|
2000
|
|
|
Hala behar lukete1 Beren buruak abertzaletzat dituzten askok ere hobe dute euskara ikastea eta erabiltzea. Eta federalistatzat azaltzen diren sozialistek ere, azalpen horren arabera, hobe
|
dute
bi hizkuntzak ofizial diren Autonomia Elkargoan, hezkuntzari dagokion ekintza sailean, euskararen eredua onartu. Horrela erakutsiko lukete federalismoaren ongi betetzea.
|
|
2004
|
|
|
Sonata segundu batean... eta piku euskaraz sortua izan den arren, gaztelerazko bertsioan ere eskainiko du T (arte) an ekoizpen etxeak. Patxo Telleriak garbi
|
du
bi hizkuntzetan lan egiteko hautua: " Nik euskaldun zein erdaldun jendearengana iritsi nahi dut.
|
|
|
–Usteok (Mari Karmen Garmendiarenak eta Bernardo Atxagarenak ditu gogoan) erabat oker dira. Herri batek ezin
|
du
bi hizkuntzez ongi hitz egin. Ez da sekula izan eta orain ere ez da munduan bi hizkuntzez mintzo den herririk.
|
|
|
1 Euskarak, Euskal Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek
|
dute
bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
2007
|
|
|
•" Euskara, Euskal Herriko berezko hizkuntza baita, Euskadiko hizkuntza ofiziala izango da, gaztelaniarekin batera, eta hiritar guztiek
|
dute
bi hizkuntzak ezagutu eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
" 6.art. Euskarak, Euskal Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek
|
dute
bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea".
|
|
|
" Gizarte elebitasunik ez dago, gizarteak ez dira elebidunak, beti inposatzen delako hizkuntza bat" 234 Garate: " Herri batek ezin
|
du
bi hizkuntzez ongi hitz egin. Ez da sekula izan eta orain ere ez da munduan bi hizkuntzez mintzo den herririk" 235 Sanchez Carrion Txepetx:
|
|
2008
|
|
|
a) Euskararen unibertsoan integratu beharreko populazio multzo handi bat dago, bereziki gazteen artean. Multzo honetako elebidunek gaitasun desorekatua
|
dute
bi hizkuntzetan. Honek telebistak corpusaren eremuan landu beharreko politikarekiko inplikazioak ditu:
|
|
|
Pertsonak bai izan gaitezke elebidunak, baina herri elebidunik ez dago. Itxura hori izan dezake momentu batean, baina argi izan behar
|
dugu
bietako hizkuntza bat galtzen ari dela. Eta, kontuz, dagoeneko ingeles batzuk ere hasi dira kezkatzen ingelesaren etorkizunarekin.
|
|
2009
|
|
|
Nik ez dut arlo hori ondo ezagutzen, baina azken legealdian Kontseilutik eman ziren aholkuekin bat gatoz. Guk argi eta garbi
|
dugu
bi hizkuntzek elkarrekin bizi behar dutela, errespetuan, ez dela bata bestearen gainean jarri behar. Euskaraz lan egiten duen jendea gurekin pozik dago, gurekin lan egin nahi dutela transmititu digute, ez da arazorik izango.
|
|
|
euskara ere lan hizkuntza normala bilakatzea; esan nahi baita, bihar etziko planen xedea ez da izango euskararen presentzia bermatzea, zeren hori, itzulpenaren makulua erabilita bada ere, dagoeneko ziurtatuta dago neurri handi batean; hurrengo plangintzaldiko helmuga izango da Administrazioan bi hizkuntzen erabileran berdintasunerantz pauso eraginkorrak ematea. Administrazio honek zabaldu egin behar
|
du
bi hizkuntza ofizialak erabiltzearen aukera, betiere urratsez urrats eta eragile guztien adostasunaz. Eta une honetantxe eman daiteke urrats garrantzitsu hori, aurreko plangintzaldien bitartez ezagutza maila ona erdietsia den une honetan:
|
|
|
Aralarreko legebiltzarkidearen esanetan, Hezkuntza Sailak A ereduaren aldeko apustua egiten du, bi hizkuntza ofizialak ikasteko ez duela balio jakinda ere. Hezkuntza Sailak badaki eredu horretan ikasten dutenek ez
|
dutela
bi hizkuntza ofizialak ikasteko eskubiderik, eta hori jakinda, mantendu egingo dute, salatu du.
