osasun zerbitzuek beren prestazioen artean praktika hori sartzea; izan ere, beren esanetan, “eraginkorra, merkea da, ez du inolako arriskurik haurrarentzat”, eta, gainera, amniozentesia egiteko beharra %5era murrizten du. José Gurrea ginekologoak txosten bat egin berri du, bere zentrora proba egitera joan diren lehenengo mila pazienteekin izandako esperientzia ebaluatzeko.
|
|
|
Gaztela eta Leongo Juntak Palentzian
|
duen
Osasun Zerbitzua elikadura intoxikazioaren jatorria zehazten saiatzen ari da; izan ere, Nabako (Palentzia) San Marcos egoitzako lau presoren bizitza kobratu da. Hala ere, medikuek kontuan hartzen duten hipotesi nagusiaren arabera, salmonela agerraldia izan daiteke gertaera tragikoaren kausa.
|
|
2006
|
|
|
Nazio Batuen Milurtekoko Garapen Helburuak betetzeko erronketako bat da garapen bidean dauden herrialdeetan osasun zerbitzuak eskuratzeko aukera handitzea, horrela haurren heriotza tasa, GIB/ hiesa, paludismoa eta beste gaixotasun batzuk murrizteko eta amen osasuna hobetzeko. Gaur egun, munduan milioika pertsonak ez
|
dute
osasun zerbitzurik: Latinoamerikan eta Karibean bakarrik, Osasunaren Erakunde Panamerikarrak (OPS) uste du egoera horrek 250 milioi pertsonari eragiten diela.
|
|
|
Intervida Europako batez bestekoa 1.000 biztanleko hiru medikuren inguruan dago (Espainian 3,3 da), eta INTERVIDA indize hori duten Erdialdeko Amerikako herrialdeetan, berriz, askoz txikiagoa da, eta hiru aldiz txikiagoa. Hala, Nazio Batuek argitaratutako Giza Garapenaren 2005eko Indizeak adierazten du Guatemalak 0,9 mediku dituela 1.000 biztanleko, Nikaragua 1,6 eta El Salvador 1,2 Gainera, osasun azpiegiturak eremu aberatsetan eta, ahal dela, hiri eremuetan kontzentratzeko joera nagusitzen da; horrek esan nahi du biztanleriaren zati handi batek, bereziki landa eremuetan bizi denak, zailtasun handiagoak
|
dituela
osasun zerbitzuak eskuratzeko. Guatemalan eta El Salvadorren uste da biztanleen %20k ez duela osasun zerbitzurik edo zerbitzu horiek eskuratzeko aukera mugatua dela, batez ere komunitate sakabanatuenetan eta urrunenetan.
|
|
|
Hala, Nazio Batuek argitaratutako Giza Garapenaren 2005eko Indizeak adierazten du Guatemalak 0,9 mediku dituela 1.000 biztanleko, Nikaragua 1,6 eta El Salvador 1,2 Gainera, osasun azpiegiturak eremu aberatsetan eta, ahal dela, hiri eremuetan kontzentratzeko joera nagusitzen da; horrek esan nahi du biztanleriaren zati handi batek, bereziki landa eremuetan bizi denak, zailtasun handiagoak dituela osasun zerbitzuak eskuratzeko. Guatemalan eta El Salvadorren uste da biztanleen %20k ez
|
duela
osasun zerbitzurik edo zerbitzu horiek eskuratzeko aukera mugatua dela, batez ere komunitate sakabanatuenetan eta urrunenetan. Horren adibide bat Guatemalan dago; izan ere, Sololá bezalako mendebaldeko goi lautadako departamenduetan, 1.000 biztanleko 0,03 medikura murrizten da.
|
|
|
Sistema hori ez dute ezagutzen, osasun sistemetarako sarbidea ia galarazita zuten herrialdeetatik baitatoz. Hori dela eta, López Vélezek dioenez, etorkinek ez dituzte behar bezala erabiltzen eskura
|
dituzten
osasun zerbitzuak, eta ez dakite lehen mailako arretako medikuengana joateko aukera. Hori dela eta, ospitaleetako larrialdietara jo ohi dute, eta han jakinarazten zaie zein prestazio mediko dituzten.
