|
2000
|
|
|
Aurrera begira berriz, erakusketa ibiltaria egingo dute aurten ere, baina bakarrik bizpahiru alditan muntatuko da. Horrez gain, trikitixa irakaskuntzara hurbildu nahi
|
du
Euskal Herriko Trikitixa Elkarteak. Urtean zehar musika eskoletan eta trikitixa eskoletan emanaldiak eta hitzaldiak antolatuko dituzte horretarako.
|
|
|
Iparraldeko Pinareseko herrialdean euskal baserrien antzeko etxeak daudela dio Jose Tudelak, 1923an" La Voz de Soria" n idatzitako artikuluetan. Bertako klimak antza handia
|
du
Euskal Herrikoarekin eta ondorioz, etxeak egiteko harlandua eta egurra erabiltzen dituzte, Euskal Herrian bezala
|
|
|
Orain arte ez
|
genuen
Euskal Herri osoan aztarnategi bat ere Paleolitokoa, aztarna batzuk bakarrik. Orain arte Euskal Herrian tresnei bakarrik galdetzen genien garai haiei buruzko informazioa biltzeko, orain aztarnategiari ere galdetuko diogu eta aztarnategi horrek eman dezake zer nolako landaredia zegoen orduan.
|
|
|
Herri aldizkariekin egin bezalaxe, azti ibili dira oraingoan ere gisa honetako egitasmoa garatzeko orduan. Hain zuzen, Goitb lehen emaitza izan den arren, Goiena Komunikazio Zerbitzuak Kooperatibak, beste zenbait egitasmo biltzen du bere baitan, hala nola, bailarako egunkaria, irratia eta Internet, berandu baino lehen abiarazi nahi
|
dituztenak
Euskal Herri osora ere hedatzeko xedez.
|
|
|
Hiru ataletan dator banaturik ipuin bilduma, itxura batean, bi erizpide oso ezberdineri jarraituz: kontatutako istorioaren garaia (beti ere galtzear
|
dugun
Euskal Herri sakonaren sasoia lehen" eldarnioan"; istorio garaikideagoak bigarren eta hirugarrenean) eta ipuinen luze laburra: lehen bi ataletan ipuin luze eta laburrak tartekatzen dira; hirugarrenean, berriz, ipuin labur" ustekabeko bukaeradunak" ditugu gehientsuenak.
|
|
|
Ikusi dugunez, egunkaria erosteko zaletasun handia
|
du
Euskal Herri penintsularreko populazioak. Informazio orokorrekoak izan zein kiroletan edo ekonomianzentratzen diren guztien azterketa egin dugun arren, ondoko taulan informazioorokorrekoak deituriko eguneroko kazetak agertzen dira soilik.
|
|
|
Xiberoko Botza da hiru irratihauen artean gutxien entzuten dena, %0, 2ko entzuleria tasarekin soilik. Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien
|
duen
Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera.
|
|
|
Orain arte ikusi dugunaren arabera, egunkarien kokapen ideologiko politikoakeragin nabarmena
|
du
Euskal Herriaz eraikitzen den irudian. Oraingoan honako galderahau egin dezakegu:
|
|
|
Euskal Herriarekin zerikusia duten programen kopurua oso altua da (%72) etaprogramen jatorrian maila bera
|
dute
Euskal Herrikoek. Espainiaren presentzia ez daoso altua (%4), gainontzeko herrialdetakoa (%25) baino txikiagoa.
|
|
|
Nola ari da bideratzen ikus entzunezko sistemaren bilakaera? Eta ondorioz, nola baldintzatzen edomugatzen
|
dute
Euskal Herriko komunikazio esparrua. Hauexek dira atal honetanerantzuten saiatuko garen galderak.
|
|
2001
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan ez
|
dugu
Euskal Herri osoari dagokion daturik, joan den hiruhilekoan, batez beste, garestiago gertatzen zen etxebizitza erabilia erostea berria erostea baino. Joera hori 1997 urtearen amaieran sumatzen hasi zen, eta azken urteotan finkatu egin da.
|
|
|
Euskal komunitatea oso garrantzitsua da Argentinan, Txilen, Idahon... eta haiek gustoko
|
dituzte
Euskal Herriko irudiak eta berriak, ze guk hemen 20 kate baditugu, haiek 75 dituzte, eta nahi dutena da euren herriko telebista hori ikustea. Lehengoan, adibidez, Oiñatiri buruzko erreportajea egin genuen, eta mail pila bat jaso genuen, Oiñatitik Amerikara joandakoena.
|
|
|
" Duela bi urte, Zelanda Berritik etorri nintzenean, Gure Txoko euskal elkartea ezagutu nuen eta tarteka bertan euskaldun batzuekin aritzen naiz euskaraz, baina gehienak bizkaitarrak dira eta beren euskalkia ulertzea zaila egiten zait". Euskararekiko maitasunak bultzatuta ikasi zuen hizkuntza, eta ahal
|
duenean
Euskal Herrira joaten da bertako jendea, musika, janaria, eta jaiak oso gustuko dituelako. Hiri eta herri dezente ezagutzen ditu eta Alkiza eta Usurbil gustatzen zaizkio batez ere.