|
|
|
Hortaz, komeni da subjektutzat" gu" hartzen dugunean," ni" a nahitaez" gu" ez bihurtzea," gu" ren izenean inoren" ni" a ez baztertzea edo gutxiestea, hemen eta hemengoak
|
ditugun
bi hizkuntzen artean bereizketarik ez egitea, subjektu horren arabera hizkuntza bat nagusi eta, ondorioz, bestea bigarren mailako ez egitea, edozein delarik lehen edo bigarren mailako. Ezer onik ez dakar inori esateak berea ez beste bat dela hizkuntza nagusia.
|
|
|
Kontua ez da elebitasunaren itxurakerian erortzea. Guztia sistematikoki ele bietan eginda, bi hizkuntzen arteko nola halako berdintasun formala irudikatuko genuke, baina, euskararen presentzia itzulpenaren bidez bermatzen dugun neurrian, ez
|
genuke
bi hizkuntzen arteko egiazko berdintasunik izango erabilerari dagokionez, gehienez ere parekotasun kuantitatiboa izango genuke, baina ez da hori kontua, ezta hurrik eman ere. Hor dago gakoa.
|
|
|
Elkarrekin eta elkarreraginez, ez elkarri bizkarra emanda? bizi nahi
|
duten
bi hizkuntzen funtzioak mugatzeaz hitz egiten bada, garrantzi handiko alderdia da, indarberritu nahi den hizkuntzarentzako oso bereziki, funtzio ez formalen kontua, edo, nahiago bada, hizkuntzarekiko lotura naturala eta barnekoia etengabe sendotzearena.
|
|
|
Integrazioa baita bizikidetza ahalbidetzen duena. Gureak
|
ditugun
bi hizkuntzen koexistentzia hutsa baino askoz helburu aurreratuago eta demokratikoagoa da euskal gizarte osoarentzat, bi hizkuntzen bizikidetza.
|
|
|
Hizkuntza pluraltasun hori, Euskararen Legearen hitzaurrean jasotzen denez, guztientzat aberasgarri litzatekeen ikuspegi integratzaile batetik egituratu eta hezurmamitu nahi izan zuten. Hizkuntza pluraltasuna, aberastasun aukera izaki, herritar guztiek beregana zezaten nahi izan zuten 1982ko hitzarmengileek, hots, gureak
|
ditugun
bi hizkuntzak herritar bakoitzak bere hizkuntza izan ditzala, bat berari ere uko egin beharrik gabe. Inork ez dezala bere burua deseroso, are gutxiago arrotz, atzeman, Euskadin euskara (edo gaztelania) erabili nahi izateagatik eta erabiltzeagatik:
|
|
|
Gela eta solairu askotako etxea, kolore ugari eta dekorazio ezberdinen erakustoki izango den etxea, baina etxe bakarra, hori da helburua; inondik ere ez bata bestearen ondoan kokaturiko bi etxe, inola ere ez euren artean nola halako harremanak dituzten bi familia bizilagun, baizik eta belaunaldi, sexu, adin, izaera, pentsamolde politiko, ideologiko eta erlijioso ezberdinetako kideez osaturiko familia bakarra. Hori zen 1982ko Hitzarmenaren eta Legearen helburua, bizikidetzaren helburua, finean, geureak
|
ditugun
bi hizkuntzak gizarte bakarrean integratzea.
