|
2004
|
|
|
Orrengaitik, Bonaparte, Canpion, eta Azkue’k batez ere egin duten lanari, epaille ta erabakitzalle deritzat, aiek bildu ta ikasi bait
|
zuten
euskera bizi biziaren azkenaldia.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Herri euskalduna, euskaraz biziko den herria berreraikitzea. Euskara Euskal Herriko berezko hizkuntza da, horregatik nahi
|
dugu
euskaraz bizitzeko egoerara berriz ere iristea. Euskaraz biziko den herria dugu helburu, beraz eta berau eraiki nahi dugu.
|
|
|
Hiztunak euskaratik beretik atera behar
|
du
euskaraz bizitzeko poza, euskarari berari lapurtu behar dizkio hiztun segitzeko motiboak.
|
|
2010
|
|
|
Euskararen normalizazioak egiturazko arazoak topatzen ditu, ez baitira ezagutzaren maila berean sortu erabiltzeko aukerak. Aldaketa behar du, beraz, hizkuntza politikak, aldaketa euskararen normalizazioak, aldaketa behar
|
dugu
euskaraz bizi nahi dugunok.
|
|
|
Kontseiluaren 15eko deialdiarekin bat egiteko hamaika arrazoi
|
dugu
euskaraz bizi nahi dugunok, pairatzen dugun eraso bezainbeste arrazoi dugulako: ez bat ez bi, hamaika baizik.
|
|
2011
|
|
|
Egin eginean euskaraz beharrezkoenak diren hitzak eta bildu eta Euskaltzaindiaren azken urte hauetako arauak zehatz beteta eskaini ondoren, beharrezkoa ikusi
|
genuen
euskaraz bizi nahi duten guztiei hitz horien tratamendua euskaraz eskaintzea.
|
|
|
Horrexegatik, leloa izatetik haratago jo nahi
|
dugu
Euskaraz bizi nahi dut esaldiarekin; lelotik pentsamendurako jauzia egin behar dugu. Izan ere, pentsamendua aldatuz sortzen dira aldaketa sozialak.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egun Euskal Herriak bizi duen unea, testuinguru ezin aproposagoa da euskararen normalizazioan behar ditugun aldaketak emateko. Abenduaren batean aukera
|
dugu
euskaraz bizi nahi dugun orok geure hondar alea jartzeko. Pertsonatik pertsonara, taldera, taldetik auzora, herrira, Euskal herrira zabalduko den nahiaz aurrera egiteko.
|
|
|
" nola esaten da euskaraz nipadios, ezta jaungoikoarentzat ere? buah!" Bai, hori ez
|
dute
euskaraz bizi, ez dute ahots kolpe hori euskaraz asmatu, ez dute euskaraz zuzenean jaso eta erabili. Non dugu self service hori?
|
|
|
Galdera eta ondorioak, bistan da, jario horren tamainakoak izango dira, umeak koskortu ahala hazten eta anizten zaizkion inguruak euskaraz atzematea
|
badu
euskaraz biziko ditu era naturalean, haustura barik. hainbat lekutan hala dela esaten badidate ere(" hemen euskaraz bizi gara"), hirikoa nauzue, erdal hiriko behatzailea, eta nire iritziz, erdal hiriak aspaldi jan zuen euskal herria; guztiz fagozitatu ez badu ere, alde guztietatik inguratu, zatikatu eta hausten ari da. hedabideak bide, erdara batua etxe guztietara sartua delarik, euskar... Gero eta gutxiagoa. zeresanik ez agerian.
|
|
|
Hori posible izan dadin, beharrezkoak ditugu bitartekoak. Beharrezkoak
|
ditugu
euskaraz bizi ahal izateko espazioak eta beharrezkoa dugu baita ere aurrean dugun pertsona hori euskalduna izatea. Euskararentzat espazioak sortu behar ditugu non euskaldunok libre izango garen.
