|
2000
|
|
|
Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen didate. Nik uste
|
dut
batez ere elkarrekin egotea dela, hau bezalako egin, adituek hitzaldiak eman... Halako ekimen txiki ugariren aldekoa naiz eta ez gauza erraldoiena.
|
|
|
Nazionalitatea, aldiz, konplexuagoa da. Alabaina, nongoa da ama baskoa eta aita galiziarra
|
dituen
bat. Zer da nazionalitatez?
|
|
|
Identitateak osagarriak dira guztiz. Ama frantziarra eta aita alemana
|
dituen
batek apika frantsesa eta alemana dakizki. Frantziarra eta alemana da behingoan, ber mailan.
|
|
|
PSOEren baitan eta haren inguruko esparruetan hauteskunde emaitzei buruz egiten den hausnarketak, noski, zerikusi zuzena
|
du
bat bateko hoztasun honetan. Iada hiltzaile frogatuak diren hauei urte askoz eman zaien babes konplizea dela porrotaren zergatietako bat aho batez aitortzen du mundu guztiak, eta onartzen da etapa beldurgarri hartan inplikaturik egon zirenak betirako baztertzea dela zulotik ateratzen hasteko lehen baldintza.
|
|
|
Mendebalderen baitan jorratu bada ere, hausnarketa eta irizpideak bideratzeko orduan beharra dago egiteko. Euskara eredu bakarra, sarritan estuegia, arlo askotan malgutu da, eta lehen hezkuntzan jarraitu beharreko bidea ere hortik joan litzatekeela uste
|
du
batek baino gehiagok.
|
|
|
Gauza gehiegi, nahiago
|
nuke
batekin bakarrik aritzea, baina... Alde batetik ari gara Kantabria eta Bizkaia arteko aztarnategi bateko hezurrak aztertzen, amerikar bat ari da ikerketa burutzen.
|
|
|
" Euskalerriaren zazpi alderdi" plazaratzeko gogoz ziren, itxura guztien arabera" elkartasunean euskaldunen indarra" biltzeko asmoarekin. Izan ere, euskaldunen artean ika mika eta kalapita gehiegi sortua zen bazterretan, eta haserre horien guztien ondorioak jasanak
|
zituen
batek baino gehiagok, eta ZERUKO ARGIAk ere bai, jakina. Zerbaitengatik idatziko zuen Basarrik honoko hau bere sailean:
|
|
|
Eta kasu asko dira. Duela gutxi, karrera bukatuta
|
duen
batek kontatzen zidan, nola 14 urterekin behartu zuten nire" Kapitan Frakasa" irakurtzera, eta 14 urterekin ni gorrotatu egiten omen ninduen. Norbaitek gomendatuta iritsi da nobela berriro irakurtzera, eta orain irakaslea gorrotatzen omen du.
|
|
|
aipamen filologikoak, historikoak, sozialak,... Baina, noski, Euskal Herria ezagutzen ez
|
duen
batentzat, kronotopoa guztiz indeterminatua da.
|
|
|
Ipar Euskal Herria, Hego Euskal Herria, Nafarroako Foru Komunitatea, eta Euskal Autonomia Erkidegoa.Beren jarrera ideologikotik, egunkari batzuek onartu egiten dute egituraketa hau, etahorrela islatzen dute beren eduki eta egituraketan. Beste batzuek, ordea, ideologiaz,
|
ezdute
bat egiten zatiketa honekin, eta bestelako irudi bat osatzen dute, oraintxe ikusikodugun legez.
|
|
|
Hitz batez, gordailu banku bakoitza aurrezki kutxa bat da. Inolako bitartekaritza monetariorik gauzatzenez duen ohiko aurrezki kutxa baterako bezalaxe, gordailu guztiak ez
|
dituzte
bat bateanerretiratzen beren tituludunek: esperoan utzitako gordailuek gordatzaileek adosturikomaileguak elikatzen dituzte.
|
|
|
Gaur goizean bere gelara joan naiz isil isilka (argi dago, beraz, gaurko gaua ere ez
|
dugula
batera pasatu), eta ikustean oraindik lotan zegoela, ba berari begira geratu naiz momentu batez. Eta Jabi gogorarazi dit.
|
|
|
—Eta orain, Joanes, zin egin behar diagu, gurutzefikatuaren aitzinean, eskua elkarri emanik eta odolak nahasturik, ezen ez
|
dugula
batak bertzea salatuko, ezta bertze nehor ere, ez lagun ez etsai, bizitza osoan, erlijione kontuagatik edo mendeku hutsagatik, nola nahiko bailuke Inkisizioneak.
