|
2002
|
|
|
EHUk barneratu duen Estatuaren logikarekiko dependentzia, inperioaren logika, bestela esanda. Horrela, Unibertsitate ofizialak berrinda rtzen
|
ditu
gure gizartea menperatzen duten harreman sozial, politiko, kultural eta ideologikoak, interes propio eta pribilegiatuak dauzkan burokrazia erdi teknokratikoaren barnean egituratuz.
|
|
|
Gestioaren gardentasuna eta efikazia:
|
baditugu
gure gizartean irakaskuntza munduan esperientzia nahikoa hori nola egin behar dugun jakiteko. Eta puntu honetara ailegatuta ez gara eroriko betiko eztabaidan (publiko pribatua); gure ustez ez dago zalantzarik zerbitzua publikoa dela, baino horrek ez du esan nahi gestioak Administrazioarena izan behar duenik.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, landa esparruko biztanleak (baserritarrak) beren habitat etik bultzadaka baztertzen ari gara, eta, bestetik, naturarenkontserbazioak, ondare kulturala dela ahaztu gabe? erabaki eta estrategia tinkoak behar
|
ditu
gure gizartearen dinamika bortitzaren aurrean. Ekosistemak, biodibertsitatea eta naturaren prozesu naturalak neurri handi batean gure jardueraren eraginpean daude, onerako eta txarrerako.
|
|
2004
|
|
|
Orduan, nik" nazio eraikuntza" delakoa gizartearen oinarrira ekarri nahi dut. Lehen lehenik, adostasuna behar
|
dugu
gure gizarte ekintzen inguruan. Partzuergoan ez badugu adostasunik euskaldunen artean, ez dugu zer egiterik.
|
|
|
Ronald Colman da IDRCko zuzendari exekutiboa eta honela esplikatu du bere erakundearen lana: «Indikadore horiek ez
|
dute
gure gizartea neurtu bakarrik egiten, etorkizuneko forma ematen ere laguntzen dute. Ohiko adierazleek gizartean eta ekonomian gertatzen den guztiaren zati baten argazkia ateratzen dute.
|
|
|
–Bai, arrazoi duzu. Baina badakizu, estereotipoek indar handia
|
dute
gure gizartean. Eta hori izango da.
|
|
2005
|
|
|
Kontsumitzaileok markazko produktuak erosten ditugu, gure izaera, ori ginaltasuna, estatusa edo bizitza estiloa adierazteko. Markak, produktuak bereizteko baino gehiago, kontsumitzaileak bereizteko balio
|
du
gure gizarte urbano honetan; alegia, marka bera erabiltzen dutenen eta erabiltzen ez dutenen artean ezberdintzeko (Bocock, 1995, eta Ritzer, 2000).
|
|
|
Euskal Ingurumen Estrategiara itzuliz, zenbaitetan sinesgarritasuna ukatu egin izan zaio funtsezkoak diren epeak eta aurrekontuak ez jasotzeagatik. Esan behar dugu xedetzat
|
duela
gure gizarteak bizi kalitate osasungarria lortzeko erdietsi behar dituen helburuak finkatzea, hain zuzen gure atzetik etorriko direnek ergelkeria eta etsipen gehiagorik heredatu behar izan ez dezaten. Estrategia horretan, berriro ere ahalik eta elementu gehien inplikatzea lortu nahi da, hala nola produkzio agenteak, herritarrak eta administrazioa.
|
|
2006
|
|
|
Portugaleko Enbaxadak Jaurlaritzarekin hitzarmena du sinatuta 2004az geroztik. Hortaz, hamahiru urteko programa horren esperientzia eta historia luzea kontuan harturik, portuges hizkuntzaren arazoak nahikoa erantzun erraza
|
du
gure gizartean.