|
|
|
2012an ere herritarrok kalera irten izan gara euskaraz bizitzeko nahia adierazteko. Martxoaren 31n Baionako kaleak bete
|
zituen
euskaraz bizi nahi duen herriak. Are gehiago, Baiona ez ezik, Ajaccio, Kemper, Tolosa, Perpinya, Estrasburgo... ere hizkuntza gutxiagotuen aldeko manifestazioen bilgune bihurtu ziren.
|
|
|
Beti nekea
|
zuen
Euskarak bizia Lehen ainitzek bazter baitzuten utzia! Halere zerbait gisaz zuten ikasia Beti bazaukatela ariman hazia Nortasun xahar baten jite berezia
|
|
2013
|
|
|
Nolakoa da hemengo errealitatea euskaraz bizi nahi duen batentzat? Zaila
|
du
euskaraz bizitzea. Batzuok gehixeago lortzen dugu, azken batean, gu lanean horretan ari gara, eta egunero ordu gehientsuenetan euskaraz aritzen gara.
|
|
|
Aurten, Euskarak 365 Egun dituela aldarrikatu nahi dugu, euskaraz nonahi eta noiznahi aritu nahi dugula, baina orain eta hemen nahi
|
dugula
euskaraz bizi. Euskaraz bizitzeko hautua egin dugunon aldarrikapena da, baina aldarrikapenetik haratago doana, ekimenetik eta antolakuntzatik asko duena.
|
|
|
Izan ere, euskararen normalizazioaren bidean beharrezkoa da urrats erabakigarriak egitea. Normalizazio prozesua konpartitua da, eta, ondorioz, eremu sozioekonomikoko eragile guztiek pauso bat harago egin behar
|
dute
euskaraz bizitzeko nahia (eta eskubidea) bermatuko bazaigu.
|
|
2014
|
|
|
Nola ospatuko duzue? Garenaz harro gaudela adierazteko egun bat izan nahi
|
du
Euskaraz Bizi Egunak. Egun hori antolatzeko, auzolanean ari gara, eta egitarauan hori jasoko da.
|
|
|
|
Badugu
euskaraz bizitzeko gai dela badakigun masa kritiko gero eta zabalago eta anitzagoa, euskalgintzak antolatzen duenaren xede talde egoki izan daitekeena. Badugu euskaraz bizitzeko hautua modu kontzientean egin duen jende multzo zabala ere (batzuk, majo sufrituta, euskaltegitik atera berriak; gero eta gehiago, etxean aurreko belaunaldietatik euskara jasotzeko zortea izan dutenak).
|
|
|
Badugu euskaraz bizitzeko gai dela badakigun masa kritiko gero eta zabalago eta anitzagoa, euskalgintzak antolatzen duenaren xede talde egoki izan daitekeena.
|
Badugu
euskaraz bizitzeko hautua modu kontzientean egin duen jende multzo zabala ere (batzuk, majo sufrituta, euskaltegitik atera berriak; gero eta gehiago, etxean aurreko belaunaldietatik euskara jasotzeko zortea izan dutenak). Badugu eskura eta erabilgarri dituen sormen bideak euskaraz natural erabiltzeko gai den artista kuadrilla ederra ere.
|
|
|
administrazio euskaldunak, kale giro eta lagunarte euskaldunak, euskarazko kulturgintza eta hedabideak, lan mundu euskalduna... Ezinbestean euskara hutsean bizi izan diren euskaldun elebakarren bizi esperientzia atzean gelditu zen, ez da berriz etorriko, baina nahi
|
dutelako
euskaraz biziko direnen bizi esperientzia proiektatu dezakegu arnasguneen bidez.
|
|
2015
|
|
|
Nik esango nuke ez dugula asko hausnartu Alegiak euskararentzako duen garrantziari buruz. Natural bizi
|
dugu
euskaraz bizitzea.
