|
2004
|
|
|
Estatuaren egitura beren eskuko
|
duten
hizkuntzen erabilera desideologizatua dagoen bitartean, hizkuntza ez normalduen auzia izaten da ideologizatzeak sorrarazten duen gaitz hau.185 Zertan ote da egungo egunean, horrenbestez, euskararen eta ideologia nazionalistaren arteko hartu emana. Noiz iritsiko zaigu gure hizkuntza nazionala haiek dagoeneko eskuratua duten estatus desideologizatura?
|
|
|
Hizkuntza hautuaren gaineko iritzi usteetan, beraz, ekintza komunikatiboa ahalbideratzen duen ingurunearen kontrola dugu gogoan hartzeko datua, balizko giza askatasun abstraktuen falazia albora utzita: . Hizkuntza hautatu ahal
|
badut
hizkuntzaren erabileraren ingurua kontrola dezakedala esan nahi du horrek. Eta honek argi erakusten du arazoa ez dela askatasunekoa baizik eta ahalmenekoa.
|
|
2005
|
|
|
Boterearen bozgorailu ugariek hedabideek, publizitateak, kontsumoak arrunkeriaz janzten dituzte eta zehaztasun faltarekin mozorrotzen komeni ez zaizkien hitzak. Botereak sekula ez
|
du
hizkuntzaren erabilerarekin egiten dituen albo kalteen ardurarik izan.
|
|
2006
|
|
|
Dena delakoarekin, Habermas ek bizitzaren munduan berezko arrazionaltasuna aurkitu du, eta aurkikuntza hori ezinezkoa izango zatekeen, baldin filosofiak azken urteetan hizkuntzari eman dion garrantzia gertatu izan ez balitz. Habermas i eta Apel i jarraiki, gizakion arteko ulermena eta akordioa lortzea helburu
|
duen
hizkuntzaren erabilera, hizkuntza erabiltzeko jatorrizko modua da: mintzairak, funtsean, interlokutoreen arteko akordioa du ipar.
|
|
2008
|
|
|
Euskaltzaindiak nondik norako gisa sailkatu zituenen arteko hauek, erro sakonak
|
dituzte
hizkuntzaren erabilera orokorrean. Denborazkoak ere (41) arrunt samarrak dira, Euskaltzaindiak jaso ez bazituen ere.
|
|
|
Komunitate jakin batek testuinguru sozio-kultural batean
|
duen
hizkuntza erabileraren deskribapen bat egiten ahalegindu naiz nire lanean. Aldagaiak zeinetan hizkuntza aldakortasuna ageri den asko eta anitzak izan daitezke.
|
|
2009
|
|
|
Honaino esandakoak genero estereotipoak ezagutzeko eta emakumeen etagizonen arteko harremanak ulertzeko baliagarria da, estereotipoen edukiak etazergatiak azaltzen baititu. Halere, hasieran galdetzen genuen bezala, estereotipoaknola zabaltzen diren, egunerokoan nola igortzen ditugun, finean ezagutzapartekatua nola bihurtzen diren aztertzeko, komunikazioan ipini behar dugu arreta, horretarako tresna nagusi
|
dugun
hizkuntzaren erabileran, hain zuzen.
|
|
|
Halere, erabilitako hizkuntzaren abstrakzio mailak ez du anbibalentzia handiko sexismoarekiko harremanenpiriko argirik azaldu. Izandako emaitzen arabera, sexismoak azalarazteko eraezberdinak
|
ditu
hizkuntzaren erabileran. Batzuetan sexismoa agerikoagoa izandaiteke, berba positiboa edo negatiboa erabiliz, eta beste batzuetan diskriminazioahizkuntzaren abstrakzioan islatzen da.
|
|
|
Komunikabide hori euskal telebista publiko den neurrian, nolabaiteko ardura
|
du
hizkuntzaren erabilerarekin, eta hartatik eratortzen diren gaiekin. Edo hala behar luke.