|
|
|
Bada alderik Caro Barojarengandik Savaterrengana, bada alderik, eta hori inon baino hobeto ikus daiteke biei Olentzerori buruz susmatzen diedan iritzietan. Pertsonaia maitagarria batentzat, zinezko amodioa sortzen ziona, praktikotasun handirik ikusten ez zion arren bizimodu modernoan, baina bere tokia merezi
|
zuena
gure gizartean, toki mugatua izan arren; bestearentzat, txokokeria arlotearen erakusgarri barregarria, asko jota pazientziaz eta umorez soportatu beharreko xelebrekeria, ume txikientzako bakarrik balio duena. Bada, Caro Baroja lasai eta patxadan mugitzen zen Arantzazuko santutegian, baina Fernando Savater bat?
|
|
2007
|
|
|
Gotzon Garaterekin bat nator Euskal Herriaren independentziarako arrazoietako bat euskara bera dela dionean. Euskararen ezagutzak derrigorrezkoa izan behar
|
du
gure gizartean. Ez dezagun ahaztu euskaraz egitera animatzen ditugun gazteak Euskal Herriko gazteen parte bat baino ez direla, eta batzuek euskaraz egin dezaten denek jakin behar dute.
|
|
|
Sakon sakonean, puntua argi dago: euskarak zer izan behar
|
duen
gure gizartean. Hainbatez, politika guztien gainetik —eta azpitik, jakina— gizarte baliotzat hartzen ez badugu, alfer alferrik ibiliko gara, batetik bestera, gorabeheratsu eta norabiderik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Zuzenagoa zatekeen integrista deitzea. Harrigarriki, XXI. mendean integristek itzal handia
|
dute
gure gizartean. Handia eta iluna, oso iluna.
|
|
|
Tontxu Campos Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitatea eta Ikerketa sailburuak etorkizunera begirako erronkak ildo beretik zehaztu ditu, ikasturte berriaren aurkezpenaren testuinguruan. «Denok arduratu behar
|
dugu
gure gizartean ezagutzarik aurreratuena zaintzen, lantzen eta erabiltzen duten guneez, eta unibertsitate sareaz, bereziki».
|
|
|
Zerga pagatzaileek zein langabetuek tolerantzia izugarria
|
dute
gure gizarteko elefante zuriarekiko. Horrek eramaten gaitu pentsatzera ez direla gure lur honetako pariak iriote publikoa lizunkeria gisa laidoztatu dutenak, baizik eta beren buruak haien babesle erradikal izendatu zituztenak. Robespierre bat, edo Lenin, edo Mao Zedong edo Pol Pot bat?, alegia, abokatuak, lur jabeen semeak, soziologoak, zeinak aszetismoan bertutea ikusten baitzuten, zeinak hura ezartzeko terrorismoaren indar guztia erabiltzeko prest baitzeuden.
|
|
2009
|
|
|
Gaur, ostera, medikuntza akademikoak bete du ia oso osoan herri medikuntzak zuen lekua. Baina gogoratu beharrekoa da, beste herrialde batzuetako herrimedikuntzek, txinatarrak kasurako, gero eta arrakasta handiagoa
|
dutela
gure gizartean, medikuntza akademikoaz kanpoko beste alternatiba batzuekin batera.
|
|
|
Mugimendu feministak bere borroka hasi zuen garai berberean, zientzialariekemozioekiko interesa agertu zuten, emozioak fenomeno psikologiko, kognizioarekin lorturiko fenomeno eta sentimendu subjektibo eta partikular bezala balioetsiz.Joan den mendeko 60ko hamarkadatik aurrera eta azken lau hamarkadetan zehar, emozioen ikerketa zientifikoak interesa eta balioa berreskuratu du gure gizartean (Conejero, Pascual eta Etxebarria, 2007). Fenomeno horren adierazle Goleman en (1995) Inteligencia Emocional liburuaren arrakasta mundiala izango genuke.Emozioek gero eta garrantzi handiagoa
|
dute
gure gizartean, eta, teorian behintzat (praktikan gero eta gehiago), emozioak ez dira jada emakume femeninoenak soilik, baizik eta bi sexuenak, nahiz eta modu ezberdinetan agertu sexu bakoitzean. Gauregun zientzialariak ados daude oinarrizko emozioak denongan agertzen direlaesatean, baina beraien espresio, behar, bizipen subjektibo eta jokabide emozionalakgizon eta emakumeetan ezberdinak direla aurkitu dute.