|
|
|
Halako dekretuak indarrean jarriz gero, izan luke benetan betetzeko, eta ez paper batean idazteko eta gero betetzea borondatearen esku uzteko.Azken egunotan, PPko eta PSE EEko zenbait politikari euskararen aurrekontuak murriztearen alde agertu dira, euskararen egoera normalizatutzat ematen dutelako erakunde publikoetan. Hala da. Gaur egun indarrean diren hizkuntza politikekin, euskaldunok ezin
|
dugu
euskaraz bizi, eta hori gure egunerokoan ikusten ahal dugu. Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban medikuarengana goazenean, Osakidetzak ez ditu hiztunen eskubideak betetzen beti; badira mediku euskaldun batzuk, baina oraindik ez dira horrenbeste.
|
|
|
GAUR BIHAR ETA ETZI NAHI
|
DUGU
EUSKARAZ BIZI
|
|
2016
|
|
|
bizikidetza, dibertsitatea, diferente izatearen balioa eta xarma?, justizia soziala, demokrazia linguistikoa, modernitatea, hiztunen ahalduntzea, eta beste hainbat.Biziberritzearen alde praktikoari dagokionez, benetako normalizazioa gauzatuko bada, gakoa neurri handi batean formulazio honetan dago: euskaraz bizi nahi duenak aukera behar
|
du
euskaraz bizitzeko. Euskaraz bizi nahi duenari ezin zaio eskubide hori ukatu.
|
|
|
«Den denok ulertu behar dugu batzuen eskubideak bermatzeak ez duela sekula esan nahi besteenak murriztea. Helburua da euskaraz bizi nahi
|
duena
euskaraz bizi ahal izanen dela bermatzea». Ruizen esanetan, legea aldatzeko «baldintzak sortzen» jarraitu behar da, eskura dauden pausoak emanez.
|
|
|
Jomuga argia jarri du: «Helburua izan luke euskaraz bizi nahi
|
duena
euskaraz bizi ahal izatea. Alferrik da esatea elebidunak nahi duen hizkuntzan hitz egin dezakeela, aurrean dagoenak euskaraz ez badaki.
|
|
2017
|
|
|
ikasle kopuruek, profesional kopuruek, jarrera soziolinguistikoek... ez dute deus ikustekorik Tolosan ala Sohütan, adibidez. Jakinez, gainera, Hego Euskal Herriko ikastola bakoitzak irakasleren bat liberatu
|
zuela
Euskaraz Bizi proiektua ikastetxean koordinatzeko; Seaskan haatik, bolondreski obratu behar izan zen koordinaketa lan berdintsua. Baldintza horietan, Euskaraz Bizi egitasmoa lan zama gehigarritzat hartu zen Seaskako klaustroetan, zein buraso elkarteetan.
|
|
|
Hori baino esperpentikoagoa da herri euskaldunetan bizi diren euskaldun zaharrek gaztelaniazko zenbait egunkari erostea eskela gehiago dituztelako euskarazkoek baino. Ez da Ortuella euskaraz bizitzeko herririk errazena izango, baina muxikarrek, bilbotarrek, tolosarrek, hendaiarrek edo gasteiztarrek ere ahalegina egin behar
|
dugu
euskaraz bizitzeko. Nire auzotik atera gabe biziko banintz, ez nuke arazorik izango:
|
|
|
“Horrelako jardunekin aukera handiak galtzeaz gain, euskaraz bizi nahi duten herritarrei muzin egiteaz gain, aldaketa ahalbidetu zuten herritarrez ahazten ari dira. Izan ere, gogoratu nahi
|
dugu
euskaraz bizi nahi duten milaka herritarrek ere ahalbidetu zutela aldaketa Nafarroan”, gaineratu du Kontseiluko ordezkariak.Kontseilua
|
|
2018
|
|
|
euskaldun= euskaraz dakiena zabal horrekin berdintzen dugu. Beharbada termino berriak pentsatu behar
|
genituzke
euskararen bizi praktika askotarikoak zehatzago eta finago izendatzeko. Esaterako:
|
|
|
Zer esan nahi
|
dut
euskaraz bizitzea hautu bat dela diodanean. Ez dela berez datorren zerbait, Valdemoron, Franconvillen edo Phoenixen gazteleraz, frantsesez edota ingelesez egitea den bezala, justu kontrara baizik:
|
|
|
Baina uste
|
dut
euskarak bizi duen unea neurri batean artikuluak berak ere adierazten du ez dela normalizazio prozesuan hobekuntzak egitekoa, baizik eta prozesu osoa berrikustekoa. Eta berrikuspen horretatik atera behar dela prozesu berri bat, beste 30 urtetarako ibilbidea markatuko diguna.
