|
2003
|
|
|
Mugimendu abertzalea berriro departamenduaren alde daukagu. Nahiz duela zenbat urte horrelako egitura baten beharraz elkarrizketatu genuen Ezker Mugimendu Abertzalearen (EMA) bozeramaile batek «departamenduak ez
|
zuela
euskararen egoera konponduko ez eta ekonomia lagunduko eta are guttiago presoen hurbilketa eta garaian aipatzen zen amnistia ekarriko» esan zigun. Eta, neurri batez, arrazoia zeukan.
|
|
|
Argi dago begien aurrean
|
dugun
euskararen egoera linguistiko diglosikoa ez dela huts hutsean euskaldunen borondatezko zerbait; ezpada indarrean dagoen politikaren  bitartezko faktua, zeinak ahalbideratzen baitu lur bazter honetan basko izan ahal izatea euskaraz tutik ere ulertu barik, besteak beste. Espainiar eta Frantziar politika administratiboek gogor borrokatu izan dute desberdintasunen aurka, era guztietako mamuak piztuz.
|
|
2006
|
|
|
Eta bolada baterako denez, ia euskaldun saiatu horien hiz  keta moldean hainbat erdarakada gordin eta erdal egitura sumatzean, euskaldun jator puristak hobe
|
luke
euskararen egoeraren gaineko gogoeta ariketatxoa egitea, kopeta gehiegi belztu baino lehen. Hizkuntzaren sena eta esentzia gure mintzotik aienatu dira, agidanez, eta haiek itzuli bitartean hobe dugu gaurko hiztunen ezin gozatuaren zergatiak ongi ulertzea eta horren ondorioz behar baino gehiago ez sufritzea.
|
|
2009
|
|
|
Bi mundu horiek, nekazarienak eta langileenak, lotura handia
|
zuten
euskararen egoerarekin; lehenengoan euskara nagusia zen, baina bigarrenean euskarak atzera egiten zuen. Horrekin batera, industrializazioa modernitatearekin eta aurrerapenarekin lotu zen, eta nekazarien mundua, ordea, atzerapenarekin; eta horrek isla izan zuen hizkuntzetan ere, gai «garrantzitsuak» erdaraz jorratzen ziren, eta etxekoak, aldiz, euskaraz.
|
|
|
Euskararen beraren lurraldeetan ere ezaugarri ezberdinak
|
ditu
euskararen egoerak. Horregatik, ez da egokia, ez litzateke batere eraginkorra izango, zenbaitek aldarrikatzen duen moduan," euskara bakarra denez, Euskal Herria zatitzen duten muga juridiko administratiboen gainetik, hizkuntza politika nazional bakarra, zazpi herrialdeetako gune sozio funtzional guztietan euskararen erabilera bermatuko duena".
|
|
2011
|
|
|
Nazioarteari begira, zeinen antza
|
du
euskararen egoerak?
|
|
|
Xabier Isasi – Terminologiak anpara gaitzala bakoitzak bere ñabardurak eta berezitasunak eransten dituela eta, zenbait kasutan, ezaugarriok elkarren kontrajarriak izan daitezkeela. Adostu behar
|
dugu
euskararen egoera zertan den, diglosia dagoen ala besterik den, adostu behar dugu terminologia edo, bederen, autore bakoitzak zein eta nola erabiltzen duen ulertu.
|
|
|
Adostu behar
|
dugu
euskararen egoera zertan den, diglosia dagoen ala besterik den, adostu behar dugu terminologia edo, bederen, autore bakoitzak zein eta nola erabiltzen duen ulertu.
|
|
2012
|
|
|
Dekretuaz ari, eta" euskaratik salbuesteko dekretuaz" ari zela idatzi zuen, eta gaineratu: " Euskara salbuespen egoeratik atera nahi bada, esan nahi
|
du
euskararen egoera normala ez zela eta dekretu bidez gauzak normalizatuko direla, salbuespen egoeratik egoera normal batera iristeko… euskararen egoera normala dela frogatzen saiatzea neurri batean oiloei hortzak bilatzea bezalakoa litzateke". Soziolinguista honen aburuz, egia da euskararen bidean" hobekuntzak ageri direla, baina beste fronte batzuetan, funtsezkoak direnak eta hizkuntzaren egoeraren normaltasuna adierazten dutenak hizkuntzaren eguneroko erabilera arruntak, arnas guneak eta abar, aurrera ez da egin, baizik atzera".
|
|
2013
|
|
|
Kezka gehiegi merezi ez duen egoeratzat jotzetik minbizi terminala dela esaterainoko abanikoa
|
dugu
euskararen egoerari buruzko iritzi gidarietan. Errealitate sozial konplexua da hiztun komunitatea, baina beste errealitate konplexu askotan bezala, horrek ez du esan nahi bere dinamikaren inguruko jakintza zeroan dagoenik.
