|
2002
|
|
|
“Emigrazioa estres egoera bat da berez”, dio José Julio Pardo doktoreak, zentro horietako batean lan egiten baitu. Familia medikuek uste
|
dute
osasun sistemak gabezia ugari dituela emigratzaileari ematen zaion lehen mailako arretan. Horietatik guztietatik, “presakoena”, Guijo doktorearen arabera, medikuak trebetasun berrietan prestatzeko beharrari buruzkoa da.
|
|
|
Ministroak irizpide homogeneoak ezartzearen alde egin zuen komunitate guztietan, kasu bakoitza larritasunaren, adinaren eta faktore sozio-ekonomikoen arabera ebaluatu behar baita. “Espainiar guztiok
|
dugu
osasun sistema nazional bat izateko eskubidea, bidezko sarbidea duena, hau da, behar berberen aurrean baliabide berak izatea”. “Ministerioa itxarote zerrendetan aplikatu beharreko gutxieneko arauei buruzko dekretua prestatzen ari da, eta hilabete honetan Ministroen Kontseiluari aurkeztuko diogu Osasun Sistema Nazionalaren Kohesio eta Kalitateari buruzko Legearen aurreproiektua, besteak beste, informazio sistema bateratua eta partekatua egon behar duela aurreikusten duena”, esan zuen ministroak EBko Ministroen Kontseiluan sartu zenean.
|
|
2003
|
|
|
Brasil da kasurik ezagunena. Hegoaldean antirretrobiralak jasotzen dituzten 250.000 seropositiboen erdiak doan tratatzen
|
ditu
osasun sistemak. 1996 urteaz geroztik, hiesa duten gaixoen biziraupena sei hilabetetik bost urtera igo da, infekzioak %60 jaitsi dira eta 60.000 kasu berri, 358.000 ospitaleratze eta 90.000 heriotza saihestu dira.
|
|
2006
|
|
|
Ezarritako tramitazioa dela eta, ez da aplikatuko aurtengo bigarren hiruhilekoa arte. Sindikatuek nahi
|
dute
Osasun Sistema Publikoak baja ematea, eritasun profesionalik badela susmatzen bada, eta Institutu Nazionala izatea onartzen dute. Gizarte Segurantzakoak (GSIN) eta Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutuak, patologia deklaratu eta onartzen dutenak.
|
|
2009
|
|
|
Nola funtzionatu behar
|
dute
osasun sistemak eta laguntza sistemak adinekoei arreta egokia emateko?
|
|
2011
|
|
|
Nola da posible hezkuntza publikoaz arduratzea seme alabak ikastetxe pribatu batean dituen bat? Zer dela-eta onartu behar
|
dugu
Osasun sistema publikoaren norabidea erabakitzea aukeran sistema pribatua nahiago duen batek. Kudeatzaile (ustez) onak ausarki ditugu:
|
|
|
Obamak martxan jarri nahi
|
duen
osasun sistemaren erreforma ere primeran datorkio erraldoi zekenari. " Lege honek idatzi du Lichtensteinek subsidio handi bat damaie Wal Marteko langile gaizki pagatuei.
|
|
2012
|
|
|
«Ez du lanposturik sortuko, desagerrarazi baizik, eta gizarte bazterketa eta prekarietatea areagotuko ditu, lana izanda ere pobrezian erortzea saihesteko gai ez den enplegu eredua delako», gaineratu zuen Etxaidek. Azkenik, Raxoiren gobernuaren asmoa sektore publikoa «desegitea» dela ohartarazi zuen Sarasolak, bestela ez ziela langile publikoei lanaldia luzatuko, ez zuela lanbide arteko gutxieneko soldata izoztuko, ez
|
zukeela
osasun sisteman birrordainketa ezarri nahiko eta ez zuelako mendekotasun legearen onuradunen kopurua murriztuko. Horiek hala, LABeko idazkari nagusiak premiazkotzat jo zuen Euskal Herriari krisitik irteteko bidea emango dion akordio nazional propio bat eraikitzea.