|
|
2008
|
|
|
Hainbat irrati— eta telebista programa sintoniza ditzakete frantsesez, eta egunero egunkariak bat eta astean zehar zenbait astekari eskura ditzakete frantsesez. Nahiko erraza
|
dute
osasun zerbitzuak frantsesez jasotzea eta ospitale frankofono bat dute. Kultura ekintza ugari egiten dira eskualdean (antzerkia, musika, artea eta literatura); urtero frantsesezko filmen jaialdi bat egiten dute.
|
|
|
Osasun laguntzaren zerbitzuak nola funtzionatzen duen ez jakitearren, kasu askotan ezin dira eskura
|
dituzten
osasun zerbitzuez baliatu.
|
|
|
Bestetik, Perestroikaren garaian gutxituak ikusi zituzten aurrezkiak, eta 1992 urteko hiperinflazioaren ondorioz guztiz galdu zituzten. Azkenik, gorago azaldu dugun bezala, osasun sistemaren ondoratzea aipatu behar dugu, ezin
|
baitute
osasun zerbitzu pribatu bat ordaindu34 Hala ere, erlazio zuzena dago kasu honetan ere estatu egituren hondoratzearen eta bizi baldintzak txartzearen artean, Estatua ez baita horien guztien kargu egiteko gai.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, batez beste, etorkinak Nafarroako gainontzeko biztanleria baino gazteagoak dira. Hala, gutxiago erabili ohi
|
dituzte
osasun zerbitzuak. Izan ere, etorkinen batez besteko adina 29,8 urtekoa da, eta biztanleriarena, oro har, 41,2 urtekoa.
|
|
|
Aste honetarako espero dituzte. Nolanahi ere, haurdunei jakinaraziko diete noiz hartu ahal izango duten txertoa Hego Euskal Herriko 27.500 haurdun txertatzea espero
|
dute
osasun zerbitzuek. Abenduaren 18a arte izango da txertatze kanpaina.
|
|
2010
|
|
|
b) Emango dituzte pertsona desgaituek, euren desgaitasunaren ondorioz beren beregi behar
|
dituzten
osasun zerbitzuak, horien artean izango direla detekzio eta esku hartze goiztiarra, bidezkoa denean, eta desgaitasun mota berriak agertzea ahalik gehiena prebenitzeko eta murrizteko zerbitzuak; pertsona horien artean izango dira haurrak eta pertsona nagusiak ere;
|
|
|
OMEren kalkuluen arabera, 150 milioi pertsona inguruk finantza arazo larriak
|
dituzte
osasun zerbitzuaz baliatzeko aukera ordaintzeko
|
|
|
Zergatik batzuei bai eta besteei ez?" Esanak: Eskualdean
|
dugun
osasun zerbitzu espezializatu bakarra da, eta gaixoen jarraipena eta arreta errazten du, baita inplikatutako profesionalen koordinazioa ere.Kalitateko osasun publikoaren aldeko apustua egiten dugu, eskualde geografikoaren araberako ezberdintasunik gabe, Nafarroako aurrekontu orokorren bidezko finantzazio egokiaren bidez. Osasunbideari eta Nafarroako Gobernuari irmoki exijitzen diogu arduratsua iz... Bertan beheraKanpo kontsulten zerbitzua abenduz geroztik bertan behera dago, finantzazio faltagatik.
|
|
|
2 artikulua. Pertsonaren autonomia, bizi kalitatea eta duintasuna bermatu nahi dira, eta hori ziurtatu behar
|
dute
osasun zerbitzuek.
|
|
2011
|
|
|
Aitzitik: azken azken azkenean hil egingo garela ondo badakigu ere estimurik handienean
|
ditugu
osasun zerbitzuak oro. Are gehiago:
|
|
|
3 Ezgaitasuna duten pertsonek osasun arreta eskasa jasotzen dute maiz. Erdiek ezin
|
dituzte
osasun zerbitzuak ordaindu, eta, oro har, tratu txarragoa jasotzen dute, eta arreta ukatzen zaie. 4 Ezgaitasuna duten haurrek eskolara joateko aukera gutxiago dute.