|
|
|
—Zin egiten dizugu, Jauna, zure izenean eta Zientziaren Elizarenean, ezen ez
|
dugula
batak bertzea salatuko, ezta bertze nehor ere, ez lagun ez etsai, bizitza osoan, ez erlijione kontuagatik ez mendeku hutsagatik.
|
|
|
Zuk bezala, ogia eta urdaiazpikoa nituen nik janari, baina zure hitz haiek
|
nituen
batez ere janari.
|
|
|
Zeren, bere garaiko astronomiari aterabide bat bilatu nahian, hala mintzatzen baitzen astronomo poloniarra, Ptolomeoren planeta sistemaz, haren zehazgabetasuna eta haren funsgabeko konplikazioneak gogoan: "(...) artista batek, bere koadrorako, eskuak, oinak, burua eta gainerako menbroak modelo diferentetarik hartu behar izanen balitu bezalakoa da, halako moldez, non zati bakoitza ezin hobeki marraztua egon daitekeen, baina gorputz osoarekiko eta haren osotasunarekiko loturarik gabe; eta nola zatiak ez datozen bat eta ez
|
duten
bat egiten, hala, munstro bat izanen da guztiaren emaitza, gizon bat baino gehiago". Ptolomeoren sistemaz ari zen Koperniko, eta zientziaz, azken finean, baina zenbatetan pentsatu izan dudan ezen hitz haiek ongi isla dezaketela gizonaren barrena, haren muina eta arima!
|
|
|
Zeren gizona baretasuna eta jabalaldia izan baitaiteke, baina ekaitza ere izan daitekek: ekaitza
|
duk
batez ere, noiz eta aro batetik bertzerat egiten baitu eta noiz eta bide berrien urratzerat abiatzen baita, nola gertatzen den egun. Eta, nola diagonaletarik hobeki adieraz daitezkeen ekaitzaren errealitatea eta ekaitzaren desoreka koadroaren simetri ardatzetarik baino, hala bihur daitezkek diagonalak koadroaren ardatz. Edo erran zezakeat, bertze hitz batzuetan, ezen pintura zaharrean koadroa bat zela eta beti bat zela, bere osoan ez ezik zati bakoitzean ere; pintura berrian, aldiz, iduri bakoitzak eta zati bakoitzak bere libertatea dik, bere dantza dantzatzen dik, eta koadroaren batasuna elementuen libertate horretan eta dantza horretan aurkitu beharra zagok bertze deusetan baino gehiago, formen libertateak libertatearen forma islatuko balu bezala...
|
|
|
Zeren ezagutu izan ditudan ez
|
baitut
bat bera ere ezagutu menekoak eta manukoak ongi tratatzen zituenik, don Venancio Robles izan ezik.
|
|
|
Eta gizonak hura guztia erran zigun... eta aita erreus eta urduri jartzen hasi zen, zeren eta jakin nahi
|
baitzuen
batik bat nola ehizatzen zuen tigre hark eta nola erabil zitekeen hura ehizarako. Eta gizonak halako batean erran zion:
|
|
|
Badakizu, jaun André, ezen guti direla gizonezkoen artean irakurtzen eta skribatzen dakitenak, baina are gutiago direla eskolatuak izan diren emaztekiak; aldiz, gure amak, zeina baitzen argia eta zorrotza, ongi irakurtzen eta skribatzen zuen eta hainbat liburu irakurriz janzten eta apaintzen zuen bere jakintasuna. Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere,
|
bazuen
bat bere berea, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena bai bere buruaren janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen... Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola gure ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela.
|
|
|
Zeren ez uste ezen Mattini nion gorrotoa eta herrazko herra ni mundurat etorri orduko biribildu zitzaidala, ezta gorroto biribil balizko hark erabaki zituela ere ene handik aitzinako urratsak, halabeharrez; ez dizut erranen, halaber, maitatu baizik egin ez nuela, zeren baitakizu nolakoak izaiten diren umeen arteko harremanak, orain maite
|
du
batak bertzea eta orain gorrotatzen du, orain akort eta alegera daude eta orain eta haserre, eta, beraz, badirudi ezen badela aldi bat onerizkoarentzat eta bertze aldi bat gaitzerizkoarentzat, eta bata bertzeari darraiola, nola itzala gorputzari. Baina sentimendu hauen joan jinetan, edo joan jin hauen gainetik, uste dut, orobat, ezen beti ere mintza daitekeela jokamolde orokor batez, eta oker handirik gabe erran diezazuket ezen ene jokamolde hura maitasunezkoa izan zela.