|
|
|
Horrela erabaki zuen 1995ean eginiko bere lehenengo kongresuan. 1973 urtean, UEUren abiaburuan, Euskal Herriko unibertsitateen egoera oso bestelakoa zen gaurko egoerarekin alderaturik, artean, unibertsitate mailako prestakuntza lortu nahi
|
zuten
Euskal Herriko unibertsitario gehien gehienek kanpoko unibertsitateetan ikasi behar zuten. Aukera ez zen oso zabala; Deustuko Unibertsitatearekin batera Nafarroako Unibertsitatea (OPUS), Industri Ingeniaritza Goi mailako Eskola eta «Bilboko Unibertsitatea» zeuden.
|
|
|
Easo Ederra, Ozeanoko Perla, Inguru Paregabea... Ukaezina dena zera da, Donostia
|
dugula
Euskal Herriko hiririk ederrena (Miarritzeri Igeldo faltako litzaioke, besteak beste), eta baita Europako politenetakoa ere. Hiria bera edozeinekin konparatzeko modukoa bada, zer esan badiarekin taiutzen duen osotasunaz, edota Igeldoko bista zoragarrietaz...
|
|
|
Aurelio Artetaren ustez, Estatu mailako hizkuntz politika guztiak gehiegikeriak izanik ere, are helduleku gutxiago
|
du
Euskal Herrikoak, Kataluniakoarekin alderatuta, adibidez.
|
|
2002
|
|
|
Herri minez bizi ziren Argentinaraino iritsitako euskaldunok, espero zuten aurrerabiderik ez zuten aurkituko askok, beste zenbait sos batzuk eginda itzuli zen sorterrira (Hernanin bezala beste zenbait herritan diren Buenos Aires auzoetako jendeek badakite horren berri), eta denentzako ere urte eta egoera latzak bizi
|
zituen
Euskal Herritik alde egiteko ihesbide ere bazen.
|
|
|
Hiru arlo hauetan oinarritzen da laborarien geroa, eta horietan finkatu nahi
|
dugu
Euskal Herriko laborantza. Alta, bada, arazoa aipatu batzordearen eskumen faltan datza.
|
|
|
Orain arte erran guziari segida emateko, goian aipatu xede horiek betetzeko bideak ditugu. Ezbairik ez
|
dut
Euskal Herriko hainbat herri euskaldunetako hiztunek aho bihotzetan darabilten mintzaira berekin atxiki behar dutela eta, ahalkerik gabe, kalitatezko euskara hori bertze batzuekin, egunero egunero erabili eta hobetu edo ikasi nahi dutenei eskaini. Dena dela, kontuan izan dute beren herri eta eskualdetik atera, eta gainerako euskaldunekin elkar konprenitzeko euskara batua ere dutela.
|
|
|
LAB eta ESK sindikatuak, adibidez, ez datoz oso bat enpresa batzordeko gainerako ordezkaritzekin. Bi erakunde horiek duda muda handiak
|
dituzte
Euskal Herriko filialaren geroaz, zeren, diotenez, alde bakar batek ere ez du argi zehazten benetan zer kondiziotan saldu zitzaion enpresa publikoa multinazional alemanari.
|
|
|
Liburua ikasleentzat, bereziki filologia ikasleentzat; hizkuntzalarientzat; bidaiarientzat; enpresarientzat; eta oro har, atzerriko hizkuntzetan eta kulturetan interesatuta dagoen edonorentzat dela esan digu: " Asmoa da irakurleari euskara modernoari buruzko oinarrizko ikasketa eskaintzea eta gehiago ikasi eta ezagutu dezan interesa piztea, gero norberak ikusiko du nola sakondu nahi duen gehiago; etxean, gau eskoletan nahiz unibertsitate ikastaroetan, edo nahiago
|
badu
Euskal Herrira bisita eginez. Beste batzuei, berriz, Euskal Herria ezagutzeko interesa bakarrik piztuko die".
|
|
|
Auto artean lan egiten dugu, baina orokorrean esan behar
|
dut
Euskal Herriko errepideetan nik hemen egiten baitut entrenamendua kontuan izaten gaituztela.
|
|
|
Prozesu honen hasiera 1960ko hamarkadatik aurrera jazo zen, Deustuan etaIruñean lehenengo Letretako Fakultateak eratu zirenean hain zuzen. Ondoren, 70 eta 80ko hamarkadetan zehar, bilakaera horrek bultzakada nabariajaso
|
zuen
Euskal Herriko Unibertsitateko eta ondoren Nafarroako Unibertsitate Publikoko Historia eta Giza Zientzien Fakultateen bidez.
|
|
|
Gertakariek izugarriz  ko abiada hartu zuten uztaileko asteburu hartan. Â" ETAk Ermuako PPko zinegotzi bat bahitu eta 48 orduko ultimatuma eman du", zioen ostiraleko egunkariak. " Bihar, 16:00etarako, presoak ez
|
badituzte
Euskal Herrira ekartzen, hil egingo dutela ohartarazi du ETAk", jarraitzen zuen berriak, letra txikiagoan, izenburu azpiko tituluan. Erlojuaren aurkako  lasterketa hark oso amaiera tristea eduki zuen, larunbat arratsaldean Blanco Garrido hilda agertu baitzen Lasarte inguruan.
|
|
|
zuek zuen bidea hartu nahi duzue, normala denez, zuen arazoak lehenago baino gardenkiago azaleratzen dituzue, askatasun handiagoarekin, eta ez zaizue hain erraz gertatzen identifikazio hori egitea euskal akademiarekin, urrun ikusten duzuelako, nola ikusten dituzuen urrun holako akademia guztiak, balio ere, ez baitakizue zertarako balio dezaketen, titi jorran ibiltzea, barkatu hain gordin ibiltzea, askoz ere atseginago gerta daitekeen adin horretan. Dena dela, badut uste Euskaltzaindia osatzen dugun 24 euskaltzainok badugun egun orain arte izan ez dugun erantzukizun berria, eta erantzuna eman behar dugun, erantzun egokia gainera, inoiz baino idazle eta ikertzaile hobeak
|
dituen
Euskal Herri honetako euskaltzaleen aitzinean.