|
|
|
Ia inoiz ez da aldatzen hotelera, mantenu erdian edo mantenu osoan, bisitatzera eta egunero jatetxeak eta tabernak ordaintzera. Eta joera handia
|
du
gure gizartean. Agian gutako gehienok sinatuko genuke planteamendu hori, baina nahiago dugu alde batera utzi eta ilusiorik ez sortu.
|
|
|
Guk hori baino gehiago nahi dugu. Ez
|
dugu
gure gizartea bi oinarri horietan finkatu nahi, nabarmendu du Iturriozek. Garbi aldarrikatzen du hori Gomezek:
|
|
|
Gure minek zerikusi gutxiago dute 70eko hamarkadako minekin; zerikusi gutxiago dute instituzioen diziplina errepresiboarekin, eskola, fabrika, familia, kartzela?; zerikusi gutxiago dute gizarte diziplinarioa deiturikoarekin, hauek debekua zuten oinarri, eta desioaren arautze estua?. Zerikusi gehiago
|
dute
gure gizarteek barreiatzen duten zentzu gabeziarekin, esperientziaren pribatizatze erradikalarekin, eta indibidualizazio basatiarekin. Supernia postmodernoa ez da debekatzailea, alderantziz, etengabe gozatzera deitzen digu (objektuekin, kontsumoarekin, autolaguntzarekin, lanarekin, teknologiarekin...).
|
|
|
–Hitzarmen berria behar
|
dugu
gure gizartea berpizteko. Hitzarmen bikoitza, dakizunez.
|
|
2010
|
|
|
Herritartasun eskubide formalak badituzte, baina errealitatean ez dira eskubide horien jabe eta bigarren mailako herritarrak izaten dira askotan, nolabait ere azpi herritartasun baten jabe izanik. Azken tendentzia horrek gero eta indar handiagoa
|
du
gure gizarte garatuetan. Gero eta gehiago dira integrazioaren eta gizarte bazterkeriaren artean kokatzen diren pertsona eta taldeak.
|
|
|
egoera ekonomikoa eta PPrekin duten koalizio inplizitoa. Bigarren horrek ez
|
du
gure gizartean salmenta errazik. PPrekin estuki lotuta egoteak ez dio uzten gainontzeko alderdiekin unean uneko pakturik egiten.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, euskara asko baliatu da horretaz eta abertzaletasunak hizkuntzaren bilakaeran izan duen eragina ez luke inork ukatuko. Gaur egun, ordea, uste
|
dut
gure gizartean herri eta euskal identitatea izatearen kontzientziak eraginkortasun gutxi duten ideiak direla. Gaiak azterketa sakona lukeen arren, ideia hauen ahultzea nabarmena dela esango nuke gazteengan.
|
|
|
Mallorcako, eivissako eta Formenterako bost institututan egindako ikerketa honetan, egileak datuekin defendatzen du hoberen integratuta daudenek ikasketak amaitzeko joera handiagoa
|
dutela
gure gizartean," burbuila babesleen" barruan daudenek ez bezala (elebakartasun espainola mantentzea, harrera herrialdearekin gutxi identifikatzea, jatorrizko herrialdeko ospakizunetan bakarrik parte hartzea...). Laburbilduz, ez errotzea (eta, alde horretatik, hizkuntza da punturik garrantzitsuena) faktore arriskutsua da eskola porroterako. hizkuntzen ikasketan funtsezko hiru oinarriak hauek direla dio egileak:
|
|
2012
|
|
|
ALIZIA. Ba bai, arrazoi duzu... uste
|
dugu
gure gizartea dela aurreratuena, baina...