|
|
|
Inor ez zen ni baino gehiago harrituko, ondora egina baizik ez zela ohartzean. Uste
|
dut
batera izan zirela goiko atea irekitzea eta nirea ixtea.
|
|
|
Delako galdera —" gogorxko atzokoa, ezta?" — zerbitzariari kafeak eta erretzeko papera eskatu ondoxean pausatu zuen. Zerbait bazen, bikote biziaz hain ardura guti
|
zuen
batendako. Lehenagotik, haren maiteño izandako aunitz ikusiak zituzkeen bertze baten besotik kateatuak, eta ez hargatik urraturik bihotzean.
|
|
|
Neurriz tikia, antolamenduz kaotikoa eta argitasunez hitsa, horra nire ikaskide ohiaren bulegoaren ezaugarri begi bistakoak; baita, ni bezala une horietan, betaurreko faltaz ikusmena mugatua
|
zuen
batentzat ere. Leiho ñimiño batetik sartzen ziren eguzki errainuak bertze argirik ez zen, paretako kaka kolorearekin lehian.
|
|
|
Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin
|
du
bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu onaren ikuskeren gain eragina izango bailuke. Halako portaera bat onartezina izango litzateke ikuspuntu liberal batetik, ez bailuke errespetatuko gizakien autodeterminazio ahalmena, nork bere aldetik bizimodu ona aukeratzeko duen gaitasuna, alegia.
|
|
|
• IDAZLEEN ARABERA • Mikel Lasa edo Amerika deskubritu ez
|
duan
bat (Nota laburrak). 35 zk. (1969), 53 Rikardo gidari. 10 zk. (1979), 116 Kultura (Egunen gurpilean).
|
|
|
SAIZARBITORIA, Ramon Mikel Lasa edo Amerika deskubritu ez
|
duan
bat (Nota laburrak). 35 zk. (1969), 53 Rikardo gidari. 10 zk. (1979), 116 Unamuno’ren euskal izakerari buruzko ohar batzuek. 30 zk. (1968), 17 D. Nemesio Etxaniz, euskal idazlea. 22 zk. (1982), 155 Yon Etxaide, idazle bikain eta adiskide minaren oroitzapenez. 110 zk. (1999), 49 Andima Ibiñagabeitiaren euskaltzaletasuna. 112 zk. (1999), 95 Euskal literatura numerotan. 34 zk. (1969), 28
|
|
|
Egunkaria ko tolosarrek gomendatu ohi
|
duten
batean sartu ginen gero, gosaltzera. Esana nion Lauaxetari Egunkaria ko zuzendaria, Martxelo Otamendi, ez zela handik urruti bizi, eta akaso hantxe aurkituko genuela.
|
|
2001
|
|
|
Zaharra nor den eta zahartzaroa zer den definitzen saiatzen garenean hurrengo ondoriora heltzen gara: zaharra ez da, pentsatzen den moduan, dagoeneko adin batera heldu dena, adina pertsona horren ezaugarrietan datu bat gehiago besterik ez delako; beraz, adinak bakarrik ez digu bere bizimoduaz eta izaeraz ezer esaten, 60 urte
|
dituen
batek 80 dituela eman dezakeelako, eta alderantziz. Nagusien gizataldea oso talde heterogeneoa da, eta ondorioz," zaharra" generikoki definitzea oso zaila da.
|
|
|
poztu ditezela, indartu ditezela. Agian, iru edo lau urtean ez duk sortuko balio
|
duen
bat, baiña bosgarren urtean baletxeikek danok arrituta utziko gaituzten norbaitzuk agertzea. Askotxok esaten zian euskal sagardotegien eriotzak bertsolarien eriotza adieraziko zuela.
|
|
|
Osatu behar den mahaia ez da Ajuria Enekoa ez Lizarra Garazikoa izango. Bateko gauzak zein bestekoak eduki behar ditu mahai berriak, bi akordio hauen puntu gehienak behar dira, baina osorik ez
|
du
batek ez besteak balio. Ajuria Eneko mahaia gainditu zen eta Lizarrako Akordioa pasa da.
|
|
|
Marie Claire Salaberri heletarra da Herrikoaren bilakabidea hobekienik ezagu tzen
|
duenetariko
bat. Bera da Herrikoa sortuz geroztiko idazkaria, kontuegilea eta enpresen koordinatzailea.
|
|
|
Estropada amaitzean, traineruak portura iristen dira, giro oso polita izaten da. Mementu alaienak bandera irabazi duen taldeak bizi
|
ditu
batez ere. Kolorez gainezka (gorria, horia, larroxa, zuria...), arraunlari guztiak eta haren jarraitzaile piloa elkartzen da portuan, ikuskizuna zoragarria izaten da.
