|
2001
|
|
|
Laburrago esan, bat batean ulergaitza zirudiena guztiz erraza gertatzen da harremanak luzatu ahala. Eragozpena, ordea, ulertezina baino areago, aski da maiz âzenbaitek ikusi nahi ez badu ereâ hiztunak aldamenean batua eta finkatua
|
duten
beste hizkuntzaz balia daitezen.
|
|
|
Azken urteotan, bilakaera oso interesgarria izan du euskararen aldeko diskurtsoak gurean. Ez oraindik aspaldi, bazen gurean ia elebakartasuna aldarrikatzen zuenik, eta bazirudien euskararen mesederako hobe
|
genukeela
beste hizkuntzak ahaztea, edo ahalik eta gutxien erabiltzea. Egun, euskararen aldeko aldarrikapena eleaniztasunaren baitan egiten da, eta mundu eleanitzean euskarak presentzia duina izatean datza erronka.
|
|
2002
|
|
|
Frantzia estatu nazioaren eredua eta paradigma izan zen, pentsa! Paradigma sortu zuen estatuan hori gertatu da zentzu nazionalean esan nahi dut totalitarioa, hots, ez
|
dute
beste hizkuntzarik, beste historiarik, beste lurralderik eta beste identitaterik onartzen. Alabaina, Portugal edota orain sortu berriak diren estatu txikiak Eslovenia, Estonia, Lituania, kasu totalitarioak al dira?
|
|
|
Nafar Gobemuak euskarak unibertsitatean izan behar duen lekua zehaztu arte, gaur egungo errektoretza taldeak ez
|
du
beste hizkuntza plangintzarik egiteko asmorik. Unibertsitatearen autonomiaren beldur dira, eta Nafarroako legea aipatzendu te.
|
|
|
Nafar Gobemuak euskarak unibertsitatean izan behar duen lekua zehaztu arte, gaur egungo errektoretza taldeak ez
|
du
beste hizkuntza plangintzarik egiteko asmorik. Unibertsitatearen autonomiaren beldur dira, eta Nafarroako legea aipatzendu te.
|
|
|
Espainiako Opening eko 59 frankizietako 40.000 ikasleri dagokienez, haien etorkizuna zertxobait hobea da, zentro horietako gehienek enpresatik bereizteko eta erabiltzaileei zerbitzua ematen jarraitzeko borondatea adierazi baitute. Opening sistemak eta beste hizkuntza akademia batzuek – helduei denbora errekorra ematen dieten eta multimedia materiala eta horara malgutasuna
|
duten
beste hizkuntza akademia batzuk – kreditu erakunde bat kontratatu behar dute ikastaroak finantzatzeko. Prezioak erabiltzaileak behar dituen hilabeteen araberakoak dira, zentroaren zenbatespenaren arabera, bere ikaskuntza metodoaren 13 mailan ingeles maila jakin bat lortzeko.
|
|
2004
|
|
|
Zer gabiltza ordea gu bazterrak harrotzen euskal gazteen mintzamen gaia ahotan hartuta? Mintzamen kamutsaren ezaugarri horiek guztiak ez ote
|
genituzke
beste hizkuntza bateko hiztun gazte askorengan aurkituko. Espainieraz, esaterako, urrutira joan gabe, Mariano Ferrerren behinolako balorazio kritiko hau ez baita euskara gogoan hartuta egindakoa, hizkuntza menderatzaileko hiztun gazteak zituen mintzagai irrati esatariak:
|
|
|
kanpoan erreferentzia puntu bat izan behar dugu, eta hori Ipar Euskal Herria da guretzat. Soziolinguistikako edozein eskuliburutan esaten da hizkuntza batek hiztun guztiak elebidunak
|
baditu
beste hizkuntza bakar batean oso zaila duela irautea. Iparraldeko euskaldunak ere elebidunak dira, baina ez dakite espainolez, espainolarekiko elebakarrak dira.
|
|
|
Alegia, zapalkuntza gorria, beltzak ezagututako garaia. Oroitzapen hits horiek, ordea, helburu berbera
|
duen
beste hizkuntza politika, laisser faire, laisser passer ena alegia, ahanzturaren ilunpetara igorri digute. Jakina, bata diktaduraren menpean burutua izan delako eta bestea, aldiz, demokraziaren bedeinkazioz babestua, lehendabizikoa oraindik ez zaigu gure oroimen eskasetik desagertu, bigarrena eztenka oroitarazi behar izaten baldin badugu ere.