|
|
|
Euskal gizartearen ezaugarri nagusietariko bat da hizkuntza aniztasuna, eta ez daukagu saltzeko. Hizkuntza aniztasun horren islarik behinena da gureak
|
ditugun
bi hizkuntzen, euskararen eta gaztelaniaren, euskararen eta frantsesaren, arteko elebitasuna eta bizikidetza (horren ondoan, gure gizarte txiki honetan ere luzatu dira eleaniztasunaren adarrak:
|
|
2010
|
|
|
Badaude antzekoak diren hitz batzuk, baina oso ezberdinak dira bi hizkuntzak oro har. Da aditz laguntzaileak, adibidez, gauza berbera esan nahi
|
du
bi hizkuntzetan, eta japonierazko tori hitzak txori esan nahi du.Gramatikalki ere antzekotasunak badituzte; izan ere, aditza esaldiaren amaieran jartzen dela dio. Bestalde, euskaldunentzat japoniera ahoskatzea oso erraza da, nahiz eta horrek ez duen esan nahi antzekotasun nabarmena dutenik bi hizkuntzek.
|
|
|
Da aditz laguntzaileak, adibidez, gauza berbera esan nahi du bi hizkuntzetan, eta japonierazko tori hitzak txori esan nahi du.Gramatikalki ere antzekotasunak badituzte; izan ere, aditza esaldiaren amaieran jartzen dela dio. Bestalde, euskaldunentzat japoniera ahoskatzea oso erraza da, nahiz eta horrek ez duen esan nahi antzekotasun nabarmena
|
dutenik
bi hizkuntzek.
|
|
|
1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutu Legeak dio hitzez hitz: " Euskarak, Euskal Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek
|
dute
bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea".
|
|
|
1) ikasleen jatorria kontuan hartuz, hau da, immigrazio hizkuntzak ere kontuan hartuz, eta 2) ikasleen jatorria kontuan hartu gabe, gutxienez hiru hizkuntzen esperientzia neurtuz: bertan
|
ditugun
bi hizkuntzak, euskara eta espainiera, eta ingelesa.
|
|
|
Jatorrizko hizkuntza izanik, bere lurraldean bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz beste hizkuntzak ezagutuz bizi behar dugu. beste hizkuntzekin partekatuz, gure hizkuntzaren izaera. gure euskaldun izateko nahiak, ez du inor behartu behar; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina, jarrera berdina eskatzen diegu, hizkuntza nagusiko hiztunei, geurearekiko. ...oan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dugu, gure hizkuntza, euskara, informazio eta komunikazioetarako teknologia berrien eremuan ere hedatzea. baita ere, gure herrian presentzia
|
duten
bi hizkuntzez gain nazioarteko beste hizkuntza bat edo beste ere, ezagutu beharra dugu. elebitasuna ez ezik, eleaniztasuna lortu nahi dugu beraz, munduko kultura ezberdinekiko elkarrizketa eta elkar ulermenean lagungarri izanez.
|
|
|
Estatutaren 62 artikuluan jasotzen denez, edozein pertsonak
|
du
bi hizkuntza ofizialak erabiltzeko eskubidea eta Kataluniako hiritarrek ezagutzeko eskubidea eta beharra daukate.
|
|
|
Alegia," alkate" hitza Arabieratik zuzenki heldu da edo Gaztelaniazko alcalde elearen bidez dator? Bereiztea zaila bada ere, iduri
|
du
bi hizkuntzak, neurri batean bederen, auzo mintzairak izan zirela Nafarroako Erriberan.