|
|
|
tortura, poliziaren eta justiziaren gehiegikeri eta metodoak... Gizakiaren babes eza azken finean, kontzientzia politikoa
|
badu
batez ere. Baina horretarako Foren luma zorrotzak barrea erabiltzen du, hori baino gehiago sarkasmoa eta ironia.
|
|
|
Nik ipuinak eta aspalditik idatzi izan ditut, baina sekula ausartu gabe nengoen gauza potoloago bat egitera, iruditzen zitzaidalako nobela bat idazteko derrigorrez idazlea izan behar
|
zuela
batek, eta ni gehiago naiz irakurle... Baina azkenean ohartu naiz nobelari errespetoa eduki behar zaiola, bai, baina ipuin on bat idaztea ez ote den zailago nobela bat idaztea baino.
|
|
|
Aldi berean eta iturri desberdinetatik, begiari datorkion irudi multzoa jartzen da orrialdean. Baina bai zineak eta bai literaturak ezin dute begiari une batean datorkiona aldi berean une berean eman; muntaia behar
|
du
batak, eta diskurtsoaren linealtasuna gorde besteak. Une batekoa diskurtso luze eta ulergarria bihurtzeko beharrezko du poesiak diskurtsoaren luzapenean ematea buruan une batez gertatu dena.
|
|
|
birjina apartekoa ren gehieneko azidotasuna 1º izan daiteke (horrek esan nahi du gantz azidoen edukiera, oleikotan adierazita, ezin dela izan %1 baino handiagoa). Akatsik gabeko lurrin eta zaporeak erakutsi behar ditu eta oliba oliotan adituek osaturiko dastapen panel estandarizatuan atera behar
|
duen
batez besteko kalifikazioa 6,5 puntu baino handiagoa izango da, nolanahi ere. Olio birjina izenekoaren gehieneko azidotasuna %2koa da eta dastapen panelean lortu behar duen gutxieneko kalifikazioa 5,5 puntu da.
|
|
|
Gantz gutxien
|
duenetako
bat (%25, 1) eta hezetasun handienekoa (%59, 3).
|
|
|
Roald Dahl eta Bernardo Atxaga
|
ditugu
batez ere haur eta gazteen obrak idazten dituzten bi idazle, euren liburuak adin guztietako jendeak irakurtzen dituen arren.
|
|
|
Zailagoa izan zaie laugarren puntuari erantzutea, lankideak ezezik lagunakere izaki, nire akatsekin barkaberegiak agertu direlako, apika. Akats teknikoakaipatu
|
ditu
batek, grabazioen eta euskaltegiko bideo aparatuen kalitate eskasa.Besteak, berriz, erabilitako bideo pasarteen iraupenaz zituen zalantzak: ez oteziren laburregiak?
|
|
|
– Jarduerari amaiera egokia emango diogu, hots, ez
|
dugu
bat batean bukatuko; nolabait esatearren, biribildu egingo dugu, eta joaten utziko.
|
|
|
Batetik datorren hitza da. Zer kontzeptuadierazten
|
du
bat ek. Osatzeko dagoena?
|
|
|
Sekula ez dira hainbeste lehengai natural eta hain kontzentratuak erabili. Maiatzeko arrosen olioa eta jasminena
|
ditu
batez ere. Perfume horren elaborazioan Patou k ipinitako baldintza bakarra hauxe izan zen:
|
|
|
Karbohidratoak, proteinak, fosforoa, magnesioa eta burdina ematen ditu, eta horiek gehiago dira baba lehorrean freskoan baino. Lekale lehorra da proteina gehien
|
duenetako
bat, garbantzu eta dilistekin batera, eta haragiarena baino handiagoa izan daiteke (100 gramotik 19tik 25era). Hala ere, esan daiteke proteina horren nutrizio kalitatea txikiagoa dela.
|
|
|
132,02 pezeta litroko, berunik gabekoarentzat, 95; 140,56 pezeta litroko, 97 oktanoko supermerkatu berrian, eta 141,73 pezeta litroko, 98 oktanoko berunik gabean. Gasolioak BP estazioetan
|
duen
batez besteko prezioa litroko 115,48 pezetakoa da.
|
|
|
Higiezinen arloko adituak bat datoz esatean 2002 urtea ere ez dela urte ona izango etxebizitza berri bat erosi behar
|
duen
batez besteko espainiarrarentzat. Interes tasek aldaketa handirik izango ez duten arren —segituko dute bakean— eta pisuen prezioaren igoera neurrizkoagoa izango den arren, etxea ordaintzeko erabili behar den familia errentaren ehunekoa handitu egingo da, eta gauza bera gertatuko da batez besteko familia batek etxebizitza batean gastatu ditzakeen milioien eta merkatu prezioaren arteko distantziarekin.