|
|
2013
|
|
|
Sindikalista asko deseroso egon daitezke eztabaida honetan, autogintzan, meatzaritzan edo karbono isuri handiko sektoreetan ari direlako. Ez diete klimaren krisia laga behar ekologistei, sindikalistek barneratu behar
|
dute
gure gizartea aberastasunera eraman duen iraultza industriala bera dela orain naturaren sistema guztiak hankaz gora jartzen ari dena.
|
|
|
Guzti honengatik, ezinbestekoak dira: 1) Euskarak zentralitateA bete behar
|
duela
gure gizartean (zer da Euskal Herria, Euskararik gabe?); 2) Erabaki politiko berriak lortu behar ditugula (baita gure berezko Estatu propioa lortu baino lehen ere). salbatuko... handiagoa delako" (argia, 2012ko irailaren 2a, 2.334 zenb., 26.or.); 11) zenbait arrazoi sozio+ psiko+ linguistiko aldetik ere: zergatik, zertarako, nola, bakoitzaren identitatearen arabera...
|
|
|
Guzti honengatik, ezinbestekoak dira: 1) Euskarak zentralitatea bete behar
|
duela
gure gizartean (zer da Euskal Herria, Euskararik gabe?); 2) Erabaki politiko berriak lortu behar ditugula (baita gure berezko Estatu propioa lortu baino lehen ere).
|
|
|
Noiz sortu ziren? Zertarako behar
|
ditu
gure gizarteak. Jarduera honek zalantza horiek argituko dizkizu.
|
|
|
Bada ekintzailetza deritzon gaitasun bat, erronkei aurre egiteko jokabidea garatzen duena. Pertsona ekintzaileak behar
|
ditu
gure gizarteak, etorkizuneko erronken aurrean irtenbideak eraikitzeko gai diren pertsonak.
|
|
|
Hori dela eta, Carlos González pediatraren gogoeta interesgarri bat merezi du: «Ezin
|
ditugu
gure gizartearen balioak utzi salmentak handitzea soilik lortu nahi dutenen eskuetan. Gure seme alabei ezin diegu sinetsi adiskidetasuna edari karbonatatua dela pentsatuz; maitasun anaitsua, jogurta; edo solidaritatea, konpainia elektrikoa».
|
|
2014
|
|
|
Zirrikitu bat haitzean obra bera kontua jorratzen hasteko heldulekua izan da, ezer baino gehiago. Ekainean aurkeztu zuten lan horrek asmo
|
du
gure gizartea alderik alde zeharkatzen eta gobernatzen duen heteroaraua ikusgarri egin eta auzitan jartzea, eta, alafede, hasi du bidea.
|
|
2015
|
|
|
Kontuan izan behar
|
dugu
gure gizartearen pentsamendua eraginkortasun ekonomikoari lotuta egon dela. Alegia, merke ekoiztera bideratu da, eta ez du bilatu eraginkortasun fisikoa, hau da, baliabide energetiko eta material gutxiago erabiltzea.
|
|
|
Gaur egun, ordea, mundua zeharkatzen duen mezu globalistak alferrikako bihurtu nahi ditu horrelako erreibindikazio guztiak, ezen oraingo joera egitura globaletan integratzea bada, nolatan, orduan, egitura partikularretan tematu? Egoera ez da, noski, orain ehun urtekoa, eta horrek isla izan behar du erreibindikazioan, baina kulturak berme politikoa behar
|
du
gure gizartean, iraupena ziurtatu nahi badu, eta nazionalismoa ezin da kultur maila hutsean geratu. Helburu politikoak defendatu behar ditu, ostera, eta hori gaur egun subiranotasun kontzeptuan laburbiltzen da.
|
|
|
Ongizatea defendatzen duen gizarte osasuntsu batean lehenengo espazio motak lehentasuna eta nagusitasuna izan balu ere, bigarren espazio moten beharra ere nahiko argi dago. Berez, merkatu sistema ekonomikoak nagusitasuna
|
duen
gure gizartean bi gune mota horiek modu orekatu batean elkarrekin bizitzen jakin behar dute, ekonomiaren esparruan ere erakunde publikoak eta enpresa pribatuak era osagarrian elkarbizitzan dauden bezala. Ondorioz, alde batetik espazio publikoak beharrezkoak diren bezala pribatuek eskaintzen ez dutena eskaini ahal izateko, bestetik pribatuak ere ezinbestekoak direla argi dago publikoek eskaintzen ez dituzten ondasun eta zerbitzuak ahalbidetzeko gizarteak ere beharrezkoak dituelako (Saunders, 2014).