|
|
2003
|
|
|
Bide bat proposatzen du, alta, bide biziki zaila du bi muturreko sektoreek zapuztu nahi dutelako. Haatik, ez du zentzurik esatea maximalistek diotena, hau da, planak ez
|
dituela
Euskal Herriko herrialde guztiak kontuan hartzen, ezta, bestalde, minimalistek diotena, hau da, plan hau Espainiako batasunaren aurka doala, nazionalista espainolak direnak, gainera. Frantzian ere, tamalez, halako asko daude.
|
|
|
Gaurko egunetara etorriz, Gorka Barañano eta Txema Auzmendi zuzendaritza batzordeko kideek Herri Irratiaren etorkizunari begiratzen diote. Apustu garrantzitsuenen artean
|
dute
Euskal Herri osora zabalduko den euskal irrati pribatu bat sortzearena. Gaur egun, Herri Irratiaren uhinak Gipuzkoa, Araba eta Nafarroako zati batera zabaltzen dira.
|
|
|
Arduradun horren ustez, sektore askotan jarri dira galbidean langileen soldatak, eta, ondorioz, erabat gaitzestekoak dira" diskurtso demagogiko apokaliptikoak". Elorrietak dioenez, enpresek ez
|
dute
Euskal Herritik alde egingo, langileek soldata handiagoa eskatzen dutelako. ELAko idazkari nagusiaren hitzetan, patronala presionatuz eta eskabideen alde mobilizatuz lortuko da eskariak plasmatzea, zeren enpresaburuak ez omen daude akordioetara iristeko prest.
|
|
|
Olea genero hau mundu osora zabaldua da eta Ozeanian bezala, Indian edo Buena Esperanza lurmuturrean aurki daiteke. Baita klima mediterranearra
|
duen
Euskal Herri horian ere. Mila urtetik gorako olibondoekin batera hegaztiek sakabanatutako hazietatik sortutako basatiak nonahi ditugu, Lleidako Arbeca herritik izena hartua duen Arbequina barietate fin preziatua eta Espainiako erregina makala," Aceituna de la Reina" handia, tartean.
|
|
|
Haren hitzetan UEU ez zen EHUren eskumena. EHUk ez
|
zuen
Euskal Herriko kultura beharrizan guztiak betetzen, eta urtean zeharreko ekintzek zuten lehentasuna eta ez unibertsitate zabalkundeak. EHUk ez zuen zalantzan jartzen UEUren funtzio kulturala, besteak beste, bera heltzen ez zen tokietara heltzen zelako, Iruñera adibidez; baina garbi utzi zuen EHU ere aritu zitekeela unibertsitate zabalkundean.
|
|
|
Iztuetaren obraren ondoren, eta batez ere XIX. mendearen erdialdetik aurrera, literatura fueristak eta nekazaritza giroa goratzen duenak euskal dantzen auzia ere ikuspuntu horretatik aztertzen du. Begirada horren arabera, igandetako dantzaldi zintzoak tradizioa eta erlijioa hain maite
|
dituen
euskal herriaren moral zorrotzaren adibide dira. Dantza horietan zerbait ez garbia baldin badago atzerriko eraginari zor zaio, euskal dantza" jatorrizkoak"," zaharrak", dibertsio tolesgabe eta bihotz garbitasunaren eredu baitira.
|
|
|
Halaber, Euskal kultur erakundean berean, bizpahiru urtetan kultura egitasmo berri bat abiaraziko dugu, eta hor artistak zuzenki inplikatuak izanen dira. Ondorioz, espero
|
dugu
Euskal Herritik kanpo ere gure artistak ezagutuagoak izanen direla. Horretarako, lan partaidetzak garatu behar dira, sare berriak eraiki, bertzeakbertze ikusgarri programatzaileekin.
|
|
2004
|
|
|
Atera egin behar da eta mundua ikusi, ondoren zeure jatorrira itzultzeko, eta zeure burua aurkitzeko. Noiz itzuli behar
|
duzu
Euskal Herrira?
|
|
|
Hor kokatzen du Ezker Abertzaleak datorren ikasturte politikorako erronka: urratsak eman nahi
|
ditugu
Euskal Herriko eragile demokratiko guztiak autodeterminazioaren aldeko estrategia berean kokatuko dituen eskenatoki politiko berri baterantz.
|
|
|
Bertan, gure jai herrikoien gainean eraikiak dauden hainbat mito desegiten saiatu da iruindarra, baina era konstruktiboan, ados ez dagoen guztiarekin behar den denboran eztabaidan aritu eta gero, ea beste zer edo zer hobea osatzea lortzen duten. Juan Antonio Urbeltzek berrogei urte luze daramatza euskal kultura tradizionala aztertzen, eta makina bat liburu argitaratuak
|
ditu
Euskal Herriko dantzak, alardeak, musika militarra, zortzikoa eta beste izanik hizpide. Horrez gain, Argia dantza taldeko zuzendaria da 1966tik, eta bertan ere egundoko lana egina du, dantzak, musika tresnak, doinuak, errimoak, trajeak eta abar aztertuz.