|
|
2005
|
|
|
Euskarari eta euskal kulturari eutsi nahi badiegu, ezin
|
dugu
beste hizkuntzen eta beste iniziatiben maizter izan. Iniziatiba partikular askok ikusi du hori eta diegu sekula behar bezala eskertu gaur egun euskarak eta euskal kulturak Interneten duten tokia.
|
|
2007
|
|
|
Lehengo batean galdetu zidaten hemen, ikastola batean: " Ba al
|
duzue
beste hizkuntzarik?". " Bai, nahua hizkuntza, baina desagertu egin zen, 1932ko sarraskiaren ondoren".
|
|
|
Euskarak, hizkuntza bana banakoa eta inguruko besteetatik guztiz berezia izan arren, erraztasun handiz beregandu
|
ditu
beste hizkuntzotako elementuak, berarekin harremana izan duten neurrian. Hizkuntza" nahastua" da alde horretatik, ez" garbia".
|
|
|
Euskara, adibidez, munduikuskera okerrekoa omen da eta abandonatu behar da. Barère k bezalaxe, Grégoire k ere uste
|
du
beste hizkuntza guztiok feudalismo gaindituaren hondarrak direla, deuseztekoak beraz924 (gehienez ere iraganaldiaren ikerketarako lagungarri izan litezke, eta hein horretan haien materialak bildu eta artxiboetan gorde egin behar dira) 925 Horiek baino gutxiago feudala ote da, ordea, frantsesa. Bistan dago ezetz926 Zer dauka, orduan, frantsesak, okzitanoak, esate baterako, ez daukana??
|
|
2008
|
|
|
Taldearen barruko bizindarra handitzen duten pertzepzio itxuraldatzeak gertatzen dira hizkuntza taldeek beren taldearen bizindarra puzten dutenean eta beste taldeen bizindarra gutxiesten dutenean. Normalean atsegingarria izaten da norberaren hizkuntza taldea hurbileko ingurunean
|
dituen
beste hizkuntza taldeak baino egoera hobean dagoela pentsatzea. Bizindarraren pertzepzioari buruzko desadostasunak, berriz, honako kasu hauetan gertatzen dira:
|
|
|
Hizkuntza baten eremuan lantzen den gaitasun komunikatiboa beste hizkuntzaren eremura transferitzen da (Sagasta, 2002). Izan ere, hizkuntza baten lexikoan edo fonologian egiten diren aurrerapenek eragin garbia
|
dute
beste hizkuntzen eremuan. Hizkuntza batean ikasitako komunikazio trebetasun askok beste hizkuntzetarako balio dute.
|
|
|
Nabarmentzekoa da hiru ikasturte gehiagotan ingelesa ikasten aritutakoek, beste taldekoek baino emaitza okerragoak lortu dituztela. Hala ere, aldagai indibidualek pisu handia
|
dute
beste hizkuntzetako emaitzei begiratuz gero, askotan emaitza kaskarragoa lortzen baitute 5 urterekin hasitakoek. Ikus dezagun aldagai honen eragina gaitasun komunikatiboa osatzen duten gaitasun ezberdinetan:
|
|
|
Erronka bestelakoa da orain: . Klik batean lehiatu behar
|
dugu
beste hizkuntzekin; oso hurbil daude, eta oso erraz joan zaitezke haietara?. Interneten euskaraz ari direnen artean elkarlana sustatu behar dela uste du Eskisabelek, eta horretan saiatuko dira aurrerantzean ere:
|
|
2009
|
|
|
Lehen emaitzen arabera, etxetik erdaldun izanda euskaraz eskolatzen diren ikasleek etxetik euskaldun diren ikasleen pareko garapena egiten dute euskaraz.Ez da inondik ere berria baieztatzea etxetik erdaldun diren haurrek eskolan euskara ikasten dutela. Munduko beste hainbat eta hainbat txokotan bezala, Euskal Herrian ere erakutsi da haurrak etxekoa ez
|
duten
beste hizkuntza batean eskolatzeak eskolakoa ez ezik etxeko hizkuntza ere ikastea dakarrela. Eta hau guztia maila akademikoan ere onurak lortuz.
