|
2002
|
|
|
Euskaldun gara eta anaiak, ez etsaiak" zioen Latxaga jaunak" 36' ko gudaldian su izkillatutako idazle gazteak" liburuaren aurkezpenean. Eta jakina da Euskerazaintzakoek ez
|
dutela
euskara batua batere maite, eta are gutxiago harekin batera datorren «h» hizkia, baina liburu hau Euskerazaintzako ez direnekin elkarlanean egin dute, eta euskara batuaz doaz hainbat lan, Mari Karmen Garmendia eta Latxagari Aretxabaletako giroa eta «Aitza»ren bizitza eta lanak plazaratzen lagundu diotenen idazlanak, kasu: alegia L. Peñak, J. Atxak, Antxia' tar Aitorrek eta Joxe Iñaxio Salaberriak egin dituztenak.
|
|
2003
|
|
|
Barnean duen halako mintsura batek, duela hogeita hamar bat urte euskaltzaleek euskararekiko zituzten ametsak uste bezain ongi atera ez izanak sortutako kezkak, belaunaldi berrietan jarritako itxaropenak desitxuratu samar gertatu direlako zenbaitetan. Eta kezka horrexek bultzatuta jarri ditu kolokan eredua, ikastoletan zein unibertsitatean hainbatek erabili ohi
|
duen
euskara batua, Durangoko Azoka, Ikastolen Egunak, ETB, «Euskaldunon Egunkaria», UEU eta beste zenbait" lorpen", egungo gazte euskaldun kezkatuari zuzendu dion mezu guztiz polemikoan.
|
|
|
Ez ditzakegu ere ahantz, aberria indarberritu beharrez egin lan handiak: kulturaren sailean, hor
|
dugu
euskara batuaren hazkundea, euskal irakaskuntzaren, komunikabideen eta literaturaren zabalkundea.
|
|
|
Txillardegiren ustez, euzkoek? (jeltzale eta ingurukoak, euskal burgesia) betidanik egin zioten boikota UEUri, ez
|
zutelako
euskara batua, ezta Euskaltzaindia bera ere onartzen eta hizkuntza folkloretzat hartzen zutelako, hizkuntzaren normalizazio eza bere horretan mantenduz. Euskara arlotekeriaren mundutik ateratzeko ahalegin berezia egin zuenean UEUk,, euzkoek?
|
|
2005
|
|
|
Adibide inozo batekargitzen ahaldigu kontua: esandaiteke zarauztar gazteek heinbatezZarauzko euskararen jarraipentzat jodezakegun hizkera egiten dutela; mintzatzendirenean arreta pixka batezartzea askidaegiten
|
dutena
euskara batua ezdela jabetzeko. Zarautzen, orain artean Nor Nori aditzsaileanoraineko aldaeretanlehenpertsonan zatzait&aukera izanda, horidadialektologia lanekdioskutena; egungogaztearizaitentzunen diozu eta«hai, gureaitakzatesatendu»erekontatukodizu.Bialdaerakherrikoak izaniketahorietarik batereduestandarrari dagokionez, ulertzekoa daegungo gaztezarauztarrenaukera; halazere, entzunen diozuzarauztar gaztearizakuzaigu rekin rik, hatera, bainabigarrena gehiago.Berebat, erten' irten', ostro
|
|
2008
|
|
|
Gaur egungo euskaldun gehienek, hain zuzen,, inorentzat?
|
dute
Euskara Batua. Ipar Euskal Herriko askok Hegoaldeko kontutzat dute,, hegoaldeko euskara+ española?
|
|
|
Zalantzarik gabe, euskara normalduko bada, iritzi horiek zeharo baztertu behar dira. Euskaldun guztiak eta bakoitzak beretzat> eta> etxekotzat> izan behar
|
du
Euskara Batua. Egunero darabilena baino jasoagoa, eta bere inguruko adiskideekin darabilena baino zabalagoa, baina, azken batean, berea.