|
|
|
Gainera, lehenago egiten da, test konbinatua aplikatzeko baldintza haurdunaldiko 12 astea baino lehen egitea baita. Emakume batzuek, dena delakoagatik, ez dakite haurdun daudela edo ez
|
dute
osasun zerbitzuetara kontsultatzen, eta gero kontsultara joaten dira. Azken kasu horretan, screening hirukoitza eskain dakieke bigarren hiruhilekoan.
|
|
2012
|
|
|
Soilik murrizketen bidetik jotzea kritikatu du Bengoak: «Soilik murriztuz gero, ez
|
duzu
osasun zerbitzuen inolako eredurik lortzen». Aitortu du Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren aurrekontuak behera egin duela, baina erantsi du mozketak egiteaz aparte ere badirela beste era batzuk sistema eraginkorra izateko.
|
|
|
– Eskuragarri
|
dituzten
osasun zerbitzuak hobeto erabiltzen ikastea. –
|
|
|
Herrialdeko osasun egoera erakusten duten beste datu batzuei dagokienez, Haitik Amerikako kontinenteko ama hilkortasunaren indize altuena erregistratu du. Konplikazioak dituzten emakume haurdunek ez dute doako arreta jasotzeko aukerarik, egiturak eta medikuak falta dira, sendagaien kostua haitietarren aukeretatik at dago, ia erdiek ez dute edateko urik eta %80k ez
|
du
osasun zerbitzurik. Hain zuzen ere, Léogane, Petit Goâve eta Grand Goâve n saneamenduko eta ingurumeneko edateko ura eskuratzeko oinarrizko baldintzak hobetzea du xede Farmamundiren esku hartzeak.
|
|
2013
|
|
|
Alde batetik, Espainiako agindua indarrean jarri aurretik, osasun txartela zuten pertsonei txartela mantenduko zietela iragarri zuen. Eskaera berriak egiten zituztenek, ordea, urtebete erroldatuta zeudela egiaztatu behar
|
zuten
osasun zerbitzuak jasotzeko. Horretaz gain, gutxieneko diru sarrerak bermatzeko errenta baino diru sarrera txikiagoak zituztela egiaztatu behar zuten.
|
|
2015
|
|
|
«Ez daukagu esperantza handirik asteleheneko sektoreko mahaiaren inguruan. Osakidetza luze aritu da manipulazio jokoetan, eta ez
|
du
osasun zerbitzuaren arazoak konpontzeko konpromisorik, ezta akordio bat lortzeko nahirik ere», azaldu du Encarna de la Maza SATSE erizainen sindikatuko idazkariak.Manifestazioa hasi eta ordubetera, prentsaren aurrera agertu zen Jon Etxeberria Osakidetzako zuzendari nagusia. Jakinarazi zuen prest daudela zenbait gairen inguruan negoziatzeko:
|
|
|
Kodifikazioa oinarrizko osasun informazioa estandarizatzeko prozesu bat da. Hainbat helburu ditu, eta guztiek lotura
|
dute
osasun zerbitzuen kudeaketarekin:
|
|
2016
|
|
|
Urgences Grece blogean irakur daiteke: " Europako zibilizazioaren sehaskan, hiru milioi herritarrek ez
|
dute
osasun zerbitzuetan sarbiderik. Haurren heriotza tasa bikoiztu egin da 2008tik.
|
|
|
Bada, nabarmena da kartzelaldiak ondorio kaltegarriak dituela presoen osasunean, bai maila psikologikoan, bai fisikoan. Oso zargaldurik sartzen diren gutxi batzuek behin behinean hobera egiten badute ere, giltzapean kalean ez
|
dituzten
osasun zerbitzuak dituztelako?, begi bistakoa da kasik denek okerrera egiten dutela eta hainbatek, gainera, osasun arazoekin jarraitzen dutela kalera irten eta gero. Hartara, medikazioa neurriz gain errezetatzen dela baieztatzean, osasun tratamenduek, baliabideek nahiz zerbitzuek gabezia aipagarriak dituztela esan nahi dugu.
