|
2005
|
|
|
Eta noiz
|
dugu
euskara idatzia, belarriaren araberakoa?. Idatzitakoa beste bati irakurri eta entzuleak lehenengoan ulertzen duenean.
|
|
2008
|
|
|
Eta berriro ekin zien gogoz Beñardok bere ikasketei, baina, batzuetan, askotan?, borondatez ezin menderatu izaten zituèn berezko indar batzuen mende balego bezala, euskarari lotutako iragana azaltzen zitzaion edonon, bai atzematen zituèn usain zaporeetan, bai entzuten zituèn txorien kantetan eta bai gainerako esperientzia guztietan ere, mundua euskaraz grabatua
|
zuenak
euskaraz idatzia behar zuen munduari erantzuteko ikur kodea?, halako eran, non iraganak, ohiturei atxikia dagoen denborak ohituren inertzia du, mihi puntarako bidean jartzen baitzion ama hizkuntza ezinbestean, iragana sabel zabal bat balitz bezala, baina ez iraganaren neurrikoa bakarrik, orainaren eta etorkizunaren neurrikoa ere bai, mintzamenari zegozkiòn garunguneetan euskara artean ere nagusi.
|
|
|
Frantses joskera eta hitzak ugari zerabil tzan. Ez
|
zuen
euskaraz idazteko ezein idatzizko eredurik. Haren euskara gaiz toaz trufatzen zen Eskualduna, erran dugunez.
|
|
|
Biak irakasleak dira, Muñoz Barañaingo Institutuan, Zaldua Euskal Herriko Unibertsitatean, eta biek antzeko analisia egiten dute euskal literaturaz galdetzen dietenean. 80ko hamarkadan sortutako hainbat libururekin ikusi zutela merezi
|
zuela
euskaraz idaztea. Harrezkeroztik argitaratutakoak sorta txukuna osatzen duela.
|
|
|
80ko hamarkadaren bukaeran deskubritu nituen, eta horiek guztiek sinetsarazi zidaten euskaraz idaztea merezi zuela. Irakurle gisa trebatu nintzen arte, ezin
|
nuelako
euskaraz idatzi. Oso lotuta joan da irakurle bihurtzea eta euskaraz idazten hastea.
|
|
|
Eta berriro ekin zien gogoz Beñardok bere ikasketei, baina, batzuetan –askotan–, borondatez ezin menderatu izaten zituèn berezko indar batzuen mende balego bezala, euskarari lotutako iragana azaltzen zitzaion edonon, bai atzematen zituèn usain zaporeetan, bai entzuten zituèn txorien kantetan eta bai gainerako esperientzia guztietan ere –mundua euskaraz grabatua
|
zuenak
euskaraz idatzia behar zuen munduari erantzuteko ikur kodea–, halako eran, non iraganak –ohiturei atxikia dagoen denborak ohituren inertzia du– mihi puntarako bidean jartzen baitzion ama hizkuntza ezinbestean, iragana sabel zabal bat balitz bezala, baina ez iraganaren neurrikoa bakarrik, orainaren eta etorkizunaren neurrikoa ere bai, mintzamenari zegozkiòn garunguneetan euskara ar... Eta maisuak, irakurtzen eta idazten ikasteko, silabak irakasten zizkion:
|
|
2010
|
|
|
Bi erakunde horiekin kontrastean bezala, hau dio ondoren: Hala ere, eta oraindik 1918an, eskoletan, ume euskaldunen mihiak mututzeko eraztun salatariak erabiltzen ziren.Urte horretan, 1918an, Kirikiñok Abarrak liburua idatzi zuen, herriak egunero erabili ohi
|
zuen
euskaran idatzia. Geroago Augustinen gogo gogoko liburua izango da.
|
|
|
Izan ere, euskal idazleak ez ziren benetan irakurriak garai zoriontsu haietan, apenas baitzegoen alfabetatutako irakurlerik. Inporta
|
zuena
euskaraz idaztearen sinbolika zen. Franco hil ostean, ordea, pikutara joan zen dena.