|
|
2014
|
|
|
Adesio irria zen, akuilatze edo sostengu irria sindikalismoaren esanahian. Euskararen kalitatearen inguruko etengabeko solasaldiek ere antzokitik kanpoko solasak betetzen dituzte, antzerkiak iparraldean behintzat paper garrantzitsua
|
baitu
euskararen egoera diglosikoaren barnean, errituala, hitza laxatua da, non gure kuota ordaintzen dugun euskaltzaleen biltzarraren iduriko zerbait litzatekeen erakunde ez definitu bati. Beraz euskara definitu bati, ez bada errana ere.
|
|
2015
|
|
|
Botereak egiten du hizkuntza bat hegemonikoa edo minorizatua. Beraz, ezinbestean lotu behar
|
dugu
euskararen egoera botere (eza) rekin.
|
|
|
Gure beldurra da irakurketa adierazpenak ez ote
|
duen
euskararen egoera gaizkiagotuko. Estatuei galdegin zaie hizkuntza laguntzea, bermatzea, zaintzea, baina behargarri izan gabe; borondate oneko neurriak besterik ez.
|
|
|
Ez du gorde zonbait arlotan herriak dituen zailtasunak, hirigintzan eta Etxeparia zelaiarekin bereziki. Aipatu ere
|
ditu
euskararen egoera eta Tolosarekin senidetza. Bainan herritarrekin elkarlanean eta fidantzia osoan segitzeko gogoa dute hautetsiek.
|
|
2016
|
|
|
Adierazpen hauetan Javi Cillerok ez
|
du
euskararen egoera kontuan hartzen, idazle gisa gogoetatzen du eta espazio berriei ematen die arreta. Alta, hizkuntzan gertatzen diren migrazioak literaturan ondorioak dituzte:
|
|
|
Xabi Aizpuruak arnasguneetako gaztetxoek eskoletan euskarari buruz zer lantzen duten izan du ikerketa gai (horrez gain, dauden hutsuneak gainditzeko proposamena egin du, baina hori beste baterako lagako dugu). Hau da, ikasleek zer informazio
|
duten
euskararen egoerari buruz, zer informazio euskararen arnasguneei buruz eta abar.
|
|
2017
|
|
|
Euskaldun berria naiz. Minez bizi
|
dut
euskararen egoera. Ohartzen naiz, gehiengoarentzat euskara ez dela garrantzitsua, bakar batzuek baino ez dute interesik.
|
|
2018
|
|
|
Markoaren barruan, kolore desberdineko argazkiak: tokian tokian, egoera eta norabide desberdina
|
du
euskararen egoerak. Eta, markoari lotuta, argazkien gainean, kristala:
|
|
|
Hauek dira landutako zenbait gai: etorkinek zer hizkuntza dakizkiten eta horrek zer zerikusi
|
duen
euskararen egoerarekin; euskaraz egiten duten hedabideen egoera; abertzaletasuna eta euskara; euskal kultura nola eraikitzen da gaur egun…
|
|
2019
|
|
|
Duela urte batzuk euskaldunak ohartu ziren egoera honetaz, eta berreskurapen prozesu bat hasi zuten. Gaur egungo belaunaldiak berreskurapen prozesu horretan jaio dira, eta uste
|
dute
euskara egoera onean dagoela, baina oraindik gaixo dago. Berreskurapen prozesu hau anestesia gisa ari da lan egiten».
|
|
2020
|
|
|
Horiexek dira, labur zurrean, interesatzen zaizkigun eta elkartu gaituzten kezka eta helburuak. Gai horiek guztiak mahaigaineratuz eta sozializatuz, debate politikoan sartu nahi
|
dugu
euskararen egoerari buruzko ikuspegi kritikoa, eta, euskaldunak ahalduntzen gure aletxoa jarriz, indarrak metatu gure eskubideak errespeta daitezela exigitzeko eta lortzeko. Hala, gure ideiak partekatzen dituzuen euskaltzale guztiok daukazue irekita ekimen hau.
|
|
2021
|
|
|
Azpimarragarria iruditzen zait hona aldatu dudan aipuaren hirugarren paragrafo laburra, zeren argi erakusten baitigu Aldudeko medikuak arrangura handiarekin bizi
|
zuela
euskararen egoera gero eta disgregatuagoa. Etxepare medikuak prosa supradialektal baten beharra du bere idatziei nolabaiteko proiekzio kulturalik txertatzekotan, eta jakina, euskara aglomeratiboa hobetsi zuen, euskara ekumenikoa.
|