|
|
|
Hizkuntza alorrera etorrita, kalitatearen jardun lerro hori bakarrik betetzen da bezeroak hautatu badezake harreman hizkuntza. Ez da zaila konprenitzea bezeroa hizkuntza batean zuzentzen bazaigu eta guk horretan behar bezainbesteko gaitasunik ez
|
dugulako
beste hizkuntza batera eramaten badugu, kalitate galera nabarmen bat gertatzen dela. Galera horrek gurekiko harremanean izan lezakeen eragina bezeroaren esku geratzen da, bere erabakia da zenbaterainoko garrantzia emango dion.
|
|
|
Jakina, euskaldunek arrakasta eta estatus jasoa izan dezakete beren lanbidean, baina beste hizkuntza bateko hiztun gisa. Lan munduan aurrera egin nahi
|
duenak
besteen hizkuntza menderatu eta erabili du. Kontua da zeinahi komunitatek ezin duela iraun ekonomiaren eta baliabideen gainean nolabaiteko kontrol maila izan gabe, bestela esanda, jarduera ekonomikoan autoerregulatzeko nolabaiteko gaitasuna behar du, zeren hori gabe ez baitu oinarri materialik.
|
|
|
Horrek esan nahi du euskarak lotura estua izan duela naturarekin? Uste
|
dut
beste hizkuntzetan zertxobait berdin egin zutela dio Peillenek baina mendebaldeko gure auzo mintzairetan etimologia galdu duten hitzak hizkuntza klasiko batetik (grekoa, latina) gehiago hartu dituztela. Adibidez, euskaldun zaharrek ez zuten gogo hitza arnas hitzarekin lotu; hizkuntza erromanikoetan spiritus eta anima arnas hartzearekin lotuak dira eta Elizako latinak gure hizkuntzan sartu ditu.
|
|
|
Euskara, gaztelania eta ingelesa jasoko dituen hezkuntza sistema hirueleduna bultzatu nahi dute. Gurasoek seme alaben irakaskuntzan hizkuntza aukeratzeko eskubidea edukiko dutela azaldu du lehendakari berriak, baina horrek ez
|
duela
beste hizkuntza baztertzea esan nahi azpimarratu du. –Euskadin ondare ikaragarria daukagu Euskararekin.
|
|
|
Eta nola ez medailak jartzen hasita, nazioarte mailan kultur ondare bezala izendatua dagoen gure hizkuntzaren etorkizunean atzerapauso nabarmena izan daiteke. Ustez diskriminazioaren aurkako hizkuntza politika izan nahi duen joerak, etorkizuna nahikoa bermatua
|
duten
beste hizkuntzen alboan gurea minimizatzea du helburu. Halako batean futbolari buruzko inkesta bat.
|
|
|
Orain ere hizkuntza hegemonikoaren nagusitasuna sutsuki defendatzen dutenek su beraz adierazi ohi
|
dute
beste hizkuntzak. Espainiako kasuan gaztelania ez beste hizkuntzak, aurrerapenerako traba baino ez direla.
|
|
2010
|
|
|
Hori da unibertsitateko hizkuntza ofiziala eta tradizionala, irakaskuntzan indar eragile da —hirugarren zikloko ikasketetan bereziki—, eta unibertsitateko administrazioko hizkuntza ofizial ere bada, integrazio hizkuntza gisa. Eta, era berean, UPFk irakaskuntza arlo berriak zabaldu nahi
|
ditu
beste hizkuntza batzuentzat, ingelesarentzat bereziki —baina ez horrentzat bakarrik—, nazioarteko komunikaziorako eta ikasketen eta zientziaren hedapenerako hizkuntza baita. Helburu horrekin, hirueletasunerako bideari ekingo dio pixkanaka unibertsitateak; bidea luzea izango da agian, eta ez du atzera bueltarik izango; etorkizun eleaniztun batera zuzenduko ditu gizarte katalana eta unibertsitatea bera.
|
|
|
TweetDeck ek aplikazio baten barruan erakusten ditu leiho txiki bat. Gainera, Googleren itzultzailea
|
du
beste hizkuntza batzuetako mezuak azkarrago deszifratzeko eta posta elektronikoz bidaltzen du edozein mezu interesgarria. Mixero eta Yoono Mistoa TweetDeck en antzekoa da.