|
|
|
Eta, bestaldetik, beraien ziztada arriskutsua izan liteke. Malaria horrelako eltxo batek kutsatzen du, anofele deritzan eme batek, lehenago malaria
|
duenen
bat ziztatu, odola atera eta gero zuri ezten samina sartuta.
|
|
|
‘Nahi
|
duzu
bat? ’ esanen dizu Axelek.
|
|
|
Hori begien bistan dago. Guztiok dakigu ahozko gauzek ere irauten dutela, gizaldi batetik bestera igarotzen direla, zerbait aldatuaz gordetzen direla eta oraingo gizon letratu batek, papera eta liburuak baizik ezagutzen ez
|
dituen
batek, uste duen baino askozaz ere iraunkorrago direla; baina, halaz guztiz ere, hori galtzen doa, aldatzen eta galtzen. Beharbada norbaitek esango dit ea nola gerta daitekeen zenbait herritako antzinako aho literaturaren zatiak ugari eta ugari gordeak izatea, esate baterako irlandarrak edo islandiarrak edo herri germaniarren ahozko literatura.
|
|
|
Hitz ederrak eta arrazoibide argiak deus gutxitarako direnean, artean nabari ez zen zerbait sor daiteke gizonaren erraietan, onerako naiz txarrerako". Urkatu behar
|
duten
bati buruzko filmaz ari delarik, zera dio heriotza zigorraz: " Gerok urkatu behar bagenu, alegia, pentsatzen dugun baino astiroago pentsatuko genukeela, behin eta berriro, zertan ari garen".
|
|
|
Hiz  kuntzalaritza eta euskal literaturari buruzko ikuspegia; euskara batuaren aldeko apustua; eztabaida soziolinguistikoaren plazan parte eraginkorra hartu izana... Bizilegezko hizkuntza nahi
|
zuen
baten filosofiaren ispilua da Mitxelenak alor horietan guztietan jokatu zuen papera, eta Pedro Migel Etxenikek filosofia horixe zuen gogoan Mitxelenaren aipua hizpidera ekarri zuenean ere: " Gure herriak herri artean bere tokia behar duen bezala, gure hizkuntzak ere berea aurkitu behar du hizkuntza artean...".
|
|
|
Gauza jakina da erlijio liburuek, elizgizonek eginek, osatzen dutela oraintsu arte behintzat, euskal literaturaren zatirik handiena eta orain ere elizgizon diren edo izan direnenak direla gehienak, nahiz beste erlijio mota batzuk esplikatu; nolanahi ere, elizgizonen nagusitasuna oraindik ez da bukatu eta ez da erraz bukatuko ere. Dena den, jakina da erlijio liburuak
|
ditugula
batez ere ugari. Eta horrek bere arrazoia badu.
|
|
|
Horretarako, argitara ditzagun argitara gabeak eta ikusmira ditzagun astiroago argitaratuak. Hori nahi
|
luke
batik bat liburu honek eta laguntza ederra eskainiko dio, honenbeste Orixezale bikaini eskerrak, lan horretan hasi nahi duenari.
|
|
|
Ba dira ere guraso diren irakasleak edo irakasle diren gurasoak: nerau
|
nauzu
bat, seme alaba aski haziak ditudana. Baina Zaloñak darabilen saltsa horretan ez dira irakasleak gehienbat gure adinekoak; zaharragoak dira, batez beste, gurasoak irakasleak baino.
|
|
|
Bidea hautatzea ere ez da beti erraz izaten. Duda mudak eta zalantzak ezinbestekoak dira ene gisako argi eta karisma berezirik hartu ez
|
duen
batentzat. Guztira, ordea, eta idazle eta irakasle (lanbidez irakasle) izan naizen aldetik, ez dirudi, moldezko letretan jasoak daudenen arabera, gehiegizko zabu eta zealdorik egin dudanik funtsezko ditudan maitasun (eta maitasunaren errainu den gorroto), uste eta sinesteetan.
|
|
|
Halabeharrez, dudarik gabe, eta hitz hori bitara hartu beharrekoa dugu hemen: " ezinbestean" eta" damurik" esan nahi
|
du
batera. Ongi ikasia zuen, eta ongi irakatsi digu, historia-aurrekoetan diharduena ezin dabilkeela, zenbaitek gogoko duen gisan, natura eta kulturaren arteko bitartea zabaltzen:
|
|
|
Eta? Elikagai osasuntsuei buruz hitz egiten duten askoren artean norbaitek gauzarik bikainenak esaten dituenean, uste
|
duzu
batek gauza bikainenak esaten dituelako gauza bikainak esaten dituena ezagutuko duela, eta beste batek, gauza eskasak esaten dituelako gauza eskasak esaten dituena ezagutuko duela, ala pertsona bera dela uste duzu, lon.