|
|
|
2) Euskera osotuaren beharra ongi nabaitu
|
dugu
Euskal Herriko lau parteetan ibilli geranok. Batasun hau bereala egiten ez ba da, euskera hil egingo da.
|
|
|
XX. mendeko bigarren hamarkadan ikusleria aitzindaria ere lortu nahi izan zuen Frantzian Abel Gancek bereJ’a cc useeta antzerako filmekin, zeinetan mezu ideologikoak funtsezkoak suertatzen ziren ekoizpenerako2 Garaiha rtakoak
|
ditugu
Euskal Herriko lehen filmak... Baina, hasi aurretik, behar bezain zehatza izateko behintzat," Euskal Zinematzat" zer har daitekeen argitu dezagun.
|
|
|
Manex bere garaiari, bere herriari engaiaturik bizi izan den idazlea izan da, eta haren obra herria ren bizi nahiaren eta ezinaren arteko gatazkaren emaitza da. Eleberrian nahiz olerkietan gizartearekiko kezka eta konpromisoa aurkitzen ditugu, kritika zorrotza eta salaketa, bai mundu osoan gudarik eta zapalkuntzarik bizi duten lurraldeei dagokienean, bai hurbiletik bizi
|
duen
Euskal Herriko errealitate gatazkatsuari dagokionean.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian lan egin behar lukeen kazetariak ez al
|
lituzke
Euskal Herriko hiru hizkuntzak, edo bat, euskara behintzat, jakin behar?
|
|
|
Herrietako berrien bidez, kolorez eta argazkiz hurbildu nahi
|
dute
Euskal Herriko Ekialdean euskaraz egiteko gai den irakurle urria. Urriko zenbakia aurkeztu berri dute eta dagoeneko Gabonetakoa prestatzen ari dira.
|
|
|
Hala ere, politika tradizionalak ez dituen beste baliabide batzuk ditugu elkarteok. Horiek eta beste guztiak jarri behar
|
ditugu
Euskal Herri osoan euskal sorkuntza indartzeko eta babesteko. Nafarroan eta Iparraldean, ordea, ezinbestekoago dugu, hemen baino, oraindik, sorkuntza bultzatzea.
|
|
|
Atal honek azterketa berezia merezi luke autorez autore. Hala ere, zenbait gogoeta orokor azalduko ditut.ETORKIZUNARI BEGIRAAzpiegiturazko ikerlanak burutu behar dira, oraindik gure iraganaz eza gutza urria
|
dugulako
Euskal Herriko ikuspegia garatuz. Euskal Herria, edo zein herri bezala, anitza eta moeta askotakoa dugu eta kostaldeko herrialdeen edo barrualdekoen dinamika eta denborak ez dira berdintsuak.
|
|
|
Euskarazko katiximaren gaia da auzi hori, jadanik aipatua izana, buraso zenbait hasiak baitziren bere apezen kontra, galdatuz zer behar
|
zuten
Euskal Herriko apezek euskarazko katixima haurrei inposatzen ari izanik. Ez ote zuten denetan bezala frantsesez ematen ahal?
|
|
|
ardogintzan, abeltzaintzan, barazkizaintzan edota landa garapenerako arloan. Bestalde, kudeaketa ereduei dagokienez, oso harreman emankorrak
|
ditugu
Euskal Herriko kudeaketa zentroekin. Izan ere, IKTek eta bestek monoritazioa eta aholkularitza eskaintzen dizkigute, kudeaketa zentro horiek Txilen finkatzeko orduan.
|
|
|
1984 eta 1986 bitartean jaiotako gazteei, hau da, 17 urtetik gorakoei, dosiak anbulatorioetan eta unibertsitate fakultateetan emango zaizkie. Osasun arduradunek hurrengo egunetan informazio kanpaina bat egiteko asmoa
|
dute
Euskal Herriko campusetan. Osakidetzako arduradunek txertaketa programa hau aurrera eramatea erabaki dute, azken urtean atzemandako meningitis kasuak ugaritu egin baitira.
|
|
2006
|
|
|
Zer usteko dute auzi honetaz Quebec-en? Berdin da, edozer uste izanik ere, jakin badakit ez
|
duela
Euskal Herrirako balio.
|
|
|
Kaliforniako kabaret baten izena dugu Bilbao. Kanpoko artista askok
|
du
Euskal Herrira etorri eta Bilbao Song hori kantatzeko ohitura. Guk, Bilboko Iretargi bataiatu dugu.
|
|
|
Horregatik, nik uste dut azken urteetan adostasun zabal bat hedatzen ari dela gure sektorean zentzu honetan: liburuaren kasuan, eta soil soilik liburuaren kasuan, guretzat helburu izan behar
|
du
Euskal Herriko irakurle euskaldunaren apetak euskaraz ahalik eta gehien eta ahalik eta era normalduenean asetzen joatea. Hori da gakoa.
|
|
|
Euskal idazleak baino areago, euskarazko idazleak. Motibo batbaino gehiago
|
dugu-eta
Euskal Herriaz esateko Cernuda poeta gaztelaniazkoakEspainiaz esaten zuena, alegia: «Soy un español sin ganas».