|
|
2017
|
|
|
Hala, egoera kaltegarri batek sor ditzakeen emozioak ezabatzen dira. Intelektualizazioa ezinbesteko defentsa mekanismoa da zauritutako pertsonak artatu behar
|
dituzten
osasun zerbitzuetako langileentzat, zauri larri bat edo haur batek jasaten duen minaren aurrean jarduteko.
|
|
|
Egin hiru edo lau pertsonako taldeak. Talde batek berri txarra eman behar
|
duen
osasun zerbitzuetako taldearen papera egingo du, eta besteak, berria jasoko duen familiarena.
|
|
2018
|
|
|
Lehenik eta behin, kalean geratzen den jendeari ostatu emateko eta pertsona horiei elikadura duina eskaintzeko. Horrez gain, laguntza taldeak osatu ditugu gaztelania irakasteko, nahi izatekotan beharrezko prozesu legalak abiarazteko asilo eskaerak eta arazoak
|
dituztenak
osasun zerbitzuetara laguntzeko. Osakidetzak, adibidez, itzulpen zerbitzu bat ordaintzen du eta langileek jakin ere ez zekiten.
|
|
|
Eskubidea bermatzeko gero eta pauso handiagoak eman behar ditugula, eztabaidaezina da. Niri pozgarri zait Osasun sailburuari horixe esaten ez ezik, esaten entzutea euskarak pisu handiagoa izan behar
|
duela
osasun zerbitzuetan, hain zuzen ere, sendagilearen eta gaixoaren arteko enpatia areagotzeko baliagarria delako euskara, zerbitzuaren kalitatea hobetzen duelako. Oso argumentu inportantea iruditzen zait, eta transbertsalitatearen adibide ezin hobea.
|
|
2019
|
|
|
Haurtzaroan, alergia (%10, 0) eta asma (%5, 2) dira gaixotasun kroniko nagusiak. Gainera, gaitz horiek «eragina
|
dute
osasun zerbitzuen eta familien gastua igotzean: urte gehiago bizi gara eta zainketa eta tratamendu farmakologikoak behar dituen gaixotasun batekin bizi gara», gogoratzen du txostenak.
|
|
2020
|
|
|
Garbiñe Aranburu LABeko idazkari nagusiak Donostia ospitalearen aurrean azaldu du Maiatzaren Lehenean bere sindikatuak zabalduko duen mezua. Atzean
|
zituen
osasun zerbitzuetako langileak, haien lana eta oinarrizko zerbitzuetako langile guztiena aldarrikatu nahi baitu LABek Maiatzaren Lehenean. COVID proba egiteko eskatu du, haiei lehenik, eta gainontzeko herritarrei ondoren.
|
|
|
Arriskua larriagotu egiten da berez kabitzen den preso kopurua gainditzen den lekuetan, eta kasu horietan dituzten baldintzak kezkatzen dituela ziurtatu zuen goi mandatariak: «Egoera higieniko txarretan daude, eta
|
dituzten
osasun zerbitzuak ez dira nahikoak». Azaldu zuen gobernuak «erabaki zailak» hartzera behartu dituela pandemiak, baina ezin zirela ahaztu «hesien artean» zeudenekin.
|
|
|
Azkenik, familia osoak oso eskertzen dugu Osakidetza osatzen duten guztiek egiten duten lana. Kontziente gara oso zorte handia
|
dugula
osasun zerbitzu publikoa duen gizarte honetan bizi garelako.
|
|
2022
|
|
|
Oposizioa ez da soilik" erresistentzia", gorpuztu egiten baititu adostasun sozial berriak (partzialki bada ere). Horrela, emakumeen posizio diskurtsiboari aurre egitea baino gehiago da feminismoa; feminismoak esan nahi
|
du
osasun zerbitzu berriak eraikitzea, ordainsari eskala berriak definitzea, etxe baketsuak eta haurren zaintza kooperatiboa sortzea eta abar. Langile mugimenduak lantoki demokratikoagoak sortzen saiatzen dira; mugimendu antikolonialistek autogobernurako egiturak eraikitzen dituzte.
|