|
|
|
Bigarren analogiak, ordea, aniztasun hori eskatzen du, substantzien kausazko harremanez ari baita. Kantek, ordea, Kritika n ez
|
du
batetik besterako urrats hori oinarritzen (1786ko Natur Zientziaren Hastapen Metafisikoak lanean aipatuko du arazoa zuzenki).
|
|
|
Maitatzea eta maitatzearen ondorenak —maitatuz—, batera doaz, sarri, edo gehienetan, nahi bada. Baina maitatzea ezin
|
dugu
bat egin bere ondorengoekin. Adibidez, egiaren bila, egiaren baten ikerketan eta aurkitu nahian gabiltzanean maitatzen dihardugu, dudarik gabe.
|
|
|
Noiz jinen haiz gure etxera mutil? –oihukatzen
|
zuen
baten batek, ahantzi gabe hauteskunde kanpaina betean hitz emak oro ez zirela derrigorrez eman hitzak.
|
|
|
Sugeak, ardiak, hormona sintetikoz zein abere irinez hazi urde gurintsuak, erreformako ahari kankail trapatuak buru zoko haserretuan
|
nituen
batez, ene probintziara sartzeko borobilean, egiazko haluzinazioa ukan nuen: kotxearen argipe zurian ardiak alhan mirets nitzakeen, ronpuinaren belardian xaloki eta artzainik gabe.
|
|
|
Zuk notarioa behar duzu, ez detektibea; gainera dexente merkeago aterako zaizu. Nahi
|
baduzu
baten bat aholka niezazuke, musu truk gainera, badakizu, lagun modura...
|
|
|
Zeinek du pisua urrunenik aurtiki? Zeinek
|
du
batez besteko emaitza hoberena erdietsi?
|
|
2002
|
|
|
Dena den, lan egiteko moduari beha, gu ere bertsolarien moduan ibili gara ia beti; zerbait idazteko edo esateko
|
genuenean
bat batean egin behar izan dugu, azken hauxe bezala. Eta zer esan edo idatzi ez genekienean, zerbait bota beharra zegoen eta hauxe atera zaigu.
|
|
|
Nolanahiko gisan ermitara begiratuz galtzerik ez dago, sarrixeago aipatuko dudan Erasoko bidea baino eguzkitsuago, harrizuago eta aldapatsuago da Irurtzungoa. Hemengoan laharrak, ipuruak, otea, elorria, patxarana, artea eta ametzak
|
dituzue
batez ere. Norako duzue presa?
|
|
|
Oso urria. Baina zientzia eta teknologiaz dugun ezagutzarekin alderatuta, astronomia da zorterik gehien
|
duenetariko
bat, agian zeruak hainbeste erakartzen gaituelako. Gizakiaren berezko jakin minagatik erakartzen gaitu astronomiak.
|
|
|
Proteina eta karbohidrato gutxien
|
dutenetako
bat.
|
|
|
izan behar
|
du
batez ere eta ibiliko duen pertsonarentzako koadro egokia eduki du.
|
|
|
Nokia 3330 laginarekin batera, transmititzeko potentzia gutxien behar
|
duenetako
bat.
|
|
|
Gantz eta proteinarik ez
|
dute
bat ere.
|
|
|
Mende askoko bizitza
|
duen arte
bat da, beste adierazpen artistiko batzuekin batera bizi izaten ikasten ari da eta abantaila bat dauka: aktorea arriskuaren aurrean jartzen da gauero nolabait esateko, eta sentsazioak entregatzen ditu, antzezpen bakoitzean mundu desberdin bat eskaintzen du, bizi bizia eta errepika ezina.
|
|
|
– Ikasleari aurkezten zaion hizkuntza eta berak ikasi nahi
|
duena
bat beraizango dela ziurtatzen du. Adibidez:
|
|
|
– Nolako ariketak egin nahi
|
dituzu
batez ere. Mota bat baino gehiago aukeradezakezu:
|
|
|
Ezinezkoa da, komunikazio egintza batean, bestearekiko harremana existitzen ez dela pentsatzea. Beraz, mintzakideek kokatu egin behar
|
dute
bata bestearen aurrean, autoidentifikatu beharra dute bata bestearekiko. Komunikazioan, testuinguru horretatik begiratuta, bigarren mailakoa da datua, eta lehenengokoa berba nork nori egiten dion zehaztea.