|
|
|
Egun krisi gogorra bizi
|
dugu
gure gizartean. Badira hamar bat urte gure ekonomiak sekulako susperraldia bizi izan zuela, orain egun gutxi eurite izugarriak izan ditugu gurean… Ez da lehen aldia horrelakoak gertatzen direna.
|
|
|
Hala ere, Garruzen eta Bankan (Nafarroa Behera) aurkitutako bi hilarriak, 1629 eta 1784koak (hurrenez hurren), garai hartan pilotan jokatzen zela frogatzen dute. Euskaldunen hileta errituetan ikusi da nola grabatuak egiten zituzten hilarrietan, ohitura erdijentila erdi kristaua zen hura, baina horrek begi bistako froga dakar, hots, pilotariek omen handia
|
zutela
gure gizartean.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza bat baino gehiago
|
dituen
gure gizarte honetan, EiTBrentzat ildo estrategiko bat da hedabideetan euskara kontsumitzeko jarrera sustatzea eta normalizatzea.
|
|
2017
|
|
|
Berdin laguntzekin ere. . Ulertu behar
|
dugu
gure gizartean dauden ezberdintasunen erruz, batzuek ezin dutela inoiz lanik egin?.
|
|
2018
|
|
|
Nahiz eta kontraesan argia egon demografo eta ekonomialariek esaten dutenarekin: immigrazioaren beharra
|
dugula
gure gizarte sistemari eutsi ahal izateko. Munduko Bankuak ere hori aitortu du joan den ekainean argitaraturiko txosten batean.
|
|
|
Hala, Estatu moderno guztiak Errenazimentuko mitoan bizi dira: . Beren orainaren legitimotasuna agertzen dien memoria baten beharra
|
dute
gure gizarteek? (G.
|
|
2019
|
|
|
Kontuan izan behar
|
dugu
gure gizartearen pentsamendua eraginkortasun ekonomikoari lotuta egon dela. Alegia, merke ekoiztera bideratu da, eta ez du bilatu eraginkortasun fisikoa, hau da, baliabide energetiko eta material gutxiago erabiltzea.
|
|
2020
|
|
|
Zinema, dena den, ametsen lantegia
|
dugu
gure gizartean. Iluntasunean murgildurik, gizaki garaikidea bere nahiak eta zapuzketak, beldurrak eta fobiak, amets on eta gaiztoak sortzen ohitu omen da kobazulotik hona.
|
|
|
Guztien artean testu honetan hiru aspektu azpimarratuko ditugu. Batetik, arazotzat jotzen ditugun gazteok kokapen zehatza
|
dute
gure gizartean. Geroago aipatuko dugun moduan, kokapen hori, nagusiki, gizarteak eskainitakoa eta helduok ezarritakoa da.
|
|
2021
|
|
|
gazteena. Gazteek izan behar
|
dute
gure gizartearen diskurtso berrien protagonistak; gazteek izan behar dute hamarkada honetako zubigileak.
|
|
|
Hirugarren faktoreak ere, epistemeak edo kosmo ikuskerak, hezkuntzari markatu dio jarraitu beharreko bestelako joera bat. Alde batetik, orain dela gutxira arte ezezaguna zitzaigun kulturaniztasuna bizi
|
du
gure gizarteak. Iraultza digitalarekin paraleloan doazen globalizazioetatik, anitzak baitira, globalizazio kulturala paradoxikoa da, geroz eta nabariagoa den homogeneizazio kulturalarekin batera loratzen ari baita partikularismo kultural mordoa.
