|
2004
|
|
|
–Beste era batera esanda, orain arte hizkuntza bakarren defentsa egin duten frantziar eta espainiar estatuek onartuko al dute europar hizkuntza bakarra, hizkuntza hori ingelesa izan daitekeela aldez aurretik badakitenean? Edo orain inoiz ez bezala, larrutik ordaintzeko zorian aurkitzen direnean planteatu eta defendatu behar
|
dituzte
hizkuntza aniztasunaren bertuteak. Horrek zalantzarik gabe, oso leku interesgarrian koka dezake euskara bezalako hizkuntza gutxituen estatusa?. 148 Besterik ezean, ohartxo bat Huiziri:
|
|
2007
|
|
|
Azken batean, hizkuntza delakoa, Coseriuk azpimarratzen duen bezala, hizkuntzetan bakarrik da erreala: ...jarduera unibertsal bat da, indibidualki egiten dena, bai, baina beti historikoki zehaztutako teknika batzuen arabera (‘hizkuntzak’)" 132 Gizaki guztioi dagokigu hizkuntz gaitasuna, baina gizabanakoak ezinbestean gauzatu behar du berori hizkuntza naturaletan —ez derrigorrez ‘batean’ baina bai halabeharrez ‘batean edo bestean’— Kontua da, ordea, ezaguna
|
dugun
hizkuntz aniztasun oparoa —Bernardezek, adibidez, munduan 5.000 bat hizkuntza dagoela dio133— negatiboki baloratua izan dela gehienetan. Moreno Cabrerak, Babeleko dorrearena gogoratuz, zera dio:
|
|
2009
|
|
|
Horregatik, asko egin dezakete enpresek bi hizkuntza dituen eta egiazki elebiduna izan nahi duen gizartean elebitasuna indartsu heda dadin. Eta, nolanahi ere, arrazoizkoa dirudi pentsatzeak interes publiko eta unibertsalekoak diren zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresa pribatuek eginbehar batzuk izan behar
|
dituztela
hizkuntza aniztasuna garatzeko lanetan, gizartearen balio nagusietariko bat baita hori.
|
|
|
Gai hauetaz aintzakotzat hartu beharreko ikerketa eta gogoeta sakonak egin dituzten aditu ugarik luzatutako hariari jarraiki, irudipena
|
dugu
hizkuntza aniztasunari mehatxu ugari dakarzkiola globalizazioak. Baina, mehatxuak mehatxu, kontua da globalizazioarena dela errealitatea, ez dagoela besterik, eta testuinguru horretan jokatu behar dugula nahitaez hizkuntza dibertsitatea babestearen aldeko partida.
|
|
|
Esan dugunez, komunikaziorako erabiliak diren neurrian bakarrik bizirauten dute hizkuntzek, hiztunen ezpainetan tokia egiten zaien heinean baino ez dira existitzen, eta hizkuntzen arteko hierarkizazioak (hizkuntza nagusia eta bigarren mailakoa, balioduna eta baliogabea...) bazterrean utzi behar
|
ditugu
hizkuntza aniztasunaren eta bizikidetzaren mesedean. Izan ere, hizkuntzen indarra eta nagusitasuna edo mendekotasuna ez baita hizkuntzena, hiztun erkidegoena baizik.
|
|
|
gertatzen den hizkuntza galerak, ordea, ez gaitu oraindik ere behar beste mugiarazten. Sentsibilitate ekologikoa behar
|
dugu
hizkuntza aniztasunaren kontuetan ere. Merezi du lehenago egin dugun galdera bat gogora ekartzea puntu honetan:
|
|
|
Hizkuntzak, beraz, nahitaez, gizatalde bat du atzean. Horrek esan nahi
|
du
hizkuntza aniztasunaren kudeaketak pertsonak eta pertsonen arteko harremanak, pertsonen sentimendu, afektu eta emozioak ukitzen dituela zuzenean. Horregatik hizkuntza politikaz jarduteak esan nahi du hizkuntzaren gainean bainoago gizarte bizikidetzaren antolamenduaz jardutea.
|
|
|
Aurreko atalean zalantzarako inolako zirrikiturik utzi gabe esana utzi dugu abantaila ugari
|
dituela
hizkuntza aniztasunak, eta gordetzea, osasuntsu gordetzea, merezi duen egitekoa dela.
|
|
|
Horrela, bada, hizkuntza politika beharrezkoa
|
dugu
hizkuntza aniztasunaren aukerak baliatzeko, hizkuntza aniztasunaz baliatzeko aukera duten gizarteetan herritarrei aukera berdintasuna bermatzeko, hizkuntzen biziraupena eta garapen orekatua ahalbidetzeko, herritar guztiei aitorturiko hizkuntza eskubideak gainerako eskubideekin batera errespetatu eta errespetarazteko, eta kohesio soziala sendotzeko.