|
|
|
Letren analisi morfosintaktikoa, lagunarteko erabilerak eta musika gaietan maiz erabiltzen diren beste hizkuntza erregistro batzuen berrikuspena tresna didaktiko gisa erabiltzen dira irakasleak gramatika modu atseginagoan berrikusteko. Praktikatzeko tresnak Hizkuntza ikasleek baliabide ugari
|
dituzte
beste hizkuntza batzuk praktikatzeko Teknologia berriei esker, gaur egun hizkuntzetako ikasleek baliabide ugari dituzte abestien bidez beste hizkuntza batzuk praktikatzeko. Bideo musikal jakin bat bistaratzea edo abesti gogokoenaren letra lortzea inoiz ez da izan Youtube edo A Z Lyrics webguneekin bezain erraza, besteak beste.
|
|
|
Boluntarioek testuak itzultzeak aukera bakarra dakarkie erakunde batzuei beren proiektu eta ekimenen berri emateko eta atzerriko herrialdeetan diharduten beste erakunde batzuen esperientziak ezagutzeko. Ingelesa da gehien eskatzen den hizkuntza, baina frantsesa edo alemana menderatzen duten pertsonak ere behar dira, baita etorkinekin komunikatzeko balio
|
duten
beste hizkuntza batzuk ere. Kasu batzuetan, hizkuntzaren maila ertain altua eskatzen da.
|
|
|
Eta bestalde, euskara, gaztelania eta frantsesa ez dira hizkuntza bakarrak; gure artean
|
baditugu
beste hizkuntza batzuk ere. Ingelesa da horien artean nagusi.
|
|
|
zuka ala hika? Bi mintzamoldeak
|
dituzten
beste hizkuntzetako itzulpenetan, hala nola alemanezkoan, frantsesezkoan edo gaztelaniazkoan, Aingerua hika aritzen zaie lau lagunei eta berdin hauek hari. Euskarazko itzulpenean lehenik erabaki behar zen hika erabili behar zen edo ez.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza batean hitz bat ez badaki irtenbide bat bilatzen du, eta beste hizkuntzaren hitza sartzen du; horri irtenbideak aurkitzea esaten zaio, errekurtsoak edukitzea. Izan ere, haurrak badaki aurrean
|
duenak
beste hizkuntza hori ere ezagutzen duela. Haurrak baldin badaki aurrean duen entzuleak ez dakiela beste hizkuntza, ez du sekula beste hitz hori erabiliko, badakielako horrek ez diola balio.Zerbait negatiboa ba al du haur elebidun izateak. Zerbait hori, zera izan daiteke:
|
|
|
Alhóndiga Bilbao eta hó marka. Aniztasuna eta sorkuntza kultur programazioaren erdi muinean kokatzen duen azpiegitura garaikide europarrak lekua ukatzen dio izendapenean Bilbon ofiziala den eta ia 100.000 hiztun
|
dituen
beste hizkuntza ofizialari. Gaztelerazko izendatze huts honek izan zuen erantzunik Xabier Kintana euskaltzainaren eskutik12, baina berriz ere, bazterreko gaitzat jotzen denez, ez du oihartzun berezirik izan aferak.
|
|
|
Ingurumenaren auziak hizkuntzen hierarkia desagerrarazi behar du. hizkuntza bertan behera uzteko arrazoietako bat beste hizkuntza hobea dela pentsatzea da, eta norberarena kaskarragoa. Nolabait esatearren, hiztun horiek hizkuntza duintasuna galdu dute. dena den, argi izan behar dugu agian beste hizkuntza batzuk behar
|
ditugula
beste hizkuntza talde batzuetako gizakiekin hitz egiteko. Baliteke gizakiok gure espezieari dagokion lingua franca bat izatea.
|
|
|
Inkestaren emaitzak estatuz estatu analizatzen badira nabarmentzeko joera bat dager. Interneten eduki handia duten hizkuntzen hiztunek tolerantzia txikiagoa
|
dute
beste hizkuntzetan dagoen edukiarekiko edo, modu batean esanda, Interneten eduki gutxi duten hizkuntzen hiztunek beste hizkuntza batean dauden edukiak onartzeko joera handiagoa dute. Hori Zipren, Maltan edo Eslovenian nabarmen ikusten da.