|
|
|
garamatzan ikusmoldea da. Bizi arnasa hartzeko izaki bizidunok nahitaezkoa dugu airea; bada, modu berberean behar
|
dute
hizkuntzek erabilera, ezinbesteko oxigenoa dutelako. Eta hizkuntza bat erabilia izango bada ez da nahikoa debekatua eta esetsia ez izatea, ez da nahikoa baimendua eta onartua izatea, horiez gainera, herritarrek/ hiztunek balioztatua eta estimatua izan behar du.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, aritze edo jardute hutsa ez da nahikoa hizkuntza ikasteko. Eta hau halaxe da, bereziki, eskolak irakatsi behar
|
dituen
hizkuntzaren erabilera formalei edo jasoei dagokienez, idatzizkoak zein ahozkoak. Iruditzen zaigu testu generoak objektu didaktiko baliagarriak izan daitezkeela (Dolz eta Gagnon, 2008; Larringan, 2009) ikasle etorkinek hizkuntza ikas dezaten.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, arrazoi sendo ugari
|
genituen
hizkuntza erabilerari buruzko informazioa bildu nahi izateko, eta informazio hori behaketaren bidez biltzeko. Nolanahi ere, ez geneukan horretarako modu egokirik.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza bere testuinguru sozialean aztertzen duen zientzia. Diziplina honen aztergaiak dira, besteak beste, egitura eta faktore sozialek hizkuntzan duten eragina, hizkuntzaren funtzio sozialak, hiztunek faktore sozialen arabera
|
dituzten
hizkuntza erabilerak, joerak eta jarrerak, hizkuntzen ikaskuntza eta irakaskuntza, eta hizkuntza bariazioa. (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, 2010:
|
|
|
Arrue Proiektuaren baitan eginiko analisietan zein Gela argazkiaren bitartez eginiko neurketetan kuantifikatu egiten dugu ikasleek beren eguneroko bizitzan jardun gune jakinetan
|
dituzten
hizkuntza erabilerak, eta" zein leku" hartzen duen hizkuntza bakoitzak erabilera aldetik esparru horietan. Beste era batera esanik, ikasleentzat esparru horietako bakoitzean nagusitasun moldaera zein den aztertzen da.
|
|
|
eskola esparruan. Esparru horretan ikasleek duten erabilera sorta nabarra ongi ulertu eta aztertu ahal izateko, oso baliagarri zaigu —Gela argazkian egiten den modu berean— ikasleek beren bizitzako beste jardun guneetan
|
dituzten
hizkuntza erabilerak eta bestelako errealitate linguistikoak ere ezagutzea. Arrue Proiektuan egindako azterketetan, eskola eremukoez gainera beste lau jardun gunetako hizkuntza erabilerak aztertu izan ditugu nagusiki:
|
|
|
Analisi askotan nabarmendu da ondoko hau: eskolaz kanpoko jarduera antolatuetan ikasleek
|
duten
hizkuntza erabilera da, aztertutako aldagai guztien artean, beren eskolako erabilera orokorrarekin loturarik estuena duena (ikasleen irakastereduarekin batera): bere lehen hizkuntzaren edo gaitasunaren gainetik dago hori.
|
|
|
Elkarrizketatu guztiek hautu pertsonaltzat jotzen dute zein hizkuntza erabili. gaztetxoenek baino aukera gehiago izan
|
dute
hizkuntza erabileraren konplexutasunaz ohartzeko eta hizkuntza gatazkako egoerak bizitzeko.
|
|
2014
|
|
|
Ikasleek jolaslekuan
|
duten
hizkuntza erabileraren nozioa oso bestelakoa da. Bi kurtsoetan, jolaslekuan, ikasleen% handi bat gaztelaniaz aritzen da.
|
|
|
Horrez gain, ikasleek gurasoekin
|
dituzten
hizkuntza erabilerek beste ikastetxeetan gertatzen ez den errealitate bat erakutsi dute oraingoan. Ikasleen %14, 28k euskara hutsa erabiltzen du gurasoekin; %47, 6k, euskara ez den beste hizkuntza bat; %23, 8k, gurasoetako batek behintzat euskaraz badaki; eta %14, 28k, gurasoek euskara eta euskara ez den beste hizkuntza bat dakite.
|
|
|
Bukatzeko, eskolako alderdiari eta alde didaktikoari eman nahi genioke ere bere garrantzia, jakina baita, metodologiak, ikasgelako jarduerak, gelako klimak, curriculumak... eragina
|
dutela
hizkuntzaren erabileran (Gardner, 1984; Skehan, 1989; Allard & Landry, 1992; Gardner & MacIntyre, 1993; Etxague, 1994; Luque, 2004; Cummins 2005; Coelho, 2006). Bide horretan garrantzitsua izango da metodologia kooperatiboak, eta ahozkotasuna lantzera bideratuta dauden metodologiak erabiltzea.
|
|
2015
|
|
|
Denak oso eguneratuak direla erran daiteke, eta gaur egungo testu azalpenezkoetan eta argudiozkoetan aski ongi ohituak. Esperientzia luzea eta sakona
|
dute
hizkuntzaren erabilera formalekin ihardukitzen. Adinez, 40 urtetik goiti dira denak, eta beraz gaurko unibertsitateko ikasleen aurreko belaunaldikotzat jo daitezke.