|
|
2011
|
|
|
(...) erdarak alderdi askotarik inguratzen gaitu. diglosia gorrian bizi gara. (98 or.). d) herria elebidun ezin izan. usteok erabat oker dira. herri batek ezin
|
du
bi hizkuntzez ongi hitz egin. ez da sekula izan eta orain ere ez da munduan bi hizkuntzez mintzo den herririk. euskaldunok herri berezia garela eta bi edo hiru hizkuntzez egin dezakegula pentsatzea amets hutsa da. ez da horrelako herririk izan. Bi hizkuntzez mintzo ziren herrietan bata besteari nagusitu egin zaio eta azpikoa galdu egin da. egungo egunean ere gauza bera gertatzen da. ziur egon gaitezke:
|
|
|
Baina gure gizarte konplexuan mintzairen arteko harremanak aztertzeko baliagarriak al zaizkigu dikotomia paretzat agertutako kategoria horiek? ...astoak" dituztela onartu du baina diglosiaren oinarrian dagoen konpartimentazio soziofuntzionalaren ikusmolde hierarkiko eta dikotomikoa ez du zalantzan jarri. demolinguistikoki, oro har, gure elebitasun tasa apal apala da eta horrek zaildu egiten du mintzairen erabilera tokibanatzeko edozein planteamendu (zalbidek arnasgune deitzen dituen horietan kontua bertzelakoa bada ere). erabiltzen ohi
|
ditugun
bi hizkuntzen konpartimentazio soziofuntzionala posiblea litzateke gizartea elebiduna balitz, elebiduna portzentaje oso oso altuan; eta elebidunok hizkuntzen arteko hautua erabilera esparruka eginen bagenu. Baina ez da hori, urrundik ere, gure egoera. eskura ditugun hizkuntzekin eratzen ditugun harremanak ez ditugu irmoki eta zorrozki tokibanatzen. ezin dugu. zalbideren iritziz, behinola izandako konpartimentazioa galduxe dago:
|
|
|
Erabiltzen ohi
|
ditugun
bi hizkuntzen konpartimentazio soziofuntzionala posiblea litzateke gizartea elebiduna balitz, elebiduna portzentaje osooso altuan; eta elebidunok hizkuntzen arteko hautua erabileraesparruka eginen bagenu.
|
|
|
Dena dela ere, Montrealeko kasu famatuak, edo oro har, Kanada eta Quebeceko murgilketa ereduek badute nabarmentzea merezi duen ezaugarri bat: bai etxeko hizkuntza baita eskolakoa ere, ingelesa eta frantsesa, mundu mailan prestigio handia daukaten eta bi komunitateetan bizindar linguistiko handia
|
duten
bi hizkuntza dira. Aldiz, murgilketa bidez emaitza positiboak hizkuntza gutxituen kasuan ere lor daitezkeela erakutsi du, esaterako, Euskal Herriko kasuak.
|
|
|
Horretarako hizkuntza alemana da aproposena, edo apropos bakarra. Heideggerrek aditzera ematen duenez, bere baitatik mundu berri bat sortzeko ahalmena
|
duen
bi hizkuntza dago: grekoa (behiala) eta alemana (orain), azken hori hain zuzen grekoarekin elkarrizketan sustatu eta argitua (GA 53:
|
|
2012
|
|
|
Itzultzaileak, itzultzen hasi aurretik, ezin hobeto, jakin? edo ezagutu behar
|
ditu
bi hizkuntzak eta kulturak. Itzulpenaren epistemologia postmodernoan, ordea, jakintza ez da itzulpenaren aurretik existitzen zen eduki itxi eta osoa, itzulpenaren bidez gauzatu eta osatzen den zerbait baizik.
|
|
|
Argitaletxe handiak euskal merkatuan sartu zirenean, merkatuaren emendatzea arrazoi, itzulpen eskaseko testuliburuak plazaratu zituzten; berehala eman zioten buelta egoera horri itzulpenen kalitatea hobetuz. Ordudanik ia ia aldi berean plazaratzen dira testuliburuen gaztelaniazko eta euskarazko bertsioak eta kalitate bereko testuak
|
ditugu
bi hizkuntzetan.
|
|
|
Trantsizioko tartea izan zen, egoera horri 90eko hamarkadan eman zitzaiolako buelta. Euskarazko jatorrizko sorkuntza, ordea, galdu zen, eta ordutik testuliburu berberak
|
ditugu
bi hizkuntzetan.