|
|
2012
|
|
|
Adibidez Madrilgo Senatuan Estatuko hizkuntza koofizialak onartu zituztenean, lagun espainiar askok, aurrerakoiak izanagatik, ez zuten ulertzen: " Ez da beharrezkoa, denek dakigu gaztelaniaz, zuk gaztelaniaz baldin badakizu zertarako behar
|
duzu
beste hizkuntza batean egin?", esaten zidaten. Sentimenduekin lotuta dago eta jendeak ez du ulertzen zer esan nahi duen aukeratu ahal izateak.
|
|
|
II. Antzeko historikotasuna
|
duten
beste hizkuntza komunitateetako kideekin batera partekatzen duten eremu geografikoan finkatuta daudenak.
|
|
2013
|
|
|
Esango nuke euskaldun gehienek estimutik bizi
|
dituztela
beste hizkuntzak. Eta horrek baduela zerikusia esperientzia historikoarekin, ibilbide luzean tokatu zaigun posizioarekin, pizkunde (etako) ahaleginaren modalitatearekin.
|
|
2014
|
|
|
Ondorioa: elebidunek gaitasun handiagoa
|
dute
beste hizkuntza bat ikasteko, ingelesa, esate baterako?. DBHko datuei erreparatuta, ingelesean A2 maila edo eskasagoa dute erdaldun elebakarren %60k; ele biz egoki aritzen direnetan, denek daukate B1 maila edo hobea.
|
|
2015
|
|
|
Eta gainerakoak euskal prentsa dira euskarari sarrera uzten dieten heinean eta ez gehiagotan. Obras son amores, y no buenas razones, esan ohi da aski ezaguna
|
dugun
beste hizkuntza batean, eta ez dabiltza oker, nik uste, hori diotenak.? 58
|
|
|
Nola izanen da datu baliagarria, euskaldunetan zenbatek ez dakien euskaraz irakurtzen esaten ez bazaigu? (?) zelan da posible alderatzea hizkuntza jakin bateko kontsumitzaileak, hauena ezagutzen ez
|
duten
beste hizkuntza batekikoez, ezagutzen ez duten hartan irakurtzekoak diren produktuen salmenta neurtzeko??
|
|
|
3 Ondorioa: Ez dago arrazoi enpirikorik frogatzeko euskarak ahaidetasun harremanak
|
dituela
beste hizkuntza batzuekin,
|
|
|
Ingeles eta Europako beste hizkuntza batzuekin alderatuta, euskara baliabide gutxiko hizkuntza da, baina euskarazko testuen prozesamenduan aurrera eginez, IXA ikerketa taldean baliabide sorta horietengabe aberasten ari gara. Euskara hizkuntza eranskaria izanik, inguruko hizkuntzetan hartu direnprozesamendu erabakiak horrentzat egokiak diren aztertu ahal izango dugu eta, koreerarekin batera (Imet al., 2009), adibidez, baliabide gutxiago
|
duten
beste hizkuntza eranskari batzuentzat ere eredu izatensaiatuko gara.
|
|
|
Irratitik zekartzan Gazteak azken bi ezaugarri horiek: irratian ere publiko eta pertsonala izatea izan da Gaztearen erronka nagusia, eta helburu horrekin kudeatu ditu euskararen eta bere testuinguruan
|
dituen
beste hizkuntza batzuen baliabideak ere. Euskara batuaz gain, gazte hizkerarekin loturiko hizkera bernakuluak integratu ditu bere irratiko jardunaren diseinu linguistikoan, «pertsonala» izateko asmo horrekin (Elordui, prentsan).
|
|
2016
|
|
|
Internetez lan anitz egin dugu, harreman taulen bidez; bakoitzak itzultzen zuen bere hizkuntzan, eta gero ibiltzen nintzen ikusten loturarik ba ote zen. Ahoskatuz ere xerkatzen genuen
|
bazuenez
beste hizkuntzetan adierarik. Azkenean, hitzen arteko bi lotura motaren mapa bat da; semantikoak edo fonetikoak.
|
|
|
«Hiztunen nolakotasuna ere aintzat hartu behar da. Bereziki, zerikusi handia
|
du
beste hizkuntzekiko erraztasun erlatiboak. Gaur egungo euskaldunak elebidunak edo eleaniztunak dira, eta hizkuntza guztietan ez da izaten gaitasun bera».