|
|
|
Oker ez banago antzeko zerbait planteatzen zuen Dabid Anautek aspaldi Leitza inguruko gazteen hizkuntza jokaerak aztertzean. Kontua da, beharrezkoa izan barik,
|
baditugula
euskaraz bizitzeko hautua egin dutenak ia Euskal Herri osoan, eta ez dira hain gutxi euskarak presentzia ahula duen eskualde eta hirietan. Nire ustez ikertu genituzke hautu horretara daramatzaten argudioak, hain zuzen, euskararen aldeko argumentu multzoa, ideologia, ikuskera eta abar ezagutzeko eta hizkuntza transmititzeko zentroetan txertatzeko, baita euskalgintzaren eragileen bidez gizarteratzeko ere.
|
|
2019
|
|
|
Ikerketa linguistikoak, ordea, ez
|
zuen
euskara biziaren zalantzaz beteriko etorkizunean eragin zuzenik. Diktadura frankistak ezartzen zituen mugak onartuta, L. Michelenak (ezin aipatu gabe utzi A. Irigarayk gerra zibil aurretik egin zuen bidegile lana) Donostiako Egan aldizkariaren zuzendaritza hartu eta, RSVAPen gehigarri literario xumea zena, kultura aldizkari duina bilakatu zuen.
|
|
|
gutxiegi, nahikoa eta gehiegi. Behin hori eginda ondorioak ateratzeko oinarri bat izan dezakegu. gUTXIEgI euskara gutxiegi dugu ingurune digitalean. euskaldunok eremu guztietan nahi
|
dugu
euskaraz bizi, baita ingurune digitalean ere: euskarazko edukia kontsumitu sarean, euskarazko bideo-jokotara jolastu, Interneten bilaketak euskaraz egin eta ahots bidezko aginduak euskaraz eman gure autoari.
|
|
|
Hona hemen adibide batzuk: . Nahiago dut ingeles maila hobetu euskara baino?;. Ezdago euskara jakin beharrik euskalduna izateko?;. Zer asmo
|
dituzu
euskarak bizi duenegoerarekiko??;. Hemendik urte batzuetarako euskarari zer etorkizun opa diozu??. Horretaz gain, jarrera eta ideologiarekin lotuta, hiztun profilen irudikapenari buruz ere galdetuko zaie, hau da, eurenburua Ortegak eta bestek (2016) azaltzen duten zein aukerarekin identifikatuko zuketen(/ euskaldun/ euskaldun berri), baita euren burua hiztun zilegitzat hartzen duten ere.
|
|
2020
|
|
|
Inguru oso euskalduna du etxean, kuadrillan, lanean eta herrian ere bai. Uste
|
zuen
euskaraz bizi zela eta Zornotzan euskaraz bizi daitekeela. Ariketak erakutsi dio beti ez dela hala.
|
|
2021
|
|
|
begi beharrientzat hain atsegin den aldakortasun ugaria. Halarik ere, euskarak azal nabar hori kaltegarri duenez gero, nahiago
|
dugu
euskara bizia euskararen edozein axaleko edertasun baino.
|
|
|
Izan ere, gazteek inguruan dituzten gehienak euskaldunak dira (%80tik gora), erakunde gehienetan plangintzak daude, baina eskaria falta da. Inoizko aukerarik handiena
|
dute
euskaraz bizitzeko eta zailtasunak eta eskubide urraketak identifikatu eta salatzeko.
|
|
|
Etnozidioa eta humanitatearen kontrako krimena pairatu ondoko hirugarren belaunaldia gara. Orain ere, dena asmatu behar
|
dugu
euskaraz bizi ahal izaiteko, eta ibilbide horretan, denetarik ikusi dugu. Ikusi ditugu GALekoak ostatuetan sartzen barnean zeuden guziei tiro eginez inolako bereizkuntzarik gabe.