|
|
|
Ezinezkoa da, komunikazio egintza batean, bestearekiko harremana existitzen ez dela pentsatzea. Beraz, mintzakideek kokatu egin behar dute bata bestearen aurrean, autoidentifikatu beharra
|
dute
bata bestearekiko. Komunikazioan, testuinguru horretatik begiratuta, bigarren mailakoa da datua, eta lehenengokoa berba nork nori egiten dion zehaztea.
|
|
|
poeta bera proiektatzen da lanean. Erromatarren artean Propertzioren eragina
|
du
batik bat. Amodioa edo sexualitatea (ludus, iocus) da poema denen gai nagusia.
|
|
|
Hemendik ere ihes egingo du. Denak banan banan aztertu nahi izango banitu ez
|
nuke
bat ere aurkituko jakintsua jasateko gai litzatekeenik, edota jakintsuak jasan ahal izango lukeenik. Eta ametsetan dugun herribatza hura aurkitu ezean, astia denoi premiazkoa izaten hasi zaigu, ez baita inon ere existitzen astia baino nahiago izan daitekeenik.
|
|
|
+: 0 jarri beharrean+ jarriko bagenu, azalean (testuan) bir+ findu agertu litzateke. Bestalde, # (hitz hasiera) karaktererik gabe ez ginateke ziur egongo ber morfemaz ari garela eta ez, esaterako, ber bukaera
|
duen
batez (bereber, adibidez).
|
|
|
Buru eritasun hori da adinekoen artean eragin handiena
|
duenetako
bat, eta hori prebenitzeko metodo gutxi daude.
|
|
|
Gainera, aldeko datu horiek albo ondorio txikiagoak dituzte. Bjorn Dahlöf aditu suediarrak definitu zuenez, “aurrekaririk gabeko emaitzak” horien protagonista Losartan da, hipertentsioa tratatzeko erabiltzen den botika, betablokeatzaileak ondo funtzionatzen ez
|
dutenean
batez ere. Horiek, diuretikoekin batera, lehen mailako tratamendua dira aspalditik, bihotz hodietako heriotza arriskua murrizten zutela frogatu ondoren.
|
|
|
Espainiako populazioaren% 1 fibromialgia dela kalkulatzen da, gehienak emakumeak. Faktore psikologikoa fibromialgiaren garapenean eragin handiena
|
dutenetako
bat da. Elxeko Miguel Hernández Unibertsitateko Osasun Psikologiako Departamentuak (UMH) azterketa bat amaitu berri du.
|
|
|
Anisakiasia gastroalergikoa edo entereroalgikoa izan daiteke. Gastroalergikoak edo akutuak sintoma estradigestiboak
|
ditu
batez ere, parasitoa urdailean egotearen ondorioz, hala nola urtikaria, anafilaxia edo edema. Entereroalergikoak edo kronikoak, berriz, hesteetako min koliko akutua agertzen du sabelaldean, goragalea eta gonbitoak testamentuz kanpoko adierazpenik gabe, Madrilgo Ospitale Klinikoak adierazi duenez.
|
|
|
Elizak gustuko
|
zituen
batek derrigorrean izan behar zuen gogoko tren geltoki hura. Horregatik eraman zuen Alaznek hara.
|
|
|
Paraje hau gehiago zapalduko ez dudan errezeloa zaukaat. Izan ere, zoratuta egon behar
|
du
batek hona propio etortzeko.
|
|
|
Nolanahi ere, oroimena ez ezik, beti gelditzen da zerbait ona, maite dituzun pertsonen heriotzaren ondoren: pairamena eta beratasuna irabazteaz gainera, maite
|
zenuen
bati eskaini ez zeniona maite duzun beste bati eskaintzeko beharra sentitzen duzu. Beharbada, orain horregatik moldatzen naiz aita hil aurretik baino dezentez hobeto amarekin.
|
|
|
Beti bezala, okertuta zebilen, gorputzarena baino zama astunagoa eramatera kondenaturik balego bezala. Itxuragatik, ezagutzen ez
|
zuen
batek nekez asma zezakeen irakasle zenik.
|
|
|
Kabestrua ongi estaltzen dakiten adiskide bainoago lagun diren pertsona prestuekin gertatzen da hori. Lekuz kanpoko amontegin dabiltzalako itxura hartzen
|
du
batek.