|
|
|
«Hiztun batek euskara erabiltzeko dituen aukera bakarrak eskolan aurkitzen baditu, eskolarekin lotutako egoera horietarako hizkuntza garatuko du, eta, ziur aski, zailtasunak izango ditu eskolatik kanpo sortzen diren hainbat egoerari aurre egiteko. Horren aurrean, eskura
|
dituen
beste hizkuntzetara joko du hutsune horiek betetzeko». Egoera diferenteetarako euskara ematea, «zoru» baterako baino gehiagorako euskara ematea, hori ere bada eskolaren egitekoa, haren ustez.
|
|
|
PuntuEus fundazioko zuzendaria da. «Euskarak, gainera,
|
badu
beste hizkuntza askok ez duten indargune bat: . eus domeinua.
|
|
|
3 Ondorioa: Ez dago arrazoi enpirikorik frogatzeko euskarak ahaidetasun harremanak
|
dituela
beste hizkuntza batzuekin, antzinako akitanieraz gain, ez eta euskararen jatorria euskaldunak gaur egun bizi diren eremutik asko urruntzeko ere.
|
|
|
Eleaniztasuna guztiz bideragarria da, eta gure helburua, gizarte bezala, eleanitzak izatea izan litzateke. Etorkinek edo haien seme alabek haien hizkuntza ikasi behar dute, eta ondoren ahal
|
dituzten
beste hizkuntza guztiak barneratu, tartean eskolan ikasten dutena, gizartean entzuten dutena, eta etorkizunerako komenigarriak ikusten duten beste edozein. Eta bertakoei dagokionez, uste dut guk, euskaldunok, bizilagun bezala, gure bizilagunen berezitasunak ikastea komenigarria dela, enpatizatzeko eta harreman indartsuagoa lortzeko.
|
|
2017
|
|
|
Hemen beraz lehenik eginak izan diren lan garrantzitsuak aztertuak izan dira, denboran zehareuskal fonetikaren garapenaren lantzeko. Euskararen fonetikari buruz egina izan dena so egineta, hizkuntzen bariazioak aztertuak izanen dira eta hau ez baitezpada euskal hizkuntzari begirabaina ondoan
|
dituen
beste hizkuntzei begira ere. Baliatu diren lanen artean besteak besteAurrekoetxea, 2008; Coyos, 2005; Ensunza, 2012; Romero et al., 2014; Gavel, 1920; Labov, 1994; Larrasquet, 1934; Larrasquet, 1939; Lawson, Stuart Smith, 2013; Michelena, 1961; Milroy 2001; Silva, 1998 edo Txillardegi, 1982 aipa daitezke.
|
|
|
euskararena enbor ximur eta sustrai koskortsuetan oinarritzen da, antzinako kondaira zaharren laino artetik datorkigu eta izarren distiran islatzen da. Beharrezko hitz berrien moldaketaz harago, ezin
|
dugu
beste hizkuntzen egituran ahokatu; bestela, komunikazioaren sabaira iritsi ordez, baso barneko oihartzun galdu bilakatuko da.
|
|
|
50eko hamarkadan, rock' n' rollaren erauntsia mundu mailako bihurtu zenean, ingelesarekin homologatzea izan zen espazio hori bere egin nahi
|
zuten
beste hizkuntzen lehendabiziko erronka, eta erronka horrek berarekin ekarri zuen bai ala bai egin beharreko zerbait: hizkuntza informala erritmo berri horietan esperimentatzea.
|
|
|
Frantzian hori ez duk posible, baina ez duk larria ere, azken finean, frantsesak harro baitaude elebakarrak izanik. Askatasun eta buruaskitasun froga duk hori, herria nahiko ahaltsua den froga hain zuzen, bertakoek ez
|
baitute
beste hizkuntzarik ikasteko beharrik. Horregatik mespretxatzen ditiztek frantsesek, hein batean, mintzaira asko ikastea sustatzen duten herrialdeak.
|
|
2018
|
|
|
Atzerriko hizkuntzak behar ditugu tarteka kanpora begiratzeko, eta gure gizartea bera ere eleanitza da. Baina Azurmendiren hitzak hartuz, behar
|
ditugu
beste hizkuntzak jakin finlandiar gisa, eta ez suitzar gisa: gure hizkuntzan pentsatu behar dugu eta euskaldun gisa agertu, nahiz eta beste hizkuntzak lanabes gisa baliatuko ditugun.
