|
2000
|
|
|
Askatasuna familiako egoeragatik iritsi zitzaion bestela kartzelan legoke egun bere iritziz. Aspaldi behar zuen aske izan edonola ere, orain sei urte bete
|
baitzuen
legeak agintzen duena. Artean, Basaurira ekarri zuten eta bertako espetxetik Mungiaraino korrika egin zuen askatu zuten egunean.
|
|
|
Interes handiak mugitzen dira gai honen inguruan". Egun gure inguruan kalamua sendagai gisa erabili nahi
|
duenak
legearekin arazoak izan ditzake, Ipar Euskal Herrian bereziki, Frantziako legedia zentzu honetan Espainiakoa baino gogorragoa delako.
|
|
|
Legeak ez die Autonomia Erkidegoei, edota, orokorrean, tokian tokiko aginteei? inongo eskuduntzarik ematen sistema pribatu honen antolaketan.Aipamena merezi
|
duten
legeak ezarritako bestelako xedapenak, honako hauek dira: programei buruzkoak, Estatutuak zehazten dituen printzipio berberak errespetatu beharra; horrez gain, emisio kuota berezi batzuk ere ezartzen zitzaizkien, dagoeneko indarrean ez daudenak, Mugarik Gabeko Telebistaren gaineko artezarauak finkatutakoekordezkatuta. Xedapen garran tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko tzearekin zerikusia dutenak.
|
|
|
Erkidego Autonomoan, berriz, bai Legebiltzarra eta bai Gobernua Erkidegoko populazioaren zati batek onartu zituen beregaraian. Ba, gure ustez, autodeterminazio eskubidearen lorpenean eta aplikazioan, Eusko Legebiltzarrak eta Euskal Gobernuak zeresan handia izan lukete.Eusko Legebiltzarrean dagoen abertzaleen gehiengoak ados jarri luke, gauregun onartuta dagoen erakunde horrek aberrigintzan eta euskal nazioan
|
sakontzenlagunduko
duten legeak egin ditzan. Eta Nafarroako Legebiltzarrari dagokionez, beste gehiengo abertzale bat posible balitz, bere garaian egin zen kooperazio organoa egin litzateke.
|
|
|
Hori hala gertatu ahal izatea posible da, eta azterketa historikoak eta soziologikoak ebatzi behar dute kasu bakoitzean.Hirugarren urratsa, erlazio sozio-ekonomikoak historian zehar, gaur eta hemendikaurrera ere, beti azpiegiturako oinarri erabakiorrak direla esatea litzateke. Honeksuposatzen
|
du
lege historikoak eta soziologikoak badirela esatea. Hirugarren urrats hauda, intelektualki gaurko munduan oso gutxik, geroz eta gutxiagok gainera, onartzendutena, nahiz eta euskal militante askok onartu oraindik.
|
|
|
Konstituzio honetan irakaskuntzaren auziak
|
zuen
lege tratamenduaren azterketa guztiz funtsezkoa da, gure iritziz, gero eraikiko zen hezkuntza sistema nazionalaren zutabe nagusi batzuk aldarrikatzen zituen neurrian eta liberalismo espainiarraren joera uniformizatzailearen oinarrien berri emango digun heinean. Izan ere, irakaskuntzaren arazoa aparteko garrantzia duen jauzi kualitatiboaren testuinguruan ulertu behar da:
|
|
|
Asmoak asmo, Estatuaren ahulezia begien bistakoa da: alde batetik, legea bete zedin, beharrezkoak ziren eskolak falta ziren, baina Estatuak ez zuen honen ardura hartuko aldiz, zama hau herrien bizkar gainean utzi zuen, lehenago esan dugun bezala eta, beraz, ezin
|
zuen
legea betetzeko beharrezkoa zen oinarrizko baldintza ziurtatu. Bestalde, berak eraikiak ez ziren eskola publikoak ere udal eskolak, esate baterako gobernatu nahi zituen, nahi izatetik ahal izatera ailegatzeko tarteko zubirik eraiki gabe.
|
|
|
Eta etxeko oilarra, berriz, harroa, oilar guztiek behar
|
luketen
legez. Hala ere, horma guztiak baino altuago eta oilar guztiak baino harroago, mundu honetan jaun eta jabe eguzkia da.
|
|
|
Orduantxe gorpuzten da Europako herrietan Kode Zibilaren lerrakera eta ikuskera hori, Britainiako Uharteetako Common Law pentsamoldearen aurrean. Lehenak zimentarria
|
du
lege idatzian. Bigarrenak, aldiz, jurisprudentzia jarraituan, ohitura eta ekitatean.
|
|
|
Ezkontzaren betierekotasunerako gogoak, izadiarena berarena dela ere, ezinbestean dakar grinak geldiarazteko muga; modu horretan, legeek dute, eduki ere, halako indar eta boterea, kontraturik santuena nahikeriaren edo iraungabekeriaren joko hutsa izan ez dadin; areago oraindik, inon dagoen eskuerarik indartsuena ere berea
|
dute
legeek, kontratu hori grina zital baten harat honat lotsagarrien objektua izan ez dadin.
|
|
|
Legeak bere gogoa erakusten du gizakien egoera zibila agiri publikoetan idazteko; norbanakoekin ez ezik, familiekin ere arduratzen da nagusiki. Beraren egoeran zirikatua izan daitekeen horretan, norbanako baten zori ilunak indar gutxiago
|
du
legearentzat gizarteak berak izan dezakeena baino, lekukotza gezurrezko batzuen bitartez familia batengana bil baitaitezke familiako ez diren zalantzazko gizaki batzuk.
|
|
|
Arlo zibilean, ostera, ondasunak dira pertsegituak, ez norbanakoak, eta hipoteka legeak nahitaezkoak dira. Ondasunetan norberak bete dezakeen segurtasun osoa eman behar
|
dute
legeok. Edu horietako legeak behar dira.
|
|
|
Horien betegarri egokia, zalantzarik ez, legea indarduna izateko aldarrikatu eta argitaratu beharra. Bide horretan
|
dugu
legearen hartzailea lege berberaren menpeko. Hori gabe, berriz, ezin legeak inor behartu.
|
|
|
Salatzeko titulua dakarren egintza baino aurreragokoa izan behar
|
du
legeak. Legegileak ezinezkoa du kolpe ematea aurretiaz ohartzeke; bestela izatera, legeak, berezko duen helburua bazter utzita, gizakiak hobetu beharrean, zorigaiztokoagoak egingo lituzke eta hori, bistan da, gauzen izatearen beraren aurkakoa da.
|
|
|
Publizitate mugatu batekin bete behar dugu horien zeregina. Egia esan, publizitateak ezin du sortu herritar bakoitzarengan eta une berean, herritar horrek bete behar
|
duen
lege horren ezagutza. Hala ere, nahikoa izan luke aurreko publizitate mugatu horrek legea noiz betearazi behar den horretan edozein nahikeria saihesteko.
|
|
|
Zirkulua desagertu eta gero, ikusmolde estandarrak Carnapen aldeko bideak jorratuko zituen: filosofiaren betebeharra teorikoa da, justifikazioaren testuingurua da garrantzitsuena eta ez, Neurathek nahi
|
zuen
legez, eginkizun praktikoa, aurkikuntzaren testuingurua. Jakina, eztabaida hau egun berriro irekia dago.
|
|
2001
|
|
|
dekretu berriak eremu mistoa desagertarazi egiten du eta, beraz, 1986ko Euskararen Legearen aurka doa. Euskararen Legearen 17 artikuluak dio Nafarroako herritar guztiek administrazioarekin harremanak euskaraz zein erdaraz izan ditzaketela; oraingo dekretuak eskubide hori urratzen du eta, beraz, Euskararen Legea; eta dekretu batek inoiz ezin
|
du
legea aldatu. Euskararen legea eztabaidatu zenean, UPN eremu mistoa izatearen aurka azaldu zela gogorarazi du Agirreazkuenagak, eta orain, dekretu hau baliatu nahi duela orduan lortu ez zuena lortzeko, hau da, eremu mistoa desagertaraztea.
|
|
|
urte horretan sartu den guztirako muntaren %15 murritz daitekeen arren, ohiko bizitoki den etxebizitza erostean ezarritako kopuruak hurrengo lau urteetan inbertitu behar direla xedatua
|
du
Legeak.
|
|
|
XVII. mendearen hasieran hasi ziren ur mineromedizinalak botilaratzeko lehen jarduerak, baina merkaturatzea ez zen zabaltzen hasi hurrengo mendera arte. Hala ere, XIX. mendearen hasieran hasi ziren garrantzia ematen iturrien propietateei, eta iturburu baterako «interes publiko»aren deklarazioa
|
duen
lege testu bat sortu zen. Printzipio horrek oraindik indarrean jarraitzen du.
|
|
|
Neska mutilari hurreratu zitzaion eta hozka egin zion lepoan, ohi
|
zuen
legez.
|
|
|
G: Horixe
|
duk
legea! Carpe diem!
|
|
|
Mirestekoa litzateke, beraz, egokiagoa eta aberatsagoa izatea euskal hiztegia filosofia eta jakintza-gaiak adierazteko, entzun ohi
|
dugun
legez, inguruko erdara harroena baino. Berez gai denik euskara horretarako eta gehiagotarako, beste edozein hizkuntza den bezalaxe, ezin uka, baina egungo egunean landugabea luzaro landuak baino gaiago eta zehatzago izan?
|
|
|
Bestaldiz, berriz, eta baita izugarrikeriekin batera ere sarritan, sentiberatasun belaxkaz (horrela ziokeen Orixek) inguraturik azaltzen zaigu, hala nola bilduma honetako lehen eta batez ere azkeneko ipuinean. Desmasia
|
zuen
lege, eta ez zenbaitek noraezean gorde nahi genukeen nolabaiteko oreka irristakorra.
|
|
|
• Bigarren analogiak dio: " Aldaketa guztiak kausa eta efektua
|
elkarlotzen
dituen legearen arabera gertatzen dira" (B232 (E212)). Kausalitatea, beraz, segidan ematen den aniztasunaren sintesia da.
|
|
|
Kantek Logika formala (edo orokorra) eta transzendentala bereizten ditu. Logika formala kontraesanaren printzipioan oinarritzen da eta pentsamenduak bere baitan
|
dituen
legeak aztertzen ditu. Bertan eduki oroz eta objektuen aniztasun oroz abstrakzioa egiten du, eta forma logikoari soilik ematen zaio arreta.
|
|
|
Berak landu nahi duen Logika transzendentalak, berriz, pentsamenduak objektuekin harremanean dagoenean
|
dituen
legeak aztertu nahi ditu, objektu baten pentsatze hutsaren erregela soilak barnebilduko lituzke; hau da, lege hauen jatorria, zabalera eta mugak zehaztuko lituzke. Horrela, Ontologia, izatearen zientzia, Metalogika bihurtzen dira.
|
|
|
Gizakiaren definizioan zehaztezin maitasuna sartuz gero, argi dago gizakiagan ezin
|
dugula
legerik kokatu. Kantek dioenez," Aldi orotan zer den zuzen eta oker, arauaren bitartez jakin beharra dago" 91 Kantek eginkizuna gizakiaren ‘adarretan’, potentzietan ipintzen du, arrazoimenak nahimenean ipintzen duen determinazioan.
|
|
|
Hori da legearen arduradun den gizaki epaileak ebazten duena; eta zigortu egiten du gizaki egilea. Baina etikaren munduan ez
|
dugu
legerik, ez dugu maitatzea beste metrorik, ezin dugu inor bere egiteez epaitu, are gutxiago kondenatu; metro horrek, berriz esan, ez duelako inolako neurririk. Bi galdera zeharo desberdinak dira:
|
|
2002
|
|
|
Bilboko eztandak egoeraren egiazko gordintasuna agerian utzi du. ETAk lehergailuaren berri eman zuen, hiri erdiguneetan jarritako bonba auto mota horrekin azkenotan ohi
|
duen
legez.
|
|
|
Matrimonioen kasuan, egoera gehien gehienetan hartu beharreko neurriak zehazki mugatuak
|
ditu
legeak.
|
|
|
Honen indarraldian efektu guztiak aurreikusiak
|
ditu
Legeak: senar emazteen eskubide eta betebeharrak, erregimen ekonomikoa, senar emazteen famili etxebizitza eta kargak, alarguntze pentsioa, gizarte segurantza, ondorengotza eskubideak, adopzioa, etab.; baita, banantze kasuan, gertatu behar duena ere (etxebizitzaren erabilera nori dagokion, konpentsazio pentsioa, erregimen ekonomikoa xedatzea...).
|
|
|
Hala ere, bi zehaztapen egin behar dira horri buruz: lehena, Hego Euskal Herrian, erakunde administratibo eta politiko berriek forma bereziahartu zuten, tradizio foralaren eta karlistaden emaitzaren konbinazioaren ondorioz; bigarrena, gai askoren azterketa egiteko, interes txikiagoa
|
dute
legeetan egin zirenaldaketa handiek eta garrantzi handiagoa du erreforma horiek lurralde eremuetannola eta noraino aplikatu ziren ezagutzeak. Hori dela eta, prozesuak Euskal Herrianizan zituen berezitasunak ezagutu behar dira, bai erakunde berriei dagokienez, baierreforma handien aplikazioari dagokionez ere:
|
|
|
Edonola dela ere, gaur egun EAEk badauka, eduki, lurraldearen antolaketaarautzen
|
duen
lege marko propiorik, EAEko Lurraldearen Antolaketari buruzko4/ 1990 Legeak ezarria. Lege horren aurretik, irizpide bateraturik gabeko ekimensektorialak eta hirigintza ereduen aniztasuna izan dira nagusi EAEko lurraldearenmoldaketan.
|
|
|
Irrati askok ez
|
zuten
legearen bidea hartu eta udalek babestuta emititzen dute, herriko elkarte edo talde batek kudeatuta. Udal bilkurak urtero aurrekontu saila emateaz, egoitza uzteaz, edota argia, telefonoa zein alokairua ordaintzeaz gain, tokiko administrazioak ez du bestelako ardurarik izaten, tokiko hauteskunde kanpainetan propaganda tresna moduan erabiltzekoa izan ezik10.
|
|
|
Horrekin batera, ezkontzan tratu txarrak zergatik iraunarazten diren azaltzen du. Gidak EBko herrialdeek esparru horretan
|
dituzten
legeak bateratzeko beharra gogorarazten du. Hala, adierazi du, indarkeriaren tipifikazio penalari dagokionez Espainia eredu ona den arren, Europar Batasuneko herrialde bat dela, baliabide gutxien eskaintzen dituena ezkontza indarkeriaren biktimei laguntzeko, Alemania, Austria edo Suediak ez bezala.
|
|
|
Hala ere, Blomquist ek onartu zuen “ezin dela erabat kendu pirateria egun batetik bestera”, eta gaineratu zuen “ezin dugula piratak desagertu egingo direla tratatu horien ondorioz”. Hala WTCk nola WPPTk ezartzen dute “egileak beren eskubideen jabeak dira”, eskubide horiek laga edo salduz gero izan ezik, eta gobernuek aplikatu behar
|
dituztela
legeak horiek babesteko, JIMEren arduradunek adierazi zutenez, “ez dago nazioarteko adostasunik”. Itunek ez dute berariazko zehapenik aurreikusten pirata zibernetikoak zigortzeko, legeria nazionalen mende egongo baitira.
|
|
|
Gai horietan eragina
|
duten
lege ekimenetan Administrazioaren aurrean solaskide izan nahi du.
|
|
|
Zuzendariari pazientzia ahitu zitzaion, eta zutitu egin zen. Argazkilariak ez
|
zuela
legez kanpoko deus egin, periodikoak ere ez zuelako inolako legerik urratu. Tribunaletara joan nahi bagenuen, gure eskubidea zela, baina ez genuela dirua galdu besterik egingo.
|
|
|
– Gura
|
duzun
legez –buruari eragin zion txotxongilo barregarri baten antzean.
|
|
2003
|
|
|
Ijitook
|
zuen
lege propioak ere badituzue. Aipa ditzakezu horietako batzuk?
|
|
|
Igogailua instalatzeko interesa
|
dutenek
Lege horren 17 artikulua (jabekide guztien 3/ 5ek harturiko erabakiak denen behartzen ditu, beraz, instalazioa denek ordaindu behar dute) baliatzen dute argudiotzat.
|
|
|
Lege arruntaren izaera
|
dute
lege organiko honen 16, 20, 21, 23.etik 27.erako, 30.etik 35.erako, 37.etik 39.erako, 41, 42 eta 61.etik 64.erako artikuluek, hirugarren xedapen gehigarriak eta azken xedapenetatik hirugarrenak.
|
|
|
Adingabetasun zibila duenak oso osoko hezkuntza eta heziketa jaso behar ditu eremu guztietan, eta izan behar
|
du
legeek haren izaera kontuan hartzeagatik berari eskaintzen dioten babes berezia.
|
|
|
1 Adingabeen erantzukizun penala arautu behar
|
duen
lege organiko hau aldarrikatzeko premia zegoen. Hala ezarri zuten, dela ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak, Adingabeen Epaitegien Eskumen eta Prozedurari buruzkoak, dela Diputatuen Kongresuan 1994ko maiatzaren 10ean onetsitako mozioak, dela, azkenez ere, azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren, hau da, Zigor Kodearen, 19 artikuluak.
|
|
|
Erantzun berezia behar duten egoeren artean, beren beregi arautu dira kasu zehatz batzuk; kasu horietan, adingabeak zorotasun sintomak ditu, edo, bestela, haren erantzukizuna aldarazten duten bestelako inguruabarrak gertatzen dira. Adingabea halako egoeretan izanez gero, Fiskaltzak neurri zehatzak sustatu behar ditu, adingabearen interesarekin bat datozenak; horrez gain, Fiskaltzak sustatu behar
|
du
legeetan ezarritako babes organismoak eratzea. Legearen arabera, bestalde, zuhurtziagabekeriazko egite eta ez egiteak ezin dira zehatu erregimen itxiko barneratzea dakarten neurriekin.
|
|
|
Elikadura osagarriei buruzko 2002/ 46/ EE zuzentaraua, “estatu kideek elikadura osagarrien arloan
|
dituzten
legeak hurbiltzeari buruzkoa”, 2002ko ekainean onartu zuten Europako Parlamentuak eta Europako Kontseiluak. Erregulazio berriak, Europar Batasuneko arauak hausteagatiko gatazka juridikoko egoerak konpontzeaz gain, lege esparrua eskaintzen dio Europan urtean 1.500 milioi euro inguru mugitzen dituen barne merkatuari.
|
|
|
Ez dira inoiz elikagai arrunt gisa aurkeztu behar, ezta dietaren iturri bakar gisa ere, haien ezaugarri nagusia “elikadura osagarria” baita, eta azken kontsumitzaileari aurrez ontziratuta soilik eman behar zaizkio. Bibliografía Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2002/ 46/ EEE Zuzentaraua, 2002ko ekainaren 10ekoa, elikadura osagarrien arloan estatu kideek
|
dituzten
legeak hurbiltzeari buruzkoa. (DOCE L 183, 2002ko uztailaren 12koa).
|
|
|
Negoziatzen hilabete asko eman ondoren iritsi dira gizarte solaskideak akordio horretara. Arriskuak prebenitzeko enpresa jardueren koordinazioa Gobernuak urtarrilaren hasieran dekretuz onartu nahi
|
duen
legearen erregelamendu batean sartuko da. Laneko Segurtasun eta Osasunerako Batzorde Nazionalaren bileran aurkeztuko da gizarte solaskideen arteko adostasuna.
|
|
|
«Cava» ardoen Jatorrizko Deitura arautzen duen Erregelamenduak eta haren Kontseilu Arautzaileak hainbat auzi izan dituzte, eta auzialdi horiek goi mailako epaitegietara, Auzitegi Gorenera eta Konstituzio Auzitegira iritsi dira. Orain, Erregelamendu hau 1991ko azaroan Ministerio Agindu bidez onartu zen, eta ez
|
du
lege indar nahikorik arau hauste administratiboak zehatzeko. Lehen batailaren prestaketak Cavak gutxienez bederatzi hilabeteko elaborazio aldia egiaztatu behar du, eta Jatorrizko Deiturako oinarrizko ardoa erabili.
|
|
|
–Lege bat bazegok: ez duk lapurtuko... baina, laguna arriskuan dagoenean, laguna salbatzea
|
duk
lege guztien gaineko lege...
|
|
|
Ondoren, beste elekzio batzuk eginen dira", zioen Azpilgo lege zaharrak. Eta don Kosmek ere
|
bazuen
lege haren berri, noski. Eta kinka larrian ikusten zuen bere alkate kargua.
|
|
|
Zerk gibelatzen gaitu ETA gabeko Euskal Herri baten itxuratzetik? Zer falta
|
genuke
legeak onartzen hasten bagina. Nork behar luke ETArekin bururatzeko bidea urratu?
|
|
|
txukunago utzi nahi
|
balu
legez.
|
|
|
Gaur gaurkoz, giltzatuta eta kateatuta dago hori: euskaldunon nahiak bideratuko Â
|
dituen
legerik ez da. Zeren gure herrian," sarriegi legea gizartearen atzetik ibili da74".
|
|
|
Zuzendari nagusiak euskara, unibertsitate publikoan, atze rriko hizkuntzen mailan jartzeko asmoa baieztatu zuen publikoki. Gobernuak eskuartean
|
zuen
lege proiektua renarabera, soilik Irakasletza eskainiko zen euskaraz, eta, gainontzeko ikasketetan, soilik hautazko ikasgai libreak.
|
|
|
gizakiak ezin dituenez berez jakin nahierarako legeak, horiek egitate hutsak dira, eta gerta daiteke norbaitek ez ezagutzea egitateok; lege naturalak, ordea, oinarrian zuzenak direnez eta adimenaren berezko objektua osatzen dutenez, ezin aipa daiteke horien gaineko ez jakiterik, eta ezin esan daiteke horiek erakusten dizkigun adimen legea falta denik. Horrexegatik, nahierarako legeak argitaratu egin behar dira eragingarriak izan daitezen, eta lege naturalek, berriz, euren ondoreak sortzen dituzte, argitaratuta egon zein ez; are gehiago, lege naturalak ezin dira aldatu ez indargabetu; horregatik, denok bete behar
|
ditugu
legeok, eta ezin esan daiteke horiek ezezagunak direnik.
|
|
|
XVII. mendeko testua
|
dugu
Legeen Tratatua. Orduko hizkeraz hornitua, eta frantses hizkuntzaren aldi klasikoan burutua eta kokatua.
|
|
|
Epaitzeko, bada, gizartea gaurko egoeran gordetzen duten legeen espiritua eta ohitura, premiazkoa da horren nondik norakoak zehaztea, oinarri direla lehen bi lege horiek. Horien bidez idoroko da besteen ordena, eta batzuen eta besteen arteko loturak; jarraian, ikusi behar da zein modutan esku hartu duen Jainkoak egun ageriko zaigun egoeran hura bizirauteko, batez ere, gizabanakoen artean, gizabanako horiek lehen lege ezinbesteko horien espirituarekin bat etorri ez eta Jainkoak euskarri nahi
|
zituen
lege sustraiak ahultzen dituztela.
|
|
|
3 Hona hemen, Jainkoak gizakiak gizartearentzat jarri eta horrekin lotzen dituen estekak nola eratu dituen; hala ere, esteka horiek izaera berekoak dira, eta xede bera
|
dute
lege berberen azpian; eta, horren ondorioz, giza leinu osoarentzat erkide dira, batzuk besteak baino barruragokoak izan gabe. Horrexegatik gehitu zizkien esteka orokor eta erkide horiei beste harremanak eta betebehar bereziak; horien bidez, gizakiak estuago lotzen dira beraien artean, eta bakoitzak besteekiko maitasun betebehar batzuk jartzen ditu praktikan, guztientzat ezinezko direnak.
|
|
|
–Berorrek nahi
|
duen
legez, jauna –esan zidan.
|
|
|
Eman zezakeen hamargarren hartan Mallonak katixima zuela gogoan. " Hamar agindu hauek bitan laburtzen dira; maita ezazu Jainkoa edozeren gainetik, eta maita itzazu besteak zure burua maite
|
duzun
legez".
|
|
2004
|
|
|
Kasu honetan" errebeldia" moduko bat plantea zezakeen hauxe esanez: lege hau ez da demokratikoa, guk ez dugu Alderdi Politikoen
|
zuen
legea beteko, ez ditugu gureak ez diren eserlekuak hartuko. Baina, jakina, hori bai dela utopia.
|
|
|
Eroso eta gustura daude, hautetsi demokratikoak direla diote, baina gure eserleku horiek usurpatu dituzte. Madrilgo botereak bete ezin
|
duen
legea haiek ari dira betetzen, Madrilgo boterearen kolaboratzaileak dira. EAJ gatazka gainditzeko eta Euskal Herriaren eraikuntzaren alde benetan badago, euskaldunok erabakitzeko eskubidea badugu, Ibarretxeren planak dioen bezala, udaletxetako auzietatik hastea dauka.
|
|
|
Legealdi honetan »hiru urte eta erdi dagoeneko», Jaurlaritzak 30 lege proiektu inguru aurkeztu ditu Legebiltzarrean eta horietatik 23 tramitatuak, eztabaidatuak eta onartuak izan dira. Aurrekontuena lege ekimentzat joa dela kontuan hartuta, gehiengo nahikoa
|
dugu
lege proiektu modura onartuak izan daitezen.
|
|
|
Aurka jartzeari on irizten zaion kasuetatik kanpo, aurreke, soil soilik, sinaduraren faltsutzeari edo ordezkaritzarik ezari buruz alegazio oinarridunak azalduz gero. Horrela, eragingarritasun bera
|
dute
lege honetako kanbio kredituaren jurisdikzio babesaren sistemak eta indargabetutako legeriaren sistemak.
|
|
|
Aurreko paragrafoaren kasuan ez dauden pertsona fisikoek agertu behar
|
dute
legeak zein ordezkaritza edo laguntza, baimen, gaikuntza edo defendatzaile agindu eta horrekin.
|
|
|
Legearen ariora, kasuan kasuko arau hausteak zein propondu behar dira. Hori ahalbidetu nahi
|
dute
lege honen alde eta arazo ezberdinak arautu dituzten xedapen askok. Xedapenon helburua da Konstituzioan jaso diren prozesu bermeen babes azkarra.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, irizpenok ekarri ondoren, alderdiek adierazi behar dute irizpenen egileak agertzea nahi
|
duten
lege honen 431 artikuluan eta ondorengoetan arautu epaiketan, edo, hala bada, hitzezko epaiketaren ikustaldian. Halakoetan, alderdiek adierazi dute adituek irizpena azaldu behar duten; edo adituok galderei, eragozpenei edo zuzentzeko proposamenei erantzun behar dieten; edota, auzigaiaren objektuari begira, irizpena ulertu eta baloratzeko beste modu erabilgarriren batean parte hartu behar duten.
|
|
|
1 Enkantean parte hartzeko, posturagileek aurretiaz gordailutu behar
|
dute
lege honen 666 artikuluan ezarritakoaren arabera ondasunei eratxiki zaien balioaren 100eko 30 Gordailua egingo da, 647 artikuluaren 1 paragrafoko 3 zenbakian xedatutakoari helduta.
|
|
|
Hala ere, alderdi exekutatuak jardun zehatz baten aurka errekurtsoa jarri eta horren etendura eska diezaioke auzitegiari, alderdi horrek egiaztatzen badu errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta horrek kalte konpongaitza eragiten diola. Horrez gain, alderdi exekutatuak behar besteko kauzioa eman behar
|
du
lege honetan xedatutakoaren arabera, atzerapenak eragin ditzakeen kalteei aurre egiteko.
|
|
|
horretan alderdiek ordaindu behar
|
dituzte
lege honen 241 artikuluan xedatu gastuak eta kostuak, betiere auzitegiak kostuen inguruan hartutako erabakiaren ondorioz egin beharreko itzulketak gorabehera.
|
|
|
Oinarri oinarrian izan dira Deustuko Unibertsitateak jada argitaraturik
|
dituen
lege testu zein eskuliburuak, zuzenbide zibileko sistemaren euskaratzeari erro erroko batasuna emateko.
|
|
|
I. Gaur egun arte indarrean egon den Erregistro Zibilaren Legea behin behineko gisa argitaratu zen. Hala ere, laurogei urte baino gehiago igaro ondoren, behar besteko merituak
|
ditu
lege modernoenen artean duintasunez agertzeko. Beharbada, horiek goititzen ditu bere legegintza teknika onarengatik, bai eta funtsezko printzipioen irmotasun eta orekarengatik ere; printzipio horiek oinarri aldaezinak dira pertsonen egoerari buruzko erregistro sistema orotan.
|
|
|
lorturiko indukziozko babesarcn eta erabilitako probabilitate motaren arteko erlazioaren azterkcta. Gisako arazoekfinkatzen
|
zuten
lege zientifikoaren azterketa filosofikoa lehen gai zerrendan. Bigarrenakbeste topiko eremu berri batzuk ekarri zituen.
|
|
|
zerk behartzen gaitu legea edo eginbeharra betetzera? Haren ustez, a priori scntitzen
|
dugun
legearekiko begiruneak. Subjektuak berc buruari legca ezartzeko gai izan behar du.
|
|
|
CECUk nabarmendu duenez, “arbitraje sistema berria da, doakoa”. Bestalde, Ekintzan Dauden Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) uste
|
du
legeak eginkizun “funtsezkoa” eta “positiboa” izan duela 20 urteko indarraldian, nahiz eta nolabaiteko “lotsa” sumatzen duen bere arauzko garapenean. Horregatik, “gizarte zibilarentzat eginkizun garrantzitsuagoa” eta Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren aintzatespen juridikoa eskatzen ditu, bai eta erakunde horren presentzia handiagoa ere “erabakiak hartzeko orduan”.
|
|
|
Jurisprudentziak baliogabe uzten ditu legearen aurkako estatutuak Hala ere, badira jabeei legeak eskatzen duen baimenik gabe obrak egiteko baimena ematen dieten estatutuak edo auzo komunitateak osatzen dituzten tituluak. Kasu horietan, jurisprudentziak (hau da, ados egon ziren epai askotatik abiatuta arazo bati buruz Justiziak hartutako irizpide komunak) adierazten du erregelamendu horiek baliogabeak direla, ezin
|
baitute
legea urratu. Hala ere, salbuespen bat dago kasu horietarako:
|
|
|
Azterlana egiteko, konplexutasunaren zientzietan oinarrituta, Álvaro Corralek Lurraren azalera eskualdeetan banatu zuen, eremu bakoitzerako katalogatutako elkarren segidako lurrikaren arteko denbora tarteak kontuan hartuta. Denbora tarte horien probabilitate banaketa aztertzean, Corralek ikusi zuen ezen, zorizkoak izan arren, lurrikarak oso epe luzean elkartzeko joera
|
duen
lege unibertsal batek deskribatzen dituela. Taldekatzeko joera hori 70eko hamarkadatik katalogatutako datuen analisi estatistikoetan ageri da, kontuan hartutako intentsitateak edozein direla ere (2 gradutik 6,5 gradura bitarte Richter eskalan).
|
|
|
Izan ere, Martin langabezian zegoen, hau da, hobeto esanda, ez zuen inoiz lanbiderik lortu. Alferkeria
|
zuen
legetzat, bere burua ezerezean galtzen uzten zuelarik. Gertakaririk gabeko bizitza aspergarria zen berea.
|
|
|
Arana Goiri euskaldunik kaltegarriena izan da abertzaletasunari politikazko bide bat emanez. Eta hobe da" politikeriai" utzi eta
|
ditugun
legeez baliatzea. Beste batzuen ustez, azkenik," politikaz" ahaztu, eta euskaldun eskola batzuk jarriz, tenk egiñaraziko zaio erderari, eta euskera ez da behin ere hilko.
|
|
|
1841: lizeoetan suomiera ere erakats ahal izatea onhartu
|
zuen
legeak (ez suomieraz, suomiera baizik).
|
|
|
Alejandro I-a hunela mintzatu zan Porvoo’n, 1809 ko Epaillaren 28an, Ernani’n Espartero españiarra bezelaxe: "
|
Zuen
legeak gordetzea hitzeman dut. Izan bedi gure arteko billera hau nere agintza horren ezagugarria"...
|
|
|
–Okerrago. Hire adinean mozkortu, erre, eta nesken atzetik joatea
|
duk
legea. Ez liburu arraroak irakurri eta musika are arraroagoa entzutea, demonio!
|
|
|
Hain zuzen ere, 1995ean, Espainiako Alderdi Sozialistak, Estatuko agintaritzatik kanpo geratu baino lehen, telebista lokalak araupetuko zituen legea eman zuen —abendua ren 22ko 41/ 1995 Legea—, eta handik gutxira, Nafarroako Gobernu Foralak ere aurrekoaren ildo beretik jarrai tzen
|
zuen
lege autonomikoa onartu zuen. Lege haietanezartzen zen telebista lokal eredua gustukoa izan ez eta Alderdi Popularrak nahiago izan zuen laissez faire motako politika egitea, egiten uztea, alegia.
|
|
|
Legeok bai gizakiaren bai Jainkoaren nahimenaren gainetik leudeke. Ez gizakiak, ezta Jainkoak ere, ezin
|
dute
lege horietaz ezer erabaki, eta euretaz baliatu du Jainkoak mundu materiala sortzeko orduan. Zentzu honetan, hedadura Nia bezain razionala izango da eta mundu materialaren osotasuna mugatu eta oinarrituko du, mundu fisikoa bere osotasunean kutsatuz.
|
|
|
Era honetakoa da lege fisikoei buruz dugun ezagupena. Esaterako, grabitazioaren legea egiatzat jotzen dugu berari buruz hitz egin digutelako zientziaren izenean, santu batek egindako mirariez berba egin diguten moduan elizetan, ikusi geuk inoiz ikusi ez
|
dugun arren
lege fisiko hori, lege bat ez delako inon ikusten; halatan ere, erotzat joko genuke gaur egun gure artean lege horren indarra ukatuko lukeen edonor. Alabaina ez dugu ahaztu behar Newton bera izututa geratu zela lege horrekin, indar bat aurkitu zuelako kontaktu fisikorik gabe eragiten omen zuena gorputz fisikoetan eta ia Jainkoari berari konpetentzia egiten ziona.
|
|
|
" Legea? musturtu zen Joxemari; zer ikusia
|
du
legeak hor?"
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, alderdien arteko akordioa dagoen kasuetan prozesuak zortzi bederatzi hilabete iraun ditzake eta akordiorik ez dagoenetan hamabi hamalau inguru. Hori ikusita, epaiketa azkartzeko epeak ipini nahi
|
ditu
legeak. Hala ere, Saenzek dio epaileari mota guztietako gaien txostenak iristen zaizkiola eta epeak jarriagatik erregistroan tokatzen zaion arte ez duela hartuko dibortzioari dagokion kasua.
|
|
|
Leitzarango autobidearen 10 urtemugan ikusi dugun legez, Nafarroan, Gipuzkoan eta Euskal Herriko gainontzeko herrialdeetan hazkunde ekonomikoa
|
dugu
lege nagusia eta garapen sostengarria azalezko eta komenientziazko erakusleiho berde hutsala bihurtu zaigu. Gobernariek pertsona eta merkantzien garraioaren gorakadarekin pozik daude, mugikortasunak sortutako hazkunde komertziala baino ez baitute ikusten.
|
|
|
Haserretu egiten garela gero harroak gu, askok jaramonik ere egiten ez digutelako eta beste aukera batzuk egiten dituztelako arinagoak eta askoz txarragoak noski, gure ustez. Eta okerragoa dena, jendea bera kritikatzera ere ausartzen garela, zer ikusi, entzun edo irakurri behar duten geuk erabaki behar
|
bagenu
legez. Hori agintekeria ez bada, esateko neuk zer.
|
|
|
UPNk betebehar fisikoak konplitzen dituztenak legeztatzea proposatu du, noski, gelako ikasle kopurua 17tik gorakoa izanda. Baldintzak betetzen ez
|
dituztenak
legez kanpo geratuko lirateke. CDNk ez du begi onez ikusi neurri hau eta iraunkorra izango den egitura egokia bilatzen segi behar dela dio.
|
|
|
Hori baita naski gaurko jendeen arazo handiena. Ez
|
dute
legerik, ez baitute norabiderik. Ez dakite nondik heldu diren ez eta nonbaitik heldu direla.
|
|
|
Edozein unetan erregistratzaileak atzematen badu oker bat egin dela idazkunen batean, eta bere kabuz zuzendu ahal
|
badu
legearen 213 eta 217 artikuluen arabera, halaxe egingo du, bere kontura eta bere erantzukizunpean beste idazkun bat emanez, liburu egokian eta zenbaki egokiarekin.
|
|
|
1 Prozedura Zibilaren Legeko 1489 artikuluak ezarritakoa betetzeko eman den ziurtagiriaren ostean, erregistratzaileak adierazi behar
|
du
lege horren 1490 artikuluko komunikazioak egin dituela, eta zehaztu behar du nola egin dituen komunikazio horiek.
|
|
|
1944ko eraldaketaren manuak oso osorik sartu dira lege berrian, batzuetan hitzez hitz, eta besteetan, idazkeraren zuzenketa txikiak eginda; manu horietako batzuek, gainera, antolaketa sistematiko desberdina
|
dute
lege berrian. Alferrekoa izango litzateke artikulu berriek hipoteka legerian sartzen dituzten aldarazpenak eta berrikuntzak sakonean azaltzea, horiek guztiak 1944ko Legearen zioen azalpen txalogarrian azaldu eta plazaratu baitziren.
|
|
|
Xedapen horiek guztiak eta hemen aipatzen ez diren beste hainbat kontuanrriak ez duela gainditu Administrazioa hartuta, on izango litzateke erregelamendu berria behin betiko testu moduan argitaratzea, batetik, aurrekoarekin gertatu zena berriro gerta ez dadin, hots, behin behineko testu moduan aldarrikatu zena, hogeita hamar urte luzetan indarrean egotea, eta, bestetik, testu horren agintea indar dadin, estatuko kontsulta kidego gorenaren aurretiazko irizpenaren bidez; arean ere, irizpen hori beti da komenigarria, Ondasun Higiezinen gaineko Jabetza Erregistroa bezalako erakunde garrantzitsua arautzeko, baina are gehiago ondokoa ziurtatzeko: antolamendu beren ahal erregelamendu emaileak
|
duen
lege esparru zehatza.
|
|
|
Erreserba egiteko betebeharra
|
dutenek
legearen 185.etik 187.erako artikuluek zehaztutako moduan jardun ez dutenean, eta ondasunak adjudikatzeko eskrituretan, jarauntsiak banatzeko eskrituretan edo beste edozein agiri kautotan esanbidez agerrarazi dutenean ondasunak erreserbatu beharrekoak direla, kasuan kasuko inskripzioan inguruabar hori agerrarazi behar da, bai eta eskubideak zehazteko balio dezaketen beste inguruabarrak ere....
|
|
|
Geldiarazitako segidako traktua berriro hasi nahi denean edo inskribatutako finken luze zabal handiagoa inskribatu nahi denean Jabetza Erregistroan, finkak zein tokitan izan eta bertako notario doiak eskuetsi behar
|
ditu
legearen 203 artikuluak aipatu nabaritasun aktak. Finkak notario edo notario alde bat baino gehiago ukituz gero, finkaren zatirik handiena non izan eta toki horretako notarioa izango da notario doia, legearen 210 artikuluaren lehenengo erregelak agindutakoaren arabera.
|
|
|
harridurazkoak (Hauxe da mendea!); haserrea erakustekoak (Zer mila sorgin!; Karako!) edo mesfidantzazkoak. Adibidez: Ororen ona bilatu behar
|
luke
lege egileak, alderdikari izan gabe. Aieia, putil, baduk hoberik!
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean aurkeztutako berdintasunerako lege proiektuak betebeharrekoak izango liratekeen hainbat agindu xedatu beharrean, berdintasun formaletik berdintasun errealerako urratsean beharrezkoak izan litezkeen konpromisosozialen manifestutzat jo daiteke, batez ere, kontuan hartzen badugu, lege honekaipatzen dituen hainbat esparrutan Eusko Legebiltzarrak ez duela inolako eskumenik. Gainera, hauteskundeekin batera lege proiektu guztiak bertan behera geratzendirela kontuan hartzen badugu, erakunde autonomikoek komunikabideen aurreanegin
|
zuten
lege proiektuaren aurkezpen arranditsu horretan geratu dela esan dezakegu, marketing hutsean.
|