|
|
2013
|
|
|
|
Ditugun
bi hizkuntzen arteko osagarritasunarena da bidea, berdintasunean oinarrituriko hizkuntzen bizikidetzarena da etorkizuna.
|
|
|
Kontua ez baita" beste" hizkuntza ukatzea edo hizkuntza bat hartzea eremu publikoko hizkuntza bakartzat.
|
Ditugun
bi hizkuntzen arteko osagarritasunarena da bidea, berdintasunean oinarrituriko hizkuntzen bizikidetzarena da etorkizuna. Esan dezagun elebiduna edo eleaniztuna den eta izan nahi duen gizarte honetan elebakartasuna, eredu sozial gisa, ez dela etikoki onargarria, edozein delarik ere hizkuntza.
|
|
|
Orain, babes hori galdu egin dute, errepideetako kartelak bi hizkuntzatan jartzea «dirua botatzea» litzatekeela argudiatuta. Mendeetako izatea
|
duten
bi hizkuntza, sigla batzuen bidez izendatu dituzte orain PPk eta PARek, adostasunik lortu gabe eta presaka. Aragoiera, Lapapyp edo Lengua aragonesa propia de las areas pirenaica y prepirenaica (Pirinioko eta pirinioaurreko eremuetako berezko hizkuntza aragoiarra); eta katalana, Lapao edo Lengua aragonesa propia del area oriental (Ekialdeko eremuko berezko hizkuntza aragoiarra).
|
|
|
Batetik, euskararen unibertsoan integratu beharreko populazio multzo handi bat dago, bereziki gazteen artean. Multzo horretako elebidunek gaitasun desorekatua
|
dute
bi hizkuntzetan. Horrek telebistak corpusaren eremuan landu beharreko politikarekiko inplikazioak ditu:
|
|
2014
|
|
|
Mexiko hegoaldean, Chiapaseko estatuan ezaguna, arrazoi asko direla tarteko, hainbat hizkuntza maia hitz egiten dituzte, eta gehien hitz egiten direnak dituzu tzeltala eta tzotzila. Antz handia
|
dute
bi hizkuntzek ere. Gaztelania eta katalana balira bezala, eman dezagun.
|
|
|
Euskadiko Autonomia Estatutuak 1979an ezartzen du 6 artikuluan ezen euskarak (Euskal Herriko berezko hizkuntzak) izanen duela, gaztelaniak bezala, hizkuntza ofizialaren izaera Euskadiko Autonomia Erkidegoan, eta biztanle guziek
|
dutela
bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea. Orobat adierazten da araudiak eta bitartekoak ezarriko direla euskararen jakitea ziurtatzeko (Jefatura del Estado Español, 1979).
|
|
2017
|
|
|
" Euskarak, Euskal Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek
|
dute
bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea." azpimarragarria da gaztelania eta euskara ezagutzeko derrigortasunari buruz ez dela ezer aipatzen, kontuan izanda ordurako indarrean zegoen 1978ko espainiako konstituzioak aurretik ezarria zuela gaztelania ezagutzeko derrigortasuna. artikuluaren bigarren atalean, euskal autonomia erkideko administrazioei bi hizkuntza ofizialen erabilera be...
|
|
|
Valentziako autonomia erkidegoko estatutuaren 6 artikuluan xedatzen da Valentziako erkidegoko berezko hizkuntza valentziera dela, gaztelaniarekin batera bi hizkuntzak direla ofizialak Valentziako erkidegoan, denek
|
dutela
bi hizkuntzak ezagutu eta erabiltzeko eskubidea, eta baita valentzieraren irakaskuntza zein irakaskuntza valentzieraz jasotzeko eskubidea ere.