|
|
|
Giuliak ez zuen denbora askorik behar izan testuingurua ulertzeko. Gurasoen aurka ager zitekeen, esan ez zela gehiago klase partikularretara joango, ez
|
zuela
beste hizkuntza bat ikasi nahi, ez zuela gurasoek agindutakoa gehiago egingo. Baina ez.
|
|
2020
|
|
|
hiztegiak, corpusak, zuzentzaileak, bilatzaileak, iritzi erauzketa, itzultzaileak, hizketa sintesia... Horietako batzuetan, problematikaren zailtasuna dela eta, teknologiak emaitza esperimentalak ematen zituen, baina ez aplikazio errealetan erabiltzeko modukoak; edo, bestela, euskararentzat ez
|
genuen
beste hizkuntzek zuten teknologiarik. Baina, azken urteotan, sare neuronal sakonen teknologiari esker, aurrerapauso handiak eman ditugu.
|
|
|
Batzuetan harritzen nau ene testuek duten ironia horrek. Batzuetan gehiegizkoa ere kausitzen dut, bereziki itzuli behar
|
dudanean
beste hizkuntza batera. Euskaraz pasatzen da zeren eta tradizioa ere holakoa dugu, baina beste hizkuntzetan ez da beti pasatzen.
|
|
2021
|
|
|
Durangaldea (257 biztanle), Goierri (210), Tolosaldea (182) eta Bidasoa Beherea (129). Hala, eskualde horietan, jorubera, igboera, hausa eta estatu bereko jatorria
|
duten
beste hizkuntzen presentzia esanguratsua izango dela aurreikus daiteke.
|
|
|
Alderdi sozialetik begiratuta, tresna menderatzaileak dituen hizkuntza bat heltzen denean hizkuntza bakarreko lurralde batera, mendeko hizkuntza horri nagusitzen zaio azkenik (Crystal, 2002). Oro har, egiaztatu denez, komunitate bat ohituta badago hizkuntza batekin funtzionatzera eta haren funtzio berberak
|
dituen
beste hizkuntza bat bereganatzen badu, gatazka linguistikoa ordezkapenean amaitzen da. Aldiz, hizkuntza menderatzailea lurralde eleaniztun batera iristen bada (non pertsonak ohituta dauden hizkuntza bat baino gehiago erabiltzera), hizkuntza bat gehiago izango da eta funtzio jakin batzuk izango ditu, baina ez du besteen lekua okupatuko (ibid.).
|
|
|
Hor, kasuan kasuko katalana gaztelania elebidunen ehunekoez gainera, kontuan hartu behar ditugu ere beste hizkuntza konbinazio batzuk eta beste hizkuntza batzuetako hiztunen ehunekoak. Hori horrela, 2003an,% 4,4 ziren lehen hizkuntzatzat katalanaz edo gaztelaniaz bestelako hizkuntza bat zuten kataluniarrak; 2018an,% 10,8 Hau da, katalanaren galerak lotura handiagoa
|
du
beste hizkuntza batzuen gorakadarekin gaztelaniarenarekin baino.
|
|
|
Argudiatu daiteke ELFk egoera horiek aldatzen lagun dezakeela kasu batzuetan. Izan ere, hizkuntza gutxitua izanik," A" hiztunek halabeharrez erabili behar
|
dute
beste hizkuntza bat, nazioarteko dinamiketan parte hartzeko, ideiak eta sorkuntzak beste hizkuntz komunitate batzuekin trukatzeko, eta beren hizkuntza eta kultura ezagutarazteko munduan. Arestian esan dugunez, orokorrean ingelesak betetzen du hobekien funtzio hori EBn, eta onarpen handiena duen aukera da.
|
|
|
Hau da nire egia, euskalduna naiz, nire hizkuntza altxorra da, nire hizkuntza zientzia egiteko gai da, edozein hitzaldi pedagogiko, matematiko, fisiko zein kimiko adierazteko ez
|
dut
beste hizkuntza baten beharrik. Gustuko dut, nirea da, nire Burgoseko amarena eta nire Sevillako aita arbizuarrarena.