|
|
2011
|
|
|
Euskararen aldekoa onartzeak, berriz, larriagoak dakartzala iruditzen zait. Eskubideen arazoan sartzen ez naizelarik, nongo ikertzailek irakurri behar
|
ditu
euskaraz idatzitako lanak? (Aizpurua, 1977:
|
|
|
Ez zen barne dinamikaren ondorioa. Izan ere, Euskaltzaindia urte hauetan euskararen batasunerako oinarriak finkatzen ari zen, eta nahikoa lan
|
zuen
euskara idatziaren oinarrizko arau ortografiko gramatikalak bideratzearekin. Beraz, alde horretatik beste hiztegigintza biek, eskola mailakoak eta hiztegi batuarekin lotutakoak garrantzi handiagoa izan zuten.
|
|
2012
|
|
|
40). Euskal Herrira etorriz, mende honetakoa
|
dugu
euskara idatzia baliabide lexiko eta sintaktiko berriz hornitu zuen Joanes Leizarragaren Testament Berria (1571).
|
|
|
Herri kolonizatzaileek itzulpenaren bidez inposatu dizkiete maiz beren balio eta mundu ikuskerak kolonizatutako herriei. Euskal Herrian ere, Sarrionandiak salatu bezala, herri menperatzaileek itzulpena erabili zuten herri xehe eskolagabeari boterearen ideologia teologiko politikoa inposatzeko, boteredunek edota boterearen nolabaiteko baimena zutenek bakarrik
|
baitzuten
euskaraz idazteko eta itzultzeko ahalmena. Testuinguru postkolonialetan, ordea, itzulpenaren manipulazio ahalmena erresistentzia gisa erabiltzen hasiak dira mendez mende isiltasunera kondenatuta egondako ahotsak, menperatzaile izan dituzten herrietako kulturak eta literaturak, irentsiz?
|
|
2013
|
|
|
Horixe. Oraindik gabezia handiak
|
ditugu
euskara idatziari dagokionean, adibidez. egiteak bitan jardutea esan nahi du, lana zaigu, eta, beraz, hobetzeko tarte handia dugu, bai barrura eta bai kanpora begira egiten den komunikazioaren arloan.
|
|
|
Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den hizkuntza bat, etxean, karrikan, dendetan, eguneroko harremanetan mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago. Hori gero eta nabarmenago egia bihurtuko balitz, ondorioztatu beharra
|
genuke
euskara idatziaren beti eta gehiago plazaratzeak ez duela jendartean halako eragin psikologiko onuragarririk sortu eta hazi, uste izan zitekeen bezala... eta beharbada, aitzitik ere, euskara mintzatuaren atzera egitea areagotu egin duela. Ondorioztatze hori ateratzea larria litzateke, baina salbagarri ere izan daiteke euskararen sustatzaile eta garatzaile garenon artean kontzientzia hartze baten sorburua izango balitz, hau da, mintzaira bizidun bat, lehenik eta behin, mintzatzeko egina dela!
|
|
2014
|
|
|
Datuek diotenez, gazte askok izan dute aukera euskaraz ikasteko 1986an Nafarroako Euskararen Foru Legea onartu zenetik. Hizkuntzaren gaitasunari dagokionean, hamar lagunetik bik
|
dute
euskaraz idatzi, irakurri, hitz egin edota ulertzeko gaitasuna. 2008 urtetik hona zerbait aldatu bada ere, data honen aurreko garaietan euskararen gaineko ez gaitasuna %80tik gorakoa zen nafar jendartean.
|
|
|
Eta mintzo euskaraz. Hau guzia euskaraz pasatzen baita alabaina, horretako
|
dut
euskaraz idazten, euskaraz pentsatua eta aplikatuko delako. Arras posible delako dantza euskaraz erakustea euskara ez dakien bati.
|
|
2015
|
|
|
Eta normalean, ba prekarietatean dagoenak... ...re ibilbide akademikoa jarraitzeko[...] Ibilbide akademikoak, planteatuta dagoen moduan[...] egiten duena da pertsonak oso frustratuta egotea, ze ez ditugu jorratzen nahi ditugun gaiak, edo ez dugu idazten nahi dugun hizkuntzan, edo ez ditugu benetan ekoizten interesgarriak diren gauzak[...] Eta euskararekin gauza bera gertatzen da, nik euskaraz argitaratzeko gogoa edukiko banu, ba inzentibo gutxi
|
ditut
euskaraz idazteko, hori argi dago (2 belaunaldia. Gizonezkoa, 40 urte, Gizarte Zientziak, ez du argitalpenik euskaraz).