|
|
2010
|
|
|
Beraz, unibertsitateak berak ere sinetsi behar
|
luke
hizkuntza aniztasuna ez dela arazo bat, mundu guztiarentzako aberastasun bat baizik. (Aureli Argem�, 2004). ❚
|
|
2011
|
|
|
Horrenbestez, Moulinesen iritziz, zaindu ez ezik, are landu eta garatu behar genukeen izatezko balioa
|
dugu
hizkuntz aniztasunarena. Berez da on hizkuntza eta kultura anitz izatea gizateriarentzat. Gauza batzuk berez baitira on, besterik gabe.
|
|
2012
|
|
|
Era berean, telebista, aldizkariak, jolasak... zein hizkuntzatan daude gehien gehienak? Mundu globalizatu honetan gazteen artean elebidun kontzeptua guztiz gainditu beharra dagoenez (etorkizunak ez du barkatuko), geuk kudeatu behar
|
dugu
hizkuntz aniztasuna, euskara galtzen atera ez dadin. Euskaldunok burutu behar dugu lan hori, ezinbestean, gure hizkuntzaren erabilera eta hedapena euskararen ikuspuntutik bermatzeko.
|
|
|
Mundu globalizatu honetan gazteen artean elebidun kontzeptua guztiz gainditu beharra dagoenez (etorkizunak ez du barkatuko), geuk kudeatu behar
|
dugu
hizkuntz aniztasuna, euskara galtzen atera ez dadin.
|
|
2016
|
|
|
Nik arabiera ikasiko banu, esaldi pare bat besterik ez balitz ere, mesedegarria baino ez litzateke izango. Euskaldun askok euskararentzat oztopo estra moduan bizi
|
dute
hizkuntza aniztasuna. Kezkatzeko arrazoirik al dago, ala ez?
|
|
2017
|
|
|
145). Banaketa hau indartzeko, gaztelania epaitegi, legedia, estatuko erakunde eta mass media delakoak inposatzen dute (Arzoz, 2008: 145), eta hori dela eta, Espainia ez da, berez
|
duen
hizkuntza aniztasuna kontuan izanda, herrialde eleanitza (Arzoz, 2008: 144) eta bere ustezko tolerantzia eta asmo onak duten politika falta eraginkor eta koherenteak itotzen ditu (Arzoz, 2008: 110).
|
|
2021
|
|
|
Horri lotuta, ELENek zehaztuak eta proposatuak
|
ditu
hizkuntza aniztasunari lotutako zenbait gomendio, eta horiek osatzen dute sarearen aldarri politikoa. Hona hemen ELENek proposatzen dituen neurriak:
|
|
|
Atzerriko familiak euskarara gerturatzea, elkar ezagutza bultzatuko duten proiektuen bidez. Horretarako Gasteiz hirian bizi
|
dugun
hizkuntza aniztasunaren balioa aitortzea helburu duen topaketa antolatzea.
|
|
|
«Espainiako Estatuak zaindu eta jagon beharreko aberastasuntzat hartu behar
|
du
hizkuntza aniztasuna; ez, ordea, baztertu behar den arazotzat», dio testuak amaieran.
|
|
|
Adierazpenean azaldu dutenez, galizierak, euskarak eta katalanak «presentzia indartua behar dute eskolan, berezko hizkuntzen etorkizuna ziurtatuko bada, eta horrek ez diola ekarri, ez ekarriko, inolako kalterik gaztelaniaren gaitasunari». Hala berean, «Espainiako Estatuak zaindu eta jagon beharreko aberastasuntzat hartu behar
|
duela
hizkuntza aniztasuna; ez, ordea, baztertu behar den arazotzat» adierazi dute aipaturikoen lehen adierazpen bateratuan. Horietako bakoitzak ordezkatzen duen hizkuntzaren zaintzari eta sustapenari loturiko erantzukizuna, ofizialki aitortutakoa, baduten hiru erakundeek Estatuko erakundeentzako aholkularitza eginkizuna aldarrikatu dute, eta eztabaida «publiko, informatu eta arrazional» batean parte hartzeko prest daudela agertu dute, «elkarrekiko begirunearen eta hizkuntza komunitateen arteko bizikidetzaren mesedetan».
|
|
2023
|
|
|
Barberenak lanean jaso du enpresa multinazionalek
|
duten
hizkuntza aniztasunaren erronka, kudeatu beharreko zerbait dela dio," berariaz eta era gardenean". Horregatik, uste du egoerak eskatzen dituela hizkuntza politika on bat eta lingua franca baten ezarpen esplizitua.
|