|
|
|
Gure hizkuntza berezia da, baina bakarra izateak ez du esan nahi isolatuta gaudenik edo isolatuta egon behar dugunik. Gure hizkuntzak ere balio
|
du
beste hizkuntzekin komunikatzeko. Eta dantza ere komunikazio tresna bat da, euskara bezala, leku guztietara joan gaitezkeena berarekin.
|
|
2022
|
|
|
Berpizkunde bat bezalakoa da. Ondo menperatzen ez
|
duzun
beste hizkuntza batean egotea erronka da. Hala ere, denei gomendatzen diedan zerbait da:
|
|
|
Horren ordez, Twitterren algoritmoek erabakitako ordenan agertzen dira. Arazo bera dute, antza, konpainiak beta bertsioan
|
dituen
beste hizkuntzetako erabiltzaileek, hau da, proba gisa behin behineko egoeran dauden mintzairekin, galiziera eta irlandera tartean.
|
|
|
Eskolan, kalean nahiz sarean, letraz beteta dauzkagu kale kantoi eta laino linbo guztiak, letra barreiatua dago bizitzaren eremu guztietan; generoak eta situazioak ugaritu zaizkio letrari; letrarik gabeko zirrikitu gutxi ikusten da eguneroko bizitzaren bazterretan. Sarbide gero eta oparoagoak
|
ditugu
beste hizkuntzetako letretara iristeko ere. Orduan?
|
|
2023
|
|
|
Etxean euskaraz hitz egiten duten ikasleek, euskara hizkuntza minoritarioa izanda ere, sendotu egiten dute ereduan, bereganatuak
|
dituzten
beste hizkuntzak ere indartzen dituztelarik.
|
|
|
Egindako ikerketek adierazi digute, hainbat hizkuntza jakiteak erraztu egiten duela norberak eskuratu nahi
|
dituen
beste hizkuntza batzuk bereganatzea. Bai lehenagoko mekanismoak erabiltzen dituelako, bai hizkuntza berriak eskuratzeko irekitasuna eta motibazioa erdiesten dituelako.
|
|
|
“Guretzat oso garrantzitsua da euskara bultzatzea, baina ikasle batzuek, askotan,
|
badute
beste hizkuntza bat ere; sarri, haien komunitatean minorizatuta dagoen hizkuntza bat izaten da, gainera”, azaldu du Martinez de Lunak. Beraz, bakoitzaren hizkuntzak duen balioa transmititu nahi diete ikasleei eta familiei.
|
|
|
Bada pentsatzen duenik gure behar informatiboak asetzeko produktuak
|
baditugula
beste hizkuntzetan, eta euskarazko hedabideen lehentasuna ez dela izan behar beste hizkuntzetan lor ditzakegun informazio horien bila joatea, baizik eta euskarazko hedabideak kontsumitu behar ditugula euskaraz direlako, euskara lantzeko, bestelako berri batzuk jakiteko, baina ez Turkiako hauteskundeei, Sudango gatazkei edo Euriborraren gorabeherei buruzkoak.
|
|
|
Mujikak azaldu duenez, horrek zer pentsa eman zion, «euskara eta kultura babesarekin lotzen dituelako alabak». Kezkaren bat ere piztu zitzaion, hain zuzen, «plaza ez ote
|
duen
beste hizkuntza eta kulturekin lotzen». Alabak «etorkizuna» eta «aukerak» aipatu izanak, bestalde, galderarik ere sorrarazi zion BERRIAko zuzendariari, esate baterako, «izango ote den Durangoko Azoka bezalakorik alabaren munduaren elikagai eta hauspo».
|
|
|
Burgesak besteak baino urrunago joaten baziren lapurreta mota horietako ariketetan, arrazoia bakarra 120 zen besteek baino aukera gehiago bazutela. Frantzian polizia hain da sakonki hastiatua non frantses anitzentzat herra sentimendu hori naturala eta betierekoa den gizaki onestaren estruktura mentalean; Guignol egiazko frantses folklorekoa da, erregimen zaharretik datorrena eta zahartu ez dena; Policier113 izenlaguna da frantsesezko irain gogorretarik bat eta interesgarria litzateke jakitea baliokiderik
|
baduen
beste hizkuntzetan. Alta polizia ez da botere publikoek ekiteko duten organoa baizik; hala ere organo horri buruzko frantses populuaren sentimendua ez da aldatu, Rousseauk zioen bezala, laborariek urdaiazpiko pixka bat ezkutatu behar zuten denboratik
|