|
|
|
Sakonean, gainera, uste bi behintzat badira, batak bizkaiera lehengoan mantendu behar dela dio, besteak, gaurkotu. Horien aurrean, nik uste
|
dut
euskara batuaren eragina bizkaieran ez onartzea, bizkaiera ez modernizatzea dela. Etorkizuna, ostera, euskalkiko eredua eta batukoa hurbiltzetik dator.
|
|
|
Bestalde, Iturgaitz jaunak adierazpen publikoetan erakutsi ohi dizkigun etorri eta bokantza miresgarriak inspiraziotzat harturik ere, ez dirudi, hain beharrezko, ezinbesteko eta nahitaez eutsi beharre ko? omen
|
dugun
euskara batuari laguntzeko modurik egokiena denik, bera hainbeste nekez eta ikastordu luzez esku ratzen ari direnen lepotik. Marteko euskara, moduko loreak asmatu eta lau haizeetara hedatzea, euskalkiak? über> > eta, for> ever? > bultzatu nahi dituztenen fabore, ura beren errotara eramaten utziz.
|
|
|
Azkenik, argi eta garbi utzi nahi du Euskaltzaindiak, bere garaian harturiko erabakiak eta egindako gomendio jakinak salbu, oraindik urrats asko dagoela euskara batua burutzeko eta inork ez
|
duela
euskara batua omen delako baten monopoliorik. Beraz, idazleak eta irakasleak bere eskuko dira tradizio ongi ezagutu baten ildotik, pedagogiazko eta literatur adierazpeneko premien arabera, nork bere euskal sen hoberenaren argitan jokatzeko, euskararen funtsezko oinarri batu horrekiko leialtasunean.
|
|
|
Euskara batuko eta euskalkietako adierazpideek, idatzizkoek nahiz hitzezkoek, elkarren aberasgarri izan behar dute: zehatzago esanda, euskalkietako formek berezko bide izan behar
|
dute
euskara batuko formetara heltzeko. Besteak beste, hiztegian, sintaxian eta esapideen arloan, euskara batua eta euskalkiak ukipenean daude, bi errealitate horiek bizi biziak direla.
|
|
|
Euskara batua edo eredu estandarra beharrezkoa zen euskarak iraungo bazuen. Egia da estandarizazioa ezinbestekoa izan zaigula, baina beronen abiada behar baino biziagoa izanez gero zer pentsatua ematen digu, ezagun
|
baitu
euskara batuak batasun mezua zabaltzeko dakarren asmoa. Hala ere, oso aberasgarria litzateke bata besteaz (batua euskalkiez eta euskalkiak batuaz) aberastea, trukean eta auzolanean arituz gero biek irabaz baitezakete.
|
|
2009
|
|
|
Euskaltzaindiak duen altxorrik preziatuena gizarteak dion begirunea da, eta ez begirune pasiboa soilik, begirune aktiboa ere bai. Azken berrogei urte honetan euskarak izan duen eraldakuntzan, aberastean, Euskaltzaindiak izan du lidergoa, baina gizarteak gauzatu du gaur
|
dugun
euskara batua, unibertsitateetan, komunikabideetan, ikastetxeetan, herri administrazioan edo enpresetan erabiltzeko gaituta dagoena. Euskaltzaindia oso eskertuta dago gizarteak egin dion harrerarekin.
|
|
|
Euskaltzainburu ospetsuhunek neurrigabeakdituelaberemerezimenduakbadakigu deneketa ezdiolabereobraparegabekotiknehork deuserekendukoerebai.Elgaruler tzeeskasharek zuen bakarrik berebidetik berexi, dakigun bezala.Euskara Batuadenek nahi, bainan nolaegin, etanolakoa? Berejasangaitzaizanzuen erehorJuanMarik, hunek, bereosabaren errespetu osoaekarriagatik, onar tzen
|
baitzuen
Euskara Batu orokorrarena, etaezbakarrik Piarres Lafittek deitzenzuenGipuzkoarinperialismobatena.Badakigunolakojauntasun apa larekinetaerrespetuarekinbizituzuenJuanMarik, ixiltasunean, unenekehori etahoribetieskertzekoaekarridioguberari.