|
|
|
“Mina hor dago, eta zehaztu egiten du zer egin behar duten”, esan zuen González Escaladak, eta atsekabetuta dago min kronikoa duten pazienteen %2 bakarrik joaten dela minaren unitateetara. Iritzi berekoa da Espainiako Minaren Elkarteko Opioides taldearen koordinatzailea, María Dolores Rodrigo doktorea, eta gogorarazi zuen tratamendu “desegokia” egiteak “askoz gehiago” balio
|
duela
osasun sisteman. Medikuak nabarmendu zuen, halaber, tratamendu farmakologikoa funtsezko alderdia dela oinazea tratatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Greziarena, akaso, bai, baina ezin esan greziarren egoera hobetzen ari denik: pobrezia tasa %23tik gora dago; lau herritarretik batek ez
|
du
osasun sistema publikora jotzeko eskubiderik; gazteen artean %57 da langabezia tasa; eta enpresek sekulako arazoak dituzte finantzabidea lortzeko. Grezia ez da gai bere burua finantzatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Gure prestakuntza horren txarra ez den seinale.Gure inguruan urteetan euskararen aurka eraikitako mito ugari daude, eta horiek suntsitu beharra dago. Mediku euskaldunak behar
|
ditugu
osasun sistema elebiduna lortzeko bidean aurrera egin nahi badugu, eta, horretarako, euskaraz ikastera animatu behar ditugu ikasleak. Etorkizuneko ikasleei ulertarazi behar diegu pazienteekiko errespetuzko jarrera dela euskaraz ere mintzatzeko gai izatea.
|
|
2018
|
|
|
1986an, Osasunari buruzko Lege Orokorra ezarri zen, gaur indarrean
|
dugun
Osasun sistema Nazionalaren (OSN) oinarri nagusiak finkatu zituena.
|
|
2019
|
|
|
Proba eta tratamendu gehiegi erabiltze horrek kalteak eragin ditzake gaixoen osasunean, eta hori ez ezik, ondorioak ere
|
baditu
osasun sistemaren baliabideen erabilerari dagokionez.
|
|
|
Horren ondorioz, hain azkar hazten den herrialdeetako bat bazara, itsuen herrialdeko tuerto bihur zaitezke», ohartarazi du Eduard Baladia dietista nutrizionistak. Ez da ahaztu behar, gainera, ia 2.000 milioi euroko gainkostua
|
duela
Osasun Sistema Nazionalak gaixotasun hau pairatzen duten pertsonei arreta emateko, Ikerketa Medikoen Itsasoko Ospitale (IMIM) Institutuak berriki egindako azterketa baten arabera. Irudia:
|
|
|
Irudia: TatyAgl a luzeak eta ohe gutxi
|
dituen
Osasun Sistema Nazionala Guztira 584.018 paziente zeuden 2018ko lehen seihilekoan Osasun Sistema Nazionalean (OSN) jarduteko, Osasun Ministerioak argitaratutako azken txostenaren arabera. Horietatik,% 12,2k sei hilabete baino gehiago zeramatzan operazio gelatik pasatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Medikuaren eta pazientearen arteko harreman birtuala ez da gauza berria, baina orain areagotu egin da haien beharra. Egokitzapenak eta berrasmatzeak lehentasuna
|
dute
Osasun Sistema Nazionalarentzat (SNS), mundua, pandemia baino lehen genioenez, erabat aldatu ondoren, eta telemedikuntza paradigma berriaren aliatu bihurtu ondoren.
|
|
|
Italiak bizi itxaropen nahiko handia du, nahiz eta azken bi urteetan jaitsi egin den, eta handia
|
du
osasun sistemaren ikuspegi unibertsalari esker. Baina bada inork aipatzen ez duen datu bat:
|
|
|
Egun, 70 milioi lagun baino gehiago daude beren lurretatik kanpo bizitzera behartuta, gerrengatik eta giza eskubideen urraketengatik, UNHCR elkartearen arabera. Horietatik %80 herrialde pobretuetan bizi dira, eta estatu horietako askok gabezia handiak
|
dituzte
osasun sisteman, eta ur eta saneamendu azpiegituretan. Desplazatu kopuru handi bat errefuxiatu kanpamentuetan bizi da, eta bizi baldintzak oso prekarioak dira.
|
|
|
Herrialdean
|
badute
osasun sistema publikoa. «Espezialista oso onak ditu, baita prestigioa ere, baina ez da egokia arreta arruntari dagokionez», zehaztu du Benitezek.