|
|
|
" ardatz nagusia Zientzia Irakurle Ororentzat (ZIO) liburu bilduma izango da. Bildumako liburuetan gaur egungo gai zientifikoak aurkezten dira, zehaztasun zientifikoa eta bizitasun literarioa uztartzen dituen estiloan, eta ereduzkoa izan nahi
|
duen
euskaran idatzita".
|
|
2016
|
|
|
Baziren euskaldunak frantsesez idazten zutenak, haien euskaltasunak ez ditu ezagunak izatera eraman. Euskaltasunak ez zituen literatura munduko ateak irekitzen, euskaldunek soilik ulertzen ahal
|
baitzuten
euskaraz idatzia zena. Itzulpengintzak ez zuen indarrik.
|
|
2017
|
|
|
Bigarrenik, tesia euskaraz idatzia egon arren, zaila suerta daiteke legez EHUtik kanpoko Espainiako unibertsitateetako adituekin osatu behar den tribunalean gehiengo euskalduna ziurtatzea. Horrek esan nahi
|
du
euskaraz idatzitako tesiak itzuli behar direla defendatuak izan ahal izateko. EHUk itzulpen horretarako diru-laguntza eskaintzen duen arren, ez du derrigorrez itzultzailea eskaintzen, eta maiz doktoregaiaren esku geratzen da itzultzaile hori bilatu eta haren lana koordinatzea.
|
|
2018
|
|
|
«Leizarragak Biblia itzultzeko erabili zuen euskalkia da egokiena». Lapurtera klasikoak izan behar
|
zuen
euskara idatziaren eredu, horren defendatzaile sutsua zen Federiko. Joanes Leizarragak Lapurdiko euskara erabili zuen, eta maileguak greziera klasikotik hartu zituen.
|
|
2019
|
|
|
Gaztelaniaz idazten ditu, edo ingelesez; norbaiti ematen dizkio itzultzeko, txekierara, alemanera, aldizkarietara bidaltzen ditu gero. Leire Barturenek uste
|
du
euskaraz idazten dituela, ingelesera itzuli, Iturriak berak, beste bati itzultzeko eman, aldizkarietara bidali. Hori uste du dela prozesua Leirek.
|
|
|
Uste
|
dugu
euskaraz idazten duela Iturriak, edo gaztelaniaz, edo ingelesez, eta baten bati ematen diola itzultzeko gero. Ezinezkoa da Iturriak Europako hizkuntza guztiak jakitea.
|
|
|
34 Aztergai dugun izkribuaz gainera, bere kargualdikoak dira, baita ere, ezagunak
|
ditugun
euskaraz idatziriko Berako ordenantzak, artikulu honetan berean gehiagotan aipatzen ditugunak, ohartu baikara bere eskuaz idatzirik dagoela bi bertsioetako bat.
|
|
2020
|
|
|
Arejitak sartaldeko hizkeratik egiten du gogoeta eta kezkati samar agertzen da hizkuntzaren egoeraz. Uste
|
du
euskara idatzi eta mintzatu landuak hizkera sendoa duten hiztunak behar dituela. Horren harira, ez du sartaldean biotopo osasuntsurik ikusten:
|
|
2021
|
|
|
Ordutik
|
duzu
euskaraz idazteko gustua?
|
|
2022
|
|
|
Traba bakarra: ez
|
zuen
euskaraz idatzi, ez zen euskalduna, nahiz haur garaian ezagutu zuen: " dormÃa con mi abuelo, quien me hablaba vasco" âgaitzerdi, seguru beste aitona batzuek beste gauza batzuk egiten zituztela bilobekin oheanâ.
|
|
|
3.1 Zer diskurtso ezaugarri
|
dute
euskaraz idatzitako laburpenek Giza Zientzien arloko aldizkarietan?
|