|
|
|
hizkuntzaren erabilera formalekin batera, eremu ez formaletakoa landu beharra dago, behar besteko lehentasunez. Euskal hiztunak naturaltasun osoz gauzatu behar
|
du
euskaraz bizitzeko aukera, eguneroko harremanetan eremu formaletik lan mundu, aisialdi, kultur edo kirol eremuetara igarotzean, hori bera baita, hain zuzen ere, euskaraz bizitzearen esanahietako bat. Ezin dizkiogulako euskarari ukatu gorputz eta espirituaren atseden eta gozamenari lotzen zaizkion eremu horiek.
|
|
|
Nik ez dut perfektu hitz egingo, erdarakada asko sartuko ditut hitz egiterakoan, eta idazterakoan akats ugari edukiko ditut, bai, baina euskara dut barnean, sustraituta. Ez daukat euskalduna izateko titulurik eta beharrik ere ez, ez nuen gainditu azterketa, igual horrexegatik gustuko
|
dut
euskaraz bizitzea, igual horrexegatik gustuko dut euskararekin jolastea... Aurten 50 urte nire sorbaldan, eta 35 urte euskaraz egiten, eta pozik euskaraz egiteagatik, euskaldun zaharra izateko bide polit honek pertsona ezberdina izateko tartea eman didalako.
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, euskararen aldeko borrokak oraindik “denen beharra” duela plazaratu nahi dute. “Euskara politizatu behar dugu; jendeak konturatu behar
|
du
euskaraz bizi nahi duen eta ezin duen belaunaldi bat dela gurea”.
|
|
|
Izan ere, euskararen aldeko hautua egitea oztopatzen duten faktoreak «egiturazkoak» direla nabarmendu du sareak: «Hamaika oztopo bizi
|
ditugu
euskaraz bizitzeko hautua egiten dugun gazteok, eta dena ezin da norbanakoaren motxilaren gain utzi. Horregatik diogu, Euskaraldiak proposatzen duen ariketa babestu eta parte hartzeko deia egiteaz gain, Ekintzez hitz egiteko garaia ere badela.
|
|
|
Hala onartzen dute, burumakur, ez daudela gai batzuez euskaraz mintzatzera ohiturik. Ahaztu egiten dugu" bertako" edo" betidanik hemengo" senitarteko askok ez
|
dutela
euskaraz bizitzeko ohiturarik, familia bizitza euskaraz egitekorik. Ahaztu egiten dugu baita ere etorkintzat hartutako asko bertan jaioak direla eta bere kideak bezala bi urte egin aurretik hasi zirela eskolan euskaraz.
|
|
2023
|
|
|
Euskararen hautua normalizatzea, edonon eta edonoiz. Kontuan izan behar dugu herritar askok ez dutela inoiz euskarari buruzko gogoeta sakonik egin, nahiz eta hizkuntzarekiko sentimendu mota bat ala beste izan, eta oso barneratuta eta normalizatuta
|
dituztela
euskaraz bizitzearen alde aldatu nahi ditugun arau sozialak.
|
|
|
«26.251 euskaldun eta 20.286 ia euskaldun gara Barakaldon, eta gure hizkuntza eskubideak ez dira betetzen». Erantsi du herrian «ezintasun nabarmena»
|
dutela
euskaraz bizitzeko, eta oztopo ugari dituztela, hain justu, udal zerbitzuetan: «Kultur etxeetan, kiroldegietan, liburutegietan... maiz erdaraz aritzera behartuta egoten gara:
|
|
|
Guk gogoeta bat eskatu nahi diegu; hemen badago gehiengo sindikal, sozial eta politiko bat hizkuntza eskubideen aldekoa. Gehiengo sindikalak esaten du lan eskubideak eta hizkuntza eskubideak eskutik doazela, langileok ere
|
badugula
euskaraz bizi eta lan egiteko eskubidea».
|