|
|
2021
|
|
|
Noski, bidea eraginkorragoa izan dadin, gizartearen beharrei erantzuteko ardura
|
duen
osasun sistemak buruko osasunari baliabide pertsonal eta ekonomiko gehiago bideratzea guztiz beharrezkoa da. Domino fitxa horiek mahai gainean egon lukete dagoeneko.
|
|
|
Gaur Espainiako Kongresuak onartuko duen legeak helburu
|
du
osasun sistemak bermatu beharreko zerbitzu bat izatea eutanasia. Gehiengoa alde dago
|
|
|
COVID eragindako osasun krisiak lehen arretan eragindako ondorioak agerikoak dira. Osatzen elkarteko bozeramaileak argi esan du pandemiak are gehiago «tenkatu»
|
duela
osasun sistema, eta lehen mailako arretaren egiturazko arazo eta gabeziak azaleratu dituela: «Utzikeria bat egon da.
|
|
|
Eta babesa noiz artekoa den ere ez dago argi oraindik: txertaketa prozesua bera hain berria izanda, ezin da ondo jakin, eta martxan dauden ikerketen emaitzetatik edanda hartu behar
|
dituzte
osasun sistemek erabakiak, arian arian. «Babes berezia behar duten hainbat pertsonari hirugarren dosia jartzeko erabakia, adibidez, horren harira etorri da.
|
|
|
baztanga». Eta COVID argi utzi du eritasun infekziosoen gainean adi adi jarraitu behar
|
dutela
osasun sistemek. «Eritasun infekziosoak osasun publiko arazo nagusia ez badira ere, hemen daude.
|
|
|
Baita Gasteizen eta Bilbon ere. Transmisioaren goranzko horrek isla zuzena
|
du
osasun sisteman, eta azken hilabeteetako egoera makurrenean dira ospitaleetako zaintza intentsiboetako unitateak ere.
|
|
|
Tesia egoera administratibo irregularra duten pertsonengan zentratu nahi izan genuen, sinbolikoki pisu handia baitu bertan bizileku bat izateak. Horren ondorioz, migratzaile askok ez
|
dute
osasun sistemara hurbildu nahi ere, uste baitute pertsona irregular gisa identifikatuko dituztela.
|
|
|
Generoari buruz ari garenean, genero indarkeria jasaten duten emakumeak azpimarratzen ditugu. Ez dute zertan arazo gehiago izan, baina
|
badute
osasun sistemaren premia handiagoa, adibidez, sexu eta ugalketa osasunarekin lotuta.
|
|
|
Honekin, pandemia kudeatzeko eredu burgesa eztabaidatik kanpo izatea lortu dute (gutxienez esfera mediatikoan), beharrezkoa
|
dugun
osasun sistema indartsu eta unibertsalaren aldarrikapena politika parlamentarioan guztiz desagertua egon delarik.
|
|
2022
|
|
|
Koronabirusa berandu baino lehen igaro egingo da. Baina zer gertatutako da oinarrizko eskubide
|
dugun
osasun sistemarekin. Nola sostengatuko da hau?
|
|
|
Orain egun bi eman zuen abisua ECDC Europako Gaixoasunen Prebentzio eta Kontrolerako Erakundeak; hepatitis akutu mota hedatzen ari da umeen artean, eta osasun arazo horren gaineko«kontzientziazioan» urrats bat egin behar
|
dute
osasun sistemek, zer gerta ere. Iragan asteotan Ingalaterran, bereziki, hepatitis kasu ezohikoak atzeman dituzte 16 urtetik beherako adingabeen artean; 2 eta 5 urteko umeen artean eman dira usuen, eta kezka dago gaiarekin.
|
|
|
Arazoa erroan dagoela dio: «Sistema heteropatriarkala
|
dugu
osasun sisteman eta justizian. Emakumeek enbarazu egiten diogu sistemari, eta horregatik zigortzen gaitu».
|
|
2023
|
|
|
Ildo horretan, %34k uste
|
dute
osasun sistema publikoak «funtsezko aldaketak» behar dituela, «nahiz eta gauza batzuek funtzionatzen duten», eta %33k iritzi hobexeagoa dute: iruditzen zaie ondo funtzionatzen duela baina «aldaketa batzuk» behar dituela.
|