|
|
|
Ondorioz, eta arrantzako produktuetarako, soluzioak ez du itxaron. Arrantza gaietan eta elikagaien teknologian esperientzia handia
|
duen
Euskal Herriko aditu talde batek Kantauriko antxoa tradizionalaren ordezkoa sortu du, merkatuaren itxaropenak betetzea espero baita. Arrain proteina moldagarria Produktu suzedaneoak egiteko, arrain zuritik abiatzen da, eta horri ateratzen zaio proteina.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan (AEB) ere milaka euskal herritar edo euskal jatorriko bizi dira, eta hango diasporako euskal etxeak (33) eta elkarteak biltzen ditu Ipar Ameriketako Euskal Federazioak (NABO; North American Basque Organizations).
|
Badute
Euskal Herriko berri, harremanen bidez, biltzarren bidez, euskal hedabide nazionalen webguneen bidez... Asmoa,' Hitza' ren bidez ere izatea da.
|
|
|
Une hauetan" Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma" dokumentua aurkeztu da (2006ko urtarrila) eta eskoletan horren balorazioa eta hobekuntza proposamenak egiten ari dira. Datorren ikasturtetik aurrera," Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculum Oinarrizkoa eta Komuna" aurkeztu, baloratu eta deliberamendu prozesuak burutu ondoren, hala nahi
|
duten
Euskal Herriko eskolek indarrean jartzeko eta ebaluatzeko konpromisoa hartuko dute (2007ko udaberria?). Derrigorrezko eskolaldirako bi proposamen egiten dira:
|
|
2007
|
|
|
Tribuak euskaldungoaren tribuan beraz. Honek balio
|
du
Euskal Herri osorako bainan Ipar Euskal Herrian aurkitzen ahal diren tribu ezberdinei soako bat emanen diegu eskatutakoari jarraikiz.
|
|
|
Aldarrikapen horrek abiapuntua izan behar
|
du
Euskal Herriko etorkizuna eraikitzeko eta, horretarako, nazionalista espainolen oposizioa ez ezik, ETAren jarduera ere gainditu dugu. ETA abertzaleok dugun oztopo nagusia da eta su etenaren hausturak burujabetzaranzko bidea zaildu baino ez du egiten.
|
|
|
Arabako adinekoen artean, aldiz, jaitsiera nagusitzen da, hamazazpi urteetan lau puntu galduz (%4, 8tik %0, 8ra). Gogoan izan behar
|
dugu
Euskal Herriko datuetan beste horrenbeste gertatzen dela adin horietako euskararen erabilerarekin, jaitsiera hori Arabakoa baino txikiagoa bada ere (%13, 7tik %10, 6raino). Bestalde, adinekoen euskararen erabilerak ia hutsaren hurrengoa jarraitzen du izaten, Gasteizen (2006an, %0, 6koa).
|
|
|
Dena dela aipatu beharra dugu datuak nahiko eskasak direla oraindik orain eta urrun gaudela Gipuzkoako %49, 6az. Baina datu honek irakurketa bera izaten ahal
|
du
Euskal Herri mailan ere Haurren euskara erabilera %20, 8 den garaian gazteena %13, 8ra jaisten da. Bistan da hor zerbaitek kale egiten duela.
|
|
|
Aurrean ikusi dugunez, Gorteetan ordezkatutako indar politiko garrantzitsuenek konstituzio testuaren alde egin zuten. Hala ere, euskal nazionalistekin ez zen adostasunik lortu, eta abstenitu egin ziren, haien ustez testuak ez
|
baitzituen
Euskal Herriko autogobernu aldarrikapenak behar den beste jasotzen. Alianza Popularreko sektore batzuekin ere ez zen akordiorik lortu, buruzagiak aurreko erregimenari oso lotuta zeudelako eta ez zutelako testua onartu (gogoan izan, adibidez, Konstituzioari buruzko erreferendumaren aurreko jarrerak Alianza Popular zatitzea eragin zuela, talde hauek utzi baitzuten:
|
|
|
liberalak kastizismoa erabiliko zuen (bera batere kastizo ez izaki) frantziar naziotasun ereduaren aurrean, eta euskal, burgesia? foruzaleak baserritarraerabiliko
|
zuen
Euskal Herriko naziotasunaren irudi legez (berdin Ameriketako edoEuropako burgesak: zeinek bere modura, guztiek erabiliko zuten euren aborigenedo natibo propioa, euren, jatorrizko diferentzia?
|
|
|
Denboraasko behar izan dugu begien aurrean geneukanaz jabetzeko: alegia, gure herriakoso gutxi
|
duela
euskal herritik, eta gehiegi herri arrotzetik. Diotenez, frankotan, begien aurrean daukagunaz ohartzea baino gauza zailagorik ez omen dago.
|
|
|
Beraz, ez
|
dugu
Euskal Herriko botereari buruzko ezagutza zientifikorik. Osagaiak, nolakotasunak, tokian tokiko egoerak eta abarrei buruzko daturik agian bai, baina botereari buruzko ezagutza zientifiko falta hori gure kulturak duen ahuleziaren adibide dugu.
|
|
|
udal ordenantzak, normalizazio planak, azpiegiturak eta funtzionamendua, aurrekontua eta diru-laguntzak, aukera legalen erabilera, euskara ofiziala, berezkoa eta lehentasunezkoa izendatzea, euskararen transmisioa bermatzea eta Helduen euskalduntzea bultzatzea. Zehaztu beharra daukagu herritar euskaldunak% 70tik gora
|
dituzten
Euskal Herriko udalerri eta eskualde guztiak direla udalerri edo gune euskaldunak. Hizkuntza komunitatearen babeserako lurralde esparrua eta euskararen normalizazioa azkartzeko eremu intentsiboak dira hauek.