|
|
2016
|
|
|
EAJko ordezkariek mezuen %34 bidaltzen dituzte euskaraz, eta EH Bildukoek, %38 Gutxiengoa. 2016ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen atarian, lehendakarigaiek Twitterren
|
duten
hizkuntza erabilera aztertu zuten, eta berdin: gutxiengoa euskaraz.
|
|
|
«Gure Bertako Anaiek sakon ezagutu behar dute malgaxe hizkuntza eta honen literatura. Madagaskartar Anaia jendaurrean hitz egitera deitua dago, Nagusi baten interprete izateko edo sakon eskualdatu nahi dituen ideiak argitzeko; kasu horietan bere abildadea azaldu behar
|
du
hizkuntzaren erabileran. Baldin eta haur hizkuntzaz edo zakarrez mintzatuko balitz, mespretxua jasoko luke, eta mespretxuak hil egiten du».
|
|
2017
|
|
|
139. Iruditzen zait herriaren maitasuna (hitz kurtsia barkatzen badidazue), nortasuna eta identitatea berariaz ez lantzeak zerikusi zuzena
|
duela
hizkuntzaren erabileran konstatatu dugun beherakadarekin, haur eta gazteen artean sumatzen dugun atxikimendu faltarekin, helduok ere dugun frustazio sentipenarekin?. Xabier Mendiguren, Argia,.
|
|
2018
|
|
|
2 grafikoa. Euskarazko hizkuntza ohitura eskuragai
|
zutenen
hizkuntza erabileraren bilakaera.
|
|
|
17. " Norbaitekin" hori hemen esperientzian parte hartu duten –eta beraz datuak bete dituzten– lankide taldeko kideetara mugatzen da, ez baitugu jaso lankide horiek talde horretatik kanpo
|
dituzten
hizkuntza erabilerei buruzko daturik. Baliteke, beraz, aztertutako lankide batek bere taldean" inorekin" euskaraz egiteko ohiturarik ez izatea, baina bai aldiz bere familiako edo auzoko norbaitekin.
|
|
|
Ausarta, zeren arau baten edozein urraketak berekin baitakar deserosotasuna, bai eta zailtasun berriei aurre egin beharra ere. Lehen erabilera baliorik ez
|
zuen
hizkuntzari erabilera balioa ematean astindu egiten ditu kide guztien hautemateak, sentimenduak eta jokaerak. Ausardia puntua behar da zama horri guzti horri eusteko.
|
|
|
Hizkuntzaren berezko hiztunentzat, batik bat elebidundu gabe daudenentzat, hizkuntzaren beharra ikusezina da: berezko adierazpide
|
duten
hizkuntzaren erabilera erabat arrunt eta ohikoa zaie. Ikus dezagun Bernardo Atxaga idazlearen testigantza (Atxaga, 2017):
|
|
|
Honekin guztiarekin azpimarratu nahi
|
dut
hizkuntzaren erabileraren oinarrizko akuilua komunikaziorako beharra dela. Gizakiak hizkuntza oinarri oinarrian komunikatzeko behar du, hori baita bere funtsezko eginkizuna.
|
|
2019
|
|
|
baldin eta A egoeran honako erabileraportzentaje hau badago etxean eta B egoeran harako hura, Atik Bra dagoen aldea esplikatzeko, tartean propio egiten diren ekintzak ekuazio gobalaren zati bat baino ez dira: alegia, ezin diegu antolatutako ekintzei egokitu edo leporatu aurrerapauso edo atzerapausoen meritu edo errua, hain zuzen badagoelako bestelako faltore multzo handia sekulako eragina
|
duena
hizkuntzaren erabilera/ ez erabileraren prozesu globalean. eta orain ditugun baliabideekin nekez lortuko dugu faktoreon maila neurtzea, eta are gutxiago kontrolatzea. engainagarria da, beraz, baieztatzea halako ekintzak halako emaitza ekarri duela zuzenean. Gehienez ere zera esan genuke:
|
|
|
...egiteko, eta zentzu horretan gazteen hizkuntza ohituretan sumatu dute gabezia handiena. horregatik, nahiz eta itxaropentsuak diren, hizkuntzaren geroaren inguruko kezka azaldu dute. eurei dagokienez, euskararekiko jarrera positiboa daukatela agerian geratu da emandako erantzunen arabera, eta ahal dutenetan euskaraz hitz egiten dutela diote. kasu horretan, Arakistain eta Andresek erraztasun gehiago
|
dute
hizkuntzaren erabilera hori egiteko, inguruko elkarrizketak euskaraz egiteko traba gutxiago dituztelako. euskararen testuingurua ahula den eremuan, hala ere, gero eta gehiago erabiltzen dela aipatu du etxezarretak, eta horregatik bere hizkuntza ohitura ere apurka aldatzen ari direla dio. horregatik esan liteke hiruek dutela hizkuntzarekiko jarrera positiboa.