|
|
|
Galiziako autonomia estatutuaren 5 artikuluaren lehenengo atalean jasotzen da galiziera dela galiziako berezko hizkuntza, eta bigarren artikuluan esaten da galiziera eta gaztelania direla galiziako hizkuntza ofizialak eta denek
|
dutela
bi hizkuntza horiek ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea. bestalde, apirilaren 29ko Galiziako Enplegu Publikoaren 2/ 2015 Legearen bosgarren atalburuan, langile publikoen kontratazioari buruzkoa den lehenengo kapituluaren 51 artikuluaren lehenengo atalean, jasotzen da
|
|
|
Salbuespen moduan, aurreko epaietan jasotakoari jarraituz, hizkuntza bati lehentasuneko izaera emateko aukera dagoela ebazten du, baldin eta helburua bada bi hizkuntza ofizialen arteko oreka lortzea historikoki egondako desorekak zuzentzeko. (14 oinarri Juridikoa) bestalde, estatutuaren 6 artikuluaren bigarren atalean jasotzen da katalanek
|
dutela
bi hizkuntza ofizialak ezagutzeko eskubidea eta betebeharra.
|
|
|
Gizarte oso batek ezin
|
ditu
bi hizkuntza batera mantendu" elebitasun orekatu" batean, biztanle guztiak bietan hiztun osoak izanik. Hau ez da inon gertatzen.
|
|
2019
|
|
|
Iruditzen zait, elebidunen artean, ahobizi en artean ere, badaudela frantsesa hobeki menperatzen dutenak euskara baino. Horrek erran nahi
|
du
bi hizkuntza ez badira hein berean menperatzen errazki lerratzen garela frantsesera. Horrek badu bere ondorioa egun guziz erabiltzen dugun euskararen kalitatean.
|
|
|
Tradizio sekulakoa
|
duten
bi hizkuntzen arteko zubitik aritu da Cortázar, bi hizkuntza erromaniko guztiz garatuetan ibili da batetik bestera. Euskarak ez bezala, Cortázarrek baliatutako gaztelaniak eta frantsesak landuz landua dute analogien, perifrasien, menpeko esaldi luzeen eremua, besteak beste anaforak baliatuz zailtasuna bertute bihurtzeraino:
|
|
2021
|
|
|
Hor ere bi hizkuntza ofizial ezartzen ditu errepublikako konstituzioak, eta hizkuntza horiek errusiera eta baxkirera dira. Baxkirera, tatarera bezala, turkiar familiakoa eta kiptxak adarrekoa da; elkar ulergarritasun handia
|
dute
bi hizkuntzek. 1,15 milioi pertsonak dakite baxkireraz Errusian, eta Baxkortostanen, 936 milak.
|
|
|
«Kataluniak beste liga batean jokatzen du». Izan ere, «indar etnolinguistiko» ezberdina
|
dute
bi hizkuntzek; bestela erranda, gizartean ez dute pisu bera. «Katalanak Katalunian duen babes soziala handiagoa da.
|
|
|
Behean sinatzen dugunok erantzukizun publikoak
|
ditugu
bi hizkuntza ofizial dituzten autonomia erkidegoetan. Errealitatea eta haren aniztasuna aitortzen esperientzia luzea duten lurraldeak, eta, horregatik, bi hizkuntza ofizialak berdintasunean eta inolako diskriminaziorik gabe gero eta normalizatuago erabiltzen saiatzen direnak; aldi berean, babes berezia ematen zaie hizkuntza mendetan gutxitutakoei.
|
|
2022
|
|
|
Baina gatozen artikuluaren mamira. Aipatzen dute idazkiaren sinatzaileek erantzukizun publikoak
|
dituztela
bi hizkuntza ofizial dituzten autonomia erkidegoetan, eta horregatik, bi hizkuntza ofizialak berdintasunean eta inolako diskriminaziorik gabe gero eta normalizatuago erabiltzen saiatzen direla. Aldi berean, babes berezia ematen omen zaie hizkuntza mendeetan gutxitutakoei:
|
|
|
Nabarmendu duenez, gobernu programan jasota daukate eskola publikoari buruzko aipamena, eta PSE EEri mintzatu zaio, esanez ez luketela zalantzan jarri behar EAJk hezkuntza publikoarekin duen «konpromisoa». Euskarari dagokionez, gogorarazi du euskara eta gaztelera direla hizkuntza ofizialak, eta hezkuntzak bermatu behar
|
duela
bi hizkuntzetan «normaltasun osoz» jarduteko gaitasuna ikasketak amaitzean.