|
|
|
Komeni da hau gogoraraztea, zeren ez baita egia, esan dizudan gisa, gauzak ez direla aldatu. Itsu eta atzenkor egon behar
|
du
batek, edo bi begiak lausoturik izan gutxienez, hizkuntza kontuetan oraingo egoera eta orain dela hogeita hamar bat urtekoa berdintsuak direla pentsatzeko. Itsu, betiko gau lazgarria begietan, edo, lehen esan dudan gisa, beste planeta batean bizi, hori ere gerta daiteke, eta ez nintzateke harrituko batere hau izango balitz kasua, hemen bizi den jende anitz aldi berean beste planeta batean ere bizi delako.
|
|
|
Eta egun horietan beretan" carpeteria" bat irekiko zutela ari ziren iragartzen irratian(" lurreko tapizak" edo" alfonbrak" dira, noski)," carpet" ak saltzeko. Lana
|
du
batek gero hor esaten dena esan nahi denarekin lotzeko, euskaraz ere batzuetan gertatzen den gisa. Horietan ere, jatorrizko hizkuntzari begiratu behar zaio, ongi ulertu nahi bada kontua behintzat:
|
|
|
Beraz, ez dut uste nik euskararen koloregaltze hori nahitaez euskara batuarekin lotua dagoen, hain modu zuzenean bederen ez. Horrek zerikusi handiagoa
|
du
batez ere euskararen galerarekin eta, ondorioz, euskalkien galerarekin. Beste modu batera esateko:
|
|
|
Zer gertatzen da, ordea? (Ia) Inork ez duela izan nahi halako literaturaren sortzaile, (ia) denek (denok) izan nahi dugula literato garai; gehienok egin nahi
|
dugula
bat, azken batean, Saizarbitoriaren aldarrikapenarekin.
|
|
|
2. Euskaraz arituko litzatekeen unibertsitatea onuragarria litzateke, erabat. Ze kalte dakarkioke gizarte eleaniztuna izan nahi
|
duen
bati hizkuntza komunitate bateko kideek hezkuntza sistema bere osotasunean euren hizkuntzan izateak. Kalterik al dakarkie erdaldunei erdaraz ikasi ahal izateak?
|
|
|
Izan ere, on eta txar konparaziozko terminoak baitira. Zuon administrazioa ona, eraginkorra eta emankorra irudituko zaizue beharbada, baina ez dezakezue jakin administrazio hori interes pertsonala
|
duen
baten esku geratzen deino zein epiteto dagokion horri: horra eskuartean daukagun irizpide bakarra; ona izan daiteke lehenago izan denarekin konparatuz gero, nahiz gero izango denarekin konparatzen hasita, txarra ere izan daitekeen.
|
|
|
– Hara, semea, ez diat istorioak kontatzea maite, baina
|
baduk
bat oso laburra, eta merezi dik heuk ezagutzea.
|
|
|
– Zuri adituta, edonork prentsatuko luke disenteria daukazula, Felisa! Arroz ura edan behar
|
duzu
batez ere –beste paper bat zirriborratu zion Mentxuk–, esan nizun Margarenean edozenbat arroz aurki dezakezula estraperloan, esaiozu gaixotasunagatik dela eta nik errezetatutakoa, ea apur bat merkeagoa egiten dizun.
|
|
|
Mapa eta lege ozeanografikoetan itsaso erabat herrena da itsasbeherarik gabeko itsasoa. Badirudi Belizeko bandera
|
duen
bat hondoratu dela Bizkaiko Golkoan. Ez al duzu gauero aditzen euskaldunak biolentoak edo demokratak direla?
|
|
|
Ez al zuen Gorostizak berak esan onena zela esku ez hartzea? Nafarren eta arabarren askatasuna gustatuko zitzaiola aipatua
|
zuen
batek baino gehiagok. Galderrek hausnar egin zuen.
|
|
|
|
Balu
batek 10 € ba/ io dü eta erakasleak 3 erosi dütü. lhardesten ahal ez delarik, galtoa marra.
|
|
2003
|
|
|
Aurrezki aseguruak epe luzeko errentagarritasuna bermatzen duenez, formula hori denboran ziurtatutako aurrezmodua da horrelako produktuak dituztenentzat. Familiaren erantzukizuna duten biztanleak, seme alabak
|
dituztenak
batik bat, gerora zer gastu eta baliabide izango dituzten pentsatuz bizi dira sarritan. Ondorioz, aurrezteko formula aseguratuak lehenesten dituzte, arriskuak gutxitzeko.
|
|
|
" Bultoen espedizioari buruzko ohar batzuk gaineratzen ditut. Begira beza berorrek eskuratu nahi
|
dituenekin
bat datozen". Bultoen espedizioa?
|