|
|
|
Neronek ez dut dudarik: aski eta sobera
|
dugu
Euskal Herri txikia Nafarroa Handiaren bila joateko.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak, Eusko Jaurlaritzarekin eta hiru euskal aurrezki kutxarekin (BBK, Kutxa eta Vital) sinatu zuen akordioari esker, Auñamendi Hiztegi Entziklopedikoa jarri du Interneten. Orain arte 51 liburuki
|
dituen
Euskal Herriko Entziklopedia hau kontsultatu dute erabiltzaileek.
|
|
2008
|
|
|
Beretzat garrantzitsua da lana izatea, enkarguei ondo erantzutea da, baina" gustatzen zait urtean behin edo horrelako sinposiumetara joatea, proposamena egin eta hautatua baldin bazara bertara joan 15 egunetan eskultura egiteko. Murtxanten bada lehiaketa bat ardoaren inguruan eskultura bat egiteko, erakartzen nau, baina ez dakit denborarik izango dudan". Badu beste mural handi bat egiteko asmoa," 4 m. luzera, 1,10 altura eta 15 zm.ko loditasuna duen haritz egurra erosteko asmoa dut aukera
|
dudanean
Euskal Herriko historia garatzeko, Ekaineko kobazuloak margotu zituztenetik Euskal Herriko azken sorginak hil zituzten garaira arte. Era surrealista batean, Europa zaharreko kultura, naturari lotua, kobazuloak, sendabelarrak, akelarrea...". AutodidaktaLasartearra, 17 urtera arte bertan bizi izan zen, gero Zarautzen 13 urtean, beste bi Hernanin," orain Azkaraten egin dut etxea eta esaten dut Azkaratekoa naizela".
|
|
|
Denok ditugu gure kontraesanak, argi gera bedi. Ez gara konturatzen zer eskasiak
|
dituen
Euskal Herri kanoniko honek. Euskal Herriko mapa [egongelan du paratua, hari begira jarri gara] erakargarria da, maitagarria.
|
|
|
Konturatzen dira zaintzen ez badute euren alderdi hori galtzeko zorian egon daitezkeela, eta bide berriak jorratu nahi eta behar dituzte beren hurrengo belaunaldiei, eurei aurrekoek utzi zietena utzi ahal izateko, katea eten ez dadin. Batzuk euskara ikasten hasten dira, ahala
|
badute
Euskal Herrira bidaiatzen dira, eta ekimen berriak sortzen dituzte segida horri begira. Euskal Herrian ikasteko programak sortzen dira.
|
|
|
Testuinguru politikoaren alde guztiak aztertu behar dira. Ezin
|
dugu
Euskal Herriko gizartea idealizatu, ezin dugu desiratzen dugun testuingurura eraman errealitateari bizkar emanda. Urrutiegi joan nahi izateak aurkakotasun indartsuak piztu ditzake eta gibelera eraman.
|
|
|
Datorren udaberrian hauteskundeak izanen dira EAEn, VIII. legealdia bete ostean. 30 urte bete
|
du
Euskal Herriko aro berriaren politikak, baina herri honentzako ez da marko juridiko politikoa oraindik finkatu.
|
|
|
Kutxa indartsu batek mailegu ahalmen eta gaitasun gehiago duelako bakar batek baino. Nik ere nahi
|
nuke
Euskal Herriko bost edo lau edo hiru kutxek bat egitea, baina bitik igaro behar da hirura, laura edo bostera iristeko. Birekin bat egitea ezinezko izan bada, nola harago joan?
|
|
|
Euskarazko teknologia ez dago beste ezein hizkuntzaren teknologiatik urrun, baina badu berezitasun bat gainerakoen aldean: euskarak, hiztun asko ez izateaz eta eremu aski murritz batean mintzatzeaz gainera, alde handiak
|
ditu
Euskal Herriko bazter batetik bestera. Hori horrela, bi ikuspuntutatik azter daiteke dibertsitate horrek hizketa teknologietan duen eragina:
|
|
|
hau da, euskarak egiten du Euskal Herria eta erdarak Erdal Herria. Erdarak, normala denez, ezin
|
du
Euskal Herririk egin; ez euskarak Erdal Herririk?.
|
|
|
Hizkuntzaren eskuak oratzen du herriaren nolakotasun berezia Kaltzadaren iritzian. Hori eta horrenbestez, erdarazko abertzaletasunaren jardunak ezin
|
du
Euskal Herririk sortu, ariketa horretan esku hartzen duen elementu bat, hizkuntza, berez kontrakoa duelako, antagonikoa.
|
|
|
–Hautatzekotan, euskal nazionalismoak nahiago
|
du
Euskal Herri izeneko lurraldea, euskaldunengan zentraturiko Euskal Herria baino. Beste era batera esanda, euskal nazionalismoak, praktikan, lurralde irizpide bat hobesten du, teorian euskara aipatzen badu ere.
|
|
|
Hantxe hartu zuten, Francisco Belausteguigoitia eta Elvira Arocenaren etxean. Hotel oso bat
|
zuten
Euskal Herritik zihoazen erbesteratuei babesa emateko.
|
|
|
Azkue
|
dugu
Euskal Herriko historian prestakuntza osoz, goi mailako jakintzaren esparruetan erabiltzeko euskara berri eta egoki bat zentzuz Hego Euskal Herrian burutzen saiatu izan zena. Bilboko institutuan euskara katedra hartzeko lehiatu zirenen artean, kezka hori zabaldurik egongo zen baina une hartan behintzat, prestakuntzan desberdintasuna nabarmena zen.