|
|
|
–Euskara batuko eta euskalkietako adierazpideek, idatzizkoek nahiz hitzezkoek, elkarren aberasgarri izan behar dute: zehatzago esanda, euskalkietako formek berezko bide izan behar
|
dute
euskara batuko formetara heltzeko[?]. Euskalkia erabiltzean, egoera eta eremua kontuan hartuta aukeratu behar dira formarik egokienak:
|
|
2010
|
|
|
Eta kontaktu hori, hamarretik bederatzietan, euskara batuaren bidez edo euskara batua kontuan hartuz gertatu da. Eskola liburuetan ere hedadura handia
|
du
euskara batuak. Pierre Broussain-en eta R.
|
|
|
Bestalde, bada datu esanguratsu eta parekoren bat: gazteetarik batek ere ez
|
du
euskara batuaren eraginik izan sintaxian (beharbada, alde horretatik bi herriak estandarretik oso hurbil daudelako) eta, hortik at, eraginik txikiena bietan izen morfologiak jaso du. Horretan eta lexikoan, Ataungoak duen eraginaren bikoitza jasan du tolosarrak.
|
|
2011
|
|
|
Baina Lekuonak, aurrerago aipatzen dugunez, Arantzazun abiatutako batasun prozesua gidatzeko indarrik ez zuenez jarri, Euskaltzaindiaren 1970eko bozketetan euskaltzainburuaren postua galdu zuen. Barandiaran, berriz, euskaltzaina izan arren, ez zen Euskaltzaindiaren bileretara joaten, eta euskaraz oso gutxi idatzi zuen, eta idatzitako apur horretan ez
|
zituen
Euskara Batuaren arauak bete303 Horretan Barandiaran eta Lekuona antzera ibili ziren, eta Estornesek euskaraz oso lan gutxi argitaratu zuen eta gerraostean euskaraz ateratako apurra erronkarieraz idatzi zuen eta ez Euskara Batuan. Irigarairen aburuz, berriz, Euskara Batua arinegi egiten ari zen304.
|
|
|
Gure ustez, Villasantek alde batetik ekidin nahi
|
zuen
Euskara Batuaren aurka zegoen hainbat jelkide erdaldunen parte hartzea, mende hasierako Hondarribiko bileran gertatu zena ez errepikatzeko. Hain zuzen ere, garai honetako jelkideetako askok Euskara Batuaren aurka nagusiki erdaraz idazten zutelako.
|
|
|
Emeki emeki gehienek ikasiko dute. Uste
|
dut
euskara batuaren kontra zirenek eta gero Euskerazaintzan egon direnek ez zutela hori konprenitu.
|
|
2012
|
|
|
Horregatik erabaki zuten adibidez, hika egitea. Bazekiten ordea, Euskal Herri osoko haurrak bisitatuko zituztela eta denek ulertu behar
|
zutenez
euskara batua aukeratu zuten.
|
|
|
Gipuzkeraren zipriztinak
|
dituen
euskara batuan aritzen dira eta" borroka" n ibiltzen dira hiztegiaren zuzentasuna eta naturaltasuna. Adibide batekin esplikatu digu zertaz egin duten eztabaida pailazoek eta euskara aholkulariek:
|
|
|
ikasketa maila altua dutenek Goizuetako hizkerako forma gutxiago erabiltzea espero dugu maila apalagoa dutenek baino. Izan ere, ikasketa maila altuagoa
|
dutenek
euskara batuarekin harreman gehiago dituzte gure hipotesiaren arabera. Hipotesi hau aurreko gizarte aldagaiarenarekin lotua dago, adinarekin; ikasketa maila altua dutenak, gehienetan, gazteak dira.
|
|
2013
|
|
|
3.1.12 Gauza ona dela uste
|
duzu
euskara batua izatea? (euskara batua dagoela ez dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Pentsatu dezakegu arrazoia geografiari lotua dela. Senpere kostaldetik eta mugatik gertu dago, eta hango jendeak ohitura gehiago
|
du
euskara batua entzutea, eta erabiltzea Hegoaldeko jendearekin hitz egiteko. Maule aldiz, barrualdean da.
|
|
|
• Ikastolatik pasa diren guztiek edo familia Ikastolan
|
dutenek
euskara batua hobeto ulertzen dute. Askok diote haien haurrak edo haur txikiak Ikastolan direnez, haien bidez ikasten dutela euskara batu pixka bat, batez ere hiztegia.
|
|
|
Hiru emaitza hauek ikusiz, ondorioztatu dezakegu emaitza hauek ere, lehenago aipatutako arrazoi geografikoekin lotuak direla. Ziburun, kostaldean eta mugatik gertu izanez, ikasleek Lartzabalen baino aukera gehiago
|
dute
euskara batua erabiltzea eta entzutea.
|
|
|
Azkenik, inkestak hasi eta gero, beste faktore sozial baten gehitzeko beharra agertu da. Alabaina, inkestak egiterakoan, argia izan da Ikastolatik pasa den pertsona batek, edo familia Ikastolan duen pertsona batek, ez
|
duela
euskara batuari buruzko ikuspegi berdina, Ikastolatik pasatu ez den pertsona bati konparatuz, edo familia Ikastolan ez duen pertsona bati konparatuz. Beraz, nahiz eta ez den erraza izan zehazki errespetatzea, saiatu gara gutxi gora behera lekukoen erdia Ikastolarekin harremanetan dena izatea, eta beste erdia ez dena harremanetan izatea.
|
|
|
Ezein izatek sortzeko, jaiotzeko" hazia" behar
|
badu
Euskara Batuaren hazirik emankorren eta iraunkorrena Txillardegiren lana izan dela esatera ausartzen naiz.
|
|
|
Bañan asmakari ta kontzetu berri ugari ekarri dizkigu zibilizazioak, oso itz berezi, ta euskera" garbia" egiteko asmoa txatxukeria utsa da, izkuntza batek ere egin ez duena, eta gure izkuntzan gertatuko ez dan gauza [hor
|
dugu
euskara batuaren hornitzaile izango den Txillardegi].
|
|
2014
|
|
|
Interesgarria eta garrantzitsua litzateke eskolan euskararen, lekuko lekuko hizkera eta euskara batuaren nozio hauek guztiak lantzea. Batek baino gehiagok ez
|
du
euskara batua gustuko, ez dute aldaera horrekiko jarrera baikorrik adierazten. Gaztelaniarekiko ere atxikimendu oso txikia dute gazteek, naiz eta garrantzitsua dela esaten duten.
|
|
|
Alor eta esparru guztiak euskaraz nahi dituztenek, euskara zernahitarako, gizarte modernoan bizitzeko nahi
|
dutenek
euskara batuaren hautua egingo dute gero. Besteek ez
|
|
2015
|
|
|
Zenbait hilabetez aritu zen zeregin horretan. Ez dago jakiterik liburuaren zein bertsio erabili zuen itzulpenerako; baina Elizabete Manterola liburuaren editoreak itzulpeneko hitzaurrean jakinarazi duenez, badirudi Oxford Unibertsitateak 1911n argitaraturiko The Complete Works of William Shakespeare with a General Introduction by Algernon Charles Swinburne izan zela.Euskara batuaren beharraAmetzagak argi
|
zuen
euskara batzeko beharra zegoela, eta egiteko horretan aritu zen urte luzez, itzulpenen bidez, batik bat. Euskara batuaren beharraz kontziente izatearekin batera, oso argi zuen euskara batuak gipuzkera izan behar zuela oinarri eta, era berean, beste euskalkietako hitzak erabili behar zituela.
|
|
|
Ez dago jakiterik liburuaren zein bertsio erabili zuen itzulpenerako; baina Elizabete Manterola liburuaren editoreak itzulpeneko hitzaurrean jakinarazi duenez, badirudi Oxford Unibertsitateak 1911n argitaraturiko The Complete Works of William Shakespeare with a General Introduction by Algernon Charles Swinburne izan zela.Euskara batuaren beharraAmetzagak argi zuen euskara batzeko beharra zegoela, eta egiteko horretan aritu zen urte luzez, itzulpenen bidez, batik bat. Euskara batuaren beharraz kontziente izatearekin batera, oso argi
|
zuen
euskara batuak gipuzkera izan behar zuela oinarri eta, era berean, beste euskalkietako hitzak erabili behar zituela. Horregatik, nahiz eta bera bizkaitar hiztuna izan, gipuzkerara itzuli zituen liburuak.
|
|
|
Hegoaldean, berriz, nafar eta bizkaitar askok euskara batua Gipuzkoako hizkeratzat daukate. Jakina, euskara normalizatuko bada, hiztun guztiek jakin eta erabili behar
|
dute
euskara batua, eta jakiteko eta erabiltzeko, hiztun bakoitzak bere hizkuntzatzat hartu behar du euskara batua.
|
|
|
Hegoaldean, berriz, nafar eta bizkaitar askok euskara batua Gipuzkoako hizkeratzat daukate. Jakina, euskara normalizatuko bada, hiztun guztiek jakin eta erabili behar dute euskara batua, eta jakiteko eta erabiltzeko, hiztun bakoitzak bere hizkuntzatzat hartu behar
|
du
euskara batua.
|
|
|
Tankera horretako hitzak ez dira baturako egokiak, badaudelako horiek baino eremu zabalagokoak eta ezagunagoak gainerako euskalkietan. Eta gertakari hori ere oso kontuan eduki behar
|
dugu
euskara batuari eranskinak egiteko orduan: norbere euskalkiaz gainera, hizkuntzaren osotasuna izan behar dela begien aurrean, Ipar Euskal Herria eta Hego Euskal Herria, Lapurdi, Zuberoa, Bizkaia eta Nafarroa.
|
|
|
Hori dela eta, hizkera bi bereizi behar
|
genituzke
euskara batuaren barruan. Ez luke guztiz berbera izan behar Euskal Herri osorako egiten den egunkariko euskarak, eta eskualde jakin baterako egiten den egunkarikoak.
|
|
|
Aldaera lexikoen artean ere badira horrelakoak. Arantzazun ezarritako irizpideen arabera, zaharrenek eta eremurik zabalenean erabiltzen direnek
|
dute
euskara batuan lehentasuna: beltz eta berdin aukeratu dira baltz eta bardin aldaeren ordez.
|
|
|
Bizkai aldeko apaiz jendeak, ostera, ez
|
zuen
euskara batuaren kezkarik, eta bizkaitar batua zuen helmuga. Mogel, ostera, ez zetorren horrekin bat.
|
|
|
Bergaran egin zuen hori neurtzeko Biltzarra eta, gauzak osotasunean hartuta, aldekoa izan zen emaitza. Batasunaren aurkakoak ere baziren, jakina, horietako batzuk Euskerazaleak elkartean eta Kardaberaz Bazkunan zihardutenak, baina idazle eta irakasle gazte gehienek erabat onartua
|
zuten
euskara batua. Harritzekoa zen, gainera, hain denbora tarte laburrean, hainbesteko arrakasta lortu izatea eredu berriak (Biltzarreko argibideak in Euskera 23 (1978):
|
|
|
Batzuek ikasketa guztiak euskaraz burutu baina arazoak zituzten testua natural esateko. Eta beste batzuek euskalkian hiztun peto petoak izan arren zalantzak
|
zituzten
euskara batuan aritzeko. Gipuzkoarrak eta bizkaitarrak, denetik zegoen han.
|
|
|
Helburu honek gidatzen du gure jarduna: formazio zikloa amaitzen duenean, euskal aktore batek gai izan behar
|
du
euskara batuan zein bere euskalkian jarduteko, eta baita ere eszenaren egoerak edo pertsonaien arteko harremanak eskatzen duen edozein euskalki eta erregistrotan.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza batek zenbat eta hizkera gehiago eduki, hiztuna erosoago egongo da. Jendeak uste
|
du
euskara batu bakar bat edukitzea aberastasuna dela. Ez, hori pobrezia da.
|
|
2017
|
|
|
Hau esanik egungo euskal gizartean euskalkiek duten garrantzia kontutan hartzekoa dela esan behar da berauek direlako legitimitate handiena eta identitatea aldi bereanematen
|
dutenak
euskara batua oso praktiko eta beharrezko hizkuntz eredua izan arren.
|
|
|
Bistan da, beste helburu batzuk
|
bazituen
euskara batuaren sortzeak, aipatuena behar bada euskalkidun ezberdinen arteko ezin ulermena gainditzea6.
|
|
|
Hor
|
duzue
euskara batua, inork eskatu ez arren, beti besteon irakasle izatearekin nahikoa ez, eta" sarijasotzaile" zuzen askoak ere bazaretenok.
|
|
|
8 ‘56ko belaunaldia’ izenpean, gerra osteko euskara eta euskal kulturaren biziberritzea abiatu zuten pertsonez eta ekimenez ari gara. Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi lehen lehenik, 1956koak
|
baititu
euskara batuaren aldeko idatzi eta ekintzen abiaburua. Urte berean Jakin sortzen da Arantzazun.
|
|
2018
|
|
|
« ¿ Eztira gogoratuko olango euskaldunak eurak dagozala geiegi lotuak umetan ikasitako arauetara, eta ipinten dituela beren pensamentuak paperean Gastelako izkerarentzat egindako izkirakindean?». Agirrek ez
|
zuen
euskara batua planteatzen (goizegi zen, komentatzen ari garen gutuna 1891koa baita), baina maisuki diseinatu zizkigun euskararen batasunerantz joateko ezinbesteko oinarriak, gaurko egunean ere errespetatu liratekeenak. Ez da gutxi euskararen rocker zaharrengandik ikasi behar duguna:
|
|
|
Bereziki, grafiaren aldetik.Euskara batuari, idazteko sortu zen euskara literario horri, alegia, gaitz askoren errua bota zaio.Bai. Jendeak ulertu behar
|
du
euskara batua momentuko euskara idatzia dela, eta mintzatzean askatasun handia uzten duela, baina betiere, elkarrengana hurbilduz, eta bereziki gure hiztegia zabalduz. Euskara Batuak arau batzuk betetzen ditu, denentzat berdinak.
|
|
|
Ezta bertsolaririk ere. Beraz, hori dena
|
dugu
euskara batuari eskertzeko, eta ez da gutxi.
|
|
|
Hori trinkotze faktore handia izan zen. Euskal Herrian ere funtzio bera
|
luke
euskara batuak. Bistan da, batzuek ez dute nahi euskarak indar gehiegi har dezan, ez dute nahi Euskal Herria batuegi izan dadin.
|
|
2019
|
|
|
Basa bizkaiera kutsua
|
duen
euskara batuaz idatzia da.
|
|
|
–Euskarazko jarduna beharrezko edo lagungarri deneko jardunguneak, gizataldeak, harreman sareak eta situazioak indartu behar dira. Euskara beharrezkoa den lekuak baldin badaude, euskara batua indartuko da; bestela, behar ere ez
|
dugu
euskara batua?.
|
|
|
Lehen aipatu ditudan Tolosako Eskolapioetako apaiz eta irakasle euskaltzaleak batuaren aurkakoak ziren oso, Euskarazaintzaren ingurukoak, eta eztabaida handiak izan ohi
|
genituen
euskara batuaren inguruan. Gogoan dut matematikako azterketa bat euskaraz erantzun nuen lehen aldian (eskolak erdara hutsez ziren arren), Juan Araolaza irakasleak, pozarren, puntu bat gehiago jarri zidala, baina, hori bai, banan banan H guztiak boligrafo gorriz ezabatu ondoren.
|
|
|
Su horrek mantendu gaitu bizirik, eta su hori gabe nekez egingo dugu aurrera. Minoria horrek bultzatu zuen Pizkundea XX. mende hasieran, minoria hori izan da XX. mendeko berreskuratze prozesuaren eta kultur loraldiaren eragilea, eta minoria aktibo horri esker
|
ditugu
euskara batua, Berria eta euskal hedabideak, euskaltegiak, euskarazko irakaskuntza, euskaldundutako administrazio atalak, estatu hizkuntza batzuek baino Wikipedia osatuagoa, edo Twitter euskaraz.
|
|
|
4 Euskaltzaindiak omendu nahi
|
ditu
euskara batuaren gune hori hainbeste ilusio, lan eta nekeri esker osatu eta osotu duten guztiak. Hortxe dira, besteak beste, beraien buru euskalduna euskara batuaren bidez alfabetatu dutenak edota euskararen mundura ikasiaren bidez etorri diren hiztun berriak, abiaburu euskara batua duten euskaldunak, euskararen demografia berrian gero eta ugariago direnak, bestalde.
|
|
|
5 Euskaltzaindiak dei egiten die belaunaldi berriei euskara batua, arrotza barik, bere berea izan dezaten eta beraien adierazpideetan erabil dezaten, belaunaldi bakoitzak duen eite eta tankera propioarekin. Guztion artean bultzatu behar
|
dugu
euskara batua, gure arteko zubia izan dadin, nork berea duen euskaratik abiatuta, baina euskaldun guztion arteko estekadurak erabat bermaturik.
|
|
|
Ardi galdua Azkuek nahi
|
zuen
euskara batuaren, proposamen gauzatua eta praktikoa, omen, zure iritziko.
|
|
|
Honela ulertu behar
|
dugu
euskara batuan: senarrari bortxara, neurean [neure etxean] bortxaraegiten dit!
|
|
|
" Ez zait hain argi, baina, gorago idatzi dutan bezala, iduritzen zait euskalkiak ahultzen ari direla. Gisa hortan, euskara beiratzekotan, iduri
|
luke
euskara batuak duela etorkizunean gure hizkuntza zilotik ateratuko".
|
|
|
3.6 13 Zerbait gehiago errateko ba ote
|
duzu
euskara batuari eta euskalkiei buruz Ipar Euskal Herrian?
|
|
2020
|
|
|
Urrunetik begiratzen dut, baina iruditzen zait lehenengo belaunaldia dela xxi. mendearen hasierakoa oinarri baten gainean sortu dena. Zaharrenak erdi erdiarotarrak gara, ia ez
|
genuen
euskara batu eta landurik. Gazteek txikikeriak eta ergelkeriak atzean uzteko eginbidea duzue.
|
|
|
2 Lanaren luzera eta helburuak gaindituko genituzkeenez, ez
|
ditugu
euskara batuaren hastapen eta eraketako nondik norakoak ekarri. Horien berri jakin nahi izanez gero, ikus, besteren artean, Zuazo (2005) eta Hualde eta Zuazo (2007). zuten eredu batua, irratira eta telebistara, esate baterako (Larrinaga 1998:
|
|
2021
|
|
|
Ez
|
zuen
euskara batuan idazten, baina Auspoako liburu batzuetako testuetan onartu zuen, eta euskaltzain osoa izan zen. Zer iritzi zuen euskara batuari buruz?
|
|
|
Bueno, itxaron, hau da, irakurtzeko zein espresatzerako orduan. Nik nola ez
|
dudan
euskara batuan hitz egiten, irakurtzen badut nobela bat euskaraz edo horrela desberdin egiten zait. Gaztelaniaz antzekoago egiten zait, ze nik gaztelania berdina edo antzekoa hitz egiten dut.
|
|
|
LI7: Azkenean, nik uste
|
dut
euskara batu hori, guk gure euskalkia erabiltzen dugunez egunerokotasunean, arrotz bezala egiten zaigula. Segun ze hitz... Orduan ez dugu horrenbeste konektatzen, ze guk egunero erabiltzen duguna ez da euskara batua.
|
|
|
Alderdi garrantzitsu bat gehitu behar da, euskaldun zaharrarekiko harremanak, hori da nabarmen tranpa edo zepo bitxia euskaldun berriarentzako ikasketak hasten dituelarik. Hark euskara batua ikasten duelarik segidan nahi luke euskaldun zahar batekin ikasi duenaz saio bat egin, zoritxarrez zaharrenek beren euskalkia baino ez dakite, edo hobekiago erranez, ez
|
dute
euskara batua erabiltzen, edota, batzuek, ohituraz pisuarengatik ez dute gogorik; egia erran ere sarritan ez dute biziki maite batua madarikatu hori. Klasetik at ikasi berri dituen hitzak erabiltzeko, txistuka haiengana doa berri hori, banba!
|
|
2022
|
|
|
Eta argi gera dadila ni ez naizela euskara batuaren aurkakoa. Egunkari honen irakurlea eta harpideduna naiz, eta uste
|
dut
euskara batuak mesede handia egin digula. Baina sarritan euskara batuaren izenean euskarak galdu egiten du eta euskara galdu egiten da (oztopo eta debekuekin hasten bagara, zer esanik ez!).
|
|
|
Niretzat hura izan zen euskararen salbazioa, eta uste dut orain zentzua galdu egin dela. Eta ulertzen dut, euskara batua da normala, baina ulertu behar
|
dugu
euskara batutik kanpo ez dagoela etorkizunik euskararentzat, eta oso gai serioa dela: ezin dugu berriro 1968ra bueltatu gai horretan».
|
|
|
Niretzat hura izan zen euskararen salbazioa, eta uste dut orain zentzua galdu egin dela. Eta ulertzen dut, euskara batua da normala, baina ulertu behar
|
dugu
euskara batutik kanpo ez dagoela etorkizunik euskararentzat, eta oso gai serioa dela: ezin dugu berriro 1968ra bueltatu gai horretan».
|
|
|
Horrela, aspaldiko bere Larzabaleko hizkuntza euskaragordetzen du, baina, gaur egun zubitzat eraikita
|
dugun
euskara batuaren arrastorik ez dauka, eta, eguneroko elkarrizketetan euskaraz elkar ulertzen dugun arren," itsaso kontra bat", hiru hitzok osatzen duten esanahiaz ez zitzaigun erraza egin ulermena.
|
|
|
Guk ere halaxe frogatu ahal izan genuen Garazin (Artzelus, 2021), eta lan honetan ere hori salatzen du zenbait aldagaik. Haatik, oraingoan, ikusi ahal izan dugu euskal hizkeretan ez
|
duela
euskara batuak bakarrik eraginik; frogatu ahal izan dugunez, bi euskara batu edo bi barietate supralokal sortzen ari dira, eta mugaren alde banatan ari dira eragina izaten.
|
|
2023
|
|
|
Arau emaileei bost axola zaie dut, det edo dot den:
|
dut
euskara batua dela esaten dute eta kito. Guk, ordea, azaldu nahi dugu ea zergatik dauden dut bezalako aditz laguntzaileak munduko hizkuntzetan, besteak beste.
|
|
|
Ze ondorio eta zer garrantzi dute, zure ustez, euskara batuaren ekarpenek? Zer erronka
|
ditu
euskara batuak etorkizunari begira?
|