|
|
|
Esandakoan sakonduz, Urrutiak honako hau baieztatu du: . Gaur egun sustapen horretarako bideak
|
ditugu
hizkuntzaren erabilera sozial harmonikoa, Nafarroaren nortasunaren osagaitzat hartzea eta, batez ere, nafarren arteko komunikaziorako tresnatzat hartzea, Foru Komunitate honetako beste hizkuntza historikoekin edo gaurkoekin batera?.
|
|
2020
|
|
|
Parte hartzaile helduek horren atzean egon litezkeen arrazoiak zein diren erantzun dute galde sortan. Gure jendarteko egiturazko sexismoa da gako nagusia, hortik eratortzen diren hainbat faktorek pisu handia
|
baitute
hizkuntzen erabileran.
|
|
2021
|
|
|
Arretagune nagusi bat du: EAEko ikasleek eskola giroan
|
dituzten
hizkuntza erabilerak aztertzea. 2011tik hona, bi urteko tartearekin, eskolako hizkuntza erabilerak aztertu dituzte, ikasleei egindako galdeketen bidez. Hala, gaur egun 2011ko, 2013ko, 2015eko eta 2017ko emaitzak alderatzeko moduan dira.
|
|
|
Gaitasunaz gain, norbanakoak hizkuntzarekin duen lotura afektiboak zerikusi handia
|
du
hizkuntzaren erabileran. [...]
|
|
|
Gaitasunaz gain, norbanakoak hizkuntzarekin duen lotura afektiboak zerikusi handia
|
du
hizkuntzaren erabileran. Euskal Herriko Ikastolen Elkartea, Pulunparen bitartez, zubi hauskor hori indartu nahian ari da, orain artekoak bere fruituak eman dituela eta aurrerantzean emango dituela sinetsita, nahiz eta formatu berri honekin egin den bidea oraindik laburra izan.
|
|
2022
|
|
|
Horiek dira hizkuntza politika eta plangintzaren maila makroa eta mikroa. Erabaki horiek baina, eragin handia
|
dute
hizkuntzen erabilera eta mantentze eskubidean, eragina dute hizkuntzen estatusean eta horien biziraupen edota desagerpenean. Fishmanen arabera (1972), hizkuntza planifikazioan lau mota nagusi daude:
|
|
|
Erabilera, aldiz, ezaugarri kolektiboa, familiakoa edota soziala da (Vila i Moreno, F. Xavier, 2021), ez dago norbanakoaren esku, soilik. Esan daiteke, beraz, testuinguru sozial eleaniztun batean ezagutzak ez
|
duela
hizkuntzaren erabilera baldintzatzen, hizkuntza erabiltzeko aukera baino ez baitu sortzen (Vila i Moreno 2021, 26) edo eskaintzen (Ramallo 2020).
|
|
|
Halaber, neurketak erakusten du haurrek eragin handia
|
dutela
hizkuntzaren erabileran. Haurren eta nagusien arteko elkarrizketetan nabarmen egiten du gora erabilerak:
|
|
|
Beste herri batzuetan beheranzkoa izan da erabileraren joera; Hernanin ez, baina ezin dugu horrekin konformatu, erabilerak gora egin behar du, eta politika publikoek eragin behar dute horretan. Argi daukat politika publikoek zerikusi zuzena
|
dutela
hizkuntzaren erabileran, eta politika publiko ausartagoak izan behar ditugula erabileran eragiteko.
|
|
|
Nola lortzen dugu erabili nahi dugun hizkuntza egokia hautatzea, edo hizkuntza batetik bestera aldatzea? Eraginik ba al
|
du
hizkuntzaren erabileran gure bi hizkuntzek euren artean ezaugarri tipologiko bereizle nabariak izateak. Berdin prozesatzen al ditugu elebidunok gure bi hizkuntzak?
|
|
2023
|
|
|
Erabilera orokorraren kalkulua egiteko erabilitako irizpidea, aurrez ARRUE ikerketan erabilitako berbera da. " Mendeko aldagai berria osatzean aukera ezberdinak baloratu dira a, b, c eta d aldagaiak konbinatzeko, helburua izanik ikasleek eskolan dauden bitartean
|
duten
hizkuntza erabilera guztia laburbiltzen duen aldagai trinko bat sortzea; eta gaztelania> euskara erkaketa bidez gauzatu da aipatu konbinaketa. Horrela izendatu dugu sortutako aldagai trinkoa:
|