|
|
|
Iduri luke Azkuek gogotan
|
zuena
Euskal Herri euskaldun bat zela, non edozein herri normaletan bezala bertokoen ondoan atzerritar jatorriko komunitateak ere bazeuden (espainolak, frantsesak, alemanak...). Gainera, pentsa daiteke Azkuek denboraz Euskal Herri betidanik isolatuaren ideia matizatu egin zuela, arraza nahasgabearen kontua Strabon en garaian kokatuz, eta soilik agian («quizá» dio), baina ez ordutikako historia osoan zehar.
|
|
|
Degemer mat, ongi etorri, bihotz bihotzez, eta on dagizuela hemengo txangoa. Bretainiako zenbait herrik senidetasun itunak eginak
|
dituzte
Euskal Herriko hainbat herrirekin, eta egunotan Xanestebango jaiak direla bitarteko, izerdi eta pats ibili dira euskaldunak eta bretoiak elkarrekin, jo eta su festan.
|
|
|
Lehenengoaren inguruan ez dut asko hitz eginen, denok dakigu-eta zer egoera zaila
|
dugun
Euskal Herri osoan euskarari dagokionez, bereziki Ipar Euskal Herrian eta Nafarroako Foru Erkidegoan. Espainia, Frantzia eta Nafarroako gobernuek ez diote asko laguntzen euskarari, are gehiago, kasu askotan esan liteke aurkakoa egiten dutela, eta, jakina, beren legeek, arautegiek, ordenantzek, administrazio publikoek eta abar modu bertsuan jokatzen dute; horregatik, nire iritziz, arlo horretan euskaltzale, ezkertiar, abertzale guzti guztiok, eta abarrek jarraitu dugu lan serioan, hor pixkanaka pixkanaka, egoera aldatzeko lorpenak eskuratzen, hau da, legeak, ordenantzak, araudiak eta abar hobetuz, horrek dakartzan ondorio guztiekin.
|
|
|
Hizkiak hizki, transexualitatea buruko eritasun gisa hartzen du egun Osasunerako Mundu Erakundeak (OME). Horrek, osasun zerbitzuetara jotzen dutenean transexualentzat prozesu «oso gogorra» dakarrela uste
|
dute
Euskal Herriko Gay eta Lesbianen Askapen Mugimenduak (EHGAM) eta Medeak kolektibo feministak. Transexualitatea buruko gaitzen zerrendatik kentzeko eskatu zuten Donostian eginiko elkarretaratzeetan, atzo.
|
|
|
Hilabetez ekarpen ugari jaso ostean, aurtengo Nazio Eztabaidan jorratuko diren dokumentuak prest dauzka Nazio Eztabaida Guneak. Datorren larunbatean, 09:30ean, egingo dute Osoko Bilkura, Iruñeko Golem zinemetan, eta han parte hartzeko eskatu die «Euskal Herriaren aitortza, lurraldetasuna eta erabakitzeko ahalmenaren» alde «elkarlanean» aritu nahi
|
duten
Euskal Herriko eragile eta herritar guztiei. Nazio Eztabaida Guneko kide Maite Aristegik eta Mikel Irastorzak gogora ekarri dute «eztabaida prozesu nazional, parte hartzailea eta demokratikoa» dela Nazio Eztabaida.
|
|
|
«Estatuen indar ikaragarria gainditu ahal izan dezagun, herritarron indarra aktibatu behar dugu». Ezinbestekoa iruditzen zaie hori «eraiki nahi
|
dugun
Euskal Herri burujabea askea, demokratikoa, zuzena eta iraunkorra izan dadin». Horregatik, erabakitzeko eskubidearen eta autodeterminazioaren aldeko ekimenak Euskal Herri osoan egin behar direla uste dute, «esparru bakoitzean» bere berezitasunak kontuan hartuta, eta inor baztertu edo behartu gabe.
|
|
|
Zer harreman
|
duzu
Euskal Herriko musikariekin?
|
|
|
Euskarak erroko aldaketa behar duela esaten dugu, Euskal Herri osorako lege babes propioa izanik aldaketarako oinarrizko pausua izango dena. Baina EHEk esan, eta aldaketa horren aldeko lana eta borroka egin nahi
|
du
Euskal Herriko ehunka herritan. Euskarak behar duen aldaketaren alde lan eginez, auzoz auzo, herriz herri.
|
|
|
–Orduan horrela hasten dira tragedia guztiak
|
zuen
Euskal Herri zorionekoan: Beno... nik... ez dakit.
|
|
|
Ez, horrela, Terese, hamartia dauka, tychea osoro betetzen da. Baina niri igoal gehiago gustatuko litzaidake, eta tychea areago beteko litzateke, eta baita hamartia ere, eta aldi berean,
|
zuen
Euskal Herri zorioneko horren askapen mugimenduaren hutsaltasun absurdua hobe adieraziko luke erreketearen biloba, Joseba, ez balitz terrorista. Eta kontrol batean gelditu dutelarik, terroristak behartzen dizkiguten errutinazko kontrol horietako batean, ustekabean, bala eskapatu zaio komunistaren bilobari, Mariari, eta hil eginen du.
|
|
|
Egunsentian, Chiadoko goi auzoetatik so, harako ontziak bistaratu ditu, beharbada Iparralderantz joan daitezkeenak, lehorretik urrun/ hurbil
|
duen
Euskal Herrirantz, hain justu ere.
|
|
2009
|
|
|
Europako enpresetan aurreneko lan esperientzia izan gura
|
duten
Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) tituludunentzako EPEZ (Enpresetan Praktikak Europan Zehar) programaren hirugarren deialdia zabaldu du EHUko Bizkaiko Campuseko Errektoreordetzak.
|
|
|
Europako enpresetan aurreneko lan esperientzia izan gura
|
duten
Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) tituludunentzako EPEZ (Enpresetan Praktikak Europan Zehar) programaren hirugarren deialdia zabaldu du EHUko Bizkaiko Campuseko Errektoreordetzak. BBK Gaztelanbidean Fundazioaren laguntzarekin eta Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa Durangaldeko Behargintzarekin eta Lanbidearekin (Euskal Enplegu Zerbitzua) elkarlanean egin dute deialdia.Bizkaian erroldatuta egonda, EHUko edozein campus edo fakultateko 45 tituludun berri izango dira programaren onuradunak.
|
|
|
Sakon gorde nuen enfasi eta borondate handiarekin esan zenuen zerbait: Donostia egin behar
|
genuela
Euskal Herriko hiri handi euskaldun erreferentziazkoa; hiriburu euskaldunena izatetik hiriburu euskaldun prototipoa izatera eraman behar genuela, alegia.
|
|
|
Sakon gorde nuen enfasi eta borondate handiarekin esan zenuen zerbait: Donostia egin behar
|
genuela
Euskal Herriko hiri handi euskaldun erreferentziazkoa; hiriburu euskaldunena izatetik hiriburu euskaldun prototipoa izatera eraman behar genuela, alegia. Gogoeta orokor nagusia iruditu zitzaidan, eta sarri ekarri dut gogora harrezkero.
|
|
|
Ronald Reagan eta Mikhail Gorbatxov ziren orduan munduan nagusi, eta bertsotan Xebastian Lizaso
|
genuen
Euskal Herriko txapelduna. Orduz geroztik gauza batzuk dezente mudatuta daude, baita Hitzetik Hortzeran ere.
|
|
|
Autonomia Eraikik gogoratu duenez, Frantziako Estatuak ez
|
du
euskal herria aitortzen eta, beraz, ez du errespetatzen NBEk 2007ko irailean sinatutako herrien eskubideen deklarazioa.2007an sortuta, Ipar Euskal Herriko gazte, artista, enpresaburu, irakasle eta herritarrek osatzen dute Autonomia Eraiki plataforma.
|
|
|
Gaztea Livek ere urtea bete
|
du
Euskal Herriko aretoetatik kontzertuak zuzenean emititzen eta arrakasta handiz gainera. Lehenengo kontzertua 2008ko urriaren 11an eman zuen Gastezenatik bertatik.
|
|
|
Zeintzuk dira nudista batek ezagutu behar
|
dituen
Euskal Herriko txokoak. Asko dira, baina Atxabiribileko hondartza da agian garrantzitsuena. Barrikako La Canteran ere gero eta erabiltzaile gehiago dago.
|
|
|
Gero, kontserbazioaren eztabaida ere egon daiteke. Kontserbatu behar
|
ditugu
Euskal Herriko pagoak. Hori bigarren mailako eztabaida izango litzateke nire ustez, eta nik baietz esango nuke.
|
|
|
Gauzazuzenaetabaitezpadakoaikusizuten hori etaeginereikusiz geroz. Lanhortan zinez gorestekoak
|
ditugu
Euskal Herri huntan Lekuonatarrenabezalakofamiliaosoak.
|
|
|
Lan horren garrantzia eta interesa inolaz ere gutxietsi gabe, esan beharra dago prentsaren tratamenduaren inguruan hutsune batzuk dituela gure ustez. Hutsune bat iturrietan azaltzen zaigu, Azconak dio egunkari ugari ikuskatu dituela, baina idazlanean bospasei bakarrik dira sakonki erabiltzen direnak, gainera, guztiak Bizkaiko egunkariak dira, honek ezin
|
du
Euskal Herri osorako edo behinik behin Hegoaldeko lau probintzietarako den ikerketa bat ordezkatu. Hutsune kronologikorik ere badago, 1864 eta 1883 arteko zuloa esaterako; baina Azconaren lanak herren egiten du, gure ustez, iritzi publikoaren ordezkagarri gisara prentsari ematen dion garrantziagatik.
|
|
|
Azconaren aurreko liburuan bezala, hutsune nabarmenena erabilitako iturriak dira; izan ere, Euskal Herri osoa ordezkatzeko, hiru egunkari erabili zituzten bakarrik: El Nervión, El Porvenir Vasco eta Euzkadi; gure aburuz, hiru egunkari horiek ezin
|
dute
Euskal Herri osoko prentsa guztia ordezkatu, garai haietako egunkari garrantzitsuenetakoak diren arren, herrialde eta ideologia zenbait ez baitira egunkari horiekin ordezkatzen.
|
|
|
1996an iritsi zen, baina, aldaketa nagusia, irratia EITBren Miramongo egoitzara lekualdatu baitzuten. Gaur egun ere bertan dauka egoitza nagusia Euskadi Irratiak, eta ordezkaritzak
|
ditu
Euskal Herriko hiri nagusietan. Sorreraz geroztik, lau zuzendarik gidatu dute Euskadi Irratia:
|
|
|
Askok uste
|
dute
Euskal errian jayotako ume guziak ukatzen duen semeak ez du merezi aren maitetasunik: ukatzen duen semeak ez du merezi aren maitetasunik [sic]:
|