|
|
|
Horri esker, bretoierak leku gehiago du. Ofizialki, oren parekotasuna behar
|
dute
bi hizkuntzek, baina elebidunean diren irakasleek askoz ere gehiago egiten dute bretoieraz. Denek dakite, baina orain arte ez zen ofizialki aitortua», zehaztu du Kerbiquetek.
|
|
2023
|
|
|
Sail elebiduneko irakasleak biltzen dituen Euskara Geroan elkarteak VI. Inkesta soziolinguistikoaren azterketa egin du, bere aldetik, eta erakusten duen «panorama ilunak» egunerokoan ikusten dutena «baieztatzen» duela adierazi dute. «Elebidun izateak erran nahi
|
du
bi hizkuntzetan hitz egiteko gaitasuna ukaitea. Gaur egun helburu hori ez dugu lortzen ahalbideak ez direlako ematen.
|
|
|
Euskara bermatzeko ardura sortu nuen CCOOn, eta Euskal Kontseiluan eta beste hainbat kontseilutan aritu nintzen euskararen alorra bermatzeko; hala jarraitzen du nire ondorengoak ere [Alfonso Rios]. Beti esan izan dut herri honetan sindikatuko ardura
|
duenak
bi hizkuntzak menderatu behar dituela, gutxienez. Neurri batean lortu nuen:
|
|
|
Astebete beteko da bihar Amazon Prime Videok Irati filma bere katalogoan jarri zuenetik. Oraingoz, Espainiako Amazon Prime Videon baino ezin da ikusi —euskarazko zein gaztelaniazko bertsioak daude eskuragarri, eta azpidatziak
|
ditu
bi hizkuntzetan ere— Eta Hego Euskal Herrian, Herrialde Katalanetan, Galizian eta Espainian plataforma horretan azkeneko sei egunetan ikus entzule gehien izan duen pelikula izan da Paul Urkijok zuzendutakoa. Gainera, plataforman sartzen den erabiltzaileak aurrez aurre topatuko du Irati.
|
|
|
Bitartean, ordea, Euskal Erkidegoko eta Nafarroako epaileek eta auzitegi gorenek —Espainiako Auzitegi Konstituzionalaren babesarekin— eta, baita ere, erkidego bateko eta besteko gobernuek, euskarari murrizpenak eta zapalkuntzak egiten ari zaizkio eten gabe. Koofizialitatea, ez
|
badu
bi hizkuntzen arteko berdintasuna bermatzen, bidegabea da, eta giza eskubideen aurka doa. Hizkuntza eskubideak giza eskubideak direlako, pertsonen nortasunari dagozkien heinean.
|
|
|
Badaude hainbat herrialde non justizia sistemaren hizkuntzak bat baino gehiago diren. Belgikako zenbait eskualdetako epaitegietan, adibidez, hizkuntza bat baino gehiago daude; beraz, alde guztiek ezagutu behar
|
dituzte
bi hizkuntzak. Gure kasuan ez dira biak ezagutu behar.
|
|
|
Halakorik ez litzateke behar. Legeak esaten baldin badu ikasleek derrigorrezko hezkuntza amaitzean B2 izan behar
|
dutela
bi hizkuntzetan, argi dago A ereduak eta ereduak ez dutela lortzen. Baina ereduak ere ez du lortzen.
|
|
|
Hizkuntza proiektu horiek nolakoak izango dira? Legean esaten da DBH4ra iristean B2 maila lortu behar
|
dutela
bi hizkuntzetan. Benetan lortuko dute?
|