|
|
|
Pentsatu nahi nuke eraginen bat baduela... baina ez dut uste arteak zentralitate apurrik
|
baduenik
gure gizartean. (13)
|
|
2022
|
|
|
Ulertzen dut zaila dela mundu gero eta globalizatuago eta hiper populatuago hau gutxieneko printzipio batzuei eutsita antolatzea, herritarrei gutxieneko ongizate baterako bideak eta erraztasunak emanda" inor atzean utzi gabe" lelo gero eta hipokritagoak dioen moduan, eta ez dela dena txarra izan beti, alde horretatik, kapitalismoan. Baina gero eta begien bistakoago ageri zaizkigun arrakala horiek kezka seriorako motibo behar
|
lituzkete
gure gizartearen eta, oro har, bizi garen munduaren martxa gidatzen ari direnek. Ardura hori inork baldin badu bederen.
|
|
|
Tradizio grekoan, laminek hil egiten dituzte maitaleak, baina euskal tradizioan izurde bilakatzen dituzte, eta, beraz, bigarren aukera bat ematen diete. Bigarren aukerarena oso presente izan behar
|
dugu
gure gizarte honetan. Bigarren aukera eman behar diogu jendeari, gizarteari oro har, aurrera egin dezagun.
|
|
|
Politikak hori gehien behar duten herritarren eskaerei erantzuten ez badie, alferrekotzat joko dute. Hau da, kudeaketa politikoak eragin positibo zuzena izan behar
|
du
gure gizarteko pertsona zaurgarrienen eguneroko bizitzan. Gobernatzen duten alderdiek zein oposizioan daudenek, beren jarduera politikoaren bidez, eskubideetan aurrera egitea eta herritar gehienen bizi baldintzak hobetzea bermatu behar dute.
|
|
2023
|
|
|
Uste
|
dut
gure gizartean ez dugula nahikoa baloratzen itzulpenaren ofizioa. Nire editore guztiei eskatu izan diet itzultzailearen izena azalean ager dadila, eta gaur egun sinestezina iruditzen zait argitaletxe guztiek gauza bera ez egitea.
|
|
|
Era berean, aipatu nahi
|
dut
gure gizartean irakasleak oso gutxi baloratzen direla eta horrek azkenean erre egiten dituela. Irakasleek ardura eta eragin handia dute gure haurren bizitzetan eta gehiago zaindu behar ditugu, eurek ere zaindu ahal izateko.
|
|
|
Oinarrizko faktore estruktural bat da, bi zentzutan ulertu dezakeguna. Pobrezia pairatzen duten pertsonek aukera gutxiago
|
dituzte
gure gizartean, bizi baldintza eskasagoak; horregatik dira beharrezkoak gizarte politikak, hori orekatzeko. Eta, bestalde, pobreziari lotutako estigma dago, aporofobiarekin lotu dezakeguna, eta horrek ere oztopoak sortzen ditu.
|
|
|
Heize hezkuntza publikoa zabaldu beharraz aritu da: «Argi
|
dugu
gure gizartearen etorkizunak publikotik etorri behar duela, eta, horretarako, pauso irmoak eman behar dira». Bide horretan, besteak beste, esan dute eskola publikoaren «bilakaerarako eta garapenerako» plan estrategikoa egin beharra dagoela.
|
|
|
Has gaitezke esanez testuinguruak baldintzatzen duela pertsonaren garapena, hau da, pertsonak dituen gaitasunak testuinguruaren arabera garatzen direla, eta testuinguruak erantzun desegokiak dituenean eragin negatiboa duela pertsonaren garapenean. Zer ezaugarri
|
ditu
gure gizarteak. Indibidualtasunean oinarritzen den gizarte honetan norberarengan jartzen da ardura guztia.
|
|
|
Egia da urrun gaudela helburutik, baina erronka ez da makala. Berotegi gasen isurketa murrizteak esan nahi du aldatu behar
|
dugula
gure gizartearen egitura osoa, goitik behera. Nola sortzen dugun energia, nola elikatzen garen